? TO ΒΗΜΑ ΤΗΣ οχή της παρακμής τού ράτους καί προπάντων ιυζαντινή εποχή με κο- τίς κωδικοποιήσεις τού >ύ καί τών Μακεδόνων οδικό φωτεινό διάλειµ- |σαύρους καί τόν κώ- (την «Emmy-11»). X01- :ή θεωρείται η επιδίω- τήν Τουρκοκρατία, των εθίµων μέ τίς στέρεες νικές ρίζες τους. ηνική Επανάσταση ύ- οδός καινούργιας συγ- τνάιµεσα στά λαϊκά ε- τήν αντιεθιµική συµμα- Ila-10001; κλήρου, τών 'και των προυχόντων- ήν τή σύγκρουση αφιε- τιρίτο μέρος τού δι- τύχη τού εθιµικού δι- ακολουθείται στίς διά- :éc η τοπικές συνελεύ- έπαναστατη,µ…έ.νου λαού να τρεφόταν πρός τήν νική κληρονοµιά (γενι- .αί στό θέµα τών έθι- οί καινούργιοι, ντόπιοι ροσπαθούν νά άνα6ιώ- ζαντινά σχήματα, τόσο στα στήν αντιλα΄ίκή Ξε΄τηση. ‘H σύγκρουση πλατύτερες διαστάσεις επανάσταση εκδηλώνε- ιρφή τού παλιτεύματος, ο, στό ρόλο τού ανω- ιου, στήν κοινωνική πο- λεηλασία τών εθνικών καί τού εθνικού πλού- κατάλυση της ανεξαρ- δικαιοσύνης. Jon τού νεοελληνικού :ολούΘιησε µια εναλλα- στόιν αγώνα γύρω από - θέµα τού τέταρτου ι 6ι6λίου. Μετά μιά καποδιστριακ'ή «άνοι- ιγαρχικσί, ή Έκκλησία οι προστάτες καταλύ- ΄κό στοιχείο στό πολί- K01, στά έθιµα γενικό- ίάουριειρ, σάν μέλος τής ίας τού ΄΄Οθωνοί, &…» κάποιαν αποκατάστα- ιων, αλλά γρήγορα πα- σάν ύποπτος γιά δη- φρονήµατα. Γιά τή μο- 50: όπως καί για τον τών εθίμων δέν θά ύ- ά όμιττόδια. Πα να; , | 17 " ν . ΄΄ &", η… Κυριωοή 14 "Απριλίου 1974 ( Τού K . Μητρόπουλου) 'Η ,Ε1?ι6άΒει Τό σηµερινό σημείωμα α…… ται σε µικρή λεπτομέρεια ελιθανό- … μιάς από τίς µικρότερες &. ωριακιές εκκλησίες τού Πηλίου… Τώ- ρα πού & …αινόμιενος συµπλήρω- σε τήν οριστική µορφή µιάς συνθε- τικής εργασίας για τή λαϊκή τέ- χνη τού Πηλίου., όπου λεπτομέρειες καί περιπτώσεις Μιαζονται γιά να προ6άλει ή γονική γραµµή τής πορείας καί τού ύφους της, αιίσθά. Μαι τήν ανάγκη νά ξαναγυρίσει στό µερικό. Αύτή ή νοσταλγι'κή έπι- ο'τροφή στήν αφετηρία θεραπεύει τήν ανάγκη νά ξαναγοιώσει πρωτο- γενείς συγκινήσεις, αύτές πού γιά δυό χρόνια εγιναν αντι-κείµενα λογι- κής έ……εξερ«γασίας, Μπορεί νά είναι χρήσιμο κι αυτό. Μά ή Πέχινη είναι µιά δροσοπηιγή. τη χαίρεσαι όταν πίινεις γουλιά - γουλιά τό γά;ργαρο νερό της. Καλό είναι νά ξέεις καί ποιές θύελλες ποινές προτροπές, ποιοί χιονιάδιες έφεραν ώς τή μικρή σχισμή τό είρηνιικό νόημα. Καλλίτε- ρα, να αποδέχεσαι πώς τό νεράκι σύτό, άφού περάσει άπό τά στυλό. χνα σου, µπορεί νά γίνει καυτό διά- ικρυ καί πικιρός ίδρώτας. σε μιλήσουµε γιά µιά λεπτοµέ- ρεια, διαστάσεων 13 Χ18 εκατο- στών, λιθανόιγλινφου από την έκκλη- σίσ τού "Αη Γιάννη τού Πρόδρο- µου στήν πλατεία τής Μακρινίτσας. ΄Ολο΄ικιλη.ρο τό λιθαινόιγιλυφο έχει δια. στάσεις 35 X66 καί έγινε τόν Αύ- γουστο τού 1806 από τό λιθογλύφο «Θεοδόσιο έικ Βράχας τόν 'Α.'γ,ρά- φων», ©κ.τιελεστή όλου τού πλούσιου γλυπτού διάκοσµου της εκκλησίας… 'Η Βράχοι Θωρ": καί άλλους γλύ- πτες στό Πήλιο, όπως τόν Κων- σταντίνο Παπαδηµητρίου, πού στά 1830 στον… «έν Νεοχωρίου τής Ζαγοράς» αξιόλογα όλόγ…λιυφια ζω- γραφισμένα ξυλόιγιλιυπτα µε όλα…». µες µορφές καί συµπλέγματα καί στά 1842 τόν, µέτριας τέχνης, ξυλόγλυπτο δεσποτιικό θρόνο τής Παναγίας Μακρινίιτισας µέ τή συν- εργασία τών συµπατριωτών του Δημητρίου καί ΄|ωάννου. Είναι πι- θανότατο πώς οί ίδιοι ακάλισαν καί τό τέµπλο τής έκκλησίας ταϊτής… Τό λιθανάγ'λυφο τού «χοροστα- του να΄ι΄δρίου» τού "Αη Γιάννη Πρά δρόµου χωρίζειται σέ τρείς Μάιλιλη- λες ζώνες. Στην επάνω είκονίζονται, µέσα σέ αψίδες, oi γονείς τού ΄Α- γίου, Ζαχαρίας καί 'Ελισόι6ειτ, 0'11'1 Wthapn µεσαία είναι παλια."- vrI επιγραφή III: έσώνλυφους χαρα- κτήρες καί ή κάτω γεµίζει από ψ. τιικιό διακοσµητικό. '0 λιθογιλύφος κάνει Eva µικρό λάθος γιά τό Ζα- χαρία, σκαλίζει δίπλα του: «Ο ΠΡ. …ΑΡ'|ΑιΣ». Μ……" τά ιερέα καί κ……Ν …… τού Προδρόµου Μ τα Μ΄… Μα µία. "Ή Ξλιισόύστ. στήν …… Μιά γωνία του Με", είναι µιά … τίς πιό αξιόλογες καί ναρκωτικά … ψές τής λαϊκής λιθογ…ικής όχι µόνο τού Πηλίου Με. όλως τής "Ελπίδας. Εικονίζει-ται "βωµό- νη σέ πολυθρόνα νά στρέψει, από τή µέση κι από… πρός τό ως έινό α…… της 6 Ζαχαρίας ξµφα. νίιζεται Με, πιό πλάγια …, επί σέ σαφώς μετριό…ειρη απέλαση. T6 κιοφάλι της σκεπάζεται από πέπλο πού διφίνει ακάλυπτο 16 νεανικό στρογγυλό πρόσωπο καί Με." πό φτει, µιέ λίγες πτυχές, στούς &- μους καί στα χέρια της, στα… µένα πάνω στά γόνατα & πάση πού Εκφράζει έγκαρπύΜση. Τό &… είναι έντονα αν…, T06 KITEOY A. MAKPH όνώ συνήθως τά ανάλογα Ξ… τής εποχής του είναι χαµηλά 011111.056- γλυφα, καί δεν έχει το Emma-11mg κό φόρτο πού έχουν τά λιθανάγλν- φα τού συντεχνίτ=η του Μίλων, πού εργάσθηκε στό Πήλιο τήν ΄ι΄διαν έ- ποχή. 'H µορφή έχει όγκο, άπό-ρ- χουν πλάγια επίπεδα, τό .… χαϊ. δεύει μαλακά τήν επιφάνεια, ενώ στά έστιττεδόγλυφα τονίζει µόνο τίς απολήξεις τών επιφανειών. "Ας ση- μειωθεί πώς τό εργο 6ρίσικ.εται σέ χώρο ήιμιύπαίθριο, κάτω από I'm-o'- στειγο με χτιστη τοξοστοιχία, "Ε- τσι, τό φώς δεν ε΄χει ούτε τήν όχι- νησία τών όσωτειριικιών χώρων, ού- τιε τήν παλλό…-ιενη ένταση τού ελ- λη|νιικού ύπαίδιρου, ‘H διατύπωση εί- ναι περιληπτική. Τό στρογγυλό μέ- :θ'|νικό — καί άντιλαί- εστώς παγιώνεται πιά, ουν οι αναπτύξεις τού όρους Βασική μιέριμνα, η των εθίµων καί η &- έρα ακόμα κι' από τό 110 ρωµαικό σάν ισχύ- Κράτος καί διδασκα- ΄ίς πανεπιστημιακές έζ- ιχούν στόν αγώνα κατά Φυσικά, ακόμα ζωη- m ό διωγιµός τών έθι- τό δημόσιο δίκαιο, µέ αύτοδιοικήσεις, τά σω- . αδελφοποιία (σάν νο- :>ωση τής φιλίας) κι' ο: επικίνδυνα γιά τούς Φαινόμενα. "Η νοµική αί η τάξη τών νομικών στήν προφυλακή τού & τών εθίµων. Το πρά- άζουν ριζικά το 1909 ' λίγο µόνον. Γρήγορα ετοιμάζεται ή 1010611:— 3ί:µωιν, ό Αρκτικός Κώ- ιά ι'σχύση από τό 1940 ίρχίσ,η νά εφαρμόζεται άλιατ με ενά οµο πού καθ Με την "=". . ψ.%Μς άξια? πως… όταν ο :ι ποτισµε΄νο στο κα- τάθος πού µοιραία χά- περίληψη. Ο αναγνώ- ί|6λίου ευκολα θά επι- ιλά καί θά ά……ληώ ιονεκπήιµατα της περι- αρουσιάσεως που προ- τί Θά 6011 ανάλογα μέ των ενδιαφερόντων του, πού θά τρα6ήξουν πε- τήν προσοχή του µέσα σάπιο υλικό πού προσ- 6λίο, .πε κάποια από τά θέ- :.απτύσσονται νά έξαρ- τήν ίδιαίτερη σηµασία ογ,οαμιμιση θά αφορού- τίς αναπτύξεις γιά τόν 6 καί όντιελληνικό 06- ξαντινων κωδικοποιήσε- ανδεκττων καί των Βα- ld τόν ύτπηρετικό ρόλο τς» τών νοµικών απέ- :ρ…άτος, γιά τό διωγµό κων εθίµων κατά την Επανάσταση από τα \npo, τούς Φαναοιωτες ρούχοντεις µέ όσα µά- θετα άκκδοτολογικά ιρουσιάζονται (όπως ή ικη αµηχσ.΄α τού ύ- Δικα. οπής πού, τό κατόοΘω-.ε νά 6011 άν- τΞασι΄' και δηλαδή µε το ίσχύόν δίκαιο να ημών αύτοκρο.τό- νομ ικό.… ίδιαίτερο έν- τονα ήι 'Η έπιόΠτµονική φαντασία; καιέκιπόε ιόν κινπμαωγράφο ΧΟΛΛΥΓΟΥΝΤ, Στήν ταινία «Ζάρντοζ» τού Τζών Μπούρµαν ό πολ|τισµός τό ΄ετος 2293 ελέγχεται από µια καυτα εκ- λεπτών πού αποκαλούνται (Αίώνιο|) καί πού είναι τόσο τέλειοι ώστε ε΄- 'Απρίλιος. — χουν ξεχάσει ακόμη καί τί Θα τη "µισθωτή επιθυµία Οί ηρθες στν ταινια «΄Υ-τιαράς» τού Γούντυ 'Αλ- λεν δν είνα: ούτε τέλειοι Με &- θάιατοτ. από &"; θελα… ια …… σσ.." :".΄ &…: τη. κραταει … λα.ιστ Με… Μα "ο …… ,η.- από… δαινε στό «2001) τού Στάνλεύ΄ Κι- ούμπρικ. όπου γίνονταν νύξεις για τον απαι9ρωποιηµένο κόσµο πού πε- ριγρόφει ό Τζώρτζ Λούκας στήν ται νί του -'.'ΤΗΧ 1138», όπου & Ερω- τας είναι εκτός νόµου. "Υπάρχουν. τελος καί άλλες ταινίες που' δεν προδλε΄.πουν γιά τήν γη τέ- τοιοι. είδους καταλυσµούς καί άνα- µοχ'ε.΄ισε ις. άλαξε τήν παρουσιάζουν να (am-1: & κάτω από τον υπερ- π-η9- οι?) της, είτε πνιγμένη στα σκα…Ή'&α. όπως & ήταν η Νέα ΄'Υ- οι)… Με… ως. πέντε ε΄Θδοµίιδων απεργία 0 Για μια κοινωνία ως & δικό .… '". €,», ' "κε-. ΜΜ & Για. συνδυάζοντας 16 Επιστηµονικό έπίτευμο µέ τά αναπόφευκτα τεχνά- σµατα, περιορίζονταν νά µας συνο- παίρνουν 'Η κινηµατογραφική έπι- στηµονική φαντασία ήταν τόσο α΄- παισιόδοξη όσο ήταν καί αίσιόδοξη. Στήν χειρότερη περίπτωση, ό κόσµος τού µέλλοντος σέ αυτές τίς ταινίες ήταν Ενας κόσµος όπου 6 ήρωας ΄ε΄ττοεττε να τα δγάλη πέρα µε τόν εκατο» τού µέλλοντος, όπως τα 6γάζει περα καί µέ τον «από» τού παρόντος 'Εμεις οί θεατές δεν ήταν ενώ… «& στενο:ι:οιοµ…κ &&: Έρωτα με ντ΄… Μίδα. άλλο sci-6v ύπήρ- λέει ότι τα πράγ|ματα πού αποκτάει κανει΄ς εύκολα, δέν αξίζει τόν κό- πο να τά &". "AN προχωρήσουµε πο- λύ σ' αύτόν τόν δρόµο, θά δρεθού- µε νά ζούµε σ' Εναν κόψιµο όπου θά κυ6ερνά Ενας χιμπατζής όνόµ…ι Κορνήλιος. Παροµοίως, οί ταινίες αύτές ά…- κατοπτρίζουν τά µικτά αίσθήματα &- γάπης καί µίσους πού Εχουµε γιά τήν τεχνολογία. "Όσο περισσότερο εχουµε, τόσο περισσοτερα θέλουµε καί τόσο λιγότερο το χαιρόμαστε. ΄Απαιτού'.ιε τά πουκάµισα πας νά fine-J10: από τό καθοριστή:ιο µέσα σε πλαστικές σα«κούλες, καί υστε- ρα αγανακτουιµε πού oi δρόμοι γεµί- - ι-λασ .I ο- ς.. ," τους κιν- Μς, Ενώ τό ξέρουµε πολύ καλά & τι όψεω- δεν είπατε Οι σηµερινα" ήλεκτρονικοί &… "καί είναι oi άλλστινοι΄ Μανια- θΤάι-' τής ΜΜΜ µυθοπλασίας- Τό πιό ίδιάζον θέµα πού είναι κοινό σε πολλές από αυτές τίς ται- νιες, είνα: τό όραµα µιάς κοινω- νίας όπου & Εμπας καί τό σέξ εί- ναι πράγματα άγνωστα η απαγο- ρευµένα —— καί τουτο, στήν δική µας εποχή, τήν έποχή τής &……- κότητας! Τήν μισούµε λοιπόν τόσο πολύ; θά Ξλεγε κανείς ότι πρόκει- ται γιά όλοφάνερη δραματοποίηση τού παλιού φ65ου τού εύνουχισµού. Καί δν οί φόδοι ε1ναι τόσο φανε- poi, οί επιθυµίες δεν είναι δυνατόν νά υπολείπωνται πολύ "Ισως οι ται- νίες αύτές εχουν τόν σικοπό νά &- ποτιρε΄ψουν κάποια μοίρα πού είναι χειροτερη από τόν θάνατο: παριστά- νοντας τό κακό, τό καθιστούν: &… "κανο. 'Ev πραγµα πάντως είναι θέ- 6αιο, ότι οί επιστηµονικές ταινίες επιστηµονικής φαντασίας ξεχωρίζουν τούς ώριμους κινηιµατογραφιοτές &. πό τούς ανώνυμους… Τό ύπέροχο «2001» καί τό «Κουρδιστό πορτο- κάλι» ΄ε΄'δωσαν στόν Στάνλεύ Κιούµ πρικ τήν δυνατότητα να …µε… µε πληρότητα τά ταλέντα του. 'Αλλά τό «Ζάρντοζ» δείχνει 01105111111009- γος του Τζών Μιπούρµαν, παραγο- γός, σκηνοθέτης καί σεναριογραφος διαθέτει αξιοσηµείωτα λιγότερη &- ξυπνάδα, πειθαρχία καί αίσθηση τού µέτρου &… όση θά περίμενε κανείς από τόν άνθρωπο πού γύρισε τό « "Οταν ξέσπασε ή δώ». Θεοδοσίου έκ Βράχας: ΞΛ|. ΣΑ|ΒΕΤ. Λιθανάγ1λυΦο 'A- γίου "Ιωάννου Μαικρυνίτσας - 1806 τα… προεξέχει, τά µάτια καί τό στόμα Εχουν κάποια πλαστικότητα, τά Φιώ5ια αποδίδονται μέ &… χαρακιά. 'O λόγος τού κεφαλιού πρός τό λοιπό σώµα, ε… 16 ύπο- λογίσουμε όρθιο, είναι 1:4, φαινό- µενο συνηθισµένο στή λαϊκή τέχνη. Λιτή ε1ναι καί ή απόδοση τής πιο. λι;0ρόνας. 'Η µορφή είναι άνετα το- ποθετημένη μέσα στο όµιδωχημο πλαίσιό της. 'Η ΜΜΜ"… επιγραφή, κάτω … τό Ζαχαρία καί τήν 'Ελισά6ετ Ε- χει τούς παρακάτω …αινετι…΄ς …". ΣΙΓΑΣ O ΑΛΛΩΝ, ΟΥΚ ΑΚΟΥΕ|Σ (O KAYQN OM06H ΑΠΞ|θΩΝ ΓΑΒΡ|ΗΛ ZAXA- (PIA; H MH ΑΠ1ΣΤΕ|Σ Η ΣΙΓΑ ΚΑΙ ΜΗ (ΚΛΥΕ. ΦΩΝΗ ΓΑΡ ΕΚ ΣΟΥ T‘HIN ΣΙΩΠΗΝ (ΑΚΕΣΕ| ΡΥΣΗ KAI ITEIPA, IYZYFE ZA- (XAPIOY OPA Σ|ΩΠΗΝ ΑΝΔΡΟΣ, ΑιΚΟΗΣ (Β|ΛΑιΒΗίΝ ΜΗΔΞ ΞΕΝ|ΖΟΥ, ΟΦΡΑ ΜΗ ΤΑΥ- (TON ΠΑΘΗΣ ΤΩ ΓΑΡ ΘΞΩ EPFON TE IEON (KAI ΛΟΓΟΣ Πολλά θά καταλάβαιναν οί µα- κρινιτσιώτες τού 1806 &… τήν &- πιγραφή αύτή, Ξργο έπι-δέξιου 0-11- χουργού, όπως φαίνεται καί … τήιν άκροστιχίδα µέ τ' όνομα τού ουντοπί'τη φιλικού Δηµήτριου Χα- τζτιρρίιιγα, καί άπό άλλες &…» φές. 'Η επιγραφή είναι χαρακτη- ριστική τής νοοτροπίας πολλών λο- γίων τής Εποχής. "Υστερα από δε- καιπ|ε΄ιντιε χρόνια, στίς 9 Μαΐου 1821, & Φίλιππος ΄|ωάννου, καθη- γητής αργότερα της φιλολογίας καί φιλοσοφίας στό Πανεπιστήµιο, Θά 6γάλει στή θέση ΄Αλυκόπτερα Εναν αρ.χαιόιπρε:πο λόγο πρός τούς έπα- ναστάτες πού πήγαιναν να καταλά- 600v 16 Κάστρο τού Γάλα". Πά- ΤόΜώΘσγάτΘΜ … " … "0 ">" "µετά". µµ- µνυµου —- που να, να νυμυυιιυυ- σε τήν κατάργηση τού παλαιού δικαίου καί τή θεµελίωση τού δι- κού της αλλά θά περίµενε τά ΄ε΄- θιιμ.α νά κάνουν αύιτή τή δουλειά; Κι' &… οί συντηρητικές δυνάμεις προσπαθούν, κάθε Φορά, νά δώ- σουν σπούς γραπτούς νόμους -- προπάντων στά µεγάλα έργα κω- δικοποιή:σεως -- ένα φωτοστ έφα- νο άμιετακίινηπης ισχύος µέσα, στό χρόνο, αύτό δέν όφι΄είλεται στή φύ- ση τών γραπτών νόµων, αλλά στή φύση τών συντηρητικων δυνάμεων Βε΄16αια, τό έθιμο σάν κανόνας δικαίου πού καθιερώνεται από τήν ιδια τή λαϊκή συνείδηση, έχε μέ τό μέρος του τό άμάγ…ητο τεκµή- ριο τής ελεύθερης αποδοχής του Κανένας εξωτερικός εξαναγκασµό; δέν έπι6άλλει τή, δη|μιουερ ργία τού εθίμου Αλλά αύτό δέν σηµαίνει ότι τό εθιµικό; δηµιουργημένο δί- καιο δέν έχει τό γνώρισµα τής έ- τερονο.µίας πού χαρακτηρίζει κά- δίκαιο σέ αντιδιαστολή πρός τήν ήΘική Καί & έθιµιικός κοινό- να:; είναι κανόνας ετερόνοµος γιά τήν κάθε ατοµική συνείδηση πού éEavcxy1<6§e7aI νά 001111.10I00w671 πρός αυτόν - αι'πόνομος είναι µονάχα ο κανόνας ζωής πού επι λέγεται ελεύθερα από τήν προ- διληιµατιζόιµενη ήθικιή συνείδηση. στήν ατομική woman καί αθληση της αρετής Καί τέτοιος κανόνας ν είναι ούτε ό νόµος άλλά ού- τε καί τό έθιμο ιΒέ=6αια, τό έθιµο, σάν κανόνας δικαίου πού συγκενπρώνει την έμ- 17,0ch711 λα'ι…κή κατάποση, έχει μέ τό µέρος του ένα τεκμήριο καθο- λικής αποδοχης του Συνήθως, 76 Έθιμα δέν ε΄πι=6άλλονται από τή μιά κοινωνική οµάδα στήν άλλη. 'Ανω τό τεκµήριο αύτό προυπο- θέτει κοινωνικές δομές σχετικά 6- διαφοροποίητες…. ένώ στίς εποχές έντονου κοινωνικού διαφορισμού µόνο πλασµατικά ή ρητορικά µπο- ριακά μόνον εξετάζονται καί στό 6ι6λίο αύτό. Τό κέντρο τού 66- pouc του Βρίσκεται ενώ: τό ΄ε΄- 01110 παίρνει τήν πλατειά διάστα- ση καί τήν απόλυτη αξία τής έλ- ληνικής λαϊκής εθνικής παραδόσε- ως πού ερχεται σέ σύγκρουση πρός τίς κάθε λογής κρατικές κα- ταπιέσεις… "Επος ούτω"; τού αγώ- να θέλησε νά είναι —- και ειναι, µέ επιτυχία —— τό έργο. T6 πρώτο καί γενικό µέρος τού 6ι6λίου αρχίζει µε µιά συγκριτι- κή έρευνα τής θέσεως τού εθίμου σέ συστήµατα ξένων δικαίων, πού δείχνει τόν αφετηριακό σε6ασµό των δικαίων αύτώιν πρός τό έγρα- ου δίκαιο των λαών τους σέ αντί- θεση µέ ό,τι έγινε στόν όπο µας. Ακολουθούν αναπτύξεις για τήν ούσία τού έθίιµου, τόν τρόπο γε- νέσεώς του καί τή σηµασία πού έχει ή αναγνώριση τού εθιμικού δι- καίου γιά τή γενική άνοδο των λαών Μερικά πρόσθετα πλεονε- κινήµατα τών έθίιµωιν, ή συνεκτ: κή λειτουργία τους γιά τά έθνικά σύ- νολα, ή γνώση τους από τό λαό, τό ανθρωπιστικό περιεχόμενό τους τονίζονται σέ επόμενο κεφάλαιο. 'Ακολουθεί η επισήµανση των συγ- χύσεων πού σκόπιµα καλλιεργούν- ται σέ 6600c των εθίμων από τά Κράτη - Βίας µέ τή δοήθιι :: τών µελων τού ίερατείου, τών νοµικών καί τών φιλοσόφων. Σε αντίθεση µέ τίς συγχύσεις αύτές τονίζε- ται ή πιροοδευτικότη.τα τού εθιµι- κού δικαίου καί ή καταλληλότητα του νά ρυθιμ-ίζη πόσα κιαί τίς κιτς- ρίπλοκες» σχέσεις τής εποχής µας. Τό δεύτερο μέρος έξετάξ=ι τήν Ιστορική εξέλιξη ιί΄.ς συγκρούσε- ως εθίμων και κράτους στον τό- πο µας. Μετά τήν αναλυτική εξαρ- ση τής πρωταρχικής σηµασίας των εθίμων στήν αρχαία 'Ελλάδα καί στη Ρώµη τής δηµοκρατικής περιό- 8011 περιγράφεται ό σκληρός κρατι- κός διωγµός τών ελληνικών εθίµων ΕΚΤΑΚΤΟ| ΕΘΝΙΚΗ AYPIKH ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 17, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, 8.30 µ.µ. «ΙΠΤΑΜΕΝΟΣ ΟΛΛΑΝΔΟΣ» ΣγΜΜΕτοΧΑι AHDRAS FARAGO ίππο): κΑΡοΝΔΗΣ Σκηνοθεσία Σκηνικά - Φωτισµός ΣΑΒΒΑΤΟΝ 20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, 8.30 µ.μ. (1η Συνδ)τών) «ΤΡΟΒΑΤΟΡΕ» EK TAKTOZ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΖΩΝ ΜοΔιΝοΣ Διευθυντής 'Ορχήστρας: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΥΜΕΩΝ'ΙΔΗΣ : ΣΕΡΓΙΟΣ ΒΑΦΕΙιΑΔΗΣ : ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΕΛΛΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, 7 µ.µ. «SHOW BOAT» Πληροφορίαι-Είσιτήρια: 'Ακαδη-μίας 59, Τηλ. 612.461 νεων… ν-ιι|ν ιιιµι…ιιΨ'|- '? α'α΄υιπ στης τού 6ι6λίου εύκολα Θά έπι- σημαν… αλλά καί Θιά αναπληρώ- ση, τα μειονεκτήµατα τής περι- ληπτικιής παρουσιάσεως που προ- ηγείται. Καί 06 όρη ανάλογα μέ τη σκοπιά τών ενδιαφερόντων του, τα σημεία πού Θά τ.ρα6ήιξουν πε- ρισσό.τ.ιερο τήν προσοχή του µέσα από το πλούσιο ύλικό πού πιροσ- φέρει τό 6ι6λίο. "AN έπρεπε κάποια από 76 Θέ- µατα πού αναπτύσσονται νά έξαρ- Θούν για τήν ίδιαίτερη σημασία τους, η ύπογ,ρώµιµιση & αφορού- σε κυριως τίς ανιιαττιτύξεις για τον άντικοινωνικό καί αντιελληνικό 06- λο τών 6υζαντι…νών κωδικοποιήσε- ων (των Πανδεκτών καί τών Βα- σιλικών), γιά τόν ύψη.ρετικό ρόλο τής «κώστας»΄ των νομικών απέ- ναντι στό κράτος, για τό διωγιµό τών έλληινικών εθίµων κατά τήν 'ιΕλληνική Emu/116076011 &… τόν ανώτερο Κλήρο, τούς Φαναριώτες καί τούς προύχοντες µέ όσα µά- λιστα πρόσθετα ανεκδοτολογικά σποιχιεία παρουσιάζονται (όπως .ή κωιμικοτραγικιή άιμπ1χανία τού ι΄ι- TroupIeriou Δικαιοσύνης πού, το' 1825, δέν κατόιρθωνε νά 6ρή &… τίτυπο των «Βασιλικών», δηλαδή τού Κώδικα μέ τό ισχύον δίκαιο «τών 6υζαντινών ήµών αύτοκρατό- pow»). Γιά τόν νοµικό, ιδιαίτερο έν- διαφέρον παρουσιάζει ακόμα εκεση τού περιεχοµένου των κυ- ριοτέρων νεοελληνικών εθίµων στην περιοχη τού αστικού δικαίου (σ. 122 - 125 5), 0'1 αναπτύξεις γιά τήν Εισηγητική Εκθεση, τήν ψεύ- τικη μετάφραση καί τή σκόπιµη παρερµηνεία τού περίφημου Δια- τάγµατος ή… ΄Αντι6ασιλείας τού 1835 (κατά τρόπο πού νά άπο- κιλεισθή ή δηµιουργία νέων έθίιµων, σ. 251 - 254) καί οί µαιχηιτικές έρμιηνευτικές παρατηρήσεις για τήν καταργητική δύναµη τού έθι- ου κάτω από τό καθεστώς τού Αστικού Κώδικα (ο… 316 - 331). Είναι αύιονόητο, στι γιά πολ- λά σηµεία το… αναπτύξεων τού Βιβλίου σε μπορούσαν v6 510171)- τραβούν αντιρρήσεις. Κι' όχι µόνο γιά έπί μέρους θέµατα… αλλά καί γιά δασικές θέσεις τού συγγρα- Φέα. "Ηδη οί "οι… σκέψεις πού διατυπώνονται εδώ για τη σχέση έΘίιμου καί νόμου δέν σύµπορεύον- ται µέ την άπολυτοποίη…ση τής &- ξίας τού εθίµου, όπως την ύπο- στηρίζει ο συγγραφέας… 'Αικό;µα ζωηιρότερες θά µπορούσαν νά ε1- ναι ο'ι επιφυλάξεις για τήν άνα- γιωγή τής στάσεως απέναντι στα εθιμα σέ ύπέρτατο κριτήριο των καθεστώτων, σέ κεντρικό πυρήνα κάθε ίστορικής έξηλίξεακ καί K6- Θε κοινωνικής μεταδολής, σέ οί- κουμενική αρχή φιλοσοφίας τής 1- στορίας. Οί αντιρρήσεις ύπάρχουν καί είναι φυσικό v6 ύπτάοχουν όταν πρόκειται γιά έργο πού είναι -— καί δέν προσπαθεί νά συγ-καλωη ότι είναι -- έργο πολεµικής Πέ- ρα όµως 617116 τίς όποιες αντιρ- ρήσεις, περα ά…… κι' 61176 τό πλήθος των θέσεων που προκαλούν την ενθουσιώδη κατάφαση τού &- WWI/(5)0711, παραµένει η οριμησική ωραιότητα τής σοφής πολεµικής. Καί προπάντων" ή ωραιότητα τής ήθικής άφειτηρίας πού είναι 1.116 6- διάλλο.ικτη, 60111161600771 αφοσίω- ση στό λαό, στα δίκαια του, στήν έλευθερία του. Σηµείωση τού «Βήματος»: Τό κείιµιενο σύκο τού κ. Γεωργίου A. Κουμάνων είναι 6 πρόλο- γος στό ενδιαφέρον έργο «Έ- θιιμα καί Κράτος είς τήν νεω- τέραν 'Ξιλιλάδα) τού 'Αρισ.το- τέλους Βαζούρα, πού κυκλοφο- ρεί τίς ηµέρες αύτές από τόν "Εκδοτικό Οίκο Παπαζήση. ‘0 Σήν Κόννερυ (αριστερό) στό ρόλο ένός άνωδροµικού Μεσσία, πού φέρνει 76 δώρο του θανάτου σέ µια αθάνατη κοινωνία τού µέλλοντος καί ό Γιούιλ Μπρύννερ στό ρόλο ενός ροµ- πότ πού προχωρεί πέρα από τούς σκοπούς πού είχαν οι δημιουργοί του μέσα στό µέλλον) καί είναι τοπο- θετηµένη στό λίθινγκ - ρούμ. 'Ο «Au-1111611001109) τού Μάικλ Κρό΄ι΄τον περιγράφει μιά σούπερ - N-1 ίσνεύλαντ τού µέλλοντος, Ενα κα- ταφύγιο αναψυχής, όπου τά πάντα γίνονται από ροµπότ, 70': 6770101 δεν έχουν αλλη άποστολή από τό νά διασκεδάζουν τούς ανθρώπους. Καί όλα πάνε καλά, ώσπου τά ροµπότ προωΒάλλονται από µια έπιδημία «ψυχώσεως τού κεντρικού μηχανι- σµού», πράγµα πού σημαίνει ότι αρ… χίζουν νά δολοφονούν τούς ωθώ- 17009 "Ενας νευρωτικο΄ς ήπαρ…- κός διερευνητής ήταν ύπεύθυνος γιά μεγάλο µέρος τού κακού πού συνέ- µας, πού ξοδεύει τόσο χρήµα, χρό- νο καί κόπο για τήν εύχαρίστησή της ή είκόνα που δίνουν γιά τό µέλλον μας οί ταινίες 11110111110“- κής φαντασίας είναι μάλλον ζοφερή. ΕύΘνµήστε, µας λένε αύτές οί ται- νίες, όλα πάνε πρός 76 χειρότερο. 'Απιό 76 «Ταξίδι στό φεγγάρι» (1902) τού Ζώρζ Μελιέ. ή 111110-111- μαγική φαντασία οπήρξε σταθερός κλάδος τής κινηµατογραφικής παρα- γωγής, &λλά ποτέ τά δράματά της γιά τό µέλλον δεν ήταν τόσο από- λυτα µαύρα. "Αλλοτε, οί ταινίες αύτού τού είδους, όπως 6 «Προορι- σµός: Σελήνη» (1950) τού Τζώρτζ ΕθΝΙΚ0Ν Μετάφρασι ς Σκηνοθεσία ΄ : Σκηνικά, κοστουµ ια : -— ΒΑΣ. Χορογραφία : Μουσική έπι μέλεια : Δευτέρα, 15 ΄Α1τριλίου 1974 ΟΥ'Ι"ΛΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ "ΟΠΩΣ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΚΟΥΛΟΥΔΗΣ ΑΛΕΞΗΣ ΣΟΛΟΜΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΣΑΣ Σύµπραξις: ANNA ΣΥΝΟΔ1ΝΟΥ ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΟΚΟΒΙΤΣ - ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΖΕΡΒΟΣ ΓΚΙΚΑΣ ΜΠΙΝΙΑΡΗΣ — ΖΩΡΑΣ ΤΣΑ|ΙΕΛΗΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ — ΕΛΛΗ ΒΟΖΙΚ|ΑΔΟΥ Π-ΑΠΑ-ΝΙΚΑΣ — ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟ- ΙΙΟΥΛΟΣ — OEOA. ΣΑΡΡΗΣ - ΤΑΚΗΣ ΒΟΥ- ΛΑΛΑΣ — ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΡΙΝΟΣ —- (ΙΑΝΟΣ ΔΑ- ΔΙΝΟΠΟΥΛΟΣ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣ0ΥΤΣΗΣ — mm. ΜΑΝΕΤΤΑ "Μος ωµµιποχή ΚΩΣΤΑΣ Π'ΡΕΚΑΣ ΕΛΕΝ ΤΣΟΥΚΑΛΑ ΟΛΥΜΠΙΑ KY‘PIAKAKH BEATPON ΕΙΙιΣιΙΙΤΗΡ 1 AI: Ταµεία ΄Ξθνικού θεάτρου, τηλ. 523.242, 520,565. χου τέτοιου είδους δυσκολίες. τό πρόδλημα δεν ήταν µήπως τό ζευ- γάρι δέν µπορούσε καθόλου v6 K6- νη Ερωτα. ιΟ ήρωας καί ή ήρωίδα ήταν ανθρωποι θερμόαιμοι, κανονι- Kai, καί ή κοινωνία στήν όπσία ζού- σαν επρεπε απαραιτήτως να είναι καλή, ένω ή παρουσία τών ολίγων «κακών» δέν είχε αλλον σκοπό πα- ρά νά προσφέρη τό ενδόσιμο γιά τίς περιπέτειες τών ηρώων. "E701 κι' αλλιώς ή &ιστιηιµονική φαντασία στόν κινηµατογράφο ση- µειώνει σήµερα Εντονη παρουσία, ή όποία προόλέπεται ότι % συνεχι- σθή… ότι έχουµε τήν συνέχεια τού «Δ…ικόκοσ.µου», τόν «Μελλοντόκο- αµα». 'Ο «Τιελευταίος σταθµός» τού Μάικλ Κρά΄ι΄χτον έχει τελειώσει, όπως Μίσης έχουν τελειώσει καί «ΟΙ έν- νέα ζωές τού Φρίτς τού γάτου», & που Μάρω… ένα επεισόδιο για Ενα ταξίδι στόν "Αρη καί Ενα &λλο γιά κάποιον πρόεδρο τών ΗΠΑ όνάµατι Κίσσινγκερ, ό 671010; έχει μιά γραµ- µατέα έφοδισ…μένη µέ πολλά διπλα καί όνοµαξάμενη Ρόζµ.αρι Γούντστοκ. "Εχουµε ακόµη τήν ταινία «Φάση IV», τού Σαούλ Μπας, ή οποία Ε- χει να κάνη μέ τά µυρµήγκια. 'Η Κολούµπια σχεδιάζει νά γυρί- ση τά «΄Αιτσάλινα σπήλαια» τα"; '|ισαάκ 'Αισί|µωφ, µέ τόν Τζάκ Νί- κολσον στόν ρόλο ένός αστυνομι- κού, ό οποίος ξχοι σύντροφό του Ε- va ρομπότ. 'Η τηλεόραση τροφοδοτεί καί aft-77'; τήν 7610111 µέ µιά σειρά ται- νίες Μιστηµονιωής φαντασίας. 'Ο Μάικλ Κράιχτον είπε σέ πρό- σφατη συνέντευξή του ότι ol ται- νίες Μιστηµονικής φαντασίας άνή- και… στήν ψιΜα…Υία τής Μς. της Μώράσιως. "Av 76 mpc'nyIu-ara είναι Ετσι, Μαέ"… κανείς τί συγ- ψωμί… είναι Μίνα από τό οποίο θόλοι v6 €… 6 κόσµος καί γιατί. T6 τροµερό αίσθηµα όνοωής τα? Μο…… στίς ταινίες Μια…"- ιής φαντασίας, δείιχνει 76 άκρως άμφιθυµιωά αίσΘήιµατά µας Μέντα" στήν ατομική ένόργεια. Θέλουμε όλα 76 Βιοµηχανικά καί οίκονοιμικά εύφ- γετήματα, πού µπορεί v6 µας προσ- φέ…:>η, αλλά από τήν δίλλη ΜΜΜ καί ή προτεσταντική ήθικτ΄| πού µας "- H --.--… I) -- : Τό πιό Ιδιάζον Θέµα πού είναι κοινό σέ πολλές άπό αι'πές τίς ται- νίες. είναι 76 όραµα µας κοινο- via; όπου & έρωτας καί 76 σέξ 1:1- ναι πράγµατα άγνωστα #] ο"… ρευμένα — καί τούτο στήν δική μας εποχή, τήν έποχή τής αν"… κότηηας! Τήν μισούµε λοιπόν τόσο πολύ; σε Ξλεγε κανείς ότι πρόκει- ται γιά όλοφάνερη δραιµατοποίηση τού παλιού ανόδου τού εύνουχισµού. Καί αν οί φόΒοι είναι τόσο φαν:- poi, οί έπιΘυµί|:ς δεν είναι δυνατόν …': υπολείπωνται πολύ "Ισως΄ οί ται- νίες αύτές έχουν τόν σικοπό v6 &- ποτρόψουν κάποια µοίρα πού είναι χειροτερη από τόν Θάνατο: παριστά- νοντας τό κακό, '16 καθιστούν: &- νιικανο. 'Ev πραγµα πάντως ε1ναι 6E- 6αιο, ότι οί επιστηµονικές ταινίες επιστηµονικής φαντασίας ξεχωρίζουν τούς 03011100;~ κινηµΜοιγραφισ1ές &. πό τούς ανώριμους Τό ύπέροχο «2001» καί τό «Κουρδιστό πορτο- κάλι» "έδωσαν στόν Στάνλώ Κιούµ πρικ τήν δυνατότητα να έκφραση µέ πληρότητα τά ταλέντα του. 'Αλλά τό «Ζάρντοζ» δείχνει ότι & δημιουρ- γός του Τζών Μπούρµαν, παραγω- γός, σκηνοθέτης Kari σεναριογράφος διαθέτει αξιοσημείωτα λιγότερη έ- ξυπνά5α, πειθαρχία καί αίσθηση τού µέτρου άπ' όση Θά περίµενε κανείς από τόν άνθρωπο πού γύρισε 76 «' Όταν ξέσπασε 1'1 Βία». Τό «Ζάρντοζ» ήταν γιό τόν Μπούρ µαι; 1'1 ει)'καιρία να δημιουργήση &… κόσµο πού v6 δγαίνη έξ όλοκλήρσυ από τήν φαντασία του… ΄Αποδεικνύ- και όµως ότι 6 κόσμος αύτός :1- ναι |κπληκτικά κοινότοπος καί χω- ρίς κανένα ένιδιαφε΄ρον Η Ταινία Ξ- χει έξυπνη φωτογραφία οι… εί- ναι 7600 παραφορτωµένη µέ πιστού μια καί ενρήµατα ώστε µοιάζει π:- ρισσόιτερο µε φιλανθρωπικό χορό πα- ρά µέ κινηματογράφο. Δέν παρου- σιάζει τήν συνεκτική είκόνα καµιάς κοινωνίας. καί κατά τό τέλος φαί- νεται σάν v6 μήν ξέρει πρός το πού νά κατευθυνθή- 'Ο Σήν Κόλπου, φορώντας ρούχα λιγότερο …' όσο: οι έπρεπε σ' αύ- … την ηλικία, παίζει Εναν αναδρο- µιικό Μεσσία, & όποιος φέρνει τό δώρο τού θανάτου σέ µια ενώ… Κοινωνία τού µέλλοντος. T6 σενάριο προσπαθεί …': απόκτηση κάποιο ύ- φος καταφεύγοντας στο… Τ.Σ. Ε"- λιοτ καί προωίνοπας σέ μάλλον ρη- χός αναφορές γιά τόν ρόλο τού Θεού. Στό τέλος τό Έργο καταλήγει νά εί- ναι µια ταινία µελαγχολι.κού κυνη- γητομ, µέ πλήθος κοµπάρσους, οί o- ποιοι φορούν τό είδος εκεινο τών προ- …πιείων τής αρχαίας έλληνιικής τρα- γωδίας, πού χρησηµοποιΜαν πρίν από 20 καί 30 χρόνια οί κολ.λειγι- οπές παραστάσεις τού Ευριπίδη γιά να …κτή.σουν στύλ. Κάποια στιγµή πρός τό τέλος τού Έργου ένας ήρωαις λέει: --΄΄Οιλα από: δεν είναι παρά Ενα αστείο. Πράγµατι, ήταν Επόµενο νά µήν πρώτη ό Τζών Μ…αύρ,µαν V6 γλυ- τώση εύκολα … µιά τέτοια φτη- νοδου-λι:ιά. VINCENT CAN‘BY H MH AII'FIZTEII H ΣΙΓΑ ΚΑΙ ΜΗ (ΚΛΥΕ. ΦΩΝΗ ΓΑΡ ΕΚ ΣΟΥ T‘HIN IIQWH‘N (AIKEIEI ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΞΙΡΑ, ΣΥΖΥΓΕ ΖΑ- (XAPIOY ΩΡΑ Σ|ΩΠΗΙΝ ΑΝΔΡΟΣ, ΑιΚΟΗΣ (Bl/\ABHN MHAE EENIZOY, ΟΦΡΑ IMH TAY- (TON H’AGIHZ ΤΩ ΓΑΡ ΘΕΩ ΕΡΓΩΝ ΤΕ |ΞΟΝ (ΚΑΙ ΛΟΓΟΣ Πολλα θα κοπαλάιδαιναιν 01 µα- κρινιτισιώτες τού πιγραφή αντι, 1806 από τήν &- "εργο ε'πιδ'έξιω 0-71- χουργοί], όπως φαίνεται καί Μ τήν άκροστιιχίδα µέ 1" όνοµα 106 σνποπίπη φιλικού Δηµήτριου Χα- τζηρρήιγα, καί άπό άλλες Επιγρα- φές. 'H επιγραφή είναι χαρακπη- ριστική τής νοοτροπίας πολλών λο- γίων τής Εποχής. "Υστερα από &» καιπιέντ-ε χρόνια, στίς 9 Μαΐου 1821, & Φίλιππος ΄1ωάννω, καθη- γητής άργόπε.ρα τής φιλολογίας καί φιλοσοφίας στό Πανεπιστήµιο, σε 6γόίλει στη θέση 'Αιλυκότιτορα Εναν ώρ|χαιόπρειπσ λόγο πρός τούς έπια- νασιτάιτες πού πήιγαιναν να καταλά- 6ουν τό Κάστρο τού Γόλου. Πά- γος έπεισε στό πρόχειρο στρατόπε- δο… Φρόντισε νά 761v λώσΕ| ό στρα- τιωτιικός αρχηγός τους Στερψιος Μπασδιέ…κης, παλιός &ρµατολός, Φθάνοντας Έξω από τό Κάστρο άρ- χισε νά φωνάζει στούς Τούρκους: «ιΒγαίντ= ντε΄ κουτσοψώλη5ες. τό κα- ραµπάτσι τού Μωιχαµέιτη σας. πού Έχε-τε στό τζαµί &: τό πετάξουμε 0-76 χσλε'!», καί σηκώνοντας τή φον στανέ:λλα του έκανε μερικές προσ- 6λητιικιές χειρονοµίες. Δυστυχώς μιά εχθρική σφαίρα τον τραυμάτι- σε σέ καίριο σημείο καί 76v κατέ. στην-ε κυριολεκτικά ό,τι κατηγορού- σε τούς Τούρκους. Με από 1821 & καπετάν Στέργιος είχε πιά σχη- ματίσει την πολυµελή οίκογε΄νειά του. 'Ο λι.Βοφλύφος Θεοδόσιος, ότι-ώς από τό Ζαχαρία καί τήν 'Ξλισά6ετ ευκολια: πλήθος από διακοσμητικές πλάκες µιέ φυτικά θέματα, "µόσ- λι.κιές παραστάσεις, πουλιά, τίς µορφη τα"; Πρόδρο.µου καί τού Λώτ καθώς καί ύπιε΄ρ9υρα καί κιονόκρα- να… Παλιός πηλιορεί|της λόγιος ό- νόμασε τό εκκλησάκι στήν πλατεία τής 'Μακρινί.τσας «αφελή Μάι- να τού Πηλίου». Αι΄πός & αφελής χφακιτηρισμός τού Aoyiou &… Ενα ποσοστό αλήθειας, &…" «των… µπορούν νά έχουν οί …….….ς μέ μεγάλα πρότυπα. Θά έφθανε, '1'- σως νά πούµε ως πώς & "Αη Γιάννης & Πρόδροµος τής ΜΜΜ- τσας είναι ένα θξαίιρεπο Με» λαϊ- κής άραιτ…ονιής καί 91190701011171- κης. θεατρο ΠΙ ΚΑΕ! 11111111111: πίνεται: &1ιΦΠ. "ΜΕΡΕΣ
