• ," '/:Χ 2 .; τ'ιί ;-ς. +] ( "» 0i άγωυιόιαι΄ liis κεραµι΄δα8 ΥΤΟΣ 6 παράξενος τίτλος, πού θυµίζει σκωπτικό χαρα- κτηρισµό, δέν είναι δικό µου ευρηµα. Αγωνισταί τής κε- ραµίδας αύτοχαρακτηρίζονται αύτάρεσκα παλιοί τεχνίτες κεραµάδες σέ µιαν έπιγραφή πού χάραξαν έπάνω σέ νωπό κερα- µίδι μέ κάποιο αιχµηρό έργαλεϊο. 'Οταν στέγνωσε, τό έψησαν καί τό τοποθέτησαν στή στέγη παλιου σπιτιου στά Κανάλια Καρδίτσας. Τώρα 6ρίσκεται στό µικρό πρόχειρο Λαογραφικό Μουσειο τού χωριου, πού σέ λίγο άποχ'τάει τή δική του κατάλλη- λη στέγη, έργο αγάπης ένός πλούσιου καναλιύτη, τού 'Απόστο- λου Λιασκοδίτη, και µέ τή φροντίδα τού Συλλόγου Καιναλιωτων Βόλου καθώς καί άλλων τοπικων παραγόντων, Δια6άζουµε πρω- τα τήν έπιγραφή στήν όρθογραφία καί τή στίξη 1111;: H αγονιστε τησ Κεραµιδας / εινε η εξης 1ο κοπτησ Π. Κα- πούλας | 2ο Απλονοντες Αη. Καπούλ ας / Χρίστος Καπούλας / η ειπολιπη ε΄ι΄νι η λασπάδες | Βασίλειος Χορχούδας Βασ. Καπούλας / 1927 'H έπιγραφή ειναι χαραγμένη στήν έξω κυρτή έπιφάνεια «611- ζαντινού» κεραµικού διαστάσεων 39Χ25 έκατοστων τού µέτρου. "Ag σχολιάσουµε τό περιεχόµενό της. Τά δυό κοντινά χωριά Κα- νάλια καί Φανάρι ύπήρξαν 6116 16 χρόνια τής Τουρκοκρατίας κέν- τρα κεραμικής, τό πρωτο γιά ύλικά οίκοδοµικής, τού6λα καί κεραμίδια, καί τό δεύτερο γιά είδη αγγειοπλαστικής. Θυµίζω έδω τό άρθρο µου «Κανατάδες τού Φαναριού» δημοσιευμένο στό ΒΗΜΑ στίς 20 Φε6ρουαρίου 1966. T6 κατάλληλο χωµα τής περιο- χής καί ή έποχιακή απασχόληση των κατοίκων στήν καπνοκαλλιέρ- γεια δηµιούργησαν τίς συνθήκες για τήν ανάπτυξη αύτής τής τέ- χνης. T6 κεραµάδικα των Καναλί- ων 6plaK61av: νοτιοανατολικά τού χωριου. T6 διαφορετικό ά…"… νο τής δουλειάς τους έδωσε καί έντελως άλλη µορφή στίς έγκατα- στάσεις τους. Στό Φανάρι 16 έρ- γαστήρια είναι μέσα στό χωριό, σέ κλειστούς χώρους καί έχουν πρωτόγονους άγγειοπλαστικούς τροχούς. Στά Κανάλια 6611111616- νε έξω από τό χωριό, σέ ύπαίθρι- ους ή µερικά στεγασµένους χώ- ρους καί δέν είχαν τροχούς. Δια- φορετική καί η ιιορφή καί λειτουρ γία των καμιν.'ων τους "Eva 6116 16 πιό δέκα. .Ο έ το ρια κε- ραµεικής στά Κανάλια ήταν τής οίκογένειας Κο…ούλα…. τής όποίας τέσσερα μέλη µνηµονεύονται στήν έπιγραφή µαζί µέ τό 6οη€ό τους Βασίλειο Χο:νο΄'…α. ‘H λέξη «6- γωνισταί» έκΦράζει, 6έ6αια, κά- ποια πψηφάνεια µά ταυτόχρονα ύ πογραµμίζει καί τή΄σκληρότητα τής δουλειάς τους, όπως θα τήν περιγράψουμε σύντομα. Πρώτα έπισ.1…'. ΄ι:ιίνιτνε τήν κατάλ- ληλη «χωματερή» τόπο µέ πολύ καί σχετικά καθαρό αργιλόχωµα - κι but 110v16 στήνανε τό 1359161116- οι τους. Αφού αφαιρούσαν από 16 χωμα τίς μεγάλες ξένες ύλες -- πέτρες, ρίζες κ.λ.π. — τό ανακά- τωναν µέ άφθονο νερό καί τό έχυ ναν στίς «καρούτες», μεγάλες ρη- χές στέρνες στό έδαφος. 'Εκεϊ τό λασπόνερο κατακάθιζε καί σιγο- στέγνωνε. "'Οταν πιά έφτανε σέ μιά πυκνότητα κατάλληλη γιά ζύ… µωµα, αφαιρούσαν τόν πηλό 6116 τήν καρούτα κατά στρώματα. T6 έπάνω στρωμα έδινε τόνπιό λεπτό κοκκο «λιπαρό» πηλό, κατάλληλο µόνο γιά λεπτές έργασίες μα δύ- σκολο στήν έπεξεργσσία καί £665- σ9ητο στή συστολή τού στεγνώµα- τος. T6 αμέσως έπόμενο µέ τόν πιό χοντρόκο-κκο «τραγανό» πηλό χρησιμοποιείται για τήν κατασκευή µεγαλύτερων κεραμεικων. Στό τρί το, τέλος,ε έχουν κατακαθίσει µι- κρά κοµµάτια άσ6εστόλιθου πού µέ τό ψήσιµο άσ6εστοποιούντα΄ι κι όταν αργότερα ύγρανθούν δη μιουργούν μικρά 11 μεγάλα σκασί- ματα. Γι' αύτό τό τρίτο στρώµα είναι άχρηστο. Στά χοντρά ά……- κείµενα, όπως 16 τού6λα καί τά κεραμίδια, ζυµώνεται µέ 16 πόδια όλη ή λάσπη έκτός 6116 16 τελευ- ταϊο στρωμα. Αι΄πή τή δουλειά τήν κάνουν οι λασπάδες τής έπιγρα- φής καί είναι τρομερά κουραστι- "Υστερα οι απλώνοντες σχημα τίζουν σέ έπίπεδη επιφάνεια σανι- διού ένα στρωµα λάσπης πάχους δύο περίπου έκατοστων καί ό κό- πτης πιέζει έπάνω στό µαλακό σύ τό στρώµα ένα µεταλλικό πλαί- σιο στίς διαστάσεις τού κεραµι- διού, 46X2 6 έκατοστά περίπου. "Ενα τέτοιο πλαίσιο σώζεται στό Λαογραφικό Μουσείο τού χωριού. 'Οταν προχωρήσει λίγο περισσό- Μοντσόπουλος ( Η αρχιτεκτονική των έκκλησιων καί των μοναστηρι- ών τής Γορτυνίας Βι6λιοθήκη τής έν 'Α8ήνα'ις 'Αρχαιολογικής Έται ρείας. 'Αριθ. 38. ’Ev 'Αθήναις 1956, σελ. 139). Καί ο! σηµερι- νές κεραµουογικές Βιοµηχανίες & ποτυπόνουν µέ μηχανικά μέσα τόν τίτλο τους. Μά oi ταπεινοί µα- Τα") |('ΙΤΣΟΥ A. MAKPH 1116901 τού Θεσσαλικού χωριού προ 6αίνουν σέ αξιολόγηση τής δου- λειάς τους, αναφέρουν τόν κατα- µερισµό τής έργασίας καί παρα: θέτουν τά όνόματα των μελ&ν του συνεργείου. Συναντήσαµε στήν πλατεία τού χωριού 16 γέρο Βασίλη Καπούλα, έναν από τούς αγωνιστές τής κε- ραμίδας, πού αναφέρονται στήν €- 'Η ένεπίγραφη κεραμίδα . ΕύάγγΘος Καπούλας πιγραΦή έδω καί μισόν αίόνα. Μι- άει µέ πεοηφάνεια μά καί παρά- πονο γιά τή σκληρή δουλειά των κεραµάδων τού παλιού καιρού. Πο λύς ό κόπος, λίγες cl άπολα6ές. 'Η σκληρή δουλειά δέν τόν τσά- κισε. Στητός καί καλοχτισµένος σηκώνει µέ άνεση τίς πολλές του δεκαετίες. οά πρέπει νά ύπογραµµίσουμε τίς πολύτιµες Θηρεσία πού προ- σφέρουν 16 µικρά Λαογραφικά Μουσεία των χωριων. Ξέρω τίς τιρρήσεις για κακή έπιλογή, για έπαναλαμ6ανόµενα έκΘέματα, γιά τίς φιλοξενούµ΄ενες «αντίκες», αύ- 16 16 ύποπρο΄ι'όντα τής 6391.11163- κής 6ιομηχανίας πού κατασκευά- ζονταν είδικά γιά νά ανταποκρί- νονται στά γούστα των µικροαστι κων στρωμάτων στίς χωρες τής ΄Εγγ 'Ανατολής, τά «BONS POYRc L ORIENT» τού 19ου αί- ώνα καί πού έκστασιάζουν «κυγι- ες» τής έποχής μας. Διασώζουν, όμως, καί προ6άλλουν πολύτιµα τεκµήρια τής παραδοσιακης µας ζωής πού ή θά καταστρέφονταν στήν αφάνεια ή θά έπεφταν στά χέρια &δίσταχτων γυρολόγων "Ας συγκεντρωνουν 16 µικρά αύτά Μου σεϊα όσο γίνεται 1116 πολλά άντι- κείµενα. KI άν σέ µερικές περιπτω σεις δέ γίνεται σήµερα ή 6111710- γή καί ή σωστή έκθεση, Θά γίνει αύριο. Παράδειγµα τό 61105131116- τικό Λαογραφικό Μουσείο Καναλί- ων πού έτοιµάζεται. έντελως αλλη µορφή στίς έγκατα- στάσεις τους. Στό Φανάρι τά έρ- γαστήρια είναι µέσα στό χωριό, σέ κλειστούς χώρους καί έχουν πρωτόγονους αγγειοπλαστικούς τροχούς. Στά Κανάλια Βρισκότα- νε έξω από τό χωριό, σέ ύπαίθρι- ους η μερικά στεγασµένους χώ- ρους καί δέν είχαν τροχούς. Δια- φορετική καί ή µορφή καί λειτουρ γία των καµινιων τους. "Ενα από τά πιό δ;::. ο έ ":": plot κε- ραµεικής στά Κανάλια ήταν τής οίκογένειας Καπούλα, τής όποίας τέσσερα µέλη μνηµονεύονται στήν έπιγραφή µαζί µέ τό 60η€ό τους Βασίλειο Χο:γοι.΄-"α. 'Η λέξη «&… γωνισταί» έκφράζει, δέόαια, κά- ποια περηφάνεια µά ταυτόχρονα ύ πογραμμίζει καί τή΄σκληρότητα τής δουλειάς τους, όπως θά τήν περιγράψουµε σύντοµα. “pint! έπιση.ιαίνανε τήν κατάλ- ληλη «χωματερή» τόπο μέ πολύ καί σχετικά καθαρό αργιλόχωμα κι έκεί κοντά στήνανε τό έργαστή- οι τους. ΄Αφού αφαιρούσαν άπό τό χωμα τίς µεγάλες ξένες ύλες -— πέτρες, ρίζες κ.λ.π. — τό ανακά- τωναν μέ άφθονο νερό καί τό Ξχυ ναν στίς «καρούτες», μεγάλες ρη- χές στέρνες στό έδαφος. ΄Ε.κεί τό λασπόνερο κατακάΘιζε καί σιγο- στέγνωνε. "Οταν πιά έφτανε σέ µιά πυκνότητα κατάλληλη γιά ζύ- μωµα, αφαιρούσαν τόν πηλό από τήν καρούτα κατά στρώματα. T6 έπάνω στρωμα έδινε τόνπιό λεπτό κοκκο «λιπαρό» πηλό, μόνο γιά λεπτές έργασίες µά δύ- σκολο στήν έπεξεργασία καί εύαί- σΘητο στή συστολή τού στεγνωµα- τος. Τό άµέσως έπόμενο μέ τόν πιό χοντρόκοκκο «τραγανό» πηλό χρησιµοποιείται γιά τήν κατασκευή µεγαλύτερων κεραμεικων. Στό'τρί το, τέλος, έχουν κατακαΘίσει μι- κρά κοµµάτια άσ6εστόλιθου πού μέ τό ψήσιμο άσ6εστοττοιούντα΄ι κι όταν αργότερα υγρανθούν δη μιουργούν µικρά ή µεγάλα σκασί- µατα. Γι' αύτό τό τρίτο στρωμα είναι άχρηστο. Στά χοντρά ά…- κείµενα, όπως τά τού6λα καί τά κεραμίδια, ζυµώνεται μέ τά πόδια όλη λάσπη έκτός άπό τό τελευ- ταίο στρώµα. Αύτή τή δουλειά τήν κάνουν οί λαοπάδες τής έπιγρα- φής καί είναι τροµερά κουραστι- ΄. "Υστερα οί απλώνοντες σχημα τίζουν σέ έπίπεδη έπιφάνεια σανι- διού ένα στρωµα λάσπης πάχους δύο περίπου έκατοστων καί ό κό- _ πτης πιέζει έπάνω στό µαλακό σύ τό στρωµα ένα µεταλλικό πλαί- σιο στίς διαστάσεις τού κεραµι- διού, 46X26 έκατοστά περίπου. "Ενα τέτοιο πλαίσιο σώζεται στό Λαογραφικό Μουσείο τού χωριού. 'Οταν προχωρήσει λίγο περισσό- τερο τό στέγνωµα οι όρΘογωνιες αύτές πλάκες τού πηλού τοποθε- τούνται έπάνω σέ ξύλινη κυρτή έ- πιφάνεια καί έκεί στεγνώνουν παίρνοντας τό καµπύλο σχήμα τους, άνοιχτότερο στή µιά µεριά, πιό κλειστό στήν άλλη.' Έτσι, στό στρώσιµο των "…µε… πάνω στή στέγη, τό ένα κα6αλικεύει τό άλλο καθως ή άνοιχτόιτερη καμπύ- 'λη τοποθετείται πάνω στήν πιό κλειστή. "Υστερα στοι6ιάζονται όρθια γιά νά όλοκληρωθεί τό στέ γνωµα, πού περιορίζει τίς διαστά σεις τους κατά 1 ως 3 έκατοστά. Στά τού6λσ τό άρχικό στρώµα τής λάσπης είναι χοντρότεοο, γύ- ρω στούς 8 πόντους, καί τά πλαί- σια µικρότερα. 'Αργότερα χρησι- μοποιήθηκαν καλούπια πού δηµι- ουργούσαν 66αΞες λακού6ες στίς δυό µεγάλες έπιφάνειες τού τού- 6λου γιά νά αποδέχονται τό 606:- GTOKOVIGI'JCI καί τό χτίσιµο νά γί- νεται στερεότερο "Υστερα γίνεται τό ψήσιµο σέ χτιστά καµίνια καί όχι σέ πολύ ψηλές θερµοκρασίες. A616 φαίνεται από τό κοκκινωπό χρωμα των κεραμεικων γιατί τά χωµατα τής περιοχής γίνονται γκριζωπά όταν περάσουν τούς 800 περίπου 6αθμούς Κελσίου. Τήν έ- πιθυµητή θερµοκρασία διαπίστω- vow από τό χρωµα τής φωτιάς τού καµινιού. "Οταν άρχιζε νά «άσπρί ζει» ή φλόγα καταλά6αινσν πως ή θερμοκρασία έφτασε στό όριο πού ήθελαν. Τά σπίτια τής περιοχής είναι λιΘόχτιστο καί οτύλα χρη- σιµοποούσανι µόνο σέ μερικούς µε σότοιχους, όταν αύτοί δέ γινότα- νε από τσατυ.α. Επίσης συχνά μέ το ι5λα ιτιΐ'΄ τον? ο." ντυινάδες των τζακιι3ν να: τι"… '.-α'ειρείων Οί κεραμάδεςτων Καναλίων ά- κολουθούν μέ τήν έπιγραφή τους, µακριά παράδοση πού τήν παίρ- νουν άπό τούς 6υζαντινούς συντε- χνίτες τους καί τή συνεχίζουν κα- τά τήν Τουρκοκρατία σ΄ όλόκληρη τήν "Ελλάδα. 'Αναφέρω πρόχειρα ένα κεραµίδι, στίς ΄ι΄διες περίπου διαστάσεις µέ τό δικό μας, µέ τήν έπιγραφή «1643 κε-κουια Νος κε- pan» πού βρήκε σ' έκκλησάκι τής Γορτυνίας καί δημοσίευσε 6 NIK. κατάλληλο . -————— Tofi KIT20Y A. MAKPH στόροι τού θεσσαλικού χωριού προ 6αίνουν σέ αξιολόγηση τής δου- λειάς τους, αναφέρουν τόν κατα- µερισµό τής εργασίας καί παρα- Θέτουν τά όνόµατα των μελων τού συνεργείου. Συναντήσαμε στήν πλατεία τού χεριού 16 γέρο Βασίλη Καπούλα, έναν από τούς άγωνιστές τής κε- ραμίδας, πού αναφέρονται… στήν έ- ων πού έτοιμάζεται. κών στρωµαιων υιιχ λ…" up, "Εγγύς 'Ανατολής, τά « ONS POYR L' ORIENT» τού 19ου αί- όνα καί πού έκστασιάζουν «κυγί- ες» τής έποχής µας. Διασώζουν, όμως, καί προ6άλλουν πολύτιμα τεκμήρια τής παραδοσιακής μας ζωής πού ηθά καταστρέφονταν στήν αφάνεια Ii θά έπεφταν στά χέρια αδίσταχτων γυρολόγων. "Ας συγκεντρώνουν τά µικρά αύτά Μου σεία όσο γίνεται πιό πολλά άντι- κείµενα. KI αν σέ μερικές περιττό σεις δέ γίνεται σήμερα ή έπιλο- γ΄ καί ή σωστή έκθεση, ea γίνει αυριο. Παράδειγµα 16 ύποδειγμα- τικό Λαογραφικό Μουσείο Καναλί- .…

H ΣΚΟΠΕΛΟΣ Μίκα": Παγαεπτιιι6'ς Κ. ΔΑ , #, µιον% Ν. [KO/15A OE πιο KAI META 'ΚΑΛΟΣ Θεός τής Έλ- λάδας 6οηθάει τούς νε- οέλληνες στήν κατα- στροφή τής awe-layman- µίας τού τόπου µας. Εργολα- 6οι στήν ,Αθήνα, τουριστικοί επιχειρηµατίες στή Σκιάθο καί οί δύο στήν Κέρκυρα, εύσε6εις δωρηταί a" όλόκληρη τήν 'Ελ- λάδα, αρμόδιοι καί ά΄ναρµόδιοι παντού, 6άλθηκαν νά έξαφανί- σουν κάθε είδους όµορφιά από τό κοµµάτι τούτο τής Γής. ‘Y- πάρχουν ακόµα λίγοι τόποι 8- που δέν πρόλα6ε νά ένσκήψη ή φιλότιµη δραστηριότητα τών κερδοσκόπων. "Ενας από αύτούς ήταν καί ή Σκόπελος. "ΑΘιικτη στό σύνολό της ή «γρα- φικότητα» της, πού είναι κάτι πολύ περισσότερο από γραφικότητα, εί- ναι τό ύφος καί τό ήθος μιάς εΐρη- νιικ,ής νησιώτικης κοινότητας. Τή 6λέπαν οί περισσότεροι σάν ένα τουριστικό ατού. Δέν πειράζει κι' έτσι, αρκεί πού αποθαρρυνε δεδη- λα χέρια από ανάρμοστες έπεµ6ά- σεις. Καθυστερούσε ή «τουριστική αξιοποίησή» της καί ή Σκόπελος έλαµπε πανέμορφη µέσα στό λαιµ- πρό μεσογειακό φώς. Κόπασπρσ σπίτια - κάτασπρες εκκλησίες, σαράντα μέσα στή μικρή πολιτεία, πολλαπλάσιες σκορπισµένα σ) &… λόκληρο τό νησί. ΄΄Οµως αύτές οί νησίδες όµορφιάς μέσα στό πέλα- γος τής νεοελληνικής κακογουστιάς έπρεπε να λείψουν. "Εδώ ό καλός θεός τής Έλλάδας χρειάσθηκε να έπέµ6ει. Μέσα σέ λίγα δευτερόλε- πτα έκλεισε ή καθυστέρηση τουλά- χιστο μιάς δεκαετίας ανθρώπινης προσπάθειας. .΄Οταν µπαίνεις µε τό πλοίο στό λιµανάκι τής Σκοπέλου, ή νησιώ- τικη πολιτεία σού φαίνεται ανέπα- Φη. ,Ανέπα.φες οί προσόψεις τών …… ων σπιτιών. Σημαίες κυµατίζουν στα ξύλινα µπαλκόνια …… παραμο- νή τού Εύαγγελισμού ’H µικρή έκ:κλησία τού Βράχοι; ——— Παρ- Θ'ενώνα τής Σκοπέλου, τήν είπε κάποιος - δέχεται φιλάρ…εσκα τά χάδια τού ή- λιου, Καρέκλες καί τραπεζάκια κάτω &- πό τά δέντρα τής παραλίας -,- περι- …- πατηιτές στό Γ.ουρόιγιο. ,Αικόµα καί οί &σπρες σκηνές πού στήθηκαν πρόχειρα στήν &κρη τής πολιτείας έχουν ενσωµα- τωθή στό ύφος της. Kx’ όταν αργότερα περιδιαι6άζεις στα στενά δροµάκια σπά- νια συναντάς Έντονα σημάδια καταστρο- φής. Πολλά χωριά µας έχουν περισσότε- ρα χαλάσµατα αν όσα δείχνει ή µετα- σει»σµική Σκόπελος. ,Ανάμεσα σ΄ αύτό καί τό εργαστήρι τού καλού αγγειοπλα- στη Βασίλη Ρόδων. Θρυμματισµένος καί & µόιχ'θος του πολλών μηνών. 'Εκατοντά… δες χαριτωµένα αγγεία, πού είχαν έτοι- µασθή για τή Θερινή περίοδο, χων'εύουν τώρα πάνω στήν ύγρή γή. Χούς εί... ‘H πιο παλιά εκκλησία τής Σκοπέλου, 6 "Αγιος 'Αθανάσιος μέ τίς ώραιες τοιχογραφίες, άπόµεινε ξέσκεπο ερείπιο. Μέσο του … &- προσδόκητη κρατική παρουσία … ό 6υζαντινολόγος κ. Λαζαρίδης έ- πιστατεί στή διάσωση τών εϊκόνων καί στήν ύποστήλωση τών τµηµά- των έ-κείνων πού µπορούν νά κρα- τηθούν γιό νά έπισκ.ευασθή ή έκκλη . ς!!!» ,. Είκο΄νες καί κοµμάτια τού τέµπξου εί-΄ χαν µετ΄αφε΄ρθή σέ αλλη έκκλησία από ει":- λαδιικά χέρια. Είναι χαρακτηριστική-ή στοργή…τού σκοπελίτη πρός τίς έκκλη- σίες του. Στήν αύλή Ενός παλιού σπιτιού Βρί- σκεται τό Εκκλησάκι τού 'Αγίου Νίκο… λε… Μοναδιική κάτοικος τού σπιτιού μια µεγαλοικοπέλια. 'Επιικι'νδυνο τό άρι- vow οί µηχανικοί καί Επρεπε να γκρέµι- σΘή αµέσως µέ δυναµίτη. Μέσα του, τα- κτοποιηιµένα σέ σεντούικια καί καισσέιλι:ς, τά αιχ.ρησι-μοποίητα προιικιά. "Επιπλα δε- µένα µέ παιδικές αναµνήσεις. Θυµητάρια γονιών καί δικών πού έφυγαν γιά πάν- τα. Ολόκληρος & µικρός αγαπηµένος κόσµος μιας ύπαρξης πού έζησε µε τή Θι΄ιµηση καί τήν έλπίδα. "Εσ6υσε ή Ελπί- δα καί εµεινε ή δόµηση. "Έµειναν καί τά Θυµητάρια παγιδευµένα στό ερείπιο. 'Α- λάιλαξε ή μαραµένη σκοπελίτισσα, τρά- 6η'ξε τά µαλλιά της Κι Emma-z τά µά- γουλο: της όταν δοτασε τό συνεργείο για τήν κατεδάφιση. "Οχι για τό σπιτι- κό της καί ό,τι πολύτιµο έκλεινε µέσα του. Για τήν τύχη τής µικρής έκκλησι&ς λαχταρούσε, τής όκικλησι&ς µε τό παλιό ξύλινο τέμπλο καί τίς µετα…6υζαντινές εί- κόνες. «Μή δυναµίτες, ούρλιαζε, % γκρε- µιίσετε τήν έκκλησιά». Γαλήνεψε όταν χρησιµοποιήθηκαν σχοινιά. "Οταν περάσεις στο εσωτερικό τών σπιτιών Φαίνονται οί καταστρο- Φές. Τοίχοι ραγισ…µένοι, γωνιές ξε- κοµµένες, σου6άδες πεσµένοι στό πάτωμα. τά μισά, τουλάχιστον, σπίτια τής Σκοπέλου είναι άχρη- στα. Δέν Φταίει τόσο ή σφοδρότη- τα τών σεισµών όσο ή κακή κατα- σκευή. Λασπόχτιστα τά περισσότερα σπίτια, µέ καθαρές μεσοτοιχίες. "Ολες οί και- νούργιες οϊ'κοδοµε΄ς, πού ήταν καλοχτι- αµίνες, Εστω καί χωρίς &ντισεισμική πρό6λεψη… δέν imam τίποτα. Πολυό- ροφες οίκοδομές έδράζονται σέ οίκόπε- δα λίγων τετραγωνικών µέτρων. Δώδε- κα μεσοτοιχίες μετρήσαµε στή µιά πρό- σοψη οίκοδοµιικού τετράγωνο… Καί εί- ναι οί μεσοτοιχίες τά πιό παλιά χτί- σµατα. Χτίζονταν ένα σπίτι καί δίπλα του κολ…λούσε αργότερα, σάν όστρακο, ένα δεύτερο, a" αύτό &… τρίτο. "Οταν τό αρχικό σπίτι πάλιωνε, γκρεμίζονταν γιά να ξαναχτισθή. ‘H µεσοτοιχία Ξ- μιεινε για να µή γυµνωΘή τό διπλανό σπίτι. Τό ίδιο συνέβαινε καί µέ τό δεύ- µορφές,, ,.δι.…όρών1ιας , τήν … τού ύλικού των κακής κκατασκεμαστικης προ σπίτι… ΄Ετσι, ενώ µέ τό πέρασµα τών χρόνων ανανεώνει"… τα σπίτια, οί μεσοτοιχίες παρέμεναν. Τώρα ή Σκόπελος πρέπει να ξα- ναχτισθή. "Από τίς χιλιες εξακρ- mac οίκοδομές πρέπει ——— καθως οι: κουσα από τούς είδιικού…ς — να γκρεμισθούν οί μισές. Πρωτο ,πρό- όληµα… ή μεταφορά των μπα΄ζων. Στά στενά άνη=.φορικά δρομ,ακια της µόνο ύποζύγια μπορουν να κυ- κλοφορήσ-ουν. "Ογδόντα είναι όλα κι' όλα τά ύπο- ζύγια τού νησιού. Κι' αν πλασιασθούν χρειάζονται µια μέρα για τή µεταφορά τών µπά'ζων µιάς οίκοδο- µής. Συνεπώς πάνω από δυό χρόνια απαιτούνται γιά vo’: απαλλαγεί ή Σκό- πελος από τά ύλικά τζιν κατεδαφίσε- ων, Συνδυασµός μέ τή μεταφορά νέων οϊκιοδοµικών ύλιικών θά'µπορούσε να γίνει αν τό φάρδος τζιν δρόµων Eni— τρεπε τήν ταυτόχρονη εναπόθεση ύλι- κών καί κυκλοφορία. Έκτός από αύτό, καί ή πιό στενή σκαλωσιά αποκλείει τή διάι6αση φορτωµένου ζώου. τά προ- Βλή:ματα πού έχουν vo’: λύσουν οί τε- χνικοί είναι τεράστια… Για τήν δρα προτείνονται διάφορες λύσεις, πού &- ποροίπτονται µία … μία σάν &νεφάρμα… στες. Δική µας έγνοια ή διατήρηση τού ύφους τής πολιτείας. Τό ύφος ένός Μετασεισµική Σκόπελος: ΄Ανέπαφιη έξωτερικώς. τόπου είναι συνάρτηση πολλών πα- ραγόντων, ήθικών καί ύλικών. Μέ άλλες πνευµατικές αποσκευές οί µε- λετητές καί εκτελεστές τής ά……- δόμησης, άλλα Ολικά, άλλοι τρό- ποι δοµής. "Αν τό ύφος τής Σκο- πέλου ενδιαφέρει μόνο γιά λόγους τουριστικούς τά πράγµατα όπλου… στεύονται. ΄Θά δολ…… τό τσιµέντο, το' σίδερο, τό ξυλότυπο τή µπετονιέρα νά παί- ξουν τό ρόλο τής λιθοδοµής, τού τσα- …ο, τής ξυλοδεσι&ς καί τού µυστριού Κάποια έπιτήδευση παλαιότητας καί ή Σκόπελος είναι έτοιµη για διεθνή χρή- ση. ”Av, όµως, τό Θέμα αντιµετωπι- σθή μέ συναίσθηση πνευματικής καί Ξ… θνικής εύθύνης, τότε τό πρόβλημα παίρ- νει αλλες 'δ΄ι'αότάσείς." Πρ΄έπει.'"οΐ νέες ούλικ.ρίίνεια >… ακόμα δι… ΣΕ|Σ|ί|||ί|ί Το?) συνεργάτου μας «. ΚΠΣ… ι. MAKPH µεθόδου να συινται.ριάζωνται µέ τίς προ- ύπάοχουσες. Οι! μαστόροι τής Σκοπέλου Εχουν δημιουργήσει µερικά προηγούµε- να. "Ολες ο! οιΤκοδομές δέν χτίστηκαν ταυτόχρονα… Πολλές δεκαετίες τίς χω… ρίξουν. Μέσα στό πέρασμα τού χρόνου χρησιμοποιήθηκαν καινούργια ύλικά. Πε- ριδια6-άζοντας κανένας στα δρομάκια τής Σκοπέλου μπορεί να επισηµάνει λύ- σεις &ξιοπρόσεκτες, Mi: τό πνεύμα αυτό αν δουλέψουν όσοι ασχοληθούν µέ τήν ανοικοδόμηση τής Σκοπέλου αν όροι"… τίς λύσεις. Καί ως: είναι λύσεις συγχρο- νες καί Ελληνικές. Τό πρό«6ληιµα τής μικρης (ίδιο- κτησίας οίκοδομήσιµου χωρου υπαρ χει σκέψις νά αντιμετωπίσω µε α: ναδασµό. Είναι μια τεχνοκρατικιη λύση πού αγνοεί την τοπική Ψυχο- λογία καί τίς έντονες άντι8ρωσεις πού θα προκληθούν. ΄΄Ας μελετηθη ή λύση τού ένιαιου φέροντος οργα- νισμού σ' ολόκληρα… οικοδομικό τετράγωνο κι, άς μεινει καθε νοικο- κύρης στήν ίδιοκτησια του. ΄Ετσι κάθε σπίτι θά διαµοροωΘη|συµοω: να μέ τίς συνήθειες τού τοπου…οι στενές προσόψεις Θά διατηρηθρυν, ενώ συγχρόνως Θά έπιτευχθη ευρυ- τατη έδρας… καί οίκονο»µια χωρου. Γιά τά δύο αλλα χωριά τού νησιού τά προ'6λήµατα είναι διαφορετικά. Τό Κλήμα κατολισθαίνει από χρόνια καί έχει αντιµετωπισΘή ή µεταφορά του σέ άλλη θέση, καταλληλότερη. ‘H διαμάχη ξέσπασε γύρω από τίς Θέσεις πού προ- τάθηκαν για τή νέα έγ- Kendra-Town. Πρόκειται να χτισΘή ένα καινούρ- γιο χωριό, χωρίς .δε- σµεύσεις. ‘H Γλώσσα, μέ τόν έντονο τοπικό χαρακτήρα, έπαθε µικρό- τερες ζηµίες από τό σεισµό,ό΄>στε αντιµετω- πίζεται ή αντισεισµική ανακατασκευή περιωρι- σμένου αριθµού σπιτιών. Μένουν τά Μοναστή- ρια, . τά σκορπισµένα στίς µαγευτικές τοπον θεσίες τής ανατολικής Σκοπέλου. Τίς µεγαλύ- τερες ζηµίες, σχεδόν 6- λοκληρωτική καταστροφή έπαθε τό Μοναστήρι τού Προδρόµου. Οί πληγές του αποκάλυψαν παλιές καί νεώτερες κακοτεχνί- ες. Σέ σκηνές µένουν τώρα οί καλογριές καί σταμάτησε ή χειροτεχνι. κή παραγωγή τους. Τό θαυμαστό χτίσµα τής ντόπιας οίκογένειας Δα- πόντε, τό Μοναστήρι τού Εύαγγελισμού, μέ- νει σχεδόν ό΄ιθικτο. Στό καθολικό τής Μεταµόρ- φωσης ξαναφόνηκαν οί πληγές προηγούμενων σεισµό… πού εί- χαν επιπόλαια σκεπασ6ή. ‘H μικρή ‘A- γία Βαρδάρα, µέ τίς μεταγενέστερες τοξότες ύποστηλώσεις πού Θυμίζω… γ". θική αρχιτεκτονική, άντεξε ίκα…νοποιητι- να στίς δονήσεις. Τούτη τή στιγµή ή Σκόπελος κοίτεται άρρωστη από ύποτροπή τής παλιάς της πληγής, τών σει- σµών. Μηχανικοί, αρχιτέκτονες, γε- ωλόγοι, πολιτικοί τή μελετούν καί προσπαθούν να όρούν τόν πιό κα- λό τρόπο θεραπείας της. Είθε σύντ- τοµα νά ξαναλάυψει σ, όλη της τήν ομορφιά.… ' ' ' ' ' ΚιτΣοΣί Ας" ΜΆΚΡΗΣ

0ΡΙί1|ΒΗ Μορόνι; ι ΚΙΤ?ΟΣ Α. ΜΑΚΡΗ? OI ΤΟΙΧ()ΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ TUITION ΤΗΣ" ΕΡΑΤΥΡΑΣ -?'ΕΛΙ'ΡΓΑΓ- Αυτή η "άγνωστη χώρα", η Ελλάδα, προσφέρει άπειρες ευχάριστες εκπλήξεις στον "ε- ξερευνητή" της, αλλά και Θλίφη μεγάλη από τη διαπίστωση πως δεν είναι µόνον άγνωστη, µα παει να γίνει και αγνώριστη µε το ρυθµό της καταστροφής όλων των στοιχείων που συν- θέτουν τη φυσιογνωμία της. Ιδιαίτερα της λαϊκής ζωγραφικής που είναι από τα είδη τα λι… γ6τερο ανθεκτικά στο χρόνο. Οι τοιχογραφηµένοι σοβάδες, είτε πάνω σε τσατµά είναι είτε σε λασπόχτιστους πετρότοιχους, ξεκολλούν εύκολα και σκορπούν στο δάπεδο. Και κάτι ακό- µα, οι πρώτοι μελετητές της λαϊκής μας τέχνης, ως τα 1939, αγνόησαν τελείως την τέχνη των χρωµάτων. Αλλά και σήµερα ό,τι έίναι γνωστό για την ελληνική παραδοσιακή ζωγραφική περιορίζεται στα έργα του Παναγιώτη Ζωγράφου και των γιών του, στις ζωγραφιές του Θεό- φιλου, στο ζωγράφο του Μακεδονικού Αγώνα Σωτήρη Ζήση, στις τοιχογραφίες των αρχοντικών της Σιάτιστας1, της Καστοριάς2, των Αµπελακίων3, του Μόλυβου και του Πηλίου. To πλού- σιο και ποικίλο έργο των Χιονιαδιτών ζωγράφων µόλις πριν από ελάχιστα χρόνια έγινε γνω- στό και ελπίζω πως δεν θ'αργήσει και η γνωριµία με την αγιογραφία των βλάχων ζωγράφων της ?αµαρζνας. Με βάση μαρτυρίες από αυτόπτες γέροντες χωρικούς σχημάτισα κατάλογο από 167 σπίτια τοιχογραφηµένα που είτε γκρεμίστηκαν, είτε ανακαινίστηκαν, είτε έχασαν το ζωγραφικό τους διάκοσμο από ασβεστώματα. Η φυματίωση, που μάστιζε την πλλάόα προπολε- μικά, έπαιξε και αυτή το ρόλο της γιατί o πιό προσττός τρόπος απολύµανσης των σπιτιών ήταν το γενικό τους ασβέστωμα. "την επιφάνεια των αγιογραφιών σχηµατίζεται λεπτό στα… µα λιπαρής αιθάλης από τα κεριά και το λιβάνι. ΄Ετσι, τα ασβεστώµατα μπορούν σχετικά εύκολα να αφαιρεθούν. Γτις τοιχογραφίες των σπιτιών, όμως, το ασβέστωμα δεν τις σκαπά- ζει, τις σβύνει καθώς καίει τη συνδετική ύλη. Σήµερα επιχειρώ µπα πρώτη παρουσίαση των τοιχογραφιών του χωριού Ξράτυρα του Βοΐου. Μάο δεκαπέντε τοιχογραφηµένα σπίτια σώζον- ται σήµερα, κι από αυτά τα περισσότ ρα σε άθλια καράσταση. Πολλά δεν κατοικούνται πια και είναι κλειδωμένα -αλλά αυτό δεν εµποδίζει την είσοδο γιατί κάποιος τοίχος τους εί- ναι γκρεµισµένος. ΄Λν η παρουσίαση αυτή γίνει αφορµή να εκδηλωθεί έµπρακτη κρατική µέ- ριµνα, τότε Θα έχει εκπληρωθεί ο σκοπός της. "τη σηµερινή εργασία Θα χρησιµοποιούµε το παλιό όνοµα του χωριού, Όέλιτσα, επειδή έτσι αναφέρεται σε παλιά γραφτά και σε υπογραφές ντόπιων ζωγράφων. To όνοµα 'ράτυρα της δόθηκε σχετικά πρόσφατα, χωρίς να υπάρχει σίγουρη µαρτυρία πως η αρχαία πόλη βρι- σκόταν στον ίδιο χώρο. Η σωστή, στη βάση της, µετονοµασία ξενικών και κακόηχων τοπωνύ- μιων παρέσυρε και µερικά που η βαρειά τους ι%ορική σηµασία θα έπρεπε να τα αφήσει άθι- κτα, όπως η Αλαµάνα, το Κιλελέρ, οι Κορυσχάδες. Η Σέλιτσα βρίσκεται στην επαρχία Ανα- 2 σελίτσας του Νοµού Κοζάνης, ακριβώς στην ευθεία που ενώνει δύο µεγάλα ζωγραφικά κέντρα της Ελλάδας, τη Γιάτιστα και την Καστοριά, πιό κοντά στην πρώτη. Ωστόσο, η ζωγραφική της δεν έχει τίποτα κοινό με τις µπαρόκ τοιχογραφίες των γνωστών αρχοντικών των δύο αυτών δραστήριων ορεινών οικισµών. Βέβαια, στα δύο αυτά κέντρα υπάρχουν και άλλα τοι- χογραφικά σύνολα, σχεδόν άγνωστα, µε δικό τους ζωγραφικό ύφος, όπως π.χ. τα σπίτια του Γκουγκουλίδη και του Μούρτζου στη Γιάτιστα. Η ζωγραφική της ?έλιτσας, αυτή τουλάχιστο που απόμεινε, ανήκει στην περίοδο 1796 … 1915. Η ΤΕΛΙ΄Τ'?Α ΄Αν και το όνοµα της Σέλιτσας -παλιότερα 7έλιτζας η Γέλτζας- εµφανίζεται από το 14ο αιώναΛ, μαρτυρίες για τη ζωή της έχουµε από το 17o, οπότε αναφέρονται εμπορικές σχέσεις της µε την Αυστρία, τη Γερµανία, την Πολωνία και τη Βενετιά. 0 Απόστ. Βακαλό- πουλος τοποθετεί την ίδρυσή της στο 16o αιώνα. "΄Ετσι οι ορεινοί και δασωµένοι όγκοι της Μακεδονίας, η Πίνδος µε τις παραφυάδες της...έγιναν οι προστάτες των πλησιόχωρων πληθυσµών...Παρόµοια συνοικίσΘηκαν στη Δυτική Μακεδονία, όπως αναφέρει η παράδοση, η Γαλατινή, το Μπλάτσι...η Σέλιτσα"5. Ακµάζει κατά το 18ο αιώνα, οπότε, εκτός από το εµ- πόριο µε την Αυστρουγγαρία, τη Τερβία και τη Ρουµανία, έχει αναπτυγµένη βιοτεχνία στη βυρσοδεψία, τη σαπουνοποιία, τη βαφική και την υφαντική. Η ανάπτυξη συνεχίζεται και στις αρχές του 19ου. 0 Πουκεβίλ αναβάζει τότε τους κατοίκους της σε δέκα χιλιάδες, υπο- λογίζοντας 300 πατριαρχικές οικογένειες µε τριάντα άτοµα ή καθεμιά6. Πρόκειται ασφαλώς για υπερβολικό υπολογισµό Κάνε άλλο παρά ειρηνική υπήρξε η ζωή της. Απανωτές οι καταστροφές. "ια τέτοια ανα- φέρεται, χωρίς στοιχεία, στα 1616. Ττα 1774 άτακτοι Φουρκαλβανοί προξενούν σοβαρές ζη- µίες και Θανάτους στο χωριό. Αυτόπτης µάρτυς, ο Καλλίνικος, περιγράφει πολύ παραστατι- κά το χαλασµό "αψοδ΄Απριλήου α'ήµέρα δευτέρα γράφο διά θύµησι οπου εγινε ο χαλασµός /λέξη δυσανάγνωστη/ άπό τους ζορπάδες τόν µισαρόν τά όνόµατα ησούφ ο νιβιτζας ό τζα- τζης και Οσµάν µπεκηκξής κέ ό καραµαχµούτης καί χοτοκούλης κε μπεχλούλης καί οί έπίλη- πρι µπαχουρμπασιάδες τό όνόµατα πιός τα ήξεύρη. ήρθαν χιλιάδες δισ κε µησή κέ έµπίκαν κε έσκότοσαν κε όλο το βηός το έμασαν κε έκαψαν όσπήτια κέ αργαστήρια 104 καί έκαψαν ανθροπους κε άπέθαναν κε έπίραν βιός πολήν φορτία άµετριτα και εκάθησαν µέσα ήµέρες 10 κε βγένοντας έπίραν ως σκλαβους τόν κυρ άναγνώστην αλεξιουν κοτζιάµπασιν και έπίλιπου 10 καί έκαψαν τήν έκλισήαν τής άγίας Παρασκεβής κε τόν άγίον Αποστόλον την έκλισίαν και εγινε θρίνος κε οδηρμός κε γραφο δια Θίµησι"7. ?τα 1804 ο Αλή Πασάς κάνει µε τη βία τσιφλίκι του τη Γέλιτσα. Θα την ξαναγοράσουν οι κάτοικοί της, στα µέσα του 19ου αιώνα, µετά το θάνατο του Αλή, από το Σουλτάνο για 228,000 γρόσια. Στα 1824 νέος χα- λασμός, χωρίς ανθρώπινα θύµατα αλλά µε τεράστιες υλικές ζηµίες. ?τα 1877 νέα επιδροµή 3 Γκέκηδωνπρσκαλεί νές καταστροφές στο χωριόΆ. Υτις συμφορές της Υέλιτσας ας προστεθεί και η δραστηριότητα των ντόπιων κοτζαμπάσηδων που, όπως παντού, ήταν άρπαγες και άσ- πλαχνοι. Χαρακτηριστικό είναι το σελιτσιώτικο δημοτικό τραγούδι που δηµοσίεψε ο Αθαν. Γιομπλάκης= -Γιατί είσαι τόσο αµαρτωλός, τόσο κριματισμένος το λάδι δον είναι νερό και το κερί σου ξύλο και το θυµιάμα όπου καίς και τούτο δε µυρίζει -Πγώ ήµαν γκοτζιάµπασης και προεστώς στη χώρα, στους πλούσιους έβανα εκατό και στους φτωχούς διακόσια και μια χήρα κακόµοιρη την είχα πεντακόσια. Την άρπαξα τ'αμπέλι της και στο Έαρκό χωράφι. Ο To τραγούδι είναι ασφαλώς νεότερο γιατί και λόγιες επιδράσεις έχει και οι στίχοι του δεν έχουν στρώσει από την οµαδική κατεργασία στο χρόνο. Είναι προβληµατικό αν μπορού- σε να τραγουδηθεί, ασφαλώς σε δοσμένη παραδοσιακί µελωδία, µε τις στιχουργικές τη" ανω- μαλίες. Μας παραπέµπει, όµως, στις πανάρχαιες δοξασίες για τους οιωνούς κατά τις θυσίει Πυκνές και οµαδικές οι µετοικεσίες των Τελιτσιωτών προς την Γυρώπη και προς διά- φορα μέρη της Τουρκίας, έτσι που o Αλής βάζει όργανά του να εμποδίσουν τις µεταναστεύ… σεις και να ξαναφέρουν τους φυγάδες, χωρίς πάντα να το καταφέρνουν1Ο. Αναφέρεται, μά- λιστα, ένας ζαµπίτης /αστυνόµος/ που επειδή δεν κατάφερε να βρεί τους σκόρπιου;Γείτσιώ τες εγκατέστησε με τη βία οικογένειες από το κοντινό χωριό Κοντσικό, τη σηµερινή Γαλα- τινή. Αυτή η λύση δεν ικανοποίησε τους προϊσταµένους του, που τον ελέγχουν αυστηρά και του συνιστούν: "ιδέ από τ'άλλα χωριά και τους κοντσιότες τράβα χέρι". Για ένα διάστη- µα η Γέλιτσα σχεδόν ερηµώνει. Οικογένειες ?ε ιτσιωτών αναφέρονται στο Κραγιούγεβατς, στο Βελιγράδι, στην Αυστρία11, στην Πόλη....Κατά το 190 αιώνα η μετανάστευση κατευθύ- νεται κυρίως προς τη Βλαχιά και την Πόλη12. Πολλοί από τους µετανάστες αφοµοιώνονται από το καινούργιο τους περιβάλλον13. Αυτή η δηµογραφική αιμορραγία αναπληρώνεται, ως έ να βαθµό.από συνεχείς εγκαταστάσεις κατοίκων άλλων χωριών. Απελπισμένοι απόκληροι κα- ταφεύγουν στη Γέλιτσα αναζητώντας κάποια καλλίτερη τύχη :" ΄Οποιον δεν τον κρατάει η Γη τον κρατάει η Γέλιτσα". Αργότερα, όταν επεκτείνεται η καλ'ιέργεια και επεξεργασία του καπνού, έρχονται και ειδικευµένοι εργάτες ντενκτσήδες, Επειδή η καπνεργασία είναι εποχιακή, οι περισσότεροι µένουν µόνο για ένα διάστηµα, µερικοί όµως εγκαθίστανται µό- νιµα. Αυτή η συνεχής ανανέωση του πληθυσµού δεν αλλοιώνει την πολιτιστική παράδοση τοι χωριού επειδή γίνεται βαθμιαία και σε µακρύ χρονικό διάστηµα και οι καινούργιοι κάτοι- κοι προέρχονται από κοντινά χωριά µε παραπλήσια παράδοση. ΄Έτσι, αφοµοιώνονται ομαλά στον καινούργιο τους κοινωνικό περίγυρο. Από τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα µας σβύ- 4 νουν οι µεταποιητικές και μεταπραττικές δραστηριότητες του χωριού και η οικονοµία του γίνεται γεωργική-κτηνοτροφική. Τύµφωνα με τα στοιχεία της Κοινότητας, σήμερα υπάρχουν 6,000 ζώα, από τα οποία πάνω από 5,000 είναι πρόβατα, 500 γίδια και τα υπόλοιπα βοο- ειδή1Λ. Χαρακτηριστική της βελτίωσης της καλλιέργειας είναι η µέση στρεµατική απόδο- ση των καπνοχώραφων, που από 41,6 κιλά στα 1954 φτάνει στα 169,5 το 1980. Γήαερα ο πλη θυσμός του χωριού είναι γύρω στα 1,500 άτοµα, αλλά με µεγαλύτερη από το µέσο όρο ανα- λογία µεγάλων ηλικιών. Χωρίς να παρουσιάζει ιδιαίτερη έξαρση, αρκετά ζωηρή είναι η πολιτιστική ζωή του χωριού κατά το 190 και τις αρχές του 200ύ αιώνα. Οι κομπανίες των μουσικών που παίζουν στις γιορτές δεν είναι πάντοτε ντόπιες, µνηµονεύονται, όµως πολλοί αξιόλογοι παίχτες του κλαρίνου, που είτε συµμετέχουν σε ξενόφερτες κομπανίες15, είτε σχηµατίζουν δικές τους, που περιλαμβάνουν και χάλκινα πνευστά όργανα16. Τα πανηγύρια και οι γιορτές κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχασαν τον παραδοσιακό του χαρακτήρα17. Τα σπίτια της 7έλιτσας ανήκουν στο "βορειοελλαδίτικο" τύπο που τον συναντούµε και στην περιοχή του Αργυρόκαστρου, στη νότια Γιουγκοσλαβία, στη νοτιοδυτική Ρουλγαρία ως τη Μακεδονία και την ανατολική Θεσσαλία. ΄"ργα ασφαλώς Δυτικοµακεδόνων µαστόρων, έχουν τον κάτω όροφο λιθόχτιστο, καθώς και ολόκληρο το βορεινό τοίχο, και τον επάνω µε ελαφρά υλικά, τσατμά ή μπαγδατί που προστατεύονται από τη βροχή με έντονη προβολή της στέγης. Υπάρχουν, όµως, και αρκετά σπίτια ολόκληρα λιθόχτιστα. ?τα ψηλότερα σηµεία του οικισμού που, κατά την αρχιτέκτονα Δέσποινα Αϊβαζόγλου-Λόβα, φαίνεται πως είναι και τα παλιότερα, υπάρχουν σπίτια με χαγιάτι, που ανήκουν σε παλιότερη αρχιτεκτονική φάση. Σ'άλλα σημεία συναντούμε σπίτια µε σαχνισί, που είναι εξελιγμένος τύπος των σπι- τιών µε χαγιάτι. Παλιότερες χρονολογίες σπιτιών που συνάντησα είναι 1711 στο σπίτι τοι Κεχαγιά και 1732 της Λαζαρίδαινας. Τα τέμπλα των εκκλησιών της Παναγίας, του Αγίου πικολάου και το νεότερο/μέσα 1901 αιώνα/ του αγίου Γεωργίου είναι αξιόλογα δείγµατα ηπειρώτικης εκκλησιαστικής ξυλογλυ- πτικής από το 180 αιώνα κι ύστερα. Αξιοσημείωτη είναι η ικανότητα των μαστόρων τους να συνδιάζουν στοιχεία από τη βυζαντινή παράδοση με τα επείσακτα μπαρόκ φυτικά διακοσ… μητικά , όπως π.χ. στις ποδιές του τέµπλου της Παναγίας το συνηθισµένο στα βυζαντινά θωράκια σύµπλεγµα πέντε κύκλων εδώ αποδίδεται µε περιστρεφόµενα σαρκώδη φύλλα που πε- ριβάλλουν ρόδακα. Το µεγαλόπρεπο τέμπλο του ΄Αη Γιώργη1?, πλουσιότατο σε θέματα, σχη- ματίζει στο κέντρο του τεράστια κόγχη. "τα θέµατα δαίνεται επηρεασμένο από τα ξυλόγλυ πτα του παλιού ναού, που βρισκόταν στην ίδια θέση, αν κρίνουµε από λίγα κοµάτια τους που φιλοξενούνται στο πολύ ενδιαφέρον "ουσείο της "έλιτσας. Λιθανάγλυφα λίγα και όχι αξιόλογα υπάρχουν, αλλά σε πεζούλι γύρω από δέντρο στο παλιό "Παζάρι" υπάρχουν πέντε λίθινα κεφάλια σε μέγεθος µεγαλύτερο από το φυσικό, που ! 5 προβάλλουν από τον τοίχο σε τεχνική ολόγλυφου και με φανερή την προσωπογραφική πρόθε- ση. Τα έργα αυτά, µε σίγουρο πλάσιμο και έντονο ρεαλισμό, πρέπει να μελετηθούν και να γίνει προσπάθεια να εξακριβωθούν τα πρότυπά τους, που ασφαλώς κάποια σημασία θα έ- χουν για την ιστορία, έστω τη "μικρή ιστορία" της Γέλιτσας. ?το Μουσείο του χωριού υπάρχουν και μερικά κεντήµατα , από τα οποία τα περισσότε- ρα ανήκουν στην περίοδο γύρω στα 1900 και είναι επηρεασμένα από τα έντυπα πρότυπα που κυκλοφορούσαν ευρύτατα τότε. OI ΤΩΙΧΟΓΡΑΦΙΕΤ Τα πολύτιµα στολίδια της Γέλιτσας είναι ασφαλώς οι τοιχογραφίες των σπιτιών της. Ωστόσο, και σ'όσα έχουν υπογραφή ή είναι γνωστοί οι τεχνίτες τους, δεν είµαστε βέβαιοι πως αυτοί είναι ντόποιοι εκτός από μία περίπτωση. Πάντως είναι εύλογο να υποθέσουμε πως θα είχαν ανατεθεί και σε ντόπιους ζωηράφους διακοσµήσεις σπιτιών. Αγιογράφοι Γελι- τσιώτες υπήρχαν αρκετοί, κυρίως κατά το 19ο αιώνα. Εικόνα της Γλυκοφιλούσας σε σανίδι, που βρίσκεται στο σπίτι του Μίλιου, υπογράφεται από τον Παναγιώτη Ζωγράφο, Τέλιτσα 1857. Ttnv εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στο χωριό Βελίτσι, εικόνα των Τριών Ιεραρχών έχει µόνο τα αρχικά "Γ.Μ.Ζ. εκ Γελίτσης"19. Η κόγχη του καθολικού στο Μοναστήρι της Λα ριούς, κοντά στη Βέρβερη, τοιχογραφήθηκε από τον Πρωτοπαπά Θωμά Ζωγράφο "Τελίτσης" στα 18742Ό.΄Αλλοι ζωγράφοι είναι o Γεώργιος?1, ο Γεώργιος Μανουήλ22, o Αντώνης Καλέτσας, ο I. Καραμήτσος και o Παπαζήκος, που το κανονικό του όνοµα είναι Ζήσης Ζωγράφος, με τους δύο γιούς του Δηµήτριο και Θωµά, που τον συναντήσαμε πιό πάνω κι αργότερα έγινε κληρικός µε τ'όνομα Αγαθάγγελος. 0 Γεώργιος Μανουήλ είναι σύγγαμβρος του Παπαζήκου και εργάσθηκε μαζί του στη Λαύρα του Αγίου ΄0ρους. Ζωγράφοι είναι και οι δύο γιοί του Γε- ωργίου Μανουήλ, ο Ιωάννης και o Εµµανουήλ. Στο τέμπλο της Αγίας Παρασκευής Παλαιού Μυ- λότοπου υπάρχουν µερικές εικόνες λαϊκού ύφους που υπογράφονται από τον Ιωάννη τον εκ ?ελίτσης,1815. O Ιωάννης δεν είναι o γιός του Γεωργίου "ανουήλ γιατί αυτό τον συναντού με µετά µισόν περίπου αιώνα νέον να βοηθάει τον πατέρα του. Για τον Παπαζήκο έχουμε αρ κετά βιογραφικά στοιχεία επειδή o γιός του Θωμάς, ως ΑγαθάγΥελος, Αρχιερατικός Ρπίτρο- πος του Ψεβασμιωτάτου Αγίου Σισανίου, δηµοσιεύει τα "Αποµνημονεύµατά" του, χωρίς τόπο έκδοσης, ούτε χρονολογία, που πρέπει όμως να είναι γύρω στα 1909?Λ. Από αυτά μαθαίνου- με πως ο Παπαζήκος "δεν έσχε το ευτύχημα να αποκτήση μεγάλην παιδείαν, πως έκανε πέντε παιδιά, "διήλθε βίον πλήρη πόνων και βασάνων" και, εκτός από τα ιερατικά του καθήκον- τα και την άσκηση της ζωγραφικής τέχνης, αν και λιγογράμματος, δι ρίστηκε δάσκαλος στι Γέλιτσα. 'Εκανε και τον πρακτικό γιατρό. Παραγωγικότατος τεχνίτης, εργάστηκε στη Βλά- στη, στη Βελανιδιά, στην Καστοριά, στην Κλεισούρα, στο ΄Αγιον ΄0ρος και σε πολλά άλλα μέση. Από τα παραπάνω φαίνεται πως το επάγγελμα του ζωγράφου δεν ήταν αρκετό για να 61 σει την πολυμελή οικογένειά του, πράγμα που τον ανάγκαζε να καταφεύγει σε ποικίλα πα- 1 ραεπαγγέλματα. Οι αγιογράφοι αυτοί ίσως έκαναν και κοσµική ζωγραφική, πράγμα συνηθισμένο στην επτ χή τους, αλλά δεν έχουµε σχετική μαρτυρία. Υπάρχει, όµως, μνεία 7ελιτσιώτη κοσµικού ζωγράφου στα χρόνια του Αλή Πασά. Ο Ιωάννης Φωτόπουλος μεταφέρει αφήγηση γέροντα πως "ο Αλής ελθών εις την Γέλιτοαν εφιλοξενήθη εις την οικίαν του γαλίκη /νυν Γαλίκαινας/, όστις ων ζωγράφος εις τα Ιωάννινα, ήτο ζωγράφος και του Πασά"25. Ζωγράφος στην Αυλή του Αλή Πασά δε µπορούσε παρά να είναι κοσμικός. βίναι γνωστό πως ο νεωτεριστής Τουρ- καλβανός τοπάρχης έχτισε µεγάλα και πλούσια διακοσµηµένα παλάτια. Από περιγραφές ξένων περιηγητών ξέρουµε πως τα διαμερίσματα του Αλή και των γιών του είχαν πλούσια ζωγραφι- κή διακόσμηση µε τοπία, πολεµικές σκηνές, εκτελέσεις Ελλήνων, σκηνές κυνηγιού, προσωπα γραφίες, ουράνια σώματα και άλλα θέματα. Φυσικά, οι κρίσεις των ξένων για την καλαισθτ σία των διακοσµήσεων αυτών είναι συνήθως αρνητικές. O Πουκεβίλ τα θεωρεί έργα Αρμένη- δων "µπογιατζήόων"26. Οι σχέσεις του Αλή µε "Έλληνες κοσµικούς ζωγράδους επιβεβαιώνον- ται και από την αντιδικία του με τον Λευκαδίτη "προφεσόρο" ζωγράφο Υπ. Βεντούρα για τν πληρωμή μιάς προσωπογραφίας2 . Από τις τοιχογραφίες σπιτιών πρώτη έρχεται του σπιτιού ΑαΞαρΞδη, έργο καμωμένο στα 1796 από άγνωστο ζωγράφο. 0 τεχνίτης του φαίνεται πως ήταν αγιογράφος. Το χρώμα τι είναι λιτό και χαµηλότονο, σε συνδιασµούς διαφόρων τόνων του γκριζοπράσινου και του κο φέ σκούρου. Βέβαια, o τόνος των χρωμάτων μπορεί να έχει πέσει από τους καπνούς της θές μανσης και του φωτισµού του δωμάτιου. Επαναλαµβάνει γνωστά θέματα που βρίσκονται κυρί- ως σε εκκλησίες, όπως η αποµίμηση ορθομαρµάρωσης, και µάλιστα σε φρίζα ψηλά δίπλα στο ταβάνι, σε θέση δηλαδή που δεν υπήρχε ποτέ κανονική ορθομαρµάρωση, ο δικέφαλος αετός, το κομμένο καρπούζι µε καρφωμένο επάνω του το μαχαίρι που ήταν παλιότερα συµβολισµός της Αποτομής του Ιωάννη αλλά από το 180 αιώνα ξεχάστηκε το συµβολικό του περιεχόμενο" απόδειξη και το πηρούνι που είναι καρφυμένο στο καρπούζι. Το θέμα το συναντούμε όχι µε νο σε εκκλησίες αλλά και σε σπίτια του Πηλίου, της Γκούρας, της Καστοριάς, της Σιάτι- στας και των νεγάδων. Γυνηθισµένο είναι και το θέμα του δέντρου με καρπούς.΄0λες οι συνθέσεις στο σπίτι αυτό στηρίζονται στην τυπική τριαδική συμμετρία µε κεντρικό κάθε- το ξξονα. ?το δικέφαλο αετό κεντρικός άξονας…σε όλο το ύψος της σύνθεσης.είναι ο αετό. και το δέντρο που προβάλει ανάµεσα στα κεφάλια του. Δεξιά και αριστερά του από ένα δέ τρο. ΄Ετσι υπάρχουν τρία δέντρα με τρείς τούφες φυλλωσιάς το καθένα. 7τα καρπισµένα δ τρα άλλης σύνθεσης κεντρικός άξονας ο κορµός από τον οποίο ξεκινούν τα κλαδιά με τρεί καρπούς το καθένα τους. 7τη σύνθεση του κοµμένου καρπουζιού κεντρικός άξονας οι συνε- χόµενες μορφές του βάζου, του καρπουζιού και του πηρουνιού' δεξιά και αριστερά, συμμε τρικά από ένα πουλί και ένα τσαµπί σταφυλιών. Ανά τρία και τα δέντρα στα µικρά διάµε… σα των συνθέσεων. Το ίδιο ισχύει και για τα διακοσμητικά στα πλάγια του χαμηλού κουµ- , πέ στο κέντρο του ταβάνιού. Αεύτερη χρονολογικά είναι η τοιχογραφία στο ισόγειο του σπιτιού Καρανίτσιου, εκτε- λεσμένη στα 1864 από τους γιούς του Αντώνιου Γεωργιάδη, Αθανάσιο και Γπυρίδωνα. Κατά την τοπική παράδοση, που ενισχύεται και από άλλα στοιχεία, ο πατέρας Αντώνιος είναι ντε πιος και σκάλισε το τέµπλο του Αγίου Γεωργίου με τη βοήθεια των δύο γιών του. Ανάμεσα στις τοιχογραφήσεις των σπιτιών Λαζαρίδη και Καρανίτσιου µεσολαβούν 70 χρόνια. Εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε πως οχτώ χρόνια µετά την τοιχογράφηση του σπιτιού Λαζαρίδη η Γέλι- τσα γίνεται τσιφλίκι ΧόΗΧΧΧή για σαράντα ολόκληρα χρόνια. ΄Αν σ'αυτό προσθέσουμε και με ρικές δεκαετίες για να αναλάβει η οικονοµία του χωριού από το αντίτιμο της εξαγοράς τοι το χάσμα εξηγείται. ?το μεσοδιάστηµα, όμως, αυτό η λαϊκή μας ζωγραφική έχει κάνει ση- µαντικά βήματα. 'Οταν, λοιπόν, συνεχίζεται η παράδοση τοιχογράφησης των σπιτιών,το ύφοι της ζωγραφικής έχει αλλάξει. Αυτό γίνεται φανερό και από την ωριμότητα που παρουσιάζου* οι τοιχογραφίες στου Καρανίτσιου, από την ποικιλία των θεμάτων, το πλούτο του χρώματος και την ατμόσφαιρα παραµυθιού µέσα στην οποία παρουσιάζονται πολιτείες, δέντρα, βουνά, σύννεφα, πουλιά, καράβια, γυναικείες μορφές, μουσικά όργανα... Η Σέλιτσα, ελεύθερη οι- κονομικά, ξανασαίνει και ρίχνεται µε Αζέφι στη δουλειά για την ανάκαμψή της. Γπειδή η ζωγραφιά απλώνεται σε όλη την επιφάνεια του τοίχου δεν υπάρχει η παρατακτική διάταξη που παρουσιάζεται στις ζωγραφικές φρίζες. ΄Ετσι οι συνθέσεις είναι περισσότερο ελεύθε- ρες αλλά και πιό οργανωμένες. ΄Ισως να υπάρχουν χαρακτικά πρότυπα αυτών των έργων αλλά οι τεχνίτες τα µεταπλάθουν σε γνήσια ζωγραφικά έργα. Οι εμαλλαγές του χρώματος στο έδα φος,που περνούν από το σκουροπράσινο στο κοκκινωπό, οι λόφοι, τα ανοιχτόχρωµο κτήρια που έχουν πάντα σκούρο φόντο, τα χόρτα και τα δέντρα που διαγράφονται καθαρά σε ανοιχτ χρωµο βάθος, οι σκιοφπτισμσί στις φυλλωσιές των δέντρων, στα πανιά των καραβιών και στις τούφες των σύννεφων, στοιχεία που επιδιώκουν την αληθοφάνεια, συνδιάζονται µε πα- ράξενα σχήματα γαλάζιων κυλινδρικών λόφων, µε πλήθος μικρών και µεγά)ων πουλιών στον ουρανό, με μεγάλα ψάρια που φαίνονται καθαρά μέσα στα νερά. 'Ολα αυτά, σ'ένα γοητευτι- κό σμίξιμο, δημιουργούν μαγική ατμόσφαιρα παραµυθιού και καθιστούν τις τοιχογραφίες αυτές λαμπρά δείγµατα ελληνικής παραδοσιακής ζωγραφικής. Οι δύο μικρές γυναικείες µορ- φές µε επιγραφή "κοκόνα καλή" και η αβακωτή επιφάνεια ενός καραβιού θυμίζουν έντονα ντ σιώτικα κεντήµατα. Τρία χρόνια αργότερα, στα 1867, άλλος ζωγράφος κάνει σε δωμάτιο του ισόγειου, µέ- σα σε περίπλοκο πλαίσιο που κορυφώνεται από γυναικείο μαόύστο, ένα τοπίο ψυχρό και χρι ματικά φτωχό. "ε άλλο δωμάτιο του επάνω πατώματος μερικά χρόνια αργότερα άλλος ζωγρά- φος φιλοτεχνεί μερικές τοιχογραφίες µε ρωµαντικές-νεοκλασικές επιδράσεις. Μέσα στη δεκαετία 1865-1875 διακοσµείται το σπίτι του Παπαθεοδώρου.Μαθητής ή οπωι δήποτε επηρεασµένος από τους ζωγράφους του σπιτιού Καρανίτσιου, κάνει µια στενόμακρη ! 8 τοπιογραφική φρίζα σε όλο το μάκρος των τοίχων του μεγάλου χώρου στο επάνω πάτωπα. Αυτ τον υποχρεώνει σε παρατακτική διάταξη των θεµάτων του που είναι µεγάλα κτήρια, γεφύρια δέντρα, τζαµιά, καράβια, ψάρια...πάντα µέσα στην ίδιαν ατµόσφαιρα παραµυθιού. Εδώ, ό- µως, µερικές σκηνές καθηµερινής ζωής δηµιουργούν κλίµα οικειότητας: ο γάϊδαρος δεµένος στο δέντρο, ο ξυλοκόπος, το κοµμένο δέντρο µε τα κλαριά του πεσμένα καταγής, ο καρπο- συλλέκυης επάνω στη σκΧέλα, ο πετεινός, άνθρωποι μέσα σε καράβια, το ειδύλιο στην εξο- χή. Ενώ στα τοπία του σπιτιού Καρανίτσιου απουσιάζει σχεδόν η ανθρώηινη µορφή, που µόν µέσα σε µερικές βάρκες εµφανίζεται, εδώ τον βλέπουµε ενταγµένο ενεργητικά μέσα στο το- πίο. Τε όλο το µήκος της φρίζας κυριαρχούν τρείς οριζόντιες ζώνες, η κάτω με τη γή, η μεσαία µε τη φωτεινότητα του ορίζοντα και η επάνω µε το βαθύτερο χρώμα του ουρανού. Οι άνθρωποι και τα γυμνά δέντρα αποδίδονται µε πλακάτο µαύρο χρώµα και προβάλλουν έντονα επάνω στο ανοιχτό γαλάζιο χρώµα που, άλλωστε,σε διάφορους τόνους κυριαρχεί σ'ολόκληρη τη ζωγραφιά. O ζωγράφος δεν περιορίστηκε µόνο στη φρίζα αλλά διαµόρφωσε χρωµατικά όλες τις επιφάνειες των τοίχων και της οροφής προσθέτοντας και μερικά ανθοδοχεία στα χαμηλό τερα σημεία. Είναι ασφαλώς o ίδιος τεχνίτης που έκανε, λίγο μετά το 1865, τις εσωτερι- κές τοιχογραφίες στο σπίτι του To ίκα στη Βλάστη και τις εξωτερικές στο σπίτι του …σ6γ κα στο ίδιο χωριό. *ε στενή φρίζα περιορίζονται και οι τοιχογραφίες στο σπίτι του ϊΞλιΞυ, έργο που πρέπει να έγινε γύρω στα 1870 με 1880. Εδώ, όµως, η συνέχεια σπάζει σε μικρές ενότητες µε άλλη διάθεση η καθεµθά τους και σε διαφορετική κλίµακα. ΄Ρτσι, χωρισµένη από τη λοι πή τοιχογραφία µε ηρικυκλικές πλαγινές πλαισιώσεις, έχουµε την ειδυλιακή σκηνή τεσσά- ρων περιστεριών που βόσκουν µπροστά σε ολάνθιστο βάτο ενώ στα πλάγια απλβ»εται ειρηνι- κό τοπίο. Τα περιστέρια είναι σε άλλη κλίµακα, µεγάλα όσο περίπου τα λιοντάρια που στι πουν αντικρυστά σε άλλο σηµείο της φρίζας. Αλλού, πάλι χωρισµένο με παρόμοια πλαισίωσ1 ένα ρωµαντικό τοπίο. Πάνω από το τζάκι εμφανίζεται το παμβαλκανι ό θέμα του ανασυρμέ- νου παραπετάσµατος, σε άλλα σηµεία µια οπλισμένη στρατιωτική περίπολος, ένα µικρό έ- φιππο απόσπασµα και παλι χόρτα, δέντρα, κτήρια, σύννεφα.. Από την άποψη της τεχνικής δεν διαφέρει πολύ από τις προηγούµενες τοιχογραφίες. 7το σπίτι του Χατζηγιάννη οι τοιχογραφίες ανήκουν σε δύο περιόδους. Οι εξωτερικέ που πρέπει να έγιναν κατά το χτίσιμο του σπιτιού, βρίσκονται ψηλά στην πρόσοψη, ανάµε σα στη σειρά των παράθυρων και στην προβολή της στέγης. Κύρια θέµατα τα αντικρυστά λιοντάρια και τα παγώνια. Λεν είναι εντελώς αβάσιµο να τις τοποθετήσουµε στην πριν απ την τσιφλικοποίηση της Τέλιτσας περίοδο. ?το εσωτερικό οι τοιχογραφίες είναι αρκετές δεκαετίες νεότερες, οπωσδήποτε μετά την εξαγορά του χωριού. Η µεγαλύτερη σύνθεση είνα ρωμαντικό τοπίο, όπου µέσα σε κλειστό κόλπο είναι αραγµένα πλοία ενώ στη στεριά υψώ- νονται βίλλες και κάποιο αρχαίο κτίσμα. ?την κάτω δεξιά γωνία του τοπίου ρωµαντκή σκη- νή βοόκού που παίζει τη φλογέρα του τριγυρισμένος από τα πρόβατά του. ΄Εργο ψυχρό και άχρωµο, pa σωστή όµως γραμµική και ατμοσφαιρική προοπτική. Σε άλλο δωµάτιο, νεοκλασικό σύµπλεγμα από δυό αγγελάκια-ερωτιδείς μέσα σε φυτικό πλέγμα και σε τεχνική που µιμεί- ται πλαστική διακόσμηση. οι εσωτερικές τοιχογραφίες του σπιτιού Χατζηγιάννη µάλλον εί- ναι έργα Κλεισουριώτη ζωγράφου. 'τα κατάλοιπα ενός από αυτούς, του Κώλτσου ΠαπαγιάνΉ, υπάρχει ευρωπαϊκό λιθογραφικό πρότυπο με το ίδιο σχεδόν θέμα και.ελαφρά τροποποιημένο, δικό του σχέδιο σε μεγέθυνση. ?τα 1878 o ντόπιος ζωγράφος Μπαλµάς τοιχογραφεί, σε µεγάλη ηλικία, το σπίτι του Λελήμπαση, καθώς και το παράσπιτο που χρησίμευε ως εργαστήριο γουνοποιίας. To έργο του ν… αυτό, αν κι έχει πια ξεφύγει από το αφελές μα τόσο γοητευτικό κλίμα των παλιότερων λαϊ- κών τοιχογραφιών και είναι πιό "σοφό", δεν παύει να έχει ποιότητα και δροσιά. Στο σπίτι χωρίζει την επιφάνεια των τοίχων σε μεγάλα ορθογώνια που τα γεμίζει pa ένα επαναλαµβα- νόμενο φυτικό διακοσµητικό που στο κέντρο του έχει κύκλο όπου εικονίζονται είτε μικρά φανταστικά τοπία είτε πουλιά επάνω σε ανθισµένα κλαδιά. To διακοσµητικό αυτό σε φόντο ώχρας περικλείνεται από κοιλόκυρτη πλαισίωση, έξω από την οποία το φόντο γίνεται καφέ σκούρο. fro ταβάνι ενός δωµατίου ζωγράφισε τις παράλληλες σανίδες µε φυτικά διακοσμητι- κά. Περισσότερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του παράσπιτου-εργαστήριου. Πά- λι µέσα σε φυτικό πλαίσιο, πλουσιότερο εδώ αλλά σε χρώµα γαλαζοπράσινο και μέσα σε ελ- λειπτικό σχήμα, ζωγραφίζει νεανικές γυναικείες μορφές ως τη µέση τους, ευρωπαϊκά ντυ- μένες και με περιπσιημένη κύρωση. Η µία, με λουλούδια στα μαλλιά, κρατάει µε το ένα τηι χέρι ανθισμένα κλαδιά και µε το άλλο ένα χαρτάκι΄ ίσως να πρόκειται για υπαινιημό κρυ- φού αισθηµατικού δεσµού. Η άλλη, πάλι pa ανθοδέσμη, κρατάει στην αγκαλιά της σκυλάκι. Η τρίτη, εκτός από τα λουλούδια στα μαλλιά και στο στήθος, κρατάει με το ένα της χέρι ανθοδέσμη και pa το άλλο βεντάγια. Πάνω από το τζάκι, σε αψίδα που σχηματίζουν διπλοί ζωγραφιστοί κίονες και τόξο, µία άλλη νεανική γυναικεία µορφή, σχεδόν ολόσωµη, περιπου είται κάποιο πουλί που το έβγαλε από το κλουβί του. Φιόγκος στα μαλλιά που πέφτουν πΡά σε χοντρές µακρυές πλεξούδες, φόρεμα με πολλές δίπλες, σφιχτό στη μέση. π σκηνή στο ε… τερικό αρχοντικού σπιτιού: σιδερόφραχτο παράθυρο, τριπλό χάλκινο κηροπήγιο, κρεμαστή λάμπα, πλουμιστό φαρφουρένιο βάζο, σκαλιστό τραπέζι... Θέματα και εκτέλεση εκφράζουν κοινωνική µερίδα που πέρασε στη μεταποίηση και το εµπόριο και αστικοποιείται µε δυτικό ευρωπαϊκά πολιτιστικά πρότυπα. Στη δεκαετία 1875 µε 1885, πιθανότατα, ζωγραφίζεται το σπίτι του ΞΞκρή,τώρα εκκλη σιαστική ιδιοκτησία. Οι ζωγραφιές του έπαθαν σοβαρές ζημίες στα χαμηλότερα σημεία του τοίχου. Αυτά που χαρακτηρίζουν τη διακοσµητική αντίληψη του τεχνίτη τους είναι η φρον- 10 τίδα να αναδείξει και να υπογραμμίσει τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του χώρου /τζάκι, κόγ- χη/ και η ζωγραφική απομίμηση πλαστικών διακοσµήσεων /ανάγλυφα, φιλέττα/. ?ι εδώ υπάρ- χει η βεβαιότητα νεκλασικών προτύπων. Μερικά τοπία είναι χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εκτός από την απεικόνιση της Πόλης, που διαφέρει τελείως από τις γνωστές τοιχογραφίες της Τιάτιστας, της Καστοριάς, της Δράκιας, των ιμπελακίωυ και του Μόλυβου. Τ'αυτή, pa— ρικές αναστροφές της προοπτικής, όπως στις γέφυρες του Κεράτιου Κόλπου, και μερικά ζε- στά κόκκινα στις στέγες καθώς και στις τουρκικές σημαίες πάνω στον πύργο του Γαλατά και σε µιναρέ μάλλον του ?ουλεϊμάν τζαμί, ζωντανεύουν κάπως την άτονη τοπιογραφία. Ρί- ναι µεγάλη η πιθανότητα το σπίτι του "ακρή να διακοσµήθηκε από τον ίδιο Κλεισουριώτη τεχνίτη που ζωγράφισε και το σπίτι του Χατζηγιάννη γιατί και η τοπιογραφική αντίληψη είναι ίδια και το θέμα των αγγέλων-ερωτιδέων παρουσιάζει απόλυτη ομοιότητα και στη σύν θεση και στην εκτέλεση. ?τον ίδιο ζωγράφο, με κάποιες επιφυλάξεις, μπορούµε να αποδώ- σουµε και τις τοιχογραφίες στο σπίτι του ΞΞιαπακέ. Στα 1888 διακοσµείται το σπίτι του ΞήΞΞΞ µε μεγάλα συµμετρικά διακοσμητικά χβτς . παραστάσεις, εκτός από έναν αετό που κρατάει στα νύχια του ταινία με την επιγραφή "1888 ΙΟΥΝΙΟΥ 20". Ta χρώματα είναι βαριά κι έγιναν βαρύτερα από µεταγενέστερο βερνί- κωμα. To σπίτι του.Ξικ:-Ξιαφάρα στολίζεται pa απλά νεοκλασικά διακοσμητικά στα 1909 από τους Παπαφώτη και Μουστακλή, κατοίκους του γειτονικού χωριού Πελεκάνος. Τ**: αερικά ακόμα σπίτια σώζονται κάποια κατάλοιπα τοιχογραφιών. ?το σπίτι του ΞΞΞΞΧΞΞΞΖΞΞΞ διατη- ρείται σε κακή κατάσταση μία µόνο εξωτερική παράσταη δύο λιονταριών ανασηκωμένων στα πίσω πόδια τους. Πε το στόμα κρατούν κορδέλλες που ξεκινούν από στέμα με σταυρό. Η προέλευση του θέματος από ευρωπαϊκό πρότυπο είναι πιθανότατη. To σπίτι του Παστρακίλη ήταν κλειστό όσες φορές βρισκόμουνα στη Σέλιτσα, δηµοσιευµένη όµως φωτογραφία τμήματος των λίγων τοιχογραφιών του/περιστέρι/ δείχνει ζωγραφική μέτρια και σε κακή κατάσταση. Γτο σπίτι του &άτσκου,χτισµένο στις αρχές του αιώνα µας, υπάρχουν ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες με τοπία και σκηνές αγροτικής ζωής, ανάµεσα στις οπόίες και αντίγραφο από τις "Σταχυομαζώχτρες" του Ζαν Φρανσουά Μιλλέ /1814-1874/ που κυκλοφόρησαν σε επιστο… λικά δελτάρια στην Ελλάδα τις δύο πρώτες δεκαετίες του 28ού αιώνα. 'Ενα από αυτά ταχυ- δρομήθηκε στις 2 Νοεµβρίου προς το Δημήτριο Τσιόπελα στον Πειραιά. βρίσκεται στο Αρ- χείο μου. Ο Μιλλέ έκανε και χαλκογραφία µε το ίδιο ακριβώς θέμα, αλλά είναι απίθανο να έφτασε αυτή στα χέρια του ζωγράφου της 7έλιτσας. Απ'όσο ξέρω , µόνο ένα αντίτυπο της χαλκογραφίας υπάρχει στην Ελλάδα και βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη28. 'Αλλωστε, o ζωγράφος της Σέλιτσας ακολουθεί το πρότυπο και στη χρωματική απόδοση. Δίπλα στις τρείς γυναίκες υπάρχει και αντρική µορφή, για να απασχολήσει το χώρο επειδή η τοιχο… γραφία είναι αναγκαστικά πιό στενόμακρη από το έργο του Γάλλου χωρικού ζωγράφου. "ε- ρικέςζωγραφιές στο σπίτι του Τσιουπλάκη pa ψυχρή απόδοση συνηθισµένων θεμάτων /ανθο… ' &… , 11 δοχείο, αµφορέας.../ και δύο μισοχαλασµένα τοπία µέσα σε κύκλους στο σπίτι της Μπακάλως συµπληρώνουν τα γνωστά µας κατάλοιπα της σελιτσιώτικης ζωγραφικής. Τέλος, σε δημοσιευ- µένη φωτογραφία της εποχής του ’30 που παρουσιάζει παστάλιασµα καπνού σε αίθουσα του παλιού Παρθεναγωγείου ?έλιτσας, διακρίνεται θαμπά στο βάθος ζωγραφιά που παριστάνει κά- ποια από τις γνωστές αλληγορίες της προπολεµικής ελληνικής Παιδείας - Ελλάδα, Ρλευθερία Λόξα ή κάτι τέτοιο. Λεν θα έπρεπε να κλείσει η αναδροµή αυτή στη ζωγραφική της ?έλιτσας χωρίς να γίνει απλή µνεία δύο θαυµαστών προσωπογραφιών των δωρητών της αγιογράφησης Κρεµαζόπουλων που βρίσκονται στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, έργα του 1737. Παρόµοια προσωπογραφία του δωρητή Γεώργιου I. Κοεµτσόπουλου, έργο του 1736, στην εκκλησία της Ανάληψηςήπεριγράφει λεπτοµερειακά ο Ιωάννης Φωτόπουλος29. Από τις περιγραφές, και περισσότερο από τις φωτογραφίες που δηµοσιεύονται, γίνεται φανερό πως η ζωγραφική των σπιτιών της Γέλιτσας ακολουθεί, στις µεγάλτες της γραµµές τη πορεία της ελληνικής παραδοσιακής ζωγραφικής. Από την περίοδο της κυριαρχίας του µπαρόκ στη Σέλιτσα ξέρουµε µόνο τις τοιχογραφίες Λαζαρίδη, οι οποίες χαρακτηρίζονται από στα- τικότητα αντίθετη προς την ανησυχία του μπαρόκ. Μία, και χρονικά αποµονωµένη, περίπτω- ση δεν αποδείχνει τίποτα. Από τα 1880 και πέρα διακρίνονται επιδράσεις του νεοκλασικισ- µού και του ακαδηµαϊκού ρεαλισµού, όπως και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας30. Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω θερµά τον κ. Βασίλη "τρέμπα για την πολύτιµη συμ- παράστασή του, την κ. Βικτωρία Νικήτα που µου έστειλε από το Παρίσι τις έγχρωμες διαφά- νειες pa έργα του Μιλλέ και τον κ. Αντώνη Βουρνά που φρόντισε ν'αποκτήσω τα επιστολικό δελτάρια που κυκλοφορούσαν στις αρχές του αιώνα μας. την… α. Μπο… Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ρ Τ 1. Γεώργιος "έγας, "ιάτιστα, τα Αρχοντικά της, τα Τραγούδια της και η "ουσική της. Αθή- να 1963. 2. “Ln. Vovtoénovxoq, Καστοριά, τα Αρχοντικά. Αθήνα 1962. του ίδιου, Καστοριά, Ιστορία, Μνηµεία, Λαογραφία, θεσσαλονίκη 197A. του ίδιου, Καστοριά, Λεύκωµα. Θεσσαλονίκη 1977 .."-"----…"--…- Παντελής Ψσαµίσης, Η Καστοριά και τα "νηµεία της, Αθήνα 19A9. 3, Μιχ. "ουτσδτουλος, Τα Θεσσαλικό Αμπελάκια, Αθήνα 1966. "ιχ. λ8ραμόπουλος, Τα Θεσσα- λικό Αμπελάκια, Θεσσαλονίκη 1961. πγήνωρ Αστεριάδης, To VKCIL του "βάρτς στ'Αµπελά- -…-------- κια, Αθήνα 1928. 4. Βασίλης ?τρέµπας, Υυνοπτική Ιστορία της Εράτυρας /Υέλιτσας/, Περιοδικό Τα Χνάρια, τετ χος πρώτο, Καλοκαίρι 1980, σελ. 2. 5. Απόστολος Ρ. Βακαλόπουλος, Ιστορία της Μακεδονίας 135A — 1833, Θεσσαλονίκη 1969, σελ. 100. 12 6. F. POUQUEVILLE, 70YAGE DANS LA GRECE, PARIS 1820, σελ. 420. 7. Αθανάσιος Γιοµπλάκης, Οι "Χαλασμοί" της Σέλιτσας/Εράτυρας/, Ανάτυπο περ. Μακεδονικά. Θεσσαλονίκη 1968, σελ. 86. 8. Κώστας E. Χασιώτης, Επιδροµή Γκέκηδων στην Εράτυρα το 1877, περ. Τα Χνάρια, τεύχος δεύτερο, Φθινόπωρο 1980, σελ. . 9. Αθανάσιος Γιομπλάκης, Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Βράτυρα επί Τουρκοκρατίας, περ. Τα Χνάρια, τεύχος πέμπτο, 1983, σελ. . 10. Κ. Σιµόπουλος, Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 1800 — 1810, τόμος Γ1, Αθήνα 1975, oak. 392 και 395 /απδ το βιβλίο του Ψ.Μ. LEAKE, TRAVELS IN NORTHEN GREECE, LONDON 1835/. 11. Απόστολος Βακαλόπουλος, όπου παραπάνω, σελ. 357 και 360. 12. Βασίλης Στρέµπας, όπου παραπάνω, σελ. 4. 13. Απόστολος Βακαλόπουλος, όπου παραπάνω, σελ. 394. 14. Γιάννης Κάτανος, Προτάσεις για Ανάπτυξη και Βελτίωση της κτηνοτροφίας και ειδικό- 15. Ιωάννης Φωτόπουλος, Ιστορία της Σελίτσης |Εράτυρας/, Αθήνα 1939, σελ. 13o. 16. Ομάδα 'Epauvaa Πολιτιστικού, Δηµοτικές Κομπανίες στην Εράτυρα, περ. Τα Χνάρια, τεύ- χος δεύτερο, Φθινόπωρο 1980, σελ. 15. 17. Αθαν. Γιοµπλάκης, Οι Γιορτές στην Εράτυρα, περ. Μακεδονική Ζωή, τεύχος 25. 18. Δέσποινα Αϊβαζόγλου-Δόβα, Το Τέμπλο της Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Εράτυρας, περ. ΄Επιπλο και Φως, τεύχος 8, Αθήνα 1982, σελ. 70. 19. Λουΐζα Συνδίκα-Λαούρδα, Μία Εικόνα του Αγίου Νικάνορος, ανάτυπο από το περ. Μακεδο- νικά, Θεσσαλονίκη 1958, σελ. 430. 20. Κωνσταντίνος Σιαµπανόπουλος, Αιανή, Θεσσαλονίκη 1974, σελ. 159. 21. Κλεόβουλος Τσούρκας, Σισάνιον, το Μοναστήρι της Παναγίας, περ. Μακεδονική Ζωή, τ.2' Θεσσαλονίκη 1968. 22. Βασίλης Στρέμπας, Λαϊκό Ζωγραφική της Βράτυρας, περ. Τα Χνάρια,τεύχος πέμπτο, 1983 σελ. 39. 23. Στη Χώρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Τουριστικός Οδηγός Νοµού Πέλης, 1973, σελ.212. 24. Αποµνηµονεύματα του Πανοσιωτάτου Κου Αγαθαγγέλου Αρχιερατικού Επιτρόπου του λεβά- --.… ..-- µιωτάτου Αγ. Σισανίου. Χωρίς τόπο έκδοσης και χρονολογία. 25. Ιωάννης Φωτόπουλος, όπου παραπάνω, σελ. 93. 26. Κυριάκος Σιμόπουλος, Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 1800 - 1810, τόμος Γ1, Αθήνα 197' σελ. 474. Σπ. Αραβαντινός, Ιστορία Αλή Πασά του Τεπελενλή, Αθήνα 1895, oak. 480, 6. 13 που αυτός τις χαρακτηρίζει "ωραιοτάτας ζωγραφίας". 27. Δ. Θεµελής-Κατηφόρης, Ο Τπυρίδων Έεντούρας και η Αντιδικία του pa τον Αλή Πασά, Επτανησιακή Πρωτοχρονιά 1960, Αθήνα 1960, σελ. 203.0 ?. Λε Βιάζης, αντίθετα, σηµει… ώνει πως όχι µόνο δεν υπήρξε αντιδικία για την αµοιβή αλλά πως ο Εεντούρας " τοσού- τον επιτηδείως την έγραψε /την προσωπογραφία του Αλή/ ώστε ο τύραννος έδωκεν άΧώΧΧΧ αυτώ διπλασίαν τιµήν της συµφπνηθείσης". Υπ. Λε Βιάζης, ΝεοελληνικαίΔξ λπυρίδων Βεντούρας, περ. ΕβδοΞάς, Αθήνα 8 Ιουνίου 1884, oak. 149. 28. Υπουργείο Πολιτισµού και Επιστημών, Ξένοι Χαράκτες στην Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα 1984, πίνακας 1Δ3. 29. Ιωάννης Φωτόπουλος, όπου παραπάνω, σελ. 94. 30. Κίτσος Α. Μακρής, Η Ελληνική Λαϊκή Ζωγραφική και οι Ευρωπαϊκές Καλλιτεχνικές Σχο- λές, Ανακοίνωση στο 1ο Τυµπόσιο για την Τέχνη που οργάνωσε το Τελλόγλειο ΄Ιδρυμα του Αριστοτέλειου Πανεπ. Θεσσαλονίκης 12 - 14 Οκτω ρίου 1984. Θα δηµοσιευθεί στα Πρακτικά του Ρυμπόσιου.

ΑΠΟΚΟΜΜΑ ΕΦΗΜΕΡ Ι ΔΑΣ "ΤΆΧΥΛΡΟΜΟΣ " , 4α Ηµερομηνία.---3,ΤΙΣ'.ηΟ Σελ....1.. .… ΤΗΣ ΤΟΜΟΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ KAI ΑΛΛΟΝ ΦΟΡΕΟΝ… …Μτ…ιΔΡΑΣειε ΠΑ. ΑΛΛΑΓ …. TH: ΔΕ TOY I'IANEHIZTHMIOY ΤΟ BEMA ZYZHTHBHKE ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΒΟΛΟΥ . Άντ…-ς "αλα. η v-amv κατ…… Μαζι… ης[(ΝΔ)'. Μ o κ. Α0 … Ακολούθησε n … Μου… αν"… αιν- µε…: διοικούσα αντρα- Νάκος (ΝΔ)' πρότεινε oav έν… η…… των ωμ- am In; Διοικούσας Em. Mg και τον mama-pub του (ως… wrlbpaan την µε… δούλων του ΚΚΕ κ..κ Η… & του παν…ι…ίου δπ…ώ Βόλου από m an ψηφίσματα, στό οποιο Η… Απ. Δ…ώτπ και ως… cmw οποία ον- νέα Μπαμπ "τ…, να δ.ατυΜετα n (:… Ncpv ΜιΜά. nou έχει (κακά …… n α- πώτεινε δε την ιντός 6m. ma του άνω.… ω…- Με… .. πρ… ως Τα…: Αυ- μέρου ένα… …… λεω και να magma. n ως… ΤΝ τακτικό … τοδιο.…σπς κα. άλλων ω:- You δπμστικω συµβουλίου. απ… τον να µπω-' …… Μ … Μον της" ωµής, που Με. mv πρόταση να… στα τη Χωοο…σπ του παίζουν «Θορ… στα!» ρόλο …σε και ο κ. Α…. Φιλιπ. πανεπιστήµιου. . ' Σιών… στην 7n mm am λειτουργια της και στη ΄ ' …να "να…. που ευ. νο… πΝ ιδια την αν… (n του …… Το ατμοπάνκ ωμ6ωλ.ο Βόλου ασχολήθηκε Χθες το 6ΝΜ µε την αψίδα: αν- Tucu'rhm’oon της Διοκουσοςξ Επιτροπής του Παππά…. µία) "παλιος. …: Tnv ευ.' καµια πες κστεπείνουοας ψάρια… του για το ea- να τα συμµετοχής 1ου Μ. =… Βόλου am σηµερινή της λειτωργ|ας Των οργανα… της Τοπ- Μς Amok) Στ… αρχή της συνεδρία. στις o x. map. Ανδρεόπου- λος (ΠΑΣΟΚ) ζήτησε Ηρώ… τος το λόγο και amuse: m; Μαντώς Ο»: των ανώούλων κού ΑΣοκ -…. "" Ηνιι..; ν να…; Μάι… … την … αψίδα …… της Μακ… Ξ- Πι… του Παν…οιπμι- ου Θοοοολιος. που… και … Η. … κανει εν. και… ο… n mm: 0‘4- …και"… της προ…/Ν- … Δ.Σ., nou αποτελείτο πιο πολυ πονο ατομο Που "προ…… ο… έργο. µε µας…τής &… τον on. :; µΏτης λοιπον nupcmtch ο … τος λος. πει πο…! Μος …… Θεωρούμε ότι n "Μη .ΜΉΜι Μαξ στο"; . µέρους τ οπου . & ΠαιΜιος, γιατι ων Μια: δήμαρχος … να Με"… στη :8. our 9ο … νο τον Πυξ… Βολου. όπου ρα που παν…- … και για "αλλους άλλους λόγους. ως π oo- Oopfi …. ιδρυτική πιο". σε… του Δήµου Βολου για τη εγω…… του Παν…. Μι… Θεσσαλία:- Υ…ν δω… …. Με; οτι δω…"… oo- ο… … γιο 11w πο- … ο… προς… τον …ι…ι.ιιω, …ο µε. " ' Πολ : ι της ΠΕΚ. "ιζ τους "να"… λό- 2|'Μι νους ζωα)… 1o Mud w outn'n-Gci το: …η cu. …… δηµου. κου .!, Μια; τα' να καθορι- ' Με τη &… μας … ντι στην στο… του ν. παιρνω ο; τη να: σύνθε- Δ..Ε του ΤΙΜ"… µιωι Π των: Με… …… του Μος Τελικά ο του συµβουλιο… κ ε .". άψογα το ασιτία … µετά την ωψ… Ν ΜψοΨ& ον … %,… διαα8ΤΛτπξ λε... τ…… των προ- ?" "Με …. Στη νέα Δ. Ε. …Μχιι ως τη Μαγνη- Μο…ωτατα: τακτικό μέλος… cla μόνο ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ 'XpIO‘r ας,. ΔΗΛΩΣΗ :, ΓΕΜΤΌΥ Νως … ορίστηκε. µετα απο επική απόφαση του …γω ωδεία κ. Βασιλη ΚοντοΜλόπω…. ο «αθηγη της του Πανεπιστημιου Abn- «:… κ. * Γο΄µτος, ο οποιος σε χάσι… δήλωσή του προς τον αΤο1Μµο» αµέσως μό- λις έγινε γνωστή n αλλαγή ("η σύνθεση της Δ. E, W- µι τα εξης: απ' ο,τι γαι-> με… … φαση 1w π…… Παιδικα Μα που… 1τις νέας Διακ…ς Επιτροπής του Π…ι…μΜ Θςσσαλΐσς- Η Μαη για το διορισμό των «..» ">… 6… σταλεί στο Εθνικό Twaypaouo για τη δωσω… της στην κνηµια- δα της Με. επιση- µη ογκσψτσση της Η.… Δ. E. θα γίνει "ο τον δω τον Μονό στα µέσα της (που:- -ςΞ';.' ν νης ι65ομά5:ς. . . … Luv µπορω αυτη τη στιγµη να πω λεπτομεριιες σχετικα µε 1o έργο που Θα επιπΜςω΄ κατα τη διάρκεια της Μπέτις μου, γιατι περιµιτω να ενημε- … από την …αονµε… ύψωση. Το μονο πω μπορω να πω ειναι οτι αισθανοµαι IbIanzm ουκ… και χαρα που σναΜµ6…ω την προς- δρία σωρο: το Πανεπιστήμιο Θεσσ…ς ο… σημαντικο πνευµα…" "όραµα που εχει σηµασια οχι µονο για τη Θω- σσλϊα, αλλά για ολοκληρη την _ και την ελληνική εκπαιδευση. Και τούτο γιατί πιστεύω ότι στα νεο πανεπι- στήμιο δλνετσι η ευκαιρία να δω…… νέα πρότυπα πα- νεπιστηµιακά και να γινει µια ουσιαστική συµ6ολή για νο αναδάθμιση "Γης ελληνικής απώδωσης. Θα εργασ…… με Μυνειδησια, θα αξιοποι- ήπιαμε ο,τι καλό έγινε στο πα 'να. 0 Σ EBAZMI DTATOZ Q µ… …απώσ…ος από τη Μπγνησια στη Δ. E. του Πω'επιπημιου ο Σώσ- opus-1mm Μητροπολίτης Δη-ι,' µητριάδος κ. Χριστόδουλος δριοκεται στην Αθήνα, αλλά δυστυχως οι προσπάθειες για να επικοινωνήσουµε µαζι του από...-… άκαµπτο Επιωλασσόµώα µολις ;- παντρέψει στο Βόλο να 5mm- σιΜουµε δήλωσή τω για τον ορισμό του … ΔΕ του Π::- νσπιστημιω Θεσσαλίας. _O at. KOYNTOYPHZ Σι τηλεφωνική επικςιωνια του ςΤπ … τον δήµαρχο Βό- λου κ. Μιχάλη Κα…… (πριν τη …… του Λη… µαµα]; Σνμ…)ι 0 am»- ος ηταν µέλος της προηγού- µωης ΔΕ του Πανεπιστηµι. … και στη σηµερινή an δεν µπαµ και από τον οποίο ζη!ήθηκ: να σχολιάσει την από"… της «ως Μι: ο κ Κ…… είπε ότι «οι» "1 τη στιγμή δεν οποιοιι να συζητήσει ο,τιδήποτε, για! τι δεν ειναι ενηµερωμένος). Πρόσθεσε. ο… το θα… ειναι πολύπλοκο και η υποθεσπ τω' Havana-1min: ΘεσσαΝος πο- λύ …… …σε να … θα ότι θα ΜΜΜ ΜΜ- σεις και το γεγονός ότι δεν μιπχει απ…ος της Το- πικής Μοδι…ψης απο την παπική της Μαγνησϊπ, στη νέα Μο…… … "οι ιδι- σας… ευχαριστο. Πάνια Μαι…. σίγουοο΄ ότι το &…: Θα συζητηΘ…'ι και τις επόμενες µέρες Θα …… ξ… ΜΟΥ" δηλωσεις και αντιδρασιις, 0 ΔΗΜΑΡΧΟΣ MP l ΣΑΣ …; O μΜδικος Μος! της Τοπικής' ΄ Μος" στη νέα ΔΕ τα; Πανεπιστη- µιου Θεσσαλίας είναι o δή- µαρχος. ισας δ. Αριστό- δη. ΛαµπΜς.Ο «T: επι- κο.…σι µι τον κ. Λαµπρού- λη, o οποία ανέφερε ότι επ΄»- σημα δα νικάει τιποτε, α'.- (Κ" .- women γα Με -. λης ξη΄μαρχος-'Ι Ablqaq, Καπ …… τςιΞς1η Δ.Ε Ems: στις οποία… !.Μη το επισηµα έγγαµος: Θα ama- 1t κανά: του έκανα ντήσει :… του πως» Ακόµη ο κ. Μ……… προσθεσε& ι Μαι δώ τα… διότι είναι ο μοναδικός! εκπρόσωπος της τοπικής αν- ποδιοΜησης και αποκλείονται ' άλλοι μασχοι και απ… ποτ της .A. από την Θίασο… Νο». Στο µιτοξύ, π…… για mum. Vanda µε τον έχω ζηµιάς "ζώου της & Ξα-' τη… & αν"! Μα η ετ "…. Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ Δ.Ε. Ειδικότερα µε προχθεσινή πόστο-η του σκοπού Πω- δέος η νέα Μαη της ΔΕ του “Wm-111mm Θεσσαλι- ος ειναι η εξής: Τακτικά µέλη: Πέτρος Νιµ τα:. πρόεδρος. Δημήτρης Ψ… ώς ισθηγητής ΑριαποπλΜ ΠΜπ'…μίω θεσσαλονίκης αντιπρόεδρος, Σε!» 6. Μητροπο- λίτης Δημητριάδος κ. Χριστό- 8… "Με: Aug-11090. Δευ…. Μτήςι…ιπώ τανης του Αριστοτέλειου Πα- νεπιστήµια ewe Κων. Παποδημη1#ω επισης καθηγητής Παν. θεσσαλονι- κης, Ιωάν. Σπυριδάιης, καθη γητής Π……ηµία1 Αθπ- …. Μς Διάκος, «:… Παν. |……, …. ιστ- νοκό;τήωλξ …; (αν «οι 0η… ς στα ΘισσΜης. ΄ Α…ληωμσ…ά μέλη: |ω.' ι σ…… απο…… τα.» Παν, και Αικατε- #… Φιλόλογος - ……,µ …το… της Audra-ruin: Μη "όπως έγινε … η νέα ΔΕ "Η… Θα ο ;. πάτηµα καθήκοντα την από- μενη ι .

σωπος της πόλης. ΜΑΜοί και"… (? πώ κια τη…… Μ…… ενα-κα "Αντιδράσεις προκαλεί n Δ.Ε. του Πανεπιστηµίου ΄ καλοι?» Το δηµοτικό συµβούλιο Βόλου ασχολήθηκε χθες το θρόδυ με την αιφνίδιο αντικατάσταση της διοικήσεις επιτροπής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας και "εδωσε διαµαρτυρία η οποία µεταξύ …… αναφερει: Από τον τοπικό τόπο πληροφορηθήκοµε τη νεο σύνθεση της διοι- καθως επιτροπής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας. Εκείνο που παθος εξαρχής κανει εντυπωση είναι η πλήρης αντικατάσταση της προηγού- µενης Δ. E. που αποτελείτο από πολύ ικανό όταµα που παρουσίασαν σοθαρό εργο µε µόνη εξαίρεση τον δήµαρχο της Λάρισας. Ενώ λοιπόν παραµένει o δήµαρχος Λάρισας στην Δ. E. σαν εκπρό- ;ch εξαιρεθεί o δήµαρχος Βόλου. Θεωρούµε ότι η "µια αυτή είναι σοβαρό στοπηµα από µια»… rou υπουργού Παιδείας γιατί ιόν κάποιος δήµαρχος (πρεπει να εκ- προσωπείται στην Δ.Ε . αυτός θα έπρεπε να ήταν ο δήµαρχος Βόλου. όπου ι|ναι η "ρα του Πανεπιστηµίου. '? ζχιτΠΛ Ξ…. Ξ: Λαρισαίος Με ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ καθηγητής, Πέτρος Γέµτος πρόεδρος Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Ο ΑΠΟΚΛΕΙΣΤ|ΚΗ ΔΗΛΩΣΗ.ΤΟΥ ΣΤΗΝ "Ε" Ο Λορισαίος καθηγητής οι- κονοµικων της Νοµικής Σχο- λής του Παν. Αθηνών κ. Π:- τρος Γεµτος ορ|σθηκε νέος πρόεδρος της Δε. του Πανε- πιστηµιου Θεσσαλίας. με από- φαση Iou υπ. Παιδείας κ. Βασίλη Κοντογιάννόπουλου. Στη νεο Δ E σουπερλοµθονετοι εκ νέου και ο δήμαρχος κ. Αρ ιομτρουλης. H πληρης αντίθεσή της ΔΕ ε- ως εξής: αττικό μελη πως Πετρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών. προεδρος της Δ Ε.. tum-46c, Δημή- ΤΩιος. καθηγητης Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. om- προεδρος της Δ E Σεξ! Μητροπο- λίτης Δημητριάδος Έ Χριστοδου- λος. Λαµπρούλης Αριστείδης δή- µαρχος Λάρισας Δεµίρης κων|νος καθηγητής.αντιπουτανηςΑριατστε- λιιου Πανεπιστημίου Θεσσαλονί- κης. Παπαδηµητρίου Kan/veg κα- θηγητης Αριστοτελείου Πανεπιστη- μιου Θεσσαλονίκης. Σπυρι6άκης ίωόννης καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνων. Διάκος Αρης, καθηγητής Πανεπ.στηµίου|ωαννίνων.Γιαννακό πουλος Αθανάσιος. αναπληρωτής καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπι- στηµίου Θεσσαλονίκης Τελος ως αναπληρωματικό μελη ορίζονται o κ ΖερΘος Ιωαννης. επίκουρος ιαθηγηής'του Πανεπι- στηµίου Αθηνών και η κ. Χαµηλό- m - Πολυµερου Αικατερίνη. φιλό- λογος - λαογράφος ερευ.ήτρ-.α της Ακαδηµίας Αθηνων ο ΝΕΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟ! O κ Π. "μας, σπούδασε νοµικό στη Νο,κη Σχολή του Παν Αθηνων. και Εν συνεχεία εκ- πόνησε διδακτορική ασταθή στο 'διορίσθηκε ως γεν. ΤιΒιγκεν της Δ Γερµανίας σε σε… µετα νοµικης και οικονοµίας, ενώ ανακηρύχθηκε Καθηγητής της λα μας Αθηνων το 1978. Επι Τζαννετάκη γραµµατέας κυΒερνήσεως του υπ. Παιδείας Ο κ. rtmoc είναι παντρεμένος και έχει δυο κόρες; µία φοιτήτρια της αρχαιολογίας κο. µία µαθήτρια Λυκείου Σε δήλωσή του χθες προς την -Ε- σε τηλεφωνική επικοινωνία που ειχαµε µαζί του στην Αθηνα τόνισε. -Αισθατομαι ιδιαίτερη τιµή και χορό που annoyed-aw την Προε- δρία του Πανεπιστηµίου Θεσσα- Μος. "Εχω πληρη επίγνωση των δυ- σκυλιών αλλά και των δυνατοτη- των που έχει το Πανεπιστήµιο- Θεσσαλοί; Θεωρω ότι το Πανεπιστήμιο αυζ το έχει ιδιαιτερη σηµασία όχι µόνο για την περιοχή. αλλά και για τον ευρύτερο ελληνικό εκπαιδευτικό χώρο Πιστευω ότι µπορεί να εξελιχθεί ac nuICHIOTnuIO — πρότυπο για όλο το ελληνικο ανώτατα ιδρύμα- τα. ώστε µε τη σειρά του να ουµ- Με. στην αναθαθμιση της ανώτα- της εκπαίδευσης της χώρας. Θα προσπαθησουµε. διατηρώ- ντας ο." καλο εγινε ως τώρα να επιταχύνουµε τις διαδικασίες για την υλοποίηση των προθλεποµε νων σχολών και την εύρυθµη λειτουρ- γιο τους- . Spurned: o κ. Μαιος για την Ιατρική Σχολή Λάρισας. δήλω- σε οτι θα ειναι σε σε… να εκφό- ρει πιμφιωµινη αποψη µολις Τα των ("θα . . Καμπ ι*,.'-κ λ%λζιζΜ "€;αι16ξ?ιΆιι κλείνει σήµερα o Δήµος της Λάρισας… 3 . Με ΚΑΤΑ ΠΛΕ|ΟΨΗΦΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ . KAI O ΔΗΜΟΣ ΤΥΡΗΑΒΟΥ Κατά πλειοψηφία, µειοψη- φάσης "Η σωστος της ΔΗΦΑΚ υιοθέτησε χθες το δηµοτικό συµβούλιο Αόρατος to ομόφωνο ψήφισµα της ΚΕΔΚΕ και αποφάσισε να αυµμετόσχει ο δήµος της κα- ρισας στο σηµερινό κλείσιµο των δήµων και κοινοτήτων σε ένδειξη διαµαρτυρίας κυριο για το θέµα του Β Βαθµού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παράλληλα στο ψήφισμα της ΚΕ- ΔΚΕ αναφέρονται και όλλα λόγοι που αναφεροντοι σε ρεπορτάζ της -Ε-- σε άλλη σελίδα. καθώς και στο οικονοµικό πρόβληµα που αντιµετωπίζουν OI ΟΤΑ Επί του θέµατος τοποθετήθηκαν one τις πτερυγες 0 κ Χρ. Mom: I: οποίος αφου αναφέρθηκε ΟνΟλ'.ΠκΟ στα noo- ΒΩΜαμ:να επιχειρήµατα. τόνιπ στι αυτό δεν "πόθου… οτι η ΚΕΔΚΕ Θιόστηκε και κινήθηκε κυρίως από αντιπολιτευτική όρθια. και οτι τα στοιχεία που παρατίθενται είναι υποθετικά και δεν δικαιολογούν την κινητοποίηση. Δήλωσε &. ότι. τόσο ο ίδιος όσο και η παροτοξη του δεν npo- κείται να συναινεσουν στο κλείσιµο και ότι Ba επρεπε όλοι να διο- κρίνονται από ένα αίσθηµα αναμο- νής τουλαχιστον ενός εξαµήνου απέναντι στους χειρισμούς της νέας κυθερνησης Η κ. Πόπη Βοκάλη τόνισε ότι παρατηρείταιµπαράζκαταργηαεων των κατακτήσεων και ότι παρατη- ρείται µία οπισθοδρόμηση και δη- λωσε ότι η παρότοξη της υπερψη- φιζει το ψήφισµα της ΚΕΔΚΕ O κ. Χρ Χαλκιάς τόνισε ότι η κατασταση'που σήμερα Βρίσκονται οι ΟΤΑ είναι Θέµα ευθύνης όσων κυθερνησεων καθιέρωσαν αυτόν τον τόπο και ότι πολύ σωστα κλεί- νουν σήµερα οι δήµοι προκειµένου να γίνουν οι εκλογές και να εφαρ- µοσθεί o νόµος Υπήρξαν ώ.ιτερολογ'ες µεταξύ των οποίων ο κ Γ. Σωτηρίου τόνι- σε ότι το κίνητρο της κινητοποίη- σης είναι καθαρό πολιτικό σε µια εποχή που η κυβερνηση προσπο- θεί νο ανασυγφστήοει τον τόπο αυτό από το οικονοµικό χάος στο οποίο τον οδήγησαν α κυβερνη- cm του ΠΑΣΟΚ. Εξάλλου στην χθεσινή συνεδρία- ση συζητήθηκαν και τα οικονοµικά του δήμου της Λάρισας. θεµα αλ- ληλένδετο µε το προηγούµενο και ιδιαίτερα καυτό καθως και η προοπτική σύναψης δανείου Τελος εκ της ημερήσιας διατα- ξης εντάχθηκαν και εγκρίθηκαν οµόφωνα τα ακόλουθα θεµατα - Arman του Συνεταιρισμό-; CONSUM o Καταναλωτής - Αίτηση του Συνδέσμου Φιλο- "λόγων για την ενίσχυση u: το πα- σο 300 χιλ όραχµων ano TO 6n μο συνεδριο γ.α το αγροτικό (η… τημο που Θα γίνει το Σεπτεµθρ.ο με που… την συμπλήρωση 70 χρόνω-. από το mum και την παραχωρεί… του Χατζτγιο…:ιου για τ.ς εργασίες του συνεδρίου Δευιοινίζουμε ότι ο δήµος Λαρι- σας Θα είναι κλειστός για το και- νο αλλά οι υπαλληλοι θα δουλε- ψουν κανονικα . Εξάλλου µε κατά πλειοψηφια αποφαση κλεινει σήμερα και o δη µας υΤρναθου µειοψηφαυσης της δεξιάς πτερυγας η οποία υποστη- ριξε ότι δεν είναι δυνΟΤΟν να στη- ριχθεί µια κινητοποιηση σε -ό.α- φαινοµενες προθεσείς… και ότι όταν απόσχισθηκε η Ελασσόνα ο τύρναθος πανηγύρισε γι αυτό ΜΑΡΙΝΑ ΑΠΟΠΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ενημερωθεί Παντως. σηµείωσε. ότι έχει αποφασισθεί ως σήμερα για τη λειτουργία του ως το Φθινόπωρο. θα υλοποιηθεί με επιτάχυνση µόλι- στα των ρυθµών. Εκτίθεντοι έργα αξιό- λογων ιωγρόφων Μεγόλος αριθμός αξιόλογων ζωγράφων θα αντιπροσωπεύε- ται με σηµαντικά έργα τους στην δεύτερη ενότητα νεοελλη- νικής ζωγραφικής σε Λορισοί- ους συλλέκτες. που εκτιθενται στην ισόγεια αίθουσα του Δη- µαρχείου. Η έκθεση αυτή Θα διαρκέσει εως 20/6 και θα είναι ανοικτή για το κοινό τις ώρες 11 — 1.30 και 630 9.30 κάθε µέρα Ειδικότερα εκτίθενται έργα των Αιθατζόγλου. Γεωργά Μ . Γουναρίδη Δ. Γκόντεσταλ, Διο- νότου Γ.. ΚαρσΒουζη Σ.. Ku- προίου Β.. ΚατοΜιωτη M. Βικτωρία αλ. ?

οι…". Μαβίλη… ("Φορ 1ι1ΙΨ/ & αν"… … *5-Άα "Αντιδράσεις προκαλεί II Δ.Ε. του Πονειιιστπµίου ρολοι. so Το δηµοτικό Νθαυλια θόλου ασχολήθηκε χθες το θράδυ µε την αιψνίδιο αντικατάσταση της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας και εξέδωσε διαµαρτυρία η οποία µεταξύ άλλων αναφερει: Από τον τοπικό τυπο πληροφορηθηκαµε τη νεα Macon της διοι- κούσας επιτροπής του Πανεπιστηµίου θεσσαλίας. εκείνο που "σας εξαρχής κάνει εντύπωση είναι η πλήρης αντικατάσταση της προηγου- µενης Δι που αποτελείτο από πολύ ικανό άτοµα,"… πορσυσισσαν φθορά εργα µε µόνη εξαίρεση τον δήµαρχο της Λάρισας. ενώ λοιπόν παραµένει o δήµαρχος Λάρισας στην Δ. E. σαν εκπρό Μπος της πόλης. ε΄χει εξαιρεθεί. o δήµαρχος θόλου Θεωρούµε ότι η πραξη αυτή είναι αοθαρό στόπηµα από µερους του υπουργού Παιδείας γιατί εάν καποιος δήµαρχος'επρεπε να εκ- προσωπείται στην Δ.Ε.. αυτός θα έπρεπε να ήταν 0 δηµαρχος Βόλου, όπου είναι η εδρα του Πανεπιστηµίου. Ξ.… Με ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 3 Λαρισοίος καθηγητής Πέτρος Γέµτος πρόεδρος Πανεπιστηµίου θεσσαλίος . ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ.ΤΟΥ !ΤΗΝ µε…» Ο Λαρισαίος καθηγητής οι- κονοµικων της Νοµικής Σχο- λής του Παν. Αθηνων κ. Πε- τρος Γεµτος ορίσθηκε νέος πρόεδρος της Δ.Ε. του Πανε- πιστηµίου θεσσολίας µε από φαση του υπ, Παιδείας II. "διορίσθηκε ως ΥΠ- Βασίλη Καντογιοννόπσυλσυ. Στη νεα Δ ε σουπερλαµθανεται εκ νέοι,… και 0 δήµαρχος κ. Αρ Ααμτρουλης. H πλήρης συνθεση της Δ.Ε. ως εξής: ..κτ-.κό μελη "ειπες Πετρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών. πρόεδρος της Δ Ε.. Ψωι΄νός Δημή- τριος… καθηγητης Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ΘεσσαλονΞ κής. αντι- προεδρος της A E Zea Μητροπο- λίτης Δηµητριάδος & Χριστοδου- λος. Λαμπρούλης Αριστείδης δή- µαρχος Λάρισας. Δεµίρης ΚωνΝος many" της. αντιπουτανηςΑριστστε- Μου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονί… κής. Παπαδηµητρίου Κων.'νος κα- θηγητης Αριστοτελείου Πανεπιστη µίου Θεσσαλονίκης Σπυριδακης Ιωάννης καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Διάκος Αρης καθηγητής Πανεπιστηµίου|ωαΜνων Γιαννακό- πουλος Αθανασιος αναπληρωτής καθηγητής Αριστστ…ίου Πανεπι- στηµίου Θεσσαλονίκης Τελος ως αναπληρωµατ .κά μελη ορίζονται 0 II ΖερΘας Ιωαννης, επίκουρος καθηγητής του Πανεπι- στημίου Αθηνών και η κ. Χαµηλό κή - Πολυµερου Αικατερίνη. φιλό- λογος - λαογράφος ερευνήτρια της "Ωδή…" Αθηνών ο ΝΕΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΣ 0 II Π. Γερτας. σπούδασε νοµικό στη Να,-κή Σχολή του Παν Αθηνων, και εν συνεχεία εκ- πόνησε διδακτορική ασταθή στο έ. ΤιΒιγκεν της Δ. Γερµανίας σε οι… από νοµικής και οικονοµίας. ενώ ανακηριζχΘηκε καθηγητής της τις» μικής Αθηνών το 1978. Em κυθερνήσεως Τζαννετάκη γραµµατέας του υπ. Παιδείας O κ. Γεμτος είναι παντρεµένος και έχει δυο κόρες; μία φοιτήτρια της αρχαιολογίας και µία µαθήτρια Λυκείου Σε δήλωση του χθες προς την -Ε- σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε µαζί του στην Αθήνα τον.σε; -Αισθαναµαι ιδιαίτερη τιµή και χαρά που οι'αλαµθόνω την Προε- δρία του Πανεπιστημίου Θεσσα- Νας. Έχω πλήρη επίγνωση των δυ- σκολιών αλλά και των δυνατοτή- των που εχει το Πανεπιστήμιο. Θεσοαλ'.ας Θεωρώ ότι τα Πανεπιστήµια αυτ το έχει ιδιαίτερη σηµασία όχι μόνο για την περιοχή. αλλά και για τον ευρύτερο ελληνικό εκπαιδευτικό χώρο. . Πιστεύω ότι μπορεί να εξελιχθεί σε πανεπιστήµια - πρότυπο για όλα τα ελληνικά ανώτατα ιδρύµα- τα. ώστε µε τη σειρά του να συµ- θαλει στην αναθαθµιση της ovum- της εκπαίδευσης της χωρος. . Θα προσπαθήσουµε. διαστρω- ντας ό,τι καλό εγινε ως τώρα να επιταχύνουµε τις διαδικασίες για την υλοποίηση των προθλεποµενων σχολών. και την εύρυθµη λειτουρ- για τους-. Ερωτηθεις 0 κ. "µας για την Imp: κή Σχολή Λάρισας δήλω σε ότι θα είναι σε σε… να εκμ- cu τεκµηριωµένη άποψη µόλις Έ άλατα "κ'-ι «και Κατά πλειοψηφία. µειοψη- τοωης της που… της ΔΗΦΑΚ υιοθέτησε χθες το _ δηµοτικό συµβούλιο Λάρισας το οµόφωνο ψήφισµα της KEAKE και αποφάσισε να συµµετάσχει o δήµος της Λα- ρισσς στο σηµερινό κλείσιµο των δήµων και κοινοτήτων σε ένδειξη διαµαρτυρίας κύρια για το σε… του Η Βαθµού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παράλληλα στο ψήφισµα της ΚΕ- ΔΚΕ αναφέρονται και οι… λόγοι που αναφέρονται σε ρεπορτάζ της .ε… σε …η σελίδα. καθώς και στο οικονοµικό πρόβλημα που αντιμετωπιζουν οι ΟΤΑ Επί του θέµατος τοποθετήθηκαν απο τις πτέρυγες: 0 II Xp. Ντολας ο οποίος αφου αναφέρθηκε αναλυτ.κο στα ποσ- 8α)λορενο επιχειρήματα. τόνισε ότι αυτό δεν "πείθουν-… ότι η ΚΕΔΚΕ στα…" και κινήθηκε κυρίως από αντιπολιτευτική διαθεση και οτι τα στοιχεία που παρατίθενται είναι υποθετικό και δεν δικαιολογούν την κινητοποίηση. Δήλωσε δε ότι. τόσο o ίδια-ς όσο και η παρόταξη του δεν προ- κειται να συναινεσουν στο κλείσιµο και ότι θα επρεπε όλοι να δια- κρίνονται σπό ένα αίσθηµα αναμο- νής τουλαχιστον ενός εξαµήνου απέναντι στους χειρισµούς της νέας κυ8ερνησης. H II. Πόπη Βακαλη τόνισε ότι των κατακτήσεων και ότι παρατη- ρείται µία οπισθοδρόμηση και δη- λωσε ότι η παράταξη της υπερψη- φίζει το ψήφισµα της ΚΕΔΚΕ 0 II. Χο Χα.λκιας τόνισε ότι η κατασταση'που σήµερα Βρίσκονται οι ΟΤΑ είναι οι… ευθύνης όσων κυθερνήσεων κυ8ερνησαν αυτόν τον τόπο και ότι πολύ σωστά κλεί- νουν σήµερα οι δήµοι προκειµένου να γίνουν οι εκλογές και να εφαρ- µοσθεί 0 νόµος. Υπήρξαν δψτερολαγ'.ες µεταξυ των οποίων o κ Γ. Σωτηριου τόνι σε ότι τα κίνητρα της κινητοποίη- σης είναι καθαρό πολιτικό σε μια εποχή που η καθιέρωση προσπα… παρατηρείταιµπαραζκαταργήσεων: ΠΆ κ. «να ως λ%ΐΕΜ "έτι-ισα…" Κλείνει σήμερα o Δήµος της Λάρισας? 3 . Με ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦ|Α ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ . ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΤΥΡΝΛΒΟΥ θεί να ανασυγκροτήσει τον τόπο- curd από το οικονοµικό χάος στο οποίο τον οδήγησαν α κυ8ερνή σεις του ΠΑΣΟΚ -- i Εξάλλου στην χθεσινή συνεδρία I ση συζητήθηκαν και το οικονοµικό του δήµου της Λάρισας θεµα αλ ληλένδετο με το προηγούµενο και ιδιαίτερα καυτό καθώς και η προοπτική συναφής δανείου Τελος εκ της ηµερήσιας σατα- ξης εντάχθηκαν και εγκρίθηκαν συ…… τα ακόλουθα θεµατα ΄ Αίτηση του Συνεταιρισµού CONSUM o Καταναλωτής. — Arman του Συνδέσμου Φιλο- 'λογων για την ενίσχυση με το Πο- σο 300 χιλ δραχµων ono το δη- µο. συνέδριο για το αγροτικό τη τηµο που Θα γίνει το Σεπτεµ8ρ.ο με αφορμή την συµπλήρωση 70 …αν… από το κοινο και την παραχώρηση του Χατζτγιαννειου για τ.ς εργασιες του συνεδρίου Δημου-ζουµε ότι o δήµος Λαοί. σας Θα είναι κλειστός για το κοι- νό αλλα οι υπαλληλ0ι Θα δουλε- ιες)… κανονικό . Έψιλον µε κατά πλειοψηφισ απόφαση κλεινει σήμερα και o 5-1- ως Ηρώδου µειοψηφ00σπς της δεξιός περσινός η οποία υποστη- ριξε ότι δεν είναι δυνατόν να στη- ριχθε'. μια κινητοποίηση σε -δ.α- "Μυωνία πρόωρος…- IIoI ότι στον αποσχίσΘηκε η Ελασσόνα o TI'Ipvoeoq πανηγύρισε γι αυτό ΜΑΡΙΝΑ ΑΠΟΠΟΛΟΠΟΥΛΟΥ * Εκτίθενται εργα αξιό- λογων ιωγραφων Μεγαλος αριθµός αξιόλογων ζωγράφων θα αντιπροσωπεύε- ται µε σηµαντικό έργο τους στην δευτερη ενότητα νεοελλη- νικής ζωγραφικής σε Λαρισοί ους συλλεκτες, που εκτίθενται στην ισόγεια αίθουσα του An μαρχείου. H εκθεση αυτή θα διαρκέσει εως 20/6 και θα είναι ανοικτή για το κοινό τις ώρες Η - ενηµερωθεί. Παντως. σηµείωσε. ό,τι έχει αποφασισθεί ως σήμερα για τη λειτουργία του ως το Φθινόπωρο. θα υλοποιηθεί με επιταχυνση µάλι- στα των ρυθµών. Ι.3Ο και 6.30 9.30 κάθε ,… ειδικότερα εκτίθενται έργα των". Αίθατζόγλου. Γεωργα M . Γ ουναρίδη A, Γ κόντεσταλ, Διο- νότου Γ.. Καραθουζη Σ., Ku- πραίου θ.. ΚαταΜιώτη M. (mini—In &»? χ

Μίκα. και"… (τ Με &… "να… δελτιο Ελ *5-Άα "Αντιδράσεις προκαλεί n Δ.Ε. του Πανεπιστπµίου ρολοι. so το δηµοτικό ωθουλια Βόλου ασχολήθηκε χθες το Βράδυ µε την αιφνίδιο αντικατάσταση της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας και εξέδωσε διαµαρτυρία η οποία µεταξύ …… αναφερει: Από τον τοπικό wno πληροφορηθηκαµε τη νεα "θεση της διοι- κούσας επιτροπής του Πανεπιστηµίου θεσασλίας. Εκανα που "τους εξαρχής κανει εντύπωση είναι η πλήρης αντικατάσταση της προηγου- µενης Δ.Ε. που αποτελείτο από πολύ ικανό άτοµο που παρουσίασαν σοθαρό εργο µε µόνη εξαίρεση τον δήµαρχο της Λάρισας. ενώ λοιπον παραµένει ο δήµαρχος Λάρισας στην Δ. E. σαν εκπρο Μπος της πό"… ε΄χει εξαιρεθεί o δήµαρχος θόλου Θεωρούµε ότι η πράξη αυτή είναι σοβαρό πάτηµα από µερους του υπουργού Παιδείας γιατί τον καποιος δήµαρχος.επρεπε να εκ- προσωπείται στην Δ.Ε.. αυτός θα επρεπε να ήταν ο δήµαρχος Βολου. όπου ειναι η εδρα του Πανεπιστηµίου. Ξ… . 3 Λαρισαίος Με ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ καθηγητής Πέτρος Γέµτος πρόεδρος Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας . ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ.ΤΟΥ ΣΤΗΝ "Ε" Ο Λορισα.'ος καθηγητής οι- κονοµικών της Νοµικής Σχο- λής του Παν. Αθηνών κ. n:- τρος Γεµτος ορίσθηκε νέος πρόεδρος της Δ.Ε. του Πανε- πιστηµίου Θεσσαλίας µε από φαση του υπ. Βασίλη Κοντογιοννοπουλου. Στη νεα Δ € ο…περ.λοµΘονετοι εκ νέου και ο δήµαρχος κ. Αρ Αο…ρουλης. Η πλήρης amt-Icon της Δ.Ε. €… ως εξής; mm μελη "πως Πετρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών. πρόεδρος της Δ Ε.. Ψωι΄νός Δομή τρως, καθηγητης Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ΘεσσαλονΞ κης, ο… προεδρος της Δ Ε {cg Μητροπο- λίτης Δηµητριάδος & Χριστοδου- λος, Λαμπρούλης Αριστείδης δή… µαρκα Λάρισας Aswan: ΚωνΝος καθηγ τής. αντιπουτανηςΑριστστε- λειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονί- κης. Παπαδηµη?ρίου Κων.'νος κα- θηγητης Αριστοτελείου Πανεπιστη- µίου Θεσσαλονίκης, Σπυριδόκης Ιωαννης καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Διάκος Αρης καθηγητής ΠανεπιστηµίουΙωαΜνων Γιαννακό- πουλος Αθανασία αναπληρωτής καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπι- στημίου Θεσσαλονίκης Τελος ως αναπληρωμοτ .κό µελη ορίζονται ο κ Ζε'ρ8ας Ιωαννης επίκουρος καθηγητής" του Πανεπι στημίαυ Αθηνών και η κ. Χαµηλό- m — Πολυμέσα: Αικατερίνη. φιλο- λογος - λαογράφος ερευνήτρια της Ακαδηµίας Αθηνών Ο ΝΕΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΣ O κ n. Γεµτος, σπούδασε νομικά στη Νορ-κή Σχολή του "αν Αθηνων, και εν συνεχεία εκ- πονηστ. διδακτορική ασταθή στο Παιδείας κ. "διορίσθηκε ως γεν. Τιθιγκ.εν της Δ. Γωµανίας cc Θέ- µατα νοµικης και οικονοµίας. ενώ ανακηρι΄.χΘηκε καθηγητής της Νο- μικής Αθηνών το 1978. Επι κυθερνήσεως Τζαννετάκη γραµµατέας του υπ. Παιδείας O κ. Γεµτος είναι παντρεμένος και έχει δυο κόρες; μία φοιτήτρια της αρχαιολογίας και µία µαθήτρια Λυκείου Σε δήλωσή του χθες προς την -Ε- σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε μαζί του στην Αθήνα τον.σε: -Αισθανοµαι ιδιαίτερη τιµή και χορό που ο.…αλαµθόνω την Προε… δρία του Πανεπιστηµίου Θεσσα- Νας. "Εχω πλήρη επίγνωση των δυ- σκυλιών αλλά και των δυνατοτή των που εχει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θεωρώ ότι το Πανεπιστήµιο συ…: το έχει ιδιαίτερη σημασία όχι µόνο για την περιοχή, αλλά και για τον ευρύτερο ελληνικό εκπαιδευτικό χώρο. . Πιστεύω ότι µπορεί να εξελιχθει σε πανεπιστήμιο - πρότυπο για όλα τα των… ανώτατα ίδρυµα. τα. ώστε με τη σειρά του να συµ- των. στην αναθαθµιση της ανώτα- της εκπαίδευσης της χωρος. . Θα προσπαθήσουµε. διατηρώ- ντας ο,τι καλο εγινε ως τώρα να επιταχύνουµε τις διαδικασίες για την υλοποίηση των προβλεποµένων σχολών. και την εύρυθµη λειτουρ- γία τους- . Ερωτηθείς ο κ. "Μος για την ιοτρ- κή Σχολή Λάρισας δηλ» σε στι θα είναι σε σε… να εισε- ρει τεκµηριωµΔνη αποψη µόλις 3 αίΧλΉ1Ά 1-1 τον Κατα πλειοψηφία, µειοψη- Μικτής της πτέρυγας της Μολις υιοθέτησε χθες το _ δηµαπκό συµβούλιο Αόρατος το οµόφωνο ψήφισµα της ΚΕΔΚΕ και αποφάσισε να ουµµετδσχει o δήµος της Λο- ρισος στο σηµερινό κλείσιµο των δήµων και κοινοτήτων σε ένδειξη διαµαρτυρίας κυριο για το σε… του ! Βαθµού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παράλληλα στο ψήφισµα της ΚΕ- ΔΚΕ αναφέρονται και οι… λόγοι που αναφέρονται σε ρεπορτάζ της νε… σε …η σελίδα. καθώς και στο οικονομικο προΒλημα που αντιµετωπίζουν οι ΟΤΑ Επί του θέµατος τοποθετήθηκαν απο τις πτέρυγες O κ Χρ. Ντολος ο οποίος αφου αναφέρθηκε ανώµαλα στα noo- Βα)λοµενο επιχειρήματα. τόνισε ότι αυτό δεν "πείθουν-… οτι η ΚΕΔΚΕ Βία…" και κινήθηκε κυρίως από αντιπολιτευτική διαθεση και οτι τα στοιχεία που παρατίθενται είναι υποθετω: και δεν δικαιολογούν την κινητοποίηση. Δήλωσε δε ότι. τόσο ο ίδιος όσο και η παρόταξη του δεν προ- κειται να συναινεσουν στο κλείσιµο και οτι θα επρεπε όλοι να διο- κρίνονται από ένα αίσθημα αναμο- νής τουλαχιστον ενός εξαµήνου απέναντι στους χειρισµούς της νέας κυβέρνησης. Η κ. Πόπη Βακαλη τόνισε ότι των κατακτήσεων και ότι παρατη- ρείται µία οπισθοδροµηση και οι… λωσε ότι η παράταξη της υπερψη- φίζει το ψήφισµα της ΚΕΔΚΕ 0 κ. Χρ Χαλκιάς τόνισε ότι η κατασταση'που σήµερα θρίσκονται οι ΟΤΑ είναι θέµα ευθύνης όσων "θεραπειών κυθερνησαν αυτόν τον τόπο και ότι πολύ σωστό κλεί- νουν σήµερα οι δήµοι προκειµένου να γίνουν οι εκλογες και να εφαρ- µοσθεί o νόµος. Υπήρξαν δοπερολογίες µεταξυ των οποίων o κ Γ Σωτηρίου τονι- σε ότι τα κίνητρα της κινητοποίη- σης είναι καθαρό πολιτικό σε μια εποχή που η κυβέρνηση προσπα- παρατηρείταιµπαραζκαταργήσεων- ?… ζ. Κα.-α 6388 λΆΉΞλξΜ Χαµσενίς… Κλείνει σήµερα ο Δήµος της Λάρισας :2)- . Με ΚΑΤΑ ΠΛΕ|ΟΨΗΦ|Α ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Ο ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΤΥΡΝΑΒΟΥ θα να ανασυγκροτήοει τον τόπο αυτό από το οικονοµικό χάος cno οποίο τον οδήγησαν οι κυθερνη- σεις του ΠΑΣΟΚ Εξάλλου στην χθεσινή συνεδρία- ση συζητήθηκαν και το οικονοµικό' του δήµου της Λάρισας Θεµα αλ ληλενδετο με το προηγούµενο και ιδιαίτερα καυτό καθώς και η προοπτική συναφής δανειου Τελος εκ της ηµερήσιας στα… ξης εντάχθηκαν και εγκρίθηκαν ομόφωνο τα ακόλουθα θεµατα ΄ Αίτηση του Συνεταιρισµοί; CONSUM ο Καταναλωτής ο-- || ι I — Armor. του Συνδέσμου Φιλο- 'λογων για την ενίσχυση µε To πο- σο 300 χιλ δραχμών απο το δη µα. συνέδριο για το αγροτικό τη τημο σου Θα γίνει το Σεπτεµθρ.ο με αφορμή την" συµπλήρωση 70 κιόνων απο το καλές» και την παραχώρηση του ΧατζΡγιαννειΟυ για τ.ς εργασίες του συνεδρίου Δευκ…ρινέζουμε 61: ο δήμος Λαοί. σας Θα είναι κλειστός για το κοι- να αλλά οι υπαλληλοι Θα δουλε- ψουν κανονικα . που… µε κατά πλειοψηφ…ο απόφαση κλεινει σήμερα και 0 5'1- µυς ΤυρνοΘου μειοψηφ0ι΄ισης της δεξιάς πτερυγας η οποία υποστη- ριξε οτι δεν είναι δυνατον να στη- ριχθεί µια κινητοποίηση σε -δ.α- ΦΟι40µ€ν(ς προθεσεις… και οτι στον αποσχισθηκε η Ελασοονα o τυρναθος πανηγύρισε γι αυτο ΜΑΡιΝΑ ΑΠΟΠΟΛΟΠΟΥΛΟΥ Εκτίθενται εργα αξιό- λογων ιωγραφων Μεγάλος αριθµός αξιόλογων ζωγράφων θα αντιπροσωπεύε- ται µε σηµαντικό έργο τους στην δευτερη ενότητα νεοελλη νικής ζωγραφικής σε Λοριοαί σας συλλέκτες, που εκτίθενται στην ισόγεια αίθουσα του Λη μαρχείου Η έκθεση αυτή θα διαρκέσει εως 20/6 και θα ειναι ανοικτή για το κοινό τις ώρες II ενηµερωθεί. Παντως, σηµείωσε. ό,τι έχει αποφασιαθεί ως σήµερα για τη λειτουργία του ως το Φθινόπωρο. θα υλοποιηθεί με επιταχυνση µου στα των ρυθµών. Ι.!!!) και 6.30 9.30 κάθε μέρα Ειδικότερα εκτίθενται έργα των". Αίθατζδγλου. Γεωργα M . Γ ουναρίδη Δ. Γκοντεσταλ, Διο- νδτου Γ.. ΚαροΒουζη Σ.. Κυ- πραι'ου θ.. Καταφυγιώτη Μ. Μ'ς…α Μό- 2 χ

δυηουργος όλον … ν ..… ; ΒοΛιΩ'ιικΑ καί… . άλλα - …΄΄ι-…. Μ…… ΟΧΙ μόνο δεν έγινε επί ΠΛ. ΣΟΚ. κανένα αξιόλογα έργο στον τόπο µας, αλλ' αντίθετα πηγαµε πίσω σε ηλείατους ο οσοι; τοµείς. Δεν είναι μόνο ?- α…:βιοµηιάνιοπ… η κρίση σΥΠγ αγορα. το κλείσιμο µιας σειρας μικροµεσαίων επ.κειρπσεων… c περιορισµός του αγροτικου ει- σοδήµατος, η οιιοδυνόμωσπ του λιµανιού και τόσα άλλα. θυσια. οτικό κατήργησσν την σιδηρο- δοσµικη γραμµη Βόλου _ Ko- λαμπάκας και τώρα περιορίζουν τα δρομολόγια και προς Λόρι- oo, Αθηνα και Θεσσαλονίκη κι όµως κανείς δεν διαµαρτυρι- τοι. ίσως γιατί ηείσ0πκαν ηλε΄… ον οι πάντες, ότι... στου κου. σοι": την πόρτα σας θελεις ορο- ντο... . ι.. ΣΑΝ κόµµα της αµέσως και πιο π…:κπγυρ-οό που είναι το ΠΑ[(1Κ… δεν µπορούσε να μην ε:γσνωα:ι µια ευρό από ο…".- οτες και εν όψει εκλογών. Ε. τοι, µε δαπάνες βέβαιο του απ… ωραίου. δηλαδή του λαουτζί. του, ανήγγειλε 0ιέΟΥ(ζ στο Πανεπιστηµιο… στην κόριλα. για το εργατικό σπίτια κ. επ=ι'σι συνέπεια. Δεν αντιλαµβόναντοι ει ανθρωποι. ότι ο Λαός τους να…" πλέον. ότι κόστους α- πό λόγια και λόγους. ότι είδε το... έργο τους και είναι & ωελείς αν ελπίζουν ότι για νε ακόµη σορό Θα τον εµησ'-.-ξοιιν. ΠΕΡΑΣΕ μια ολόκληρη 3ε."ιίο τελείος αδιαφορίας για το από… ναυτικό πρόδληµο των αντλεί- ων του Βόλου και τόσο που .. γι:ρεµϊζονται από την εξουσία µαζί µε το αλλο πολλα και π- πίθανα που µας ανογγέλλαιιγ, ..δπιμοπρατουν και την ανέ- vcoon ακολείων στου Μουρ… τζουκσυ. Και τα µεν σχολεία του Μαυρτζσόκου θα γίνουν ο ναι'ψίδσλα και µε νέο κτίριο και όχι με απλό... 0όψιµο των αρκαίων αποθηκών. Αλλ' αυ- τό Θα γίνει µε την ΝΔ στην εξουσία. Διότι το ΠΑΣΟΚ οπέ- αςιζε ότι µόνο για έργα δεν είναι αξια. ΜΕΧΡΙ τη 2ο ίουνίου, IS n- µέσες δηλαδή πριν από τις ε- κλογές. οι υπουργοί Προεδρί- ας. Δικαιοσύνης και Εσωτερι- κών και Δηµόσιος Τάξης Θα Η. ναι ελευθερο- να µεθοδεύσουν το προεκλογικό όργια του ΠΑ. ΣΟΚ… στην τηλεόραση τις ε- ινοοΕυτικός επιτροπές και τις δυνάµεις ασφαλείας και επο- πτείας των εκλογικών κατσοτη µάτων. Γοτζωµεγοι στην εξου… oio Ανδρέας και Σία… δεν εν- νοόν να ψυγουν ούτε και στ… προεκλογικη περίοδο. ενώ η.. οσο.οτικπ Δεξιά ενσµ.συ :µηνε πριν από τις εκλογές (Μην: τα εκλογ-κα υπουργείο σε ου δ&τερους η ακόµη και ολόιαλπ απ την εξουσία σε υπηρεσια κή κυ0ε΄ρνηοη Ο ΛΕΝ|Ν μαζί με τον... Αν δοεσ στη Βιτρίνα γραψείωυ φα. να.τικσό οπαδού της πασσκικης ((αλλαγηςιι στη Μαλκίδσ. Και η απορία του «Ρίζου»: «κωλο μια φωτογραφία του Λούθαρη δεν βρηκε o ευλογηµενος να σα. λει δίπλα στον φίλο του Αν- δρέα-, Τι του 'ατα:ζε ο Λένιν… ΟΤΑΝ To 198| έψυγς n Nix από των .chusio, αφησε τελει- ωυε'να το εργατικό σπίτια . σελ λες της Νέας Δηµ.… σε::. κ- όµως κρειόσΘηι.:ε να η.-'.µαυουι τρία σλόκληασ καόνι: για ν: ...κατοφερει : κυβερνηση τοι ΠΑΣΟΚ να ολοκληρώσει 1m διαδικασία κληρωοης για την απόδειξη των δικαιούχων… [τηλ εστία του ΠΑΣΟΚ, ποσό τις αν τίθετες ησκυλές διακηρύξεις δεν κτίσθηκε ούτε ένα εργατι- κό διαμέρισμα στην εργατώ- π:ιλη τόν Βόλου και µόνο πρό σωστα έκτισε µερικες δεν-µπε διαµεριαµότων έναντι των δε …ο… κιλιόδων που έχει ανα γκη η φωτιά του Βόλ-.ιυ. Κ ενώ το διαµερίσµατα αυτό ει ναι ακόµη σε κατασταση "(που για…, σπεύδουν. εν όψει εκλο γ'1ιν. να κανουν... κληρε-ι:π Δεν ι,ιγσι αστείο; Ο ΟΤΕ είναι κοινωψελ'.΄ις -. υποτίθεται - οργανισµός, η… δεν αποβλέπει στο κέρδος, αλ λα λειτουργεί για να υπηρετεί και μόνο το κοινωνικό συνολο Στον δηµοσιευ0έντα όµως ισα λογισµό του 6… τα I988 όµοιο νί(ει κέρδη 3| δισεκατομµυρί- αν δρχ. Τι σηµαίνει αυτό; Α΄ πλουοτατο ότι τα τέλη τηλεφω- νίας που καθόρισε π κυβερνη- on του ΠΑΣΟΚ είναι... ληστρι- κό… είναι ησλλοπλόσια εκείνων που επέβαλε το πραγµστ κό κό στος λειτουργίας του ΟΤΕ. Δεν πρέπει λοιπόν τα τελ'η αυτό να µειωθούν, ωστε να ισοσκελιυ9εί ο ηροί'ιηολογιοµός του OTE; 'H νηηως επειδη είναι κράτος εν κράτει και τύχει µονοπώλιο. o ποφσοίζει κα ίδιοι-άζει. χωρίς … …… στην 8n σελίδα Μετα το αµόκ της περασω"; γης Κυριοκπς νεαρού οδηγού που αναστατωαε τους δρόµους του Βόλου. νεα. υπό την οπει λη όπλου αυτή την Φορο, ζέ… ορενη δραστηριότητα σολ…" στρατιώτη, οπμε.ω5πκε χθες. Πρόκειται για τον Νίκο Κων. Κουνέτα 24 χρόνων (η οικογε- νειά του μένει στην οδό κι:- ηρσυ Β?) που υπηρετεί σαν σε' κσννέας στα 490 Τάγµα Amen βάσεων στην Βέρα"). Χθες το πρωί ο Κουνε'τσς ο…" κρυφό από την Μονάδα του. πόρων τος αυτόµατο οπλο Τζί 3 κο ί92 σφαίρες Αφοι") έβαλε µία σασί ρα στην-Θαλόμπ τοι"; όπλου… ε αθοοε στην 0εσ)νίκη, οπου οι γόντηοε τον 38κρσνο γιατρό Βασίλη Α. Θώι.ιογλου και τω υηοκρεωαε µε την απειλή τσι όπλου να τον µετραει… µε | X στο Βόλο. 'Οταν έφθασαν στην Λε πτσκαρυα, ηροψανώς ο στρατών της βαρέθηκε την ανδρ-.ικη ουκ τροψια και εηεζητηοε γυναι- κεία. ΄Ετσι άφησε τον γιατρό και YO Ον'ΟΚίΥΠΤό του και Ο πευΘυνΘπκε στην Βόγια Θ. Κα… ρα ετών 27, κάτοικο Λοριαας. ιδιωτικη νηόλληλσ που την ν- ηοκρε΄ωσε παντοτε µε την οπει λη του όπλου να τον µετσφέ ΚΛΕΙΣΤΆ ΣΗΜΕΡΑ ΆΠΟ ΤΟ ΠΡΩΙ" rm ΚΆ-Τ΄ΑιΣΤΗΜΜΆ| Χάριν τού Γ. Παπανδρέου; Κλειστό θα είναι σημερα ο… πό το πρωί όλα το καταστημα τα του Βόλου και της Νέας |. ωνίος ύστερα από αηόΦαοη Tn: Νοµαρκίσς και διό να κσλυφθΠ υηερωρισκη λειτουργία τους. την Μεγάλη Εθδεµόδα. Λέγεται ότι σκόπιµο προγραµ µοτίσΘηκε η σηµερ'νη αργία των καταστημάτων ως: να δια σασλισθη η λοϊκπ συµμετοχη στην σηµερινή φιέστα των εν κοινών του Πανεπιστηµίου, παρουσία του γιου του Πρωθυ πουργσυ κ. Γ. Παπανδρέου. ΣΟΒΆΡΆ ΑΡΡΩΣΤΗ Η BOYFIOYKRAKH: ΑΘΗΝΑ. 15. — Στα voooxo- µείο βρίσκεται η Αλίκη Βου- γιουκλόκη για εξετασεις και ενδεχόμενη σοβαρη επί…"- σπ Η εφηµερίδα που το απο- καλύπτει γράφει: «Τίποτε δεν &… ακοµη ζε- κοθοοίσι:ι. Τίποτε. Οι αγωνίες υποοκουν και κόπο-οι … οι λι- γοστοί που µοιραζονται το μυΔ ατικό .. προσπαθούν να Keen ε-σκόοουν τα ερωτηµατικό. Β µείς τι να πούµε. Μια κουβεν- τα μονάχα: Κουρόγιο Αλίκη... Εν ονόµατι της Μουοσίταας… της Ησνταλόνας, της Αλίκης ατο Ναυτικό. της EST-rec, του.. της… της. .». on στον Βόλο. 'Οταν με καρσ στα δσλόν έφθασαν στο χωριό Κουλουρη. έξω από την Λαρισα. η Κσρό σταµατησε µε την πρόφαση να πόση βενζίνη σε ένα όενζιναδικο. Εκεί όρη κε την ευκαιρία να τοση-η σε φυγή, από": ο στρατιώτης έζσλ λος έδαλε τις Φωνες. Πρακλπ Θηκε αναστάτωση και την... νι) ση πλήρωσε ένας 58κρσνος οδηγός ασθενοφόρου. o Λου. ΤΠ"! δεί Μισό ΕΞΩ Κό| 'ΆΝ ΤΟ ΠΑΣΟΚ Ρ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Εγκαινιαι€ηκε Χθες "οσοι νώς για προεκλογικσυς λόγοι; ο τ…αµιεντηρσς της Καρλας απ τον υφυπουργό κ. Πιτσ.ωρη, n .ρουσία τού υπουρνου … av: ηλπρωτη Οικονοµίας, κ. Ζσκι λίκαυ και όλλων εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ. Ο ταµιευτήρας xm .— τονϊαΘπκε _ xupmm mm 3.600.000 κυβικών και : ρις σ' αυτόν θα σταµατήση ρύπανση του Παγοοητικσυ κ Β' αρδευθουν 4000 στρέµµα… της περιοχης. 'Ε.γινε µόλις)" και n πρώτη άντληση για γεµίσπ o ταµιευτπρας µε νι ΣκοτώΘηκ πριν… Άκουσα 'Οταν φορτηγό εηέ Τραγικό Θόνατσ βρηκε ":. Φάνι"… του Σαββατου " την Κυριακή ένας 20κρονος »…" o Αντώνης ίωαν. no οτόθης, όταν στο 9 κιλιόµε του δρόμου Βόλου .— N. Αγ λσυ. στην σνηοόρα δηλαδη… Zoom"). ενώ έτρεχε οδηγών την µοτοσυκλεττα του µε τευ9υνση προς τον Βόλο… ή από πίσω του και τον κτι';π Ι.Χ. επιβατικό συτόκίνΠτα. οδηγούσε o !. Κουτσοβο:ί.΄ …… 23. γεωργός΄ από τπτ Αγχίαλο, Ο άτυχος ΠαπσοτόΘπς Τ: …µατίοθηκε θανάσιµο και ι ωρα αργότερα υπέκυψε.

& νι μεοιξ 0. Με... Βόλο & Από τις 4 έως και τις 6 Νοεμβρίου Πραγματοποιείται το 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών στο Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, στο Αμφιθέατρο "Γ ια'ννης Κορδότος" του κτιρίου "Αλ. Δελµούχου". O τίτλος του Συνεδρίου ει΄ναι: "Οργάνωση και Συνεργασία Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών στην Ψηφιακή Εποχή". ην ευθύνη για τη διοργάνωση του συ- νεδρίου έχει αναλά- βει η Υπηρεσία Βι- βλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας …με επικεφαλής τον κ. Γιάννη Κλαψόπουλο, Οργανωτικό Υπεύθυνο της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστη- μίου Θεσσαλίας, Πρόεδρο της εντεκαμελούς Οργανωτικής Επιτροπής η οποία έχει συ- σταθεί από τον περασμένο Φε- βρουάριο για τις ανάγκες του Συνεδρίου. Συνολικά θα συμμετά- σχουν περίπου 350 σύνεδροι, εκπρόσωποι όλων των Ακα- δημαϊκών Βιβλιοθηκών των ΑΕΙ και των ΤΕΙ της χώρας, της Βιβλιοθήκης του Πανεπι- στημίου Κύπρου και επιστή- μόνες πληροφορικής και βι- βλίοθηκονομίας από Ακαδη- μαι"κές Βιβλιοθήκες των ΗΠΑ και της Αγγλίας. Θα παρουσιαστούν 26 ει- ,ήσεις, ενταγμένες σε ανά- "Μ εςς θεματικές ενότητες. Οι ηρε- τα; θεματικές ενότητες έ- ' Με" 'νδιάµορφωθεί οριστικά * έ…… 24 Η Θεσσαλία >> Τετάρτη 4 Νοεμβρίου: "Αξιοποίηση της Τεχνολογίας Πληροφόρησης". Πέμπτη 5 Νοεμβρίου: Προοπτικές Ανάπτυξης και Συνεργασίας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και στρογγυλό τραπέζι με θέμα: “O ρόλος των Βιβλιοθηκών στα Ακαδη- μαϊκά Ιδρύματα του 2000". Παρασκευή 6 Νοεμβρίου: "Ψηφιακές Βιβλιοθήκες - Πληροφοριακά Συστήματα". Οι σύνεδροι θα επισκε- φθούν τη Μακρινίτσα την Πέ- μπτη και το Λαογραφικό Κέ- ντρο Κίτσου Μακρή, ενώ θα έ- χουν την ευκαιρία να παρακο- λουθήσουν εκδήλωση αφιερω- μένη στα “200 χρόνια από το θάνατο του Ρήγα Θετταλού - Φεραίου", που θα πραγματο- ποιηθεί την Τετάρτη 4 Νοεμ- βρίου στις 17.20 στο χώρο του Συνεδρίου. Παράλληλα, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας διοργανώνει 'Εκθεση χα- ρακτικών έργων ex-libris (βι- βλιοκτητορόσημα) στο Κέ- ντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, υπό την αιγίδα του Καλλιτεχνικού Οργανισμού Δήμου Βόλου. Τα εγκαίνια θα γίνουν την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου στις 8.30 μ.μ.. Την έκθεση θα πα- ρουσιάσουν ο κ. Βασίλης Ζευ- γώλης, ο οποίος προσέφερε τα έργα και ο κ. Μανώλης Γιαν- ναδάκης, χαράκτης, επικου- ρος καθηγητής της ΑΣΚΤ του Α.Π.Θ., ο οποίος δημιούργησε το σήμα του Συνεδρίου. Η έκ- θεση θα διαρκέσει από τις 4 έως και τις 20 Νοεμβρίου και θα είναι ανοιχτή 10 - 1 και 6 - 9, το Σάββατο και την Κυρια- κή μόνο το πρωί. Τα 380 περίπου έργα που έχουν επιλεγεί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από θεματική και ιστορική ά- ποψη, όσο και από καθαρά καλλιτεχνική. Ανήκουν στην ΄ιδιωτική συλλογή του Βασίλη , 3Χ ΟΜΤιυξοιου .Η38. …΄΄ζ.΄"΄ζ΄ΐ…ΐζΐ…΄ΜΕτοΧΗ ΕκΠΡοΣοπΩΝ TQN BIB/\IOGHKQN AEI TEI THE X? ISVIo Συνέδριο Ακοδηµο'ι'κ* Βιβλιοθηκών ορχίιει στο Βολο ΄ Ζευγώλη, ενώ αξίζει να σημει- ωθεί ότι έκθεση με έργα ex- libris γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Μια άγνωστη téxvn Av και δεν είναι γνωστό από πότε και πώς ξεκίνησε η δημιουργία και η χρήση των ex-libris, όλες οι ενδείξεις μαρτυρούν ότι η συνήθεια να παραγγέλνει ο κτήτορας μιας ιδιωτικής συλλογής το προ- σωπικό του ιδόσημο, βιβλιο- κτητορόσημο σε κάποιο καλ- λιτέχνη και να το τοποθετεί ύ- στερα στα βιβλία του, ξεκίνη- σε από τη Γερμανία, που έχει άλλωστε την πρωτοπορία στην τυπογραφία και την τέ- χνη της κατασκευής του βιβλί- ου, γύρω στα 1460. Τα πρώτα 250 χρόνια της ύπαρξής τους, τα περισσότερα ex-libris απει- κόνιζαν θέματα εραλδικού (οικοσημολογικού) χαρακτή- ρα, κυρίως γιατί οι κάτοχοί τους δεν ήταν άλλοι από τους ευγενείς και τα μέλη των βα- σιλικών οικογενειών. Έτσι, αν κάποιος διέθετε 100βιβλία, ήταν δύσκολο να ζητήσει από έναν καλλιτέχνη να ζωγραφί- σει εκατό φορές το οικόσημο του, προκειμένου να το τοπο- θετήσει στα βιβλία του. Ήταν ασφαλώς ευκολότερο να τυ- πωθεί ένα οικόσημο, οδηγώ- ντας έτσι στη γέννηση της τέ- χνης του ex-libris. OI κάτοχοί . … - J !; 1314, γελία σε κάποιο χαράκτη με το θέμα που τους ενδιέφερε και .. σιγά - σιγά τα ex-libris, προς σαρμοσμένα πλέον στις βασι+. κές τεχνικές της χαρακτικής εξ'-':- ξελίσσονταν από απλές ετικέ-ζ τες σε έργα τέχνης. Ονομαστά για την καλλι-… τεχνική τους αξία είναι τα εκ-Δ libris του Albrecht Durer, του Hans Holbein, του Lucas Kronach κ.ά. Με την πάροδο του χρό- νου, τα ex- libris εκτός από τον " καλλιτεχνικό τους χαρακτήρα αποκτούν και συλλεκτικό εν… διαφέρον. Έτσι πολλοί βι-… … βλιόφιλοι εκτός από τα δικά τους ex-libris, τα οποία προο- …. ρίζονται να ενταχθούν σε βι- βλία της συλλογής τους, συ-' γκεντρώνουν και ex-libris άλ΄- λων, δημιουργώντας αξιοθαύ- μαστα σύνολα. Σήμερα υπάρ- * χουν μεγάλες ιδιωτικές συλ-… λογές, όπως του Ολλανδού Jos Waterschoot, του Ιταλού Mario de Filippis (με περισσό- τερα από 200.000 έργα), του Ελβετού Benoit Junot και no)»— λών άλλων Ευρωπαίων κυ- ρίως συλλεκτών. Παράλληλα, υπάρχουν βιβλιοθήκες με συλ- ' λογές ex-libris ανυπολόγιστης% αξίας, όπως αυτή του Μονά- χου, του Βρετανικού Μουσεί- ου και της Εθνικής Βιβλιοθή- κης στο Παρίσι, αλλά και σύλ- λογοι συλλεκτών και καλλιτε- χνών ex-libris (30 σε ολόκληρο τον κόσμο), οι περισσότεροι των οποίων βρίσκονται στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και τη Βόρεια Αμερική. O παλιότε- ρος σύλλογος είναι ο γερμανι.- . κος, με έτος ίδρυσης το 18913 και ο νεότερος εκείνος του Χονκ Κονγκ..Οι σύλλογοι υ"… πάγονται στη Διεθνή Ομο- σπονδία των Φίλων του Εκει-. libris (FISAE) υπό την αιγίδα… της οποίας διοργανώνονται, συναντήσεις και συνέδρια, _ … μαντικότερο των οποίων, ….. ναι το Διεθνές Συνέδ ' βιβλίων έδινανλοιπόνπαραγ-ζχ . - '