PERSON-Βόλος

Taxonomy

Code

Scope note(s)

Source note(s)

Display note(s)

Hierarchical terms

PERSON-Βόλος

Equivalent terms

PERSON-Βόλος

Associated terms

PERSON-Βόλος

25 Archival description results for PERSON-Βόλος

25 results directly related Exclude narrower terms

087_d_194.jpg

"|"- -- -Μ- ...Ι-Μ "π…-…. .. --…. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΠ|ΜΕΝΕ| το' υπουργεια] Παιδειας ότι ο Βόλος και η Μαγνησια δεν έχουν ανάγκη | ΚΑΤΕΕ (ΤΕΙ τα έχει µετονοµα- | σει το ΠΑΣΟΚ) διότι οι αναγ- , κες του νοµού µας καλύπτον- = ται από το ΚΑΤΕΕ της Λαρι- σας. Δεν Θεωρει σηµαντικη την ιδρυση παραρτηµάτων . του ΤΕΙ Λαρισης στην Λαµια; και την ΚαρδΙτοα. Το σπορ-τ pvelo αλλα υποστηριζει ότι o: Βόλος δεν έχει ανάγκη ούτε' παραρτημάτων. του αρκει. ότι» ωρισΘηκε έδρα του θεσσαλι- Koo Πανεπιστηµιου. Αλλα! ανεξάρτητα από την έδρα του Πανεπιστημιου, που ειναι, έργο και επίτευγµα του από»; τερου μέλλοντος. θέτομε το ΄ ερώτημα: πως δικαιολογεΙται… να λειτουργει TEI στην Χαλ-' που µε σπουδαστές αποκλει-7. στικα και μόνο από την Ευ…- * 6οια. και ολόκληρος Νοµός"… Μαγνησίας µε πληθυσµό κατά! πολύ µεγαλύτερο της Ευθα- ας.…να υη χρειαζεται ανώτερες _ ' Τεχνικές σχολές; Πως δικαι» . ολσγεΙται η λειτουργία στην ΧαλκΙδα σχολών μηχανολο-ι ' γιος µε 100 πρωτοετε1ς σπου- δαστές ηλεκτρολογΙας µε 1901 σπουδαστές λογιστικής µε… 3 κήσοως ο" 00καιδιοι mgr! %! Τ …… "".-ι σεωνξ΄΄ µε 320 πρωτοετεις! σπουδαστές. και o Βολος. πολη κατ εξοχή εμπορική και Η…6ιομηχανι…'ι να µην έχη κατά ,το unouovclo. αναγκη παρο- …;µοιων σχολών; ο Δήμος οι οι)… t γονωσεις και τα επιμελητ΄ηρια :… του Βόλου, πως ανέχονται τον παραγκωνισµο αυτο;. .:; .…

087_d_190.pdf

«Κρυφόςπόλεμος» στο Βόλο ΠΟΙΟΙ είναι αυτοί που δε θλέπουν µε καλό µάτι την ανάπτυξη του Βόλου και γιατί τον πολεµούν; Αυτό το ερώτηµα φαίνεται να απασχολει ιδιαιτερα τους Βολιωτες τις τελευταίες µέρες και το ακούει κανείς όπου κι αν σταθεί. από τα ιταπιουρόδικα- της παραλίας µέχρι το γραφείο του νοµάρχη και του δηµάρχου... Το πορτρέτο και τα κίνητρα του ισόµο- του πολέµιο… της πρωτεύουσας της Μαγνησίας είναι… θέµα της θδοµάδας. για τους ντόπιους. Για το δυσπιστο και περίεργο επισκέπτη αν µη τι άλλο είναι ένα ερώτηµα που θέλει κάποια απάντηση... | Αφορμή για τα ερωτηματικά αυτα η ταυτοχρονη δημοσίευση στον αθηναϊκό Τύπο δύο φωτο- γραφιών, που ήθελαν την πόλη του Βόλου πρώτη µε ρεκόρ ρύ- πανσης η κι ακόµα µια επαρ- χιακή πρωτεύουσα δρόμικη που πνιγεται στο σκουπίδι... Η δη- µοσιευση των φωτογραφιών . αυτών που προκάλεσε την αγα- νάκτηση των Βολιωτών κι είχε σαν αποτέλεσµα να σταλούν τη- ραφηµατα διαµαρτυρίας. εσε µε την έναρξη της 3ης Βάλκανικης Έκθεσης Χειροτε- χνιας στο Βόλο κι ακόµα µε την πρώτη… διήµερη σύσκεψη της διοικούσα; επιτροπής στο Βόλο γις…'το 1|ανεπιστηµιοζ'΄της Θ…- ράλι αι οι συμπτώσεις αυ- τες µαζί με κάποιες άλλες δεν σαν ασχολίαστες. 'Πόση αλήθεια όµως κρύ6εται πισω από τους τίτλους των φω- τογραφιών που δημοσιεύτηκαν; Μπορεί o Βόλος να µην είναι η πιο καθαρή πόλη. σίγουρα όμως η εικόνα που δόθηκε δεν ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα. Ο σημερινός Βόλος, παρά τα προδλήµατα που αντιµετωπί- ζει από την τεράστια διοµηχανική ανάπτυξη σ' ολόκληρη την περιοχή. είναι μια πόλη αναγεννηµένη. µε ποι- κίλες δραστηριότητες. που πολλές άλ- λες πόλεις θα ζήλευαν. Και Θα 'ταν άδικο αν δεν οµολογούοε κανείς τη μεγάλη πρόοδο και τις δελτιώσεις που έχει επιτύχει τα τελευταία χρόνια η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην όλη εµφά- νιση και τη λειτουργία µιας πόλης µε πληθυσµό I20 χιλιάδες κατοίκους. H ολοκλήρωση του τεράστιου έργου της αποχέτευσης και η προσπάθεια απορρύπανσης του Παγασητικού. η δηµιουργία περιφερειακού… δακτυ- λίου. για την αντιµετώπιση του κυκλο- φορια… "Θέματος. η Μυωνία… πάρκων αναψυχής και ιο- ιοί ση για ανα ' π - σ…… κτ ιων έ... ; εστία… Πανεπω…' ,… _ οψη… των, έργων στο λιµάνι…. µερικές "από τις δραστηριότητες. που συνθέτουν το πορτρέτο µιας πό- λης σε …… (low; όλο αυτό κάνουν το Βόλο µια πόλη που ορισµένοι την αντιµετω- πίζουν ζηλόφθονα και θέλουν να…την Μο… καθ' οιονδήποτε τρόπο...». ' Η διαπίστωση αυτή 6γαίνει από επίσηµα χείλη παρά τις όποιες επιφυ- λάξεις… Για το θέµα αυτό. όπως δηµιουργή- θηκε. αλλά και για το σηµερινό Βόλο. αφήνουµε τον νομάρχη Μαγνησίας κ. . I. "πούτσο και τον δήμαρχο της πόλης κ. Μιχ. Κουντσύρη να μιλή- σουν. 0/ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ Θα πει στα «ΝΕΑ» 0 νοµάρχης Μαγνησίας κ. l. Πανούτσος: «OI. φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στις αθηναϊκές εφηµερίδες σίγουρα δε δίνουν την αληθινή εικόνα της πόλης. Ενδεχοµένως να ήσαν επιλεγµένες. χωρίς να ξέρω αν υπήρχε πραγματικά δόλος... Ο Βόλος σήµερα είναι µια πόλη. που 6ρίσκεται σε οργ και που αναπτύσσεται συνεχώς και 0 δή- µος. µε τη …… της "Μορς πάντα. έχει προχωρήσει κι ολοκληρω- νει µια σειρά από µεγάλα έργα. Πι- 44 ' ? ΚΑΠΟΙΟ-|.ΔΕ ΒΛΕΠΟΥΝ ΜΕ «ΚΑΛΟ ΜΑΤΙ» ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞ στεύω πως η δηµοσίευση των φωτο- των… ίσως είχε σχέση µε συμφέρα ντα mammoth ή άλλα. αφού o Βό- λος. µεταξύ των άλλων. παρουσίασε φέτος και µια τεράστια τουριστική ανάπτυξη... -8εκάθαρα κ. νοµάρχη, έχει Με 0 Was; - ΄ίσως ναί. Αν και δεν μπορούµε να τους πούμε εχθρούς. ορισµένους που 6λέπσυν τα συμφέροντά τους να …… από την ανάπτυξη της περιοχής. "Ανθρωποι κοντόφθαλµοι. που αντ…ίζουν µε ζήλεια αυτή "ο … της πως… Ολόκληρη η Μαγνησία. σήµερα. είναι ένα απερα- … ψάξω … χωριά ή πρωτες που ήσαν αποµονωµένες απέκτησαν σύνδεση. Ακόµα και το αποµακρυσµέ- νο Τρίκερι απέκτησε σύνδεση και απο το τέλος του έτους θ' αρχίσει η ασφαλ- τόστρωση του δρόµου... Ακόµα δη- µιουργούνται έξι κέντρα υγείας στη Σκιάθο. τη Μάο. την …η. τη Ζαγορά. το Βελεστίνο και στον Αλµυρό. Και στα έξι αυτό κέντρα "πως. οι εργασίες προχωρά! με . γοργά ρυθµό. ώστε µέχρι το τέλος του έτους θα, έχουν απορροφηθεί τα δύο τρίτα του. πΜ"9λψψφύ.'. .... '.ιΕΜψμξφ.ψψ;ψά η… u; …ψύς'πού πήραμε τη δεύτερη της και… ' σης της τάξεως των 50 εκατοµµυρίων. Έχω ζητήσει δε µέχρι τέλος του Δεκεµ6ρίου ακόµα 70 εκατοµµύρια που θ΄ απορροφηθούν. 'Ooov αφορά. µάλιστα. το κέντρο υγείας της Σκιάθου. θα παραδοθεί από τον εργολά60 µέχρι τέλος Νοεµ- 6ρίσυ... Γενικά ηςΜαγνπ&είναι-ο "&; που παρουσιά'έ'ι Μ……" "Μ… και πως τρεις "η; της οικονομιας. Ή ΡγπΑΝΣΗ TOY AIMANIOY Από τα δασικά προόλήµα'τα που αντιµετωπίζει o anus9w0;_80}.o; ει- ναι η ρύπανση του λιµανιού και 'γενι- κότερα του Παγασητικου.'αφου και σήµερα µέσα στο λιµάνι χύνονται το λύματα της πόλης αλλα και τα θωρη- χανικά απόδλητα. 'Οµως..εδω το θεµα της ρύπανσης έχει πολλες µορφές... Συνεχίζει ο κ. νομάρχης: Η «Είναι γεγονός ότι παρά τις όποιες προσπάθειές µας. η ρύπανση του Πα- γασητικού. σε ορισµένες εποχές. πα- ρουσιάζει κάποια έξαρση (θα ανα- φερθούμε ειδικά σε επόµενο ρεπορτάζ για το θέµα αυτό). Υπάρχουν ορισµέ- νες διομηχανίες που ρίχνουν τ΄ από- 6λητό τους στον Παγασητικό µε κρυ- φούς αγωγούς. Κι είναι κι άλλες διο- µηχανίες που κάνουν το ίδιο από την κατεύθυνση της σήραγγας της Κάρ- λας. Οι διοµηχανίες αυτές Βρίσκονται και στη Μαγνησία. αλλά και σε περιο- χές της Λάρισας. Οι περιπτώσεις αυ- τές θα εξεταστούν µε επιµέλεια και θ' αντιµετωπιστούν με αυστηρότητα... Φυσικά. ακόµα έχουµε τα λύµατα τη; Του απεσταλρενου µας… ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ πόλης που χύνονται µέσα στο λιµάνι. όµως το πρόδλημα αυτό θα λυθεί οριστικά µέχρι τον επόµενο χρόνο με την ολοκλήρωση των έργων στο δί- κτυο αποχέτευσης. -΄Ηδη µάλιστα. έχει γίνει και το εργοστάσιο του 6ιολσγικού καθαρι- σµού των λυµάτων του Βόλου. Άλλη µια πηγή ρύπανσης για την πόλη. αλλά και για την Αγριά. είναι το «τσιμεντάδικο- της ΑΓ ET. που ρυ- παίνει την ατμόσφαιρα και σίγουρα υποδαθµίζει την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Συχνά δεχόµαστε παράπο- - Μιλάνε 0 νομαρχης Μαγνησιας κ. I. Πανούτσος και ο δήμαρχος κ. Μ. Κουντούρης — να των κατοίκων κι αυτό γιατί τα φίλτρο του εργοστασίου δε λειτουρ- γούν πάντοτε. Ευτυχώς. τελευταία το κακό έχει περιοριστεί...» ΠΡΟΟΠ 7'|Κ ΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ -- "σας είναι οι παραπέρα προοπτι- κές …; του Βόλου: -- Με 9… Βολο; θ' αποτελέσει το µε»; λιµανι της Ευρώπης. Πυλη.της προς την Μ.λΑνατολή και γενικα προς την νατο ή. τόσο νέα οδο Ηγουµενίτσας - Βόλουµδά2 και µε τη σιδηροδροµική σύνδεση Βό- - Συριας… . Η ανάπτυξη αυτή Θα δημιουργήσει ισως καποια 1190611111010 10 οποία όµως φροντιζουμε από τώρα να αντι- 111-1011110011115. και 1.1110910110150601“- κή ομαδα. που εργάζεται πάνω σ' 01110 τα Μιά προδλήµατα. Τα καλα 01101; που θα προκύψουν από την ανάπτυξη αυτή. θα είναι πολύ περισσοτερα από τα 1190611111010. 11011 ισως αλλάξουν τον κοινωνικό χαρα- κτηρα της περιοχής… Θέλω να πω. πως δε θα διακινούνται µόνον ναρκωτικά όπως πολλοί υποστηρίζουν. αλλά και ιδέεςαφούοΒόλος ε ιαπξιό πν …ική……ζωή. Με ιουργιιΐ ιστα του Πανεπ ίου ςΌέδ-΄ Ελιάς. που οι &σικές ων σέξ -θ-α …… "Ρ 0 … γινει o ψαρος που θα μεταφέρει…" πνεύµα και τις σύγχρονες επιστηµονι- κές αντιλήψεις προς την Ανατολή... Τέλος. για το ενδεχόµενο της επανα- λειτρυργιας του τρένου του Πηλίου. ο νοµάρχης κ. 1. “011013100; θα πάρει την παρακάτω θέση: «H επαναλειτουργία του τρένου εί- ναι δυνατή στο τµήµα από Α'. Λεχωνια µέχρι Μηλιές. Κι αυτό γιατι στο κοµ- µάτι από Αγριά µέχρι Α. Λεχωνια υπάρχει 006096 11906111110. H Τοπική Αυτοδιοίκηση στις κοινοτητες αυτές. θεωρεί πως δεν µπορεί να επαναλει- τουργήσει το τρένο στις 11011579011- µές. αφού κάποτε που περνούσε το τρένο. τ΄ αυτοκίνηταλέτρεχανρ:ξµ2έ(; . ν ' και ιπ αστιςγ Χ…… &&. "Αλλωστε 011611; κοινότητες αυτές. περνάει όλη η κινη- ση προς Πήλιο. Ακόµα µπορω να πω πως στο κοµμάτι αυτό. δε θα εξυπηρε- τούσε τουριστικά σε 1111010‘11 επανα- λειτουργία του τρένου. αφου η περιο- χή είναι ήδη 6ε6αρηµένη Βιομηχανικά και ιδιαίτερα από τη λειτουργια του «τσιµεντάδικου». Φανταστειτε 'να περνάει το τρενάκι µέσα από το χωρο του εργοστασίου. Δε΄θα ειχε καμια γραφικότητα. ενώ αντιθετα τη γραφι- κότητα αυτή την προσφερει η διαδρο- µή από τα Α. Λεχώνια ιιέχρι τις Μηλιές. Για το τμήµα απο Βολο µέχρι Α. Λεχώνια. υπάρχει κάποια πιθαγή λύση και συνδέεται µε τη δηµιουργια του περιφερειακού δακτυλιου. που θα πα ' τει και την Αγριά. Θα µπο- " πα΄αναπτυΜ κατά μήκος του περιφερειακού η σιδηροδροµική γραµµή. που θα 11090110011151 τις κοι- νότήτες και σ' αυτή την περιπτωση δεν ' ε π ίπτωση να µη συνηγορη- 'ά,άτηιναόλο?για την επαναλειτουργία του τρένου...». .αυτή και είναι αρκετές. όπως η Μ|ΛΑΕ| Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ * Σειρά όµως του δήμαρχου Βόλου κ. ίΜιχ. Κουντούρη. να δώσει τις δικές του απαντήσεις για την «61111 εικόνα» του Βόλου... «Γι' αυτό το Θέµα θα πρέπει να µιλήσουµε ανοιχτά. Είδαµε τις δύο φωτογραφίες και πιστεύουμε πως δεν 'ήταν τυχαία η ταυτόχρονη αυτή δηµο- σίευση στον αθηναϊκό Τύπο. Και δεν ήσαν τυχαίες ακόµα οι λεζάντες που δόθηκαν από εκείνους που είχαν συμ- φέρον να δώσουν αυτή την εικόνα του Βόλου με τίτλους. όπως «o Βόλος . i ρεκορ ρύπανσης» ή «o Βόλος πνίγεται στο σκουπιδι». Γιατί εδώ πρέπει να πούµε ότι ο Βόλος είναι η πρώτη πόλη που ολοκληρώνει το σποχετευτικό της σύστηµα κι άλλες ακολουθούν. Έχου- µε πάρα πολύ αγωνιστεί γι' αυτό το έργο και για τη δηµιουργία των ακα- ταστάσεων του διολογικού καθαρι- σμού. ώστε να µπορέσει να καθαρίσει .10 λιµάνι και οι ακτές του Βόλου... Θα ήθελα να προσθέσω τις συµπτώ- σεις που συνόδευσαν τη δηµοσίευση έναρξη της διάκενου; &"!!! πιω- τ 10;,l1fl115101'10xemm; Επιτρα- ς για το πανεπιστήµιο κ.α. ΄-"Πισ'τεύΞτε΄ πω..…. πως κάποι- οι πολεµούν το 3610; — Δε θα "θελα να πω τη λέξη «1101.1:- µούν». Πιστεύω όµως. πως υπάρχουν κάποια «συμφέροντα» που δε θέλουν αυτή τη σωστή ανάπτυξη του Βόλου. Η πόλη που πέρασε πολλές δύσκολες στιγµές στο παρελθόν 6ρίσκεται σήµε- ρα σε μια σηµαντική ανάπτυξη κι αντιµετωπίζει ριζικά µεγάλα 11906111- 11010 11011 εκκρεµούσαν... Και πρώτα απ' όλα η αποχέτευση. Είναι παλιά ιστορία κι είχαµε μια διαφορά με την τότε κυ6έρνήση. αφού εµείς επιµέναµε πως θα 'πρεπε να είναι αμιγής δημοτι- κή επιχείρηση- Τελικά το καταφέραμε. Τα έργα άρχισαν το 1980 και σήµερα το έργο αυτό 6910110101 στο τέλος του. όσον αφορά το δίκτυο μέσα στην πολη. Θα λειτουργήσει τον επόµενο χρονο και o τελευταίος προύπολσγισρος ήταν Η… ΜΜΜ…- Τε…ν Ρε. …. …'. τα'.δύο…ήις…. Υπάρχει…αΞορα το , ςψω … … το 6……;.=. 80910116. Με την ολοκλήρωση του έργου. πιστεύουµε πως…το λιµανι θα γλιτώσει από μια σοδαρη πηγη ρυπαν- Χ σης. αφού το δίκτυο επεκτείνεται και καλύπτει και τη διοµηχανική περιοχη.- -. "ΜΜΜ μας όµως. πα…… η πηγή ρύπανσης που αντιµετωπιζσυµε από το... νομό της Λάρισας. µεσω της … σήραγγας της Κάρλας- _H mm (mm ρύπανσης αφορά ορωμεν…ες 610111119- νίες που 6ρίσκονται κοντα στο «00110- …» της Κάρλας και χύνονται'τ από- 611116 τους τελικά στο λιμανι. µας. χώρια τα αξεπλύµατα- της .Καρλα'ς που µε τις δευτές φέρνουν µεχρι εδω τα φυτοφάρµακα του κάµπου και τις άλλες χημικές ουσίες. Κι ολα αυτα πέφτουν µέσα στο λιμάνι. Αν δε γίνει κάτι. θ΄αποδυναμωθεί ολοκλήρο το σύστηµα της αποχέτευσης που κα … µε και η προσπάθεια απορρυπανσ…ης του λιµανιού. !

087_d_067.jpg

ι… r» ‘o - ί . φοιτητιαών εστιών, ΘΕΣΣΑΛΙΑ 26.8.84 ~‘x ‘x » - 333: ή" ζΞ'Έ ".". …,… ' ?…" .…-…-.…ΐη » ΜΑΡΛΘΩΝ1Α΄ουν΄εργασία έχουν τα µελη της Διοψ σας Επιτροπής του Θεσσαλικού… Πανεπ…ιου για το …- σιµο» του Ιδρύµατος, ώστε αυτο απο το που… του ξεκίνημα . να λειτουργήσει σε οάσεις σωστές. Κι ενώ ο Βόλος ως'΄έδρα του νέου Πανεπιστηµίου, επί τέλους, δεν αµφισΘητείται απο "Με", πρέπει να ξειαΒαρισθεί το είδος των σχολών.… Θα λειτουργήσουν στην πόλη μας. Δοθέντος ότι το Θεσσαλικό πω νεπιστη; z-o Θα είναι το τρίτο της χώρας από πλευράς σημασί- ας μετά τα πανεπιστήµια Αθηνών οι… Θεσσαλονίκης. πρεπιτ να τονισθεί ότι στο Βόλο είναι ανάγκη να εγκατασταθούν! και οι "κυριότερες σχολές του… 'Οχι μόνο για λόγους…Μς, υποδοµής. πολιτιστιαης και πνευματικής παράδοσης."… κυρίως για την. ποιότητα με… που μπορεί να ηρωΝΏ#ι' η΄ πόλη του Βόλου. στον οποίον ευχαρίστως Θα δια-μένει.ίτο δι- Μ…… προσωπικο του Θεσσαλικού πανεπιστηµίου και δεν Θα συµοε'ι ο,τι συΜαίνει µε τα πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Θράκης, όπου οι καθηγητές πηγαίνουν, διδάσκουν ααι΄'σπιεω δουν αεροποριαώ'ς …να επιστρέφουν στην Αθήνα. 'Ενα "ά…: .οηµείο. το οποίο & πρέπει ν' απααχολήσει πολύ σοβαρά: τη Μ…… Επιτροπή του Θ΄εοσαλιαου. είναι οι πληροφορίες. που πλαΝώιπαι. ' σύµφωνα µε τις οποίες, οπως…µαι σ' άλλες πόλεις που φιλοξενούν πανεπιστήµια. έτσι και ατο % λ-ο άρχισαν 'να αιτούνται άτομα ξενα προς την πόλη και τήνουν…µιαν επιχείρηση αγορών µικρών διαμερισµάτων, …οο»ειμε΄Νου αργοτερα ινα τα -νο…ια;ουν οσο - οσο στους ψα- rig. Μ…, τα πώ… αυτά µπορούν κάλλιστα να εξουδε- ,=ωΘουν µε τη λειτουργία σε υπάρχοντα κτίρια κατ' αρχάς που…8α παρέχουν φτηνή "άγημα… - σπουΜςοντες νέους. ' ' …: …- ,. . » .." . , …ι , .… 2» ι…-:?;…ι:"-" .………….-ν9 " ζ "&." ΄… '?--Ψ'.=..- ινών….» ;ι…εμ…ψ,Μ=µψκ &" ' ' :" : '… .…-.ν-- .-. "-'.'. ' , .": ξ ' &? ' ϊΐ-4Ψ'-Υ= « ' .. . "Με…" …. ;? Δ "! ο"… …" - ; …Μ"Ψ-'.-λ- -...| ..». …? ι - έσται θεατές. Δυστυχώς,. .ψοατε το Κράτος έλαμψε µε … την απουσία "και την αδι πχ .; ϊ;ν ||. ,…» …,/ &) () ή… ". …- ' Με… . …. ,: "&… flange» Μι &τοξ& θα :" σωµατεία… απο πλευράς αετου οξέα… µε? το Θέατρο της E4 " Μου… &… Με… 3 >…" …ταλεΜιΐ "τάε? …» &&. 'Μιε. φιλοξένησε παραστα- :σεις αρχαια» όραµα… και συ" κναυλίες, ουγ…ιψώνοιτας αν Νώε; Με Με ακροατές Με. ο… του και το περίφηµο Θεα- …τρο της Δηµητριάδος έχει υ- ποστ… ζηµιάς ανεπανόρθωτες. Οι .…ε ορατές κερκίδες του. που η ……τή…ή τους Θα μετέτρεπε τον ιερό αυτον χωρο του αρχαιου πνευµατος χνης. έχουν από την &…: ταλ…ειφη και τις Μπρες και. µας ο…; µετατραπεί-σι Ξ=;τΐ?αλη "και. Av δεν ' … z ymupqz - ιµνα ια τη συντήρηση΄του µοναδικά αυτου αρχαίου Θεάτρου. -να λυτισµου Μία κι' εγ»αταλειφης των πρωτα- : το»… της, ότι το σηµαν…» αυτό αρχαίο µνηµείο θα χα- Θει και η απώλεια του θα ". Είναι ΜΜΜ οµως; να" ο…» ' "ωθεί στην απολογία της… τρις της Δ…ψπτριαοος είναι & ;;;: να …&ει'στ……ανψ . " 5%… Π…"? &… "… Μάο… ΙΜ.…΄τ…3Μ &…" …;"τΥωΐω…ω … Μαντάµιοίι'…Α…& ?… "Έξω "Μ : |" μου. Με τα; που. "αµα…" οι Μιμαρµαρο ναο της Τι, . είναι σιγουρη µ "ως"; new “woman. I» ' οποία .συνιχίς…ει.«ως προς αν… ' το, την παράδοση αδιαφορίας - - .".ζ 3 το παλιο ο….» Μ'. Γ δεί κάτι τέτοιο. όταν το Η… *. &

087_d_066.jpg

ΘΕΣΣΑΛΙΑ 26.8.84 & …,- …'…» :» .… … ι ' ". - \ ΄ ' ΄ . .. 'ξ"7'Έ ». , … - "ϊ?" ? .. . , . .; » «1… α . . . _ . …' . . .΄ ' " ….-""-΄.'…ΐι ν ΜΑΡΑΘΩΝ!Α συνεργασία έχουν τα µέλη της Διοική- υας Επιτροπής του Θεσσαλικού Πανεπ…ίου για το …- σιµο» του Ιδρύµατος, ώστε αυτό από το πρώτο του μύνηµα . να λειτουργήσει σε οάσεις σωστές. Κι ενώ ο Βόλος ως'έΌρα του νέου Πανεπιστηµίου, επί τέλους. δεν αμφισοητείται απο κατάνα, πρέπει να ξεκαΒαρισΘε'ι το είδος των σχολών… &! λειτουργήσουν στην πόλη μας. magma; ότι το δεσοαλιπο πω νεπιστη;. ιο Θα είναι το τρίτο της χώρας απο πλευράς σημασία ας μετά τα πανεπιστήµια Αθηνών Μαι Θεσσαλονικης. πρεπει να τονισθεί ότι στο Βόλο είναι "η… να εγκατασταθούν! α… οι "κυριότερες σχολές του. 'Οχι µόνο για λογους…Μς. υποδοµής. πολιτιστιαης και πνευματικής πανραδωης.…'α… κυρίως για την. ποιότητα ζωής. που μπορεί να ηρωΝΡ#ι' η" πόλη του Βόλου. στον οποίον ευχαρίστως Θα διαμένει!" δι- δακτικό προσωπικο του Θεσσαλικού πανεπιστηµίου… και δεν Θράκης, όπου οι αα6ηγ'ητες πηγαίνουν, διδάσκουν ααι΄'σ…ε& δουν αεροποριαώ'ς να επιστρέφουν στην Αθήνα. 'Ενα "άλλο .σηµείο, το οποίο Θα πρέπει ν' απααχολήσει πολύ σάτιρα: τη" Μ…: Επιτροπή του Θεσσαλικού. είναι οι πληροφορίας. που πλααύιπαι. " σύµφωνα µε τις οποίες, όπως…" σ' … άλλες πόλεις που φιλοξενούν πανεπιστήµια. έτσι και ατο & λιο άρχισαν 'να αινουνται άτοµα ξενα προς την πόλη και τήνουν…µιαν επιχείρηίση αγορών µικρών διαµερισμάτων. …. προκειµένου αργοτερα ινα τα …ν…οιαιά;ουν :… - οσο στους'φα- ΄…" » τες. Φυσικα,… τα σχέδια αυτά µπορουν κάλλιστα να πώ. -ι ποδών µε τη λειτουργία σε υπάρχοντα κτίρια κατ' αρχάς - φοιτπτιαών εστιών, που Θα παρέχουν φτηνιηοτε…γη' στους - "αύξοντα νέους. ' - ΄ … "…" " "" "Θ"… . - . 'n" . » ΄ :; ' . ν.΄ , ΄ . 1." . ' … ."!!! ι-':….ιεν εξ….-="' '" … -- :; ζ'.… ' '.'..'…οΐξ:'ς'. :» .; …,-,…-ώ… ζε=…ψ»…ω Μ:ψΥ'.Ψ &…«:"Ψ : , - ' να ".…»ϊ. ,.".Ή . " . …. , ο". . 4 , … , .… » χ'…. ' Φατίχ" . ; # - : ","… |! ή . : . "… η ‘ ' -' t ’l. .. .… 58.4 "εξ >-. '." . "κύτη-… , .. …ι.«ι . .". , .,>.,..…,.,1 ". . , l. ζ,". , …»..." 'ξψζ…ψ r u ‘- Θα συµβει ο… συΜα΄ιιιει µε τα πανεπιστήμια Ιωαννίνων και … ' ΄ ""... ιζ .??- /΄> ">… / |6 ) : (; .…. .-- …- ΐ το παλιο οι…" Α… ' Με… " , .? ψ ζω… '… …ψτοξδε #0 Με… σηµασία απο και…… µου στξκης µε? το Θέατρο της Η …" σας.…. πιο …… = >…" mama . gm &? "του Ξρά μου. Απο τα; που ανα8αΨ΄ να… φιλοξένησε ΄παραστώ :σεις αρχαίου δράµατος »…" αν" ν,ναυλίες, οι…" υψώνοντας χι- Νώε; Με Μα "Warts . ξααι δεατές. Δυστυχώς,… Με. … εντοµα το Κράτος έλαµψε µε ' την απουσία και την αδι τρία του και το περίφηµο Θέα- τρο της Δηµητριάδος έχει υ- O: .…ε ορατές ποώδες του". που η ……ή…ή τους Θα nut-pant τον ιερό αυτον χωρο του αρχαίου πνευµατος σε Νικήτρια …ο της το χνης. εχουν "& την &…" ταλ…ειφη και τις Μπρες και. µας σ…; µετατραπεί-σι Ξ:;τΐ?αλη πλ;ξα. Αν δεν ' … : για"… … move: ια τη συντήρηση΄του Μαώ αυτου αρχαίου θεάτρου. …να κι' εγκατάλειψης των προστα- - το»… της. ότι το σηµαν…… αυτό αρχαίο μνηµείο θα χα- Θει και η απώλεια του θα ' χρεωθεί στην …Νγία της. Είναι κύµα, όµως; να" … τρο της Διψητριάδος είναι & νατο …'………………… θα…" καταδίωκαν =… &… τον αφρό"… ιρν.…".ιΜ 8…" προς "το'" "στα… … Μαντίιµι9.1'ΜΑ…& τα ως! |" "Μ v v +…" "τις… ." ποστ.ε'ι ζηµιές α………τε;. ΄ είναι σίγο.ψη " αν…" Πο- " λντωµου κυρία Μερκούρη, η ' οποία …ουνιχίς…ιι,'υς προς αυ-,ή , το, την παράδοση αδιαφορίας Γ σει …"… τετοιο. όταν το &… . ί Ξ & "?" … Ν'… …. ' ' ;- "ί… αµ… …." ) "εδώ;-λ- '-΄-| "* ιν- ΄ _ 'fdt‘t,:t&. …Κι… ,

025_d_008.jpg

"εΛετΘ€Ρι4, Μ…… αΩ-η΄85 J Φ ο ο « -ΐ.ΣΥΝΟΙΚΜΚΑ ΛΠΜΕΝΤΡΩΣΗ... Συνοικιακά Νιώθω… ή «µ ' άλλα λόγια ν ' αγαπάμστε»!... " "ψαχνω παραγωγής να φισµάψν που µε δηµοκρατικές διαδικασίες, ' στήθηκε εδώ και δυό να… συνεχιζω κανονικά| τη λειτουργια της για την αύξηση της παραγωγικότητας και της σε νταγω#στικάτητας γενικώς, τ… ψηφισµατων: 3 Ο Τα ελεγχόµενα απο το ΚΚΕ συνοικιακά συμθούλια, εκφρά ζουν την αγανάκτησή τους. για τις ανατψήσεις και την "µια… που, κατά τη µόνιμη επωδά του Ριζοσπάστη, τον τελευταίο µήνα «πέφτουν στην πλάτη του λαού κι ενισχύουν µόνο το κεφάλαιο, που εκφράζουν τα ντόπιο και ξένα. ονοπώλια»… Φ Τα ελεγχόµενα απο τη «Νέα Δηµοκρατία» εκφράζουν τη δική τους αγανάκτηση που το Θεσσα- λικό Πανεπιστήµιο και ειδικότε- ρα η Γεωπονική Σχολή δεν έγινε στη Λάρισα (ώστε και πνε υµατική ζωή ν ' αποκτήσουμε εν µιά νυκτΙ και περισσότερο σουθλάκια να πουλάνε τα σουθλστζΙδικα - τό τοιος προδληματισµάς!) και έγι- ναν στην πάλη του Βόλου. που δεν έχει την απαραίτητη υποδομή.. Ετσι, ψήφισµα το ψήφισµα κυ- λάει η θητεία... Αλλοι όπου νάναι θα κάνουν και το μεγάλο άλµα προς το Δηµοτικό Συμθούλιο κι εν τέλει, θα ζήσουµε κι εμείς κο- λά, αφού "χουμε πιά στο έδρα- να της «µικρής θουλής» ανθρώ- … ΠιθανολογΙες Ζούμε τήν έποχή τών πιθανοτήτων… Πιθανόν όλοι µας νά ειµαστε ή νά μήν ειμαστε ύποπτοι τροµοκράτες… πιθανόν νά παρακολουθούνται ή νά µήν παρακολουθούνται τά Μονό µας. πιθανόν νά ύπάρχει ή νά μήν ύπάρχεικρϊση στις κομµατικές Maoist: (άκόµα και σέ νοµαρχιακό έπΙπε- δα) πιθανόν νά αύξηθει ή νά µήν cognac! ή τιμή τής φέτας κα! τής κεφα- λογραβιέρας... Τιποτα δέν ειναι σίγουρα και πιθανότατα. τιποτα δέν μπορεί νά ύπάρ- ζει πιό σιγουρο άπό τό πιθανό... Πιθανόν νά µήν ύπάρχει τρόπος νά συµ- βαινει διαφορετικά... Νά. πάρτε σάν πρόσφατο παράδειγµα τήν Γεωπονι- κή Σχολή. Εκεί πού όλοι είµασταν σίγουροι ότι θά έχει έδρα της τήν Λάρι- σα. λειτούργησε ό νόµος τών πιθανοτήτων και όρΙστηκε ό Βόλος τελικό σάν έδρα.. Σέ έφηµερ!δα τής περασµένης Τετάρτης. διαβάζω στό µεταξύ δήλωση τού προέδρου τής Διοικούσας Επιτροπής τού Θεσσαλικού Πανεπιστη- µίου πού άναφέρει: «Τό 1988 πιθανόν νά αρχισει ή λειτουργία τού Θεσ- σαλικού Πανεπιστημιου-. Κα! πιό κάτω: -Στήν Λάρισα θά λειτουργήσει τμήμα Ιατρικής και Κέντρο Ερευνας Καλλιεργειών-...Τό τελευταιο φέρε- ται οάν σιγουρο. άλλά μετά ότι" όλη αύτή τήν πιθανολογΙα, δέν είναι πιθα- νόν νά λειτουργήσει τό e. Π. πράγµατι τό 1988 και σίγουρα τό τµήµα |α- τρικής νά µήν λειτουργήσει στήν Λόρισα; Ετσι σάν σκέψη τό άναφέρω. ρωτώντας µήπως... που: με πείρα στα ψηφίσματα! '|"γ9 |". ιιιιγνιιυΛιµν| | | …? ι ΚΕ όψικά και τό θέμα τής Γ ιαπωνικής Σχολής και τής Α- Γ ' π ' θά κάνουµε γενικώς oi Λαρισα… ΜΑΘΗΜΑ στόν ύ- nou Ποιδ και γιά τό δεύτερο ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ διαµαρτυρίας.. Η έρµάνοη γιά τήν επαναστατική γυμναστική, πού θά µάς διώξει… λήρη «φόρμα- τόν φετεινό χειµώνα, όµως… … l'l IA El γης -Λάρισα 85- γρόφει ή άνακοΙν τ Επιτ πής ψήνης | συµπληρώνει: ΕΞΩ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΠΐΡο #ΑΤΟ! po- Αν ωµπλ νε καί κάτι άκόµα έκε| δίπλα (κάτι πού µαζι µέ τό ΝΑ- ΤΟ, αν θέλ ν όλοι οι ειρηνιστές τού κόσµου) Ισως νά µή μάς έκανε και' ή νά µένουµε πάντα -Εξω γιά πάντα από (Ιµιτασιόν) πο- µε ες- O Ψ|θΥΡ|ΣΤΗΣ

Παντελής Γ. Λαζαρίδης

025_d_007.jpg

νεΑεγΘερι/χ, ΛήΡι1ή1 &Ω-π΄85 & Ο Ο Ο -…-..ΣΥΝΟ!ΚΜΚΑ "αυτώ"... Συνοικιακό GUI-MOM“! ή «µ ' άλλα λόγια ν' αγαπιόµστε»!… Η θιψηχαν1α παραγωγής ψη- φισμότρν που µε δηµοκρατικές διαδικασίες, ' στήθηκε εδώ και δυό µε"… συνεχιζω κανονικό| τη λειτουργια της για την αύξηση της παραγωγικότητας και της 0-, νταγωνίστικότητας γενικώς, Με ψηφιαματων: Ξ 0 Τα ελεγχόµενα απο τα ΚΚΕ caveman! συµδούλια, εκφρό ζουν την αγανάκτησή τους, γιε τις ανστψήσεις και την ακρΙθεια, που, κατό τη µόνιµη επωδό του Ριζοσπόστη, τον τελευταίο µήνα «πέφτουν στην πλό τη του λαού κι ενισχύουν µόνο το κεφάλαιο, που εκφράζουν τα ντόπια και ξένα. ονοπώλια»... . Τα ελεγχόμενα απο τη «Νέα Δηµοκρατία» εκφράζουν τη δική τους ανάκτηση, που το Θεσσα- λικό Πανεπιστήµια και ειδικότε- ρα η Γεωπονική Σχολή δεν έγινε στη Λόρι" (ώστε και πνε υματική ζωή ν ' αποκτήσουμε ενμιό νυκτΙ και περισσότερα σουθλόκια να πουλανε τα σουθλατζιδικα - τό ποιος προδληματισµός!) και έγι- ναν στην πόλη του Βόλου, που δεν έχει την απαραίτητη υποδοµή... Ετσι, ψήφισµα το ψήφισµα κυ- λάει η θητεία... Αλλοι όπου νάναι θα κάνουν και το µεγάλο άλµα προς το Δημοτικό Συµθαύλιο κι εν τέλει, θα ζήσουµε κι εµείς κα- λό, αφού "χουμε πιό στα έδρα- να της «µικρής δουλής» ανθρώ - ΠιθανολογΙες υ|"µι |". ιιιιµνιινΛιµνι ' * .… : ' ΚΕ δραστικό και τό θέµα τής Γεωπονικής Σχολής και τής Α- Γ ' ή ' θό κάνουµε γενικώς oi Λαρισα… ΜΑΘΗΜΑ στόν ύ- Παιδ και γιό τό δεύτερο ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ διαµαρτυρίας.. Η έρμόνση γιά τήν έπαναατατική γυµναστική, πού θά μάς ΐι λήρη «φόρµα- τόν φετεινό χειµώνα, όρχ|ζει! IA El νης αΛόριαα 85» γράφει ή ανακοίνωση τής Επιτρο- πή; ψήνι;ς | συµπλι;ρώ:εέ : ΕΞΩ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ το ΝΑΤΟ! να… νε κα κ τι κ µα έκε| δίπλα (κάτι πού μας! µέ τό ΝΑ- ΤΟ, δέν θέλ ν όλοι οι ειρηνιατές τού κόσµου) Ισως νό µή µός έκανε που: µε πείρα στα ψηφίσµατα! και … νά µένουμε πάντα «Εξω γιό πάντα από (|µιτασιόν) πο- ;: Ζούµε τήν έποχή τών πιθανοτήτων… Πιθανόν όλοι µας νά είμαστε ή νά µήν ειμαστε ύποπτοι τροµοκρόπς, πιθανόν νά παρακολουθούνται ή νό µήν παρακολουθούνται τό τηλέφωνό µας. πιθανόν νό ύπάρχει ή νά µήν ύπόρχεικρΙση στις κοµµατικές Maoist; (όκόμα κα! σέ νομαρχιακό επιπε- δο) πιθανόν νό chines! ή νό µήν αυξηθεί ή τιµή τής φέτος και τής κεφα- λογραβιέρας… Τιποτα δέν ειναι σίγουρα και πιθανότατα. τιποτα δέν μπορει νό υπάρ- ξει πιό oivoupo όπό τό πιθανό... Πιθανόν νά μήν ύπόρχει τρόπος νό συµ- βαίνει διαφορετικό... Νά. πάρτε σόν πρόσφατο παράδειγμα τήν Γεωπονι- κή Σχολή. Εκει πού όλοι είµασταν σίγουροι ότι θά έχει έδρα της τήν Λόρι- σα. λειτούργησε ό νόµος τών αθανοτήτων και όρΙστηκε ό Βόλος τελικό σάν έδρα.. Σέ έφηµεριδα τής περασµένης Τετάρτης. διαβάζω στό µεταξύ δήλωση του προέδρου τής Διοικούσας Επιτροπής τού Θεσσαλικού Πανεπιστη- µιου πού όναφέρει: -Τό 1988 πιθανόν νά όρχΙσει ή λειτουργία τού θεσ- σαλικού Πανεπιστηµιου-. Κα! πιό κάτω: -Στήν Λόρι… θά λειτουργήσει τμήµα Ιατρικής και Κέντρο Ερευνας Καλλιεργειών-...Τό τελευταιο φέρε- ται σόν σιγουρο. όλλό μετά όπ' όλη αύτή τήν πιθανολογΙα. δέν είναι πιθα- νόν νά λειτουργήσει τό 0. Π. πράγµατι τό 1988 και σίγουρα τό τµήµα Ια- τρικής νά µήν λειτουργήσει στήν Λόρισα: Ετσι σάν σκέψη τό όναφέρω. ρωτώντας µήπως... * *** O Ψ|θΥΡΙΠΗΣ

Παντελής Γ. Λαζαρίδης

025_d_006.jpg

& Ο Ο Ο ……..ΣΥΝΟΙΚΜΚΑ ΑΠΞ…"ΕΝΤΡΩΣΗ... Συνοικιακό συµδσθλια ή «µ ' άλλα λόγια ν ' αγαπιόµαστε»!... " "ψαχνω παραγωγής … φισμότών που µε δηµοκρατικές διαδικάΙές. ' στήθηκε εδώ και δυό Μάνια, συνεχίζει κανονικόΙ Τη λειτουργώ της για την αύξηση της παραγωγικότητας και της α-… νταγωώτικότητας γενικώς, Μι ψήφισµα"… ! Φ Τα ελεγχόµενα απο το ΚΚΕ συναικιακό συµθούλια, αφρό ζουν την αγανάκτησή τους γιε τις ανατψήσεις και την ακρίβεια, που, κατά τη µόνιµη επωδό του Ριζοσπάστη. τον τελευταίο µήνα «πέφτουν στην πλάτη του λαού κι ενισχύουν µόνο το κεφάλαιο, που εκφράζουν τα ντόπια και ξένα, ονοπώλια»... Φ Τα ελεγχόµενα απο τη «Νέα Δηµοκρατία» εκφράζουν τη δική τους αγανάκτηση, που το θεσσα- λικό Πανεπιστήµιο και ειδικότε- ρα η Γεωπονική Σχολή δεν έγινε στη Λάρισα (ώστε και πνε υµατική ζωή ν ' αποκτήσουµε εν µιά νυκτΙ και περισσότερα σουθλόκια να πουλάνε τα σουθλατζ1δικα - τέ- τοιος προάληµατισµός!) και έγι- ναν στηνπόλη του Βόλου, που δεν έχει την απαραίτητη υποδομή.. Ετσι, ψήφισµα το ψήφισμα κυ- λάει η θητεία... Αλλοι όπου νάναι θα κάνουν και το µεγάλο οι… προς το Δηµοτικό Συµθούλιο κι εν τέλει, θα ζήσουμε κι εµείς κα- λό, αφού "χουµε πιά στα έδρα- να της «µικρής βουλής» ανθρώ- που: με πείρα στα ψηφίσματα! "ΕΛ€79Ξρ"λ, Μαιου… 9.9…-η΄85 ιν. .υ|ννµι νυν ιιιιγνΙ|νλιµν| I * "ο? : ' ΚΕ "αττικά και τό θέµα τής Γεωπονικής Σχολής και τής Λ- πρώτ θά κάνουµε γενικώς oi Λαρισα… ΜΑΘΗΜΑ στόν ύ- Παιδ και γιά τό δεύτερο ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ διαµαρτυρίας.. Η έρµάνση γιά τήν έπανοστατική γυμναστική, πού θά µάς |. …' "Ο" διατΐι Π IA El γης -Λάρισα 85» γράφει ή άνακοΙνωση τής Επιτρο- "liq ειρήνης ι συµπληρώνει: εεττ τικ πΑΝτκ Από το NATO! Av συµπλ νε και κάτι άκόµα εκεί δίπλα (κάτι πού µαζι µέ τό NA- , το. δέν θέλ ν όλοι οι ειρηνιστές τού κόσµου) Ισως νά µή μάς έκανε - και' ή νά µένουµε πάντα «Ego; γιά πάντα άπό (ιµιτασιόν) πο- ρε εςν … ΠιθανολογΙες & Ζούµε τήν εποχή τών πιθανοτήτων… Πιθανόν όλοι µας νά ειµαστε ή νά µήν ειµαστε ύποπτοι τροµοκράτες, πιθανόν νά παρακολουθούνται ή νά µήν παρακολουθούνται τά τηλέφωνά µας. πιθανόν νά ύπάρχει ή νά μήν ύπάρχεικρΙσηστις κοµµατικές ήγεσϊες (άκόµα και σέ νοµαρχιακό έπΙπε- δο) πιθανόν νά αύξηθει ή νά µήν oatmeal ή τιμή τής φέτος και τής κεφα- λογραβιέρας… Τιποτα δέν ειναι σιγουρο και πιθανότατα. τιποτα δέν μπορεί νά ύπάρ- ζει πιό σίγουρο άπό τό πιθανό... Πιθανόν νά µήν ύπάρχει τρόπος νά συµ- βαινει διαφορετικά... Νά. πάρτε σάν πρόσφατο παράδειγμα τήν Γεωπονι- κή Σχολή. Εκει πού όλοι ειµασταν σίγουροι ότι θά έχει έδρα της τήν Λάρι- σα. λειτούργησε ό νόμος τών πιθανοτήτων και όρΙστηκε ό Βόλος τελικά σάν έδρα.. Σέ έφηµεριδα τής περασµένης Τετάρτης, διαβάζω στό μεταξύ δήλωση τού προέδρου τής Διοικούσας Επιτροπής τού Θεσσαλικού Πανεπιστη- µιου πού άναφέρει: -Τό 1988 πιθανόν νά άρχισα ή λειτουργια τού Θεο- σαλικού Πανεπιστημιου-. Kal πιό κάτω: -Στήν Λάρισα θά λειτουργήσει τμήµα Ιατρικής και Κέντρο Ερευνας Καλλιεργειών-...Τό τελευταιο φέρε- ται σάν σιγουρο. άλλά μετά ότι" όλη αύτή τήν πιθανολογϊα. δέν είναι πιθα- νόν νά λειτουργήσει τό 0. Π. πράγµατι το 1988 και σίγουρα τό τµήµα |α- τρικής νά µήν λειτουργήσει στήν Λάρισα; Ετσι σάν σκέψη τό άναφέρω. ρωτώντας μήπως... λήρη αφάρµα» τόν φετεινό χειµώνα, άρχιζε" * O Ψ|θΥΡ|ΣΤΗΣ

Παντελής Γ. Λαζαρίδης

01_A_G_928_24_072_75.pdf

Περιοδικο. Ενηµερωτικο Φυλλαδιο. που εκδιδεται. απο την αιθουσα Τεχνης Βολου "Έψιλον Μι" Βολος. Ιουνιος - Ιουλιος 1982 Αριθμος Φυλλου 1. NAYTIKH ΕΒΔΟΜΑΔΑ 1982 Στα πλαισιο της Ναυτικης Εβδοµαδος 1982. n αιθουσα Τεχνης Βολου "Έψιλον Μι" εκθετει εργα µε Θεµα: "Θαλασσα και λαϊκοι τεχνιτες". Η εκθεση γινεται για να τιμησει τον γνωστο Βολιωτη, λαικο ζωγραφο Νικο Χριστοπουλο και φιλοδοξει να δειξει στο κοινο εργα μουσειακης υλης, καθως και συνχοονων ζωνοαφων. Για τον σκοπο αυτο, εκτιθενται εργα, του Νικου Χριστοπουλου, απο το µου- σειο Χριστοπουλου. που βρισκεται στα Πευκακια του Βολου. Εκτιθεντοι επισης. εργο των πολιων λοι'κων µαστορων Karon. Ποτοµιονου και αλλων. Η εκθεση περιλαµβανει και σχεδια του καθηγητη Πικιωνη. σχετικα µε τη θο- λασσα και την λοϊκη εικαστικη αντιληψη. Εργα του Γαλαξειδιωτη ζωγραφου Σπυρου Βοσιλειου παρατιθεντοι αναμεσα τους. Επισης απο τους ουγχρονους Ελληνες ζωγροφους παρουσιοζουµε οσους γνωρι- ζουμε, οτι το εργο τους χαροκτηριζετοι απο µια οριοµενη εικοστικη αντιληψη. σχετικη με το αντικειμενο της εκθεσης. Πρεπει να εξηγησουμε οτι, ειναι κατι ξενο προς τις προθεσεις µας, να περοοουμε στο κοινο μια σηλο[κη αντιληψη. για το χωρο που μας περιβολλει. Καθε αλλο µαλιστα για τον λογον uutov, φροντισσµε να εξοσφολιοουμε ταοοπα- ροιτητα κειμενο, που επιχειρουν µια προσεχτικη προοενγιοη του ορου "λοϊκοι τεχνιτες". . Η αιθουοα Τεχνης "Έψιλον Μι", αισθανεται την αναγκη, να ευχαριστησει: Το κοινο για τη συµµετοχη του στην εκδηλωση. Τον Δηµαρχσ Π. Φαληρου κ. Δημητρη Καψονη, για την ευγενη προσφορα της αιθουσας του Δηµαρχιοκου κτιριου. Τους συνεργοτες της. οι οποιοι µε την πνευμοτικη και ηθικη συµπαραστοοη τους Βοηθησαν στην πορσυσιαση της ολης εκδηλωσης. Τον Αθηναικο τυπο, για την πληρη καλυψη της προσποθειασ µας. Τους επιµελητες του μουσειου Χριστοπουλου και τους σικεισυς της οικογενει- ας Πικιωνη. για το εξοιρετο υλικο, που εθεσαν στη διαθεση µας. Ευχοµεθο η εκθεση μας αυτη. να ειναι το ηθικο τουλαχιστον ξεκινηµο για τη δηµιουργια ενος κανονικου λαϊκου µουσειου στην πολη µας. που θα φιλοξε- νησει. εποξιο, τα εργο του θεοφιλου, του Χριστοπουλου και αλλων οξιων µοσ- τορων. που εζησον και εργοσθηκον στην περιοχη του Πηλιου.- Ε.Μ. * Σκιτσο του Ν. Χριστοπουλου ΐ [ηΕΞΠΞπη…π…ΞΠΈΠΏΞΘΠΞΈΘΈΘΠΞ !!ξ9ξΔΔΒ!!!Ε!!-ΠΔΩ!9[ΕΑΦ!Ε-Ξ9!-Κι399υ-ΜΩΕΘΠ Av θελοµε να χοροκτηρισουµε σωστα την ελληνικη λαϊκη θαλοοσσγραφια θα επρεπε να την πουµε πλοιογραφια. Κυριο θεμα της δεν ειναι η Θαλασσα στις γοληνιες η ταραγμενες στιγµες της αλλα το πλοιο. Και μαλιστα σε µιαν ακρι- Βη και λεπτομερειακη περιγραφη του. Η Θαλασσα ειναι απλως o υγρος στιβος οπου πλοια και ανθρωποι παλευουν σκληρο για την ατοµικη και εθνικη προκοπη. Το μεροκι του λαϊκου ζωγραφου εστιοζεται στην πιστη "προσωπογραφηση" του καροβιου. 0 καπετανιος που παραγγελνε τη ζωγραφιο για το σπιτι του δεν εν- διαφεροταν για µια ζωγραφικη αποδοση οπου. για χαρη της καλλιτεχνικης ποιο- τητας. παραλειπονται η τροποποιουντοι τα στοιχεια που οπορτιζουν τη µορφη του δικου του καροβιου. Γι αυτον καθε κομματι του -καταρτια. πανια, σκοινια, µοκοροδες...-ειναι δεµενο µε Βιωµατα. πολλες φορες γεµατα συγκινησεις. οστο- oo, αυτη η ακριβειο της εικαστικης περιγραφης δεν αφοιρει απο τα εργο τη δροσια και την ομορφια. Οι λο[κες πλοιογροφιες µε τις μικρες τους διαστα- σεις και το φορτο των λεπτομερειων εχουν τη µονειο της µικρογοοφιος. Οι πολιοτερες ζωνραφιες ελληνικων ιστιοφορων πλσιων εγιναν σε ιταλικα λι- μανιο, τουλαχιστον αυτες που µας ειναι γνωστες. Στις προκυμαιες των λιµανι- ων αυτων τριγυριζαν ειδικευμενοι Ιταλοι ζωγροφοι που, με προσιτη οµοιβη. a- ναλαβοιναν να ζωγραφισουν το πλοια σε ελαφρες υλες, υδοτογραφια η σχεδιο, και σπανιοτεοο σε λαδι η αυγο. Απεφευγαν να τα παρουσιασουν σε καποιον ιδι- αιτερη στιγμη τους. π.χ. σε Θαλασσοταραχη. σε φορτωμο, σε µπορκορισµα. Λι- γες οι εξαιρεσεις του κανονο αυτου μιας και κατι τετοιο ξεπερνουσε τις τε- χνικες τους δυνατοτητες και δεν ανταποκρινοταν στο στοχο της παραγγελιας. Κατα κανονο το πλοια παρσυσιοζοντοι απο τα πλαγια, µε τις σηµαιες τους να κυµατιζουν. Σε στενη λωριδα κατω εμπαινε, µε επιµεληµενους χαρακτηρες. το ονοµα του πλοιου και του ιδιοκτητη του καθως και η χρονολογια της ζωγραφιας' μερικες φορες και αλλες πληροφοριες. Ετσι. οι λοϊκες πλοιογραφιες µας προ- σφερουν, περα απο την αισθητικη χαρα. πολυτιµα στοιχεια για τη ναυτικη µας ιστορια. Απο το 19ο οιωνα αρχιζουν να ειδικευονται στην τεχνη αυτη και Ελληνες. που ακολσυΘουν την ιδια ζωγραφικα αντιληψη, αφου ερχονται να καλυψουν τις ιδιες αναγκες. Μερικες φορες αυτοι οποτυπωνουν. εστω και με µερικες ενδει- ξεις, το λιμανι οπου εγινε το εργο. Οι πολλες καταστροφες δραστηριων ναυτικων µας κεντρων, οπως της Χιου και της Kaoou. καθως και η περιορισµενη αντοχη της υλης των. μας εχουν στερησει απο πολλα εργα. Ευτυχως υπαρχουν ακοµα αρκετο για να μας μιλουν, µε τη γλωσ- σα των χρωματων. για τις παλιες ναυτικες µας πιλιτειες. οπως τις τραγουδησε και η δημοτικη µας ποιηση: ”To Γολαξειδι ειναι µικρο. µα εχει πολλα καραΒια εχει κοριτσια οµορφο και ναυτες παληκαρια.. θα πρεπει να αναφερουµε. ακοµα. τη ζωνραφισμενη εσωτερικη επιφονεια απο ναυτικες κασελες που συνηθως απεικονιζει µεταγενεστερα οτμοκινητα πλοια σε καπως Βιαστικη αποδοση. Η σημερινη εκθεση φιλοδοξει να προσφερει στους επισκεπτες της ενα νοσταλ- γικο ταξιδι στην παλια ζωη των παροθαλασσιων περιοχων µας, µια ζωη που ειχε την αλµυρη γευση του θαλασσινου νερου και των δακρυων. Τοτε οπως και τωρα. Κ.Α. ΜΑΚΡΗΣ Σχεδια του Γαλαξειδιαπη Ζωνραπου Σπυρου Βασιλειου. [Η]!-…56-€Μξξ9[ΕΜΑ-399-Π99Ξι99!9-Μι>.(9λ9!λρυ Η θαλασσα και τα πλεουµενο της. ειναι ενα οικειο θεμα της Ελληνικης ζω- γραφικης. Τον περαομενον αιωνα. η τεχνη της θαλασσογροφιος γνωρισε µεγαλη αναπτυξη. 0 Βολανακης, ο Χατζης, ο Προσολεντης, ο Αλταµουρας και αλλοι "µία? 7*ΐέΐ) 13639) µ ο…! αξιολογοι µαστορες. αφη- σαν εποχη με τη δουλεια τους. ΈΩστοοο στη χωρα µας. οπου η θαλασσα. απο καταβολης, ηταν σηµαντικο στοιχεια διαμορφωσης του πολιτισµου 1μας. αναπτυχθηκε ενα αλλο. ξσημαντικο ειδος θαλασσο- |γραφιος-πλοιογραφιος. οπως !θελει o γνωστος ερευνητης Στης περιοχης του Πηλιου… εκ. Κιτσος Μακρης-της λαι- κης,καθως την ειπαν, επει- Ξδη οι ζωγραφοι που κατα- 'πιοστηκαν µ' αυτη τη δου- λεια. οι περισσοτεροι ναυτικου επονγελµατος. δεν ειχαν καταγινει με ζωγραφι- κες σπουδες. Τετοιοι µαστορες ηταν: ο Νικος Χριστοπουλος απο το Βολο. οι. Αντρεος Πετρος, Κατσας και Ποταµιανος απο την Αιγινα. ο Σπετσιωτικης καταγω- γης θανασης Γουδης. ο Πειραιωτης Πολιουρας. ο Υδροιος Ροππας, ο Κεφης απο την Καβαλα και αλλοι. Οι μοστορες, λοιπον, αυτοι. ολη τους τη ζωη την περασαν κον- τα στη θαλασσα και για τον λογον αυτον, ανεπτυξαν μιαν ιδι- αιτερη ευαισθησια στα θαλασσινο θεµα- τα. Ζωγραφιζαν τη Θαλασσα, το ρυθμο της, το κυρα της. το πλεουµενα της: Σκουνες. τσαµπα- κουλα. περοµατα, Μπρατσερες.Σσκολεβες. Λευκες. Τσερνικια. Αχταρµαδες και αλλα ωραια σκαρια. Επισης. ζωγραφιζον θεµατα ιστορικο, κυριως ναυμοχιες του 21 και ακοµη. Θε-

01_A_G_928_24_067_71.pdf

Αυγουστος … Δεκέµ6ριος 1977 Η… &… ΤΡΙΜΗΝΙΙ ΙΙΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ME ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΣΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΓΥΡΩ ΜΑΣΤΟΡΟΧΩΡΙΑ Έκδίδετα1 από συντακτική έΠίτροΠη µέ τή συμπαράσταση της Προοδευτικής Ένώσεως Πυρσόγίαννης ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Γιώργος Κουρλος ΓΡΑΦΕΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ: Β. Κωνσταντίνου 42, Τηλ. 229.321, ΛΑΡΙΣΑ Περιεχόµενα ' ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΖΩΗΣ άρθρο της Σύνταξης . . .. .. . . . . Σελ. 1 ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ .. .. » 2 H ΑΡΧΗ ΕΓΙΝΕ… . . » 3 ΠΥΡΣΟΓΙΑΝΝΗ - ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ . .. .. . » 4 ΟΩΤΟΓΡΑΦΙ ΕΣ - είµαι καλά καλη άντάµωση . . . . . . . . . . . . » 7 ΛΑ" Ι' ΚΟΙ ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΧΤΕΣ .. . » 10 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΧΤΕΣ. » 27 Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ .. .. » 37 ΟΙ «ΦΥΛΕΣ» ΤΩΝ ΧΙΟΝΙΛΔΩΝ ΚΑΙ Η ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟ- ΤΕΧΝ|ΚΗ … ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ … άρθρο τοι"; Κίτσου Μακρη . . . . » 40 1978. Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ .. . . » 46 Ο ΓΛΥΠΤΗΣ Μ|ΛΙΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ — της Β. Νικήτα- Σκαρ τάδου….......................... » 49 |ΡΑΜΜΑΤΑ....… » 59 ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ-ΣΗΜΕ]ΩΝΟΥΝ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. » …. 62 » 64 ΘΑΝΑΤΟ! .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ι'ΐ'|΄| IE I A ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΄Ι".…ι)ιερικ…ι Δρκ. 140 ΄1ζξιι)ιερικι… Δ()λ. 12 ΑΛΛΗΛ()Ι΄ΡΛΦΙΛ -— ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Θανάσης Παπαγεωργίου B. Κωνσταντίνου 42 ΛΑΡΙΣΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟ Λεωνίδας Ντόδας ΕΚΤΥΠΩΣΗ Τυπογραφείο «Η ΔΩΔ.ΩΝΗ» Κονίτσης 195 - Α. Τούµπα Τηλ. 920.610 Θεσσαλονίκη ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΖΩΗΣ & ( ? Μ ΧΆΞ! έξω/β ζ-1γαπητοί μας φίλοι, λ]αζί με τίς εύχές μας για τήν καινούργια χρόνια σας στέλνουμε και τό διπλο τεύχος τού ((€Αρμολο- γιού», πού συµπλήρωσε ένα χρόνο ζωής. "Ενας χρόνος γεμάτος αγώνα καί αγωνία να γίνει τε» περιοδικο καλύτερο, να φτάνει στα χέρια σας συντομότερα, παρά τίς μεγάλες δυ- σκολίες, οίκονομικές καί τεχνικές. Λειτουργήσαμε συλλογικά καί &- νοιχτά προς όλες τίς πνευματικές δυνάμεις τού τόπου μας. Οί μέχρι σήμερα δραστηριότητες δεν μας κα- θόρισαν τελεσίδικα. Είναι γνωστοί οί στόχοι καί οί επιθυμίες μας. Καί ή ελευθερία μας έχει γίνει αποδε- κτή. Σκοπεύουμε να μείνουμε άνοι- χτοί σε ό,τιδήποτε αξιοποιεί δημι- ουργικά τήν πολιτιστική μας φυσι- ογνωμία καί ανακουφίζει τήν ά…- νιώδη έπι6ίωση τοι") τόπου μας. "E— τσι "ίσως μπορέσου…ιιε να δούμε ποιοί άκρι6ώς είσαστε καί πού άκριδώς πάμε. πι Η ΣΥΝΤΑΞΗ ΜαστοροΧώρια T013 Γράµµου τα Μαστοροχώρια 1:00 Γράµμου ή αλλιώς ακριτική Ελλάδα ύπάρχουν µονάχα στο χάρτη. «Νεκρά», «ασή µαντα», «ακίνητα» µέ- σα στήν πλήρη «καλών προθέσεων» συνεί- δηση των εκάστοτε αρµοδίων. ‘O ημερήσιος καί περιοδικός τύπος κα- τακλύζεται από γραφικά καί ανώδυνα «ό- δοιπορικά της αγωνίας». Ξεµοναχιάζουν στα καφενεία 4 - 5 συνταξιούχους, φωτο- γραφίζουν καµια γερόντισα … συνήθως µε ζαρωµένο πρόσωπο … δίπλα σε πρόδατα ?] φορτωµένη ξύλα, ψάχνουν για θέµατα µε λύκους κι αρκούδες, κρατούν ση µειώσεις για «αίτήματα», φιλοξενούνται από λαχτα- ρισµένους για ανταπόκριση προέδρους κι επιστρέφουν στην Αθήνα. Λίγο πολύ πιστεύ- ουν δτι έκµαιεύουν το διάλογο ή ακόμα καί το βίαιο αντίλογο. ‘H τηλεόραση συνεχίζει το χορό µε άψυ- δατωµένες «λαογραφικες ερευνες», µε ηµί- ωρα «νεοδηµοτικι3ν τραγουδιών». "Ολα αό- τα µε φόντο πλατάνια καί 6ρυσοδλες, καύ- µός καί µαράζι για τον τσιµεντόπληνκτο πο- λίτη των αστικών κέντρων. Παραµογές εκλογών … είναι συνήθεια φαίνεται … άνεόοκατέ6αιναν οί ύποψήφιοι τα χωριά καί µιλούσαν στα λιγοστά καφε- νεία, σε λιγοστούς ανθρώπους. Λιγοστοί 6- χι γιατί διαφωνούσαν με τα προγράµµατα ή τα πρόσωπα αλλά γιατί αύτο'ι ήταν όλοι κι όλοι. Στα χρόνια πούρχονται ή καλύτε- ρα τετραετίες, οί σταυροί θα µετρούνται στα νεκροταφεία κι όχι στίς κάλπες. Σκέ- ψη πολύ δεν χρειάζεται όταν ύπάρχει χω- ριό … χωρια … πού µετράει σε µια δεκα- ετία ζωής 6 γεννήσεις καί 48 θανάτους. Μαστοροχώρια του Γράµµου, χωρια πού αίσΘάνονται την αγωνία της έρήµωσης κι ή ανάσα τους όσο πάει καί λιγοστεύει. Η ΣΥΝΤΑΞΗ Oi «φυλές» τών Χιονιάδων καί ή ήπειρωτικι'1 χειροτεχνική - ζωγραφική "Ενα άρθρο τοι") Κίτσου Μακρή Αγαπητοί μου φίλοι, Ευχαρίστως συμφωνώ να δημοσιευτεί στο «Αρµολόι» το α΄ρθρο μου για τους Χιονιαδίτες ζωγράφους. Λυπάμαι πού δεν έχω έτοιμο τίποτε καινούργιο, ούτε ύπολο…γι΄ζω νά έχω σύντομα. EH συγκομιδή στοιχείων τού φετεινού καλο- καιριού δεν έχει άκόμα τακτοποιηι?εϊ, πολύ περισσότερο δεν έγινε ή επεξεργασία. . . Με… τα :…) φιλικά αίσι?ήματα Κίτσος Μακρής Βόλος 27)10)77 aA110 τίς τε΄σσερες µεγάλες πηγες τών ’H- πειρωτών χωρικών - ζωγράφων, το Kane's- 0060, τα Σουδενά, τούς Χιονιάδες καί τή Σαµαρίνα, ασφαλώς ή πιο πλούσια πηγή εί- ναι οί Χιονιάδες. "Η Σαμαρίνα σήμερα Βρί- σκεται στο Νομο Γρε6ενών, στα σύνορα ’H- πείρου καί Μακεδονίας, ωστόσο πολιτιστικά ανήκει στον ήπειρωτικο χώρο. Χωρικούς - ζωγράφους Ξδωσαν πολλα ήπειρώτικα χω- ριά, όπως το Φορτο'σι, το Καλέντζι καί άλ- λα. Πολύ συχνά σημειώνουν στα Ξργα τους καί τον τόπο καταγωγής τους. >Ιδιαίτερα οί Χιονιαδίτες, δίπλα στ, όνομά τους σχεδον πάντα 6άζουν το χωριο τής καταγωγής τους σε διάφορους τύπους: «εκ Χιονιάδων», «εκ κώμης Χιονιάδες», από χωρίον Χιονιάδες», «εκ Χιονιάδες», «Χιονιαδίτου», «Χιονιαδίτη», Το ίδιο άρθρο δημοσιεύτηκε στο «ΒΗΜΑ». «Χιονιάδες». .»… φανερώνει έμµεσα πως οί Χιονιαδίτες ζωγράφοι είχαν καλή φήµη. 'Η επίδοση πολλών άπο τούς Χιονιαδίτες στή ζωγραφική είναι γνωστή άπο παλιά. γι' αύτ΄ο κυκλοφορεί καί ή φράση «Χωνιά- δίτης είσαι; Ζωγράφος είσαι!». Δέν θα &… ναφερθούμε εδώ στήν ποιότητα τής καλλι- τεχνικής τους παραγωγής, καί ίδιαίτερα τής άγιογραφίας, πού προκάλεσε καί τήν εντο- νη αρνητική αντίδραση τοι") Φώτη Κόντο- γλου. Χειροτεχνικα έργα καλύπτουν τίς λα- τρευτικές ανάγκες ενος μεγάλου µέρους τής Βόρειας Ελλάδας, καί πέρα απ αύτή. 'Αλ- λωστε το επίπεδο δεν είναι το ίδιο σε ολους τούς Χιονιαδίτες ζωγράφους. "Υπάρχουν &- νάµεσά τους καλοί, μέτριοι καί κακοί. Τα προ6λήματα πού Θα µας απασχολήσουν σή- μερα είναι δύο, ή καταγωγή τής τέχνης τους καί κυρίως ή επαγγελματική τους συσ- σωµάτωση. ΑΡΜΟΛΟ'|' 41 Χιονιάδες: μερική άποψη Χώρος έρευνας το χωριο Χιονιάδες, σκαρ- φαλω|ιε΄νο στα κακοτράχαλα Βουνά τής ”H- πείρου, δίπλα στα αλ6ανικα σύνορα. "Αλλο- τε µε εκατοντάδες κατοίκους καί σήμερα µό- νο μέ 16, κι αύτούς σέ προχωρηµένη ήλι- κι'α. Χορτάριασαν τα μονοπάτια, έρημα τα περισσότερα σπίτια γκρεμίσματα παντού. Είκο'να ερήμωσης καί φθοράς, όχι πολύ δια- φορετική καί άπό άλλων ήπειρώτικων χω« ριών. Παλιότεροι πόροι του χωριου ή κτη- νοτροφία, ή ζωγραφική καί ξυλογλυπτι- κή. Σήµερα 0i συντάξεις καί ?; μικρή οίκο- σιτη κτηνοτροφία. Πώς δημιουργήθηκε η παράδοση αύτη σ ένα αποιιονωμε΄νο ερεινο χωριο; Σ 6, τι αφορα στην ξυλογλυπτική, ίσως ή πλησιέ- στερη προς τήν αλήθεια ερμηνεία είναι ή ακόλουθη. Η ξυλογλυπτική ύπήριξε, από πα- λιά, τέχνη τών δοσκών, άλλα σε μικρά κυ- ρίως αντικείιιενα για σπιτική καί επαγγελ- ματική χρηση, ρο'κες, γκλίτσες, κουτάλια, σφοντύ) ια κλπ. Κάτω από ορισμένες συνθή- κες καί µε τήν πίεση του μικρού κτηνοτρο- φικου είσοδήµατος. είναι δυνατο να προχω- ρήσουν καί σε πιο σύνθετες µορφές, όπως είναι ή εκκλησιαστική ξυλογλυπτικη. Στή ζωγραφική, δ|ιως, δεν μπορούμε να έπισημάνουμε ανάλογα σπέρματα. Με καί ή δασική πρώτη ύλη, αντίθετα απ &… συνέ- 6αινε µε τη Θαφικη τών μαλλιών, έπρεπε νάρθει από τόπους ιιακρυνούς και Με πολυ- 42 APMOAOJ‘ ήµερα ταξίδια. Τοπική παράδοση, πού τήν αναφέρει στο πολύτιµο συλλεκτικο 6ι6λίο του για τούς χιονιαδι΄τες ζωγράφους & ντό- πιος παπα-Γιώργης Παΐσιος', μιλάει για µαθητεία νεαρών 6λαχοποιμένων στην Ιτα- λία. Με κι αν ύποθε'σουµε µαθητεία στο "Α- γιον "Ορος, κι εκεί το ίδιο επικρατούσε. "Αλλωστε καί ζωγράφοι από άλλα χωριά, με σίγουρη μαθητεία στο "Αγιον "Όρος, τήν ’1'- δια τεχνοτροπία ακολουθούν. Είναι ή κοινή εικαστική διάλεκτος όλων τών χειροτεχνών ζωγράφων τής εποχής τους καί νομίζω πως τή ρίζα της πρέπει να τήν αναζητήσουμε στα πολύ πιο κοντινά καί προσιτά 'Επτάνη- σα, με τή γνωστή ζωγραφική σχολή τους. Μερικές προσπάθειες να κρατηθεί στούς Χιονιάδες ύφος πλησιέστερο προς τή 6υζαν- τινή παράδοση έμειναν χωρίς συνέχεια. Σά µια τέτοια προσπάθεια σημειώνουμε τήν εί- κόνα τού "Αγίου =Αντωνι΄ου πού δρι΄σκεται στήν εκκλησία τού "Αγίου "Αθανασίου Χιο- νιάδων, καθώς καί µια μεταγενέστερη, άλ- λα πιο σοδαρή παραλλαγή της, πάλι στήν ίδια εκκλησία. Για τήν επαγγελματική οργάνωση καί τή διδασκαλία τής τέχνης στούς Χιονιάδες έχουν διατυπωθεί πολλές εκδοχές, πού φτά- νουν ώς τήν ύπαρξη οργανωµένης Σχολής Ζωγραφικής. "Η έλλειψη γραπτών πηγών ή άλλων σίγουρων στοιχείων αφήνει το πεδίο ελεύθερο για κάθε μορφής είκασίες, άπό τίς οποίες δεν ξέφυγε καί & όποφαινόµενος. *Ε- παγγελμ.ατική οργάνωση καί σταδιακή μα- θητεία είναι άλληλε΄νδετες σε μορφές χειρο- τεχνικών συσσωματώσεων. Το εθνικό τους δίκαιο καθορίζει όχι µό- νο τούς ορους άσκησης τού επαγγέλματος, αλλά καί το διαδοχικά στάδια μαθητείας, με τήν αντίστοιχη ανάληψη εύθυνών στήν παραγωγική διαδικασία. Είδικα στή ζω- γραφική, οί μικροί μαθητευόμενοι αρχίζουν από 6οηθητικες δουλειές, όπως το τρίψιµο τών χρωµάτων καί το καθάρισμα τών κινέ- λων, ύστερα προχωρούν στο γέµισμα οµοιό- χρωμων επιφανειών καί διαδοχικά αναλα- 6αίνουν περισσότερο όπεύθυνα καθήκοντα, ώσπου να φτάσουν στή σχεδίαση καί το δού- λ.=.μα τών λεπτομερειών. Οί επαγγελματικές αυτες οργανώσεις δεν είχαν σταθερή µορ- φή2. τΗταν προσαρμοσμένες στο είδος καί στίς ανάγκες τής οίκονομικής δραστηριότη- τας σέ κάθε τομέα. Για τούς διοτέχνες ύπήρ- χαν τα ίσνάφια ή ρουφε΄τια, για τούς εμπό- ρους οί κομπανίες ή συντροφι΄ες, για τούς κτηνοτρόφους τα τσελιγκάτα καί ποικίλες µορφές για τούς ναυτικούς καί τούς στρατι- ωτικούς Το 16ο αίώνα έχουµε στήν ενετο- κρατούµενη Κρήτη «"Αδελφότητα» ζωγρά- φων, στήν οποία συµμετέχει καί & νεαρος Μ…… (Δομίνικος) Θεοτοκόπουλος. … από έπίπονες έρευνες έφτασα στο συμπέρασμα πως οί ζωγράφοι τών Χωνιά- δων δεν ακολούθησαν τή συντεχνιακή επαγ- γελματική συσσωμάτωση, αλλά το χωρισµό σε φ ά ρ ε ς , κοινωνικές ομάδες πού στηρίζονται στήν κοινότητα καταγωγής. Πρώτη νύξη για να στραφει ή έρευνα προς τήν κατεύθυνση αυτή τήνε έδωσε µια από τίς πρώτες έπιγραφες τού ζωγράφου Παγώνη στο Πήλιο. Νεόφερτος ακόµα, κρατάει τήν ήπειρώτικη προφορά τού ονόµατός του καί θυμάται τή φάρα στήν οποία ανήκει Σε κιονόκρανο τής "Αγίας Μαρίνας Κισ- σού, στα 1802, ανάμεσα σε πολλά άλλα γράφει: «χείρ δωρεούντος παγούνι κωσταντί εκ φυλής πασχαλάδες». "Η επιγραφή αύτή έδαζε πολλα ερωτήματα, πού τελικα θρή- καν τήν απάντησή τους ,εκτος απο ένα: Τί σήµαινε έκεϊνο το «εκ φυλής πασχαλάδες». "Ο Χριστόφορος Περραι6ος στήν «"Ιστορία τού Σουλίου καί Πάργας», πού τύπωσε στα 1857, γράφει στή σελίδα 17: «Είς τα τέσ- σαρα ταύτα χωρία ύπάρχουσι διάφοροι φυ- λαί, φάραι κοινώς ονοµαζόμεναι» Σ' άλλα σημεία τού δι6λι΄ου του αναφέρε- ται στή «φυλή τών Βοτζαραι΄ων», στή «φυλή τών Ζερ6αίων» κλπ., δηλαδή σε γνωστές σουλιώτικες φάρες. "Ας σηµειώσουμε εδώ, για το σημερινό αναγνώστη, πως ή λέξη φά- ρα πολύ αργότερα πήρε ύποτιμητική σημα… σία. "Ο παπα- Γιώργης Παίσιος πολλές φο- ρές, στα Βιογραφικά στοιχεια για χιονιαδί- τες ζωγράφους ,δίπλα στα ονοµατεπώνυ|ιά τους σημειώνει «εκ τής γενεάς Πασχαλά- δων», «εκ τής γενεάς Τοατσαίων Πασχαλά- δων», «Μαρινάς», χωρίς να δίνει άλλη εξή- γηση. Τα… ή επιτόπια έρευνα απέδειξε πως οί χιονιαδίτες ζωγράφοι ανήκαν σε δυο APMOAO‘I' 43 δασικές φάρες, στούς Πασχαλάδες καί στούς Μαρινάδες. Φυσικά, δέν έπιδίδονταν όλοι οί άντρες κάθε φάρας στή ζωγραφική. 'Η κτηνοτροφία παρέμενε δασικος πόρος όιοπορισμού καί ίσως μια κάποια στρατιω- τική οργάνωση να τούς συνέδεε. Οί Πασχα- λάδες κατοικούσαν στή συνοικία πού Βρίσκε- ται όορειοδυτικά από το κέντρο τού χωριού καί είχαν γιά κοινό τους έργαστήριο, όπου γινόταν καί ή μαθητεία τών νέων ζωγρά- φων, ένα πολύ ψηλό κτίριο, πού οί ντόπιοι το έλεγαν «κούλα τών Πασχαλάδων». "Ας θυμηθούμε έδώ πώς & Σουλιώτης Λ. Κουτσο- νίκας στήν «'Ιστορία τής e13117112131710 Έπα- ναστάσεως» σηµειώνει πώς τα σπίτια τών αρχηγών κάθε φάρας «ήσαν κατά το µαλ- λον πύργοι οχυροί». 'H Κούλα τών Πασχαλάδων έπεσε έδώ καί σαράντα περίπου χρόνια καί στή θέση της έχτισε καινούργιο σπίτι παραθερισµού ένας από τούς απογόνους τών Πασχαλάδων, & συν- ταξιούχος δάσκαλος Στέφανος Ζωγράφος, πολύτιμος συµπαραστάτης 1101) στίς σχετικές έρευνες. Εννοείται πώς πολλοί έργάζονται καί στα σπίτια τους, κυρίως από τα μέσα τού 1901) αίώνα. Σώζεται σέ καλή κατάστα- ση το σπίτι, όπου έργάσθηκαν οί Πασχαλά- δες ζωγράφοι Γεώργιος, Ματθαίος, Ζήκος, Αποστολος, Σωκράτης καί Κωνσταντίνος. Απο τή φάρα τών Πασχαλάδων αποσπά- σθηκε, στα µέλη τού 18ου αίώνα, ένα πα- ρακλάδι της, οί Τσατσαίοι Πασχαλάδες ή σκέτα Τσατσαίοι. Οί Μαρινάδες κατοικού- σαν λίγο χαμηλότερα. Σώζεται, παρατηµ.ένο καί πνιγμε'νο στήν άγρια 6λάστηση, το κοι- νό τους έργαστήριο. 'Η οίκογενειακή 510150- χή στο έπάγγελμα τού ζωγράφου διαπιστώ- νεται πολλές φορές, π.χ.: Κωνσταντής Χιο- νιαδίτης (παππούς) — Παγώνης Χιονια- δίτης κι ύστερα Δρακιώτης (γιος) —— Α- θανάσιος Παγωνίδης κι ύστερα Παγώνης (έγγονός)- =Εδώ διαπιστώνουµε καί το σχηματισμο νέων έπώνυµων σέ ανθρώπους μιας φάρας. "Η αλλαγή τού έπώνυµου δέ σημαίνει απο- κοπή από τή φάρα, πού κρατάει πάντα το όνομα τού γενάρχη μέ περηφάνεια, κάτι αν- τίστοιχο μέ τούς θεούς ή ήρωες γενάρχες τών αρχαίων αθηναϊκών «φυλών». Περιτ… Σπίτι όπου δούλεψαν οί Παοχαλά- δες ζωγράφοι: Γεώργιος, Ματθαί- ος, Ζήκος, *.4πόσιολος, Σωκράτης καί Κωνσταντίνος το να σημειώσω πώς έδώ δέν 6λέπω κάποια «συνέχεια», αλλά απλή αντιστοιχία παρόμοι- ων κοινωνικών δομών. Τώρα πρέπει νά έξετάσουμε γιατί οί αρ- χικά κτηνοτροφικές «φυλές» τών Χιονιάδων έξελίσσονται κατά ένα ποσοστο σέ χειροτε- χνικές ή έστω μικτές, χωρίς να πάρουν τή µορφή τού ίσναφιού παρ' όλο πού «στο τέ- λος τού 18ου αίώνα δρισκόμ.αστε μπροστά στο φαινόμενο: ή κτηνοτροφική πάτρια, πού ή συνείδησή της ήταν σχεδον απόλυτα δεσμευ- µένη από το ένστιχτο ,τώρα κάτω ετ: τήν έπιρροή τών αστικών ορεινών κέντρων, έ- λευθερώνεται από τήν αστική Εδεολογία», ό- πως σηµειώνει ο Μ. Μ. Παπαϊωάννου στα σχόλια τών «΄Απάντων» τού Περραιδού3. Τον πρώτο λόγο τον σηµειώσαµε πιο πά- νω, πολλές από τίς φάρες έχουν μικτο χα- ρακτήρα, κτηνοτροφικο καί χειροτεχνικό. Στούς ορεινούς πληθυσμούς τών χωριών τής "Ηπείρου …- αύτά μας ένδιαφέρουν έδώ - το μεγαλύτερο ποσοστο τής παραγωγικής δραστηριότητας κατέχει ή πρωτογενής πα- ραγωγή, κτηνοτροφία, γεωργία, ύλοτομία, γιά έσωτερική κυρίως κατανάλωση καί λι- γότερο για 5117100111. cH φτώχεια φυσικών πόρων οδηγεί ένα μέρος τού πληθυσµού σέ 44 ΑΡΜΟΛΟ1' µεταποιητικές δραστηριότητες καί είναι γνω- στή ή έπίδοση τών ήπειρωτών σέ διάφορες μορφές χειροτεχνίας καί στήν οίκοδομική. Πολύ περιορισµένη είναι ή προσφορά ύπηρε- σιών: δάσκαλοι, κομπογιαννίτες, 0510100- ρείς... Κοντά 0’ 01010 πρέπει 1201 7100085000115 πώς 0 050000 έχει κάποιαν αντοχή στο χρό- νο, διατηρείται κι όταν πιά έχουν αλλάξει οί συνθήκες τίς οποίες έξυπηρετούσε 051251 σάν ένα σχήμα χωρίς περιεχόµενο. Απο 101 11700101 στοιχεία, πού προς το παρον κατέχουμε, ύγαίνει το 00117150010001 πώς οί «φυλές» τών χιονιαδιτών ζωγράφων είχαν δομή καί λειτουργία μεταποιητικής συντεχνίας. Σήµερα, βέ6αια, ή ζωγραφική θεωρείται προσφορά ύπηρεσιών, 1101 στήν έ- ποχή έκείνη αντιμετωπίζεται σάν 05101710171- τική δραστηριότητα, αντίστοιχη 05 τού χαλ- κουργού, τού ασηµιτζή, τού λιθογλύφου κλπ. Πρόκειται, όπως το σηµειώσαμε καί απο τήν αρχή, γιά χειροτεχνικού χαρακτήρα ζωγρα- φικη. Φαίνεται πώς οί σχέσεις ανάµεσα στίς δύο φάρες δέν είναι έχθρικές, αφού σημειώνονται καί έπιγαµίες. "E101 ,ή Χρύσω, κόρη τού Πασχαλα ζωγράφου Ζήκου Γεωργίου παν- τεύεται το Μαρινα οµότεχνό του Αναστά- σιο Κ. Ζωγράφο καί 0’ 0101012 κάνει δύο άλ- λους ζωγράφους, το Χριστόδουλο καί το Θω- μά, πού ανήκουν πιά στή φάρα τών Μαρινά- δων. "Ας σημειωθεί έδώ πώς πολλοί, καί από τίς δύο φάρες, έπαιρναν το 5710177511101 τους 7101 57111112000: Ζωγράφος, όπως έγινε καί 115 άλλα 5710177511101101, Βαγενας, Χαλ- κιάς, Μαραγκός, Σαράφης. "Η έξωγαµ.ία, δηλαδή ο γάµος ανάµεσα σέ 01101101 01710 δια- φορετικές ένώσεις αίματοσυγγένειας ήταν σέ παγκόσμια κλίμακα έπιθυμητή καί πολλές φορές 5711656171051271 7101 λόγους εύγονίας πού είχαν διαπιστωθεί έµπειρατικά4. Μέ αφετηρία το χωριό τους, όπου τούς χειµωνιάτικους µήνες δούλευαν φορητές εί- κόνες, ξεχύνονταν οί χιονιαδίτες ζωγράφοι προς διάφορες κατευθύνσεις 7101 12’ 011201101- 6001) τοιχογραφικές έργασίες καί να πουλή- σουν τίς έτοιμες εικόνες. Μερικές φορές έ μεναν µόνιμα σέ τόπους όπου ύπήρχε αρ- 1:5101 δουλειά, παντρεύονταν καί ντόπιες, ό- ως έκανε & Παγώνης στή Δράκια τού Πη- ίου5. "Έργα τους συναντούμε στή 130001171101- π 1 W1, στή Σταριτσιάνη Καστοριάς, στο Αύγε- ρινο Μακεδονίας, στο Πεντάλοφο καί στον γειτονικό του Βυθό, στή Βήσσανη, 0101 πη- λιορείτικα χωριά Δράκια, Ανήλιο, Κισσός, Νεοχώρι, Μακρινίτσα, στο μοναστήρι τής Κλεισούρας, στήν Πρεμετή, στή Ζίτσα, στο Κουκούλι, στο T057151060, 010 Βρυσοχώρι καί το Σκαμνέλι Ζαγοριού, τήν Πυρσόγιαν- νη, στήν περιφέρεια Αγρινίου, στο Καλλι- φώνι Καρδίτσας καί σέ πολλά άλλα χωριά. Οί χιονιαδίτες ζωγράφοι, έκτος 01710 το κύριο αγιογραφικό τους έργο, καλλιέργησαν καί άλλους τομείς τής τέχνης τους, όπως το τοπίο (Παγώνης: "Αγία Μαρίνα Κισσού, παράσπιτο Τριανταφύλλου στή Δράκια) , τήν προσωπογραφία (Χριστόδουλος Ζωγράφος: προσωπογραφίες τών γονιών του Παγώνης: Ρήγας Υψηλάντης), τίς ίστορικές σκηνές (,Αναστάσιος Παπακώστας - Μαρινας: σπί- τι τού Ράδου στο T057151060) , τή διακόσµη- ση προσόψεων 01710 κασέλλες (σπίτι τού Σ. Ζωγράφου στούς Χιονιάδες) καί τή νεκρή φύση .(Παγώνης: "Αγία Μαρίνα Κισσού, "'Αγιος Δημήτριος Νεοχωρίού). * ** Το 071051101101 τούτο είναι 11101 πρώτη προ- σέγγιση στο θέµα, 0101 ύπόδειξη για το 50000 πού ίσως πρέπει να ακολουθήσουν νε- ώτεροι έρευνητές καί 0’ άλλα χωριά 05 7101- 00110101 κοινωνική δοµή καί αντίστοιχες δρα- Σπίιι Μαρινάδων ζωγράφων APMOAO- l- 45 0171010171150, χωρίς 1201 προδικάζει καί 101 τελικά συμπεράσματα. "Η έρευνα γύρω από τον παραδοσιακό 0010 7101111000 προχωρεί πέρα 01710 τή συλλογή ύλικού, πού φυσικά πρέπει νά συνεχισ0εί, καί 01710 τήν καλαι- σθητική αποτίµηση, σέ πιο σύνθετες καί ού- σιαστικές µορφές. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1.-Γειι)ργί…ι Ηαϊσίοιι, 'ιερέως, ‘A γ ι ο- 101110111 καί 'Λγιογράφοι τ ώ ν Χ |. ο ν ι α δ … ν, ,Ιωάννινα 1962, σελ. &. 2.- Λέν ι'ιπι΄ιρχει μεγαλη συνθετική έργασία για τα ίσνάι|>ι.α καί 0011011151111 στήν 'Ελ- λάδα, µόνο μερικές μονογραφίες. Σχετι- κή βι(ίλιογριιφία βλέπε ατού: Νικ. Πανταζοπούλου, "Ε λ λ ή ν ω ν Συσσωμ.ατώσεις κατά τήν Τουρκοκριιτίαν, 'Αθή- ναι 1958. 3.--Χριστ. Περραιύού, "A :: α ν τ α. Πρό- λογος Νίκου Βέη. "Επιμέλεια - Σχόλια Μ.Μ. Παπαϊωάννου. 'Λ0ήνα 1956, σελ. 83. 4.-Φρειδ. Ένγκελς, 'Η Κ (1 τ ο. γ ω γ η Χ ιο ν ι ά δ ε ς." Γκρεμισμένο πα- ράσπιτο τής («Kw/1mg» ιών Πα- αχαλάδων τής Οίκογένειας, τής ’A— τομικής 'Ιδιοκτησίας καί τού Κράτους. ΄Αθήνα1966, σελ. 100, 103 κ.ά. 5.-Κίτσου Λ.Μακρή, 'Η Λαϊκή Τέ- χνη τού Πηλίου,'Αθήνα1976, σελ.209. 08033 'Η σύνδροµα σας Διευκρινίζουμε πώς το Περιοδικό δική σας ουνδρομή. Πιστεύουμε πως ο καθένας Πρέπει να στείλει τή συνδρομή του στα κεντρικά γραφεία τής Λάρισας. (Διεύθυνση, ΄Αθανά- σιος Παπαγεωργίου, Βασιλέως Κωνσταντίνου 42, για το «ΑΡΜΟΛΟ'Ι'» - τηλέφωνο 229.321) μας στηρίζεται αποκλειστικα στη

01_A_G_154_34_310_323.pdf

…… ψ µΧ & & Η ΜΑΤ; Α…"… ΐΛΑβΡΐ"Ξ . ΠΑ Tm; &… ΜΜΜ & Ά'"!΄!= Η Χρον&] 6 δΆ&=?ιψΟ δέν ζψ"ν'"ό Χω€Ο . & ΗνΜ τααω ός/ ς?ΠΌυ 1. Ε I Χ Α Γ Ω Γ Η 'H λαϊκή τέχνη είναι έκφραση τών παραδοσιακών κοινωνικών µορφών, δηλαδή έ- κείνων στίς δποίες ή πείρα τού παρελΘόντος, ή λογοτεχνία καί οί άντιλήψεις γιά τα βασικά Θέµατα τής ζωής μεταδίδονται από γενιά σέ γενιά µέ.τή στοµατική παρά- δοαη. Λύτό βέβαια δέ σηµαίνει πώς, σέ περιορισμένη κλίµακα, δέν ύπάρχει καί ό γραπτός λόγος. Είναι κι αύτή τέχνη παραδοσιακή πού, αντίθετα άπ'8τι πιστεύεται, ούτε &νεξέλικτη µένει, ούτε αύτοεπαναλαμβάνρται, µόνο πού ή έξέλιξή της ακολου- 0εΞ τό ρυθµό καί τίς διαδικασίες τού παραδοσιακού πολιτισµού. Στό θεµατολόγισ, στά ύλικά καί στίς τεχνικές μεθόδους έχει μιά συνεχή αλλαγή, άλλοτε,άργή καί άλ- λοτε γρήγορη, αντίστοιχη μέ τίς γενικότερες κοινωνικές, οίκονοµικές καί πολιτισ- ΄αζΞεξ αλλαγές; Δέχεται, έπίσης, έπιδράσεις από τίς τέχνες άλλων λαών, έπειδή ό- µως είναι βαθιά ριζωµένη στόν τόπο της, &φοµοιώνει τα στοιχεία πού δέχεται καί τά κάνει δικά της, όπως καί ή γλώσσα παίρνει ξένες λέξεις µά τίς προσαρμόζει στό" δικό της τυπικό, τίς κλίνει, τίς πλέκει σέ σύνθετες λέξεις... Μιά από τίς πιό διαδεδομένες πλάνες είναι καί τό ότι ή λαίκή τέχνη καθηλώ… νεται σέ χαµηλό τεχνικό έπίπεδο καί είναι, περίπου, τέχνη αύτοδίδακτων. Ούτε τό ένα,ούτε τό άλλο είναι σωστά. 'Η λαϊκή τέχνη στόν τομέα τής τεχνικής παρουσιά- ζει πλήρη έπάρκεια, αντίστοιχη µέ τούς στόχους της. Τά θαυμαστά έπιτεύγµατά της στήν άργυρο-χρυσοχοία, στήν κεντητική, στήν ξυλογλυπτική, τήν ύφαντική καί τούς άλλους τοµείς της φανερώνουν ύφηλό έπίπεδο τεχνικής. Δέν ύπάρχει, ασφαλώς, φοί- τηση σέ είδικές καλλιτεχνικές σχολές, ύπάρχει όµως ή πολύχρονη µαθητεία δίπλα , στόν έµπειρο τεχνίτη, πού είναι φορέας μακροχρόνιας παράδοσης. 'Η΄µαθητεία αύτη ι&κολουθεΐ σταθερά στάδια, αντίστοιχα µέ τό ποσοστό εύθύνης πού ανατίθεται στό μαθητευόµενο, καθώς αύτός ώριµάζει μέ τήν καθημερινή άσκηση. 'Λπό τσιράκι γίνε- ται µαστορόπουλο, ύστερα µάστορας, κάλφας καί, τέλος, & πιό προικισµένος, άρχι- µάστορςς. Μακροχρόνια είναι καί ή µαθητεία στήν οίκοτεχνία, όπου ή γιαγιά, ή µη- τέρα κι ακόµα ή άξια γειτόνισσα μεταδίδουν τήν πολύτιµη πείρα τους στήν ύφαντι- κή, τό κέντηµα, τήν πλεκτικά, ΞξΕλξογρΞΞΞΞ.'Βθνικής Τραπέζης τής 'Ελλάδος. "Επιμέλεια Στέλιου Παπαδόπουλου: N ε 0 € λ λ η ν ι κ ή Χ ε ι ρ ο τ ε χ ν ί α, 'Αθήνα 1969 . 'Αγγελικής Χατζημι- χάλη= 'Η λ λ η ν ι κ ή Λ α ι κ ή Φε χ ν η, 'Α0ήνα- 1955 . STILPON KYRIAKIDRS: mmcnmcmscm VOLKSKUT-TDE, Θεσσαλονίκη 1936. ΄ 2. ΠΗΓΕΣ KAI ΕΠΙΛΡΑΣΞΤΣ Κύρια πηγή τής έλληνικής λαϊκής τέχνης είναι ή βυζαντινή τέχνη, φορέας κι I a u υ … αν . αυτη τόσο των παλιότερων…έλληνικων τ€Χνων οσο και ανατολικών στοιχείων. Αύτό 2 … (:»!!! &φορΞ µόνον τήν δρΟόδ()ζη δγιογραφία &λλά καί όλες τίς άλλες µορφές. ." μακρόχρο… νη, όµως, δποταγή τής 'Ελλάδας στούς Τούρκους ήταν ϊπόμενο νά πλουτίσει µέ µου… σουλμανικά στοιχεία τή λαϊκή της τέχνη. "Από τά μέσα τού 170v αίώνα, καί κυρίως κατά τόν 180, ή ανάπτυξη έμπορικδν συναλλαγών μέ τήν Κεντρική καί Δυτική Πύρώπη, οί δραστήριες παροικίες τών "Ελλήνων τής διασποράς, ή άνθιση τής ναυτιλίας, φέρ… νουν τούς "Ελληνες σέ γόνιµη Επικοινωνία μέ τόν προηγµένο εύρωπαϊκό χώρο. 'Απο- τέλεσµα αύτής τής έπαφής είναι καί ή εύσαγωγή νέων τεχνικών µεθόδων καί τεχνο- ," , * ~ Λ , Τ , . τροπιων καθως και διακοσµητικων θεµατων. Σημαντική ειναι ή έπιδραση του µπαρόκ, , Ψ : … ΄ , , ( ε & ς | (' που ανταποκρινιται στις καινουργιες ελληνικ ς κφραστικες αναγκες. παλιότε… Ωω Φρεΐς είναι οί κυριότερες πηγές θεµάτων τής λαϊκής µας τέχνηςτ'τ Η» ρα έργα, οί γκραβούρες καί τά µνηµεία τού λόγου. Τά παλιότερα έργα, μ τό πρόσ… θετο πλεονέκτημα τού σεβασμού στό πατροπαράδοτο, παίζουν ανασχετικό ρόλο στίς γρήγορες καί ριζοσπαστικές μεταβολές. Μεγάλη διάδοση είχαν οί εύρωπαϊκές χαλκο- γραφίες καί μεταφύτεψαν ένα μεγάλο πλούτο θεμάτων. Φυσικά, τά θέματα αύτά ύφί… σταντα μιά ούσιαστική κατεργασία προσαρμογής τους, πού θά τήν έξετάσουμε σέ έπόμενες δμιλίες µας. Πολλά θέµατα προέρχονται άπό άφηγήσεις, είκόνες, µεταφο… ρές καί παροµοιώσεις παρµένες άπό τήν "Αγία Γραφή, τά Συναξάρια, τήν έκκλησια- στική ύµνολογία, τίς λαϊκές παραδόσεις, τά δημοτικά τραγούδια, καθώς καί άπό λόγια κείμενα. Βιβλιογραφία.Πόπης Ζάρα: 'Η Γοργ ό ν α ε ί ς τ ή ν "Η λ λ η ν ι κ ή ν Λ α … ϊ κ ή ν T έ χ'ν η ν, "Αθήνα 1960. Κίτσου "Α. Μακρήι Π η λ ι ο ρ ε ί τ ι κ ή Π Α α'ϊ κ ή T έ χ ν η - Η η γ έ ς κ α ί '» π ι δ ρ ά σ ει ς, 'Αθήνα 1948. Μα… , ' νώλη Χατζηδάκη: 'Η …Κ ρ η τυι κ ή Ζ ω γ ρ α φ ι κ ή κ α ι η ΄Ι τ α λ ι κ ή Λ α λ κ 0 γ ρ α φ ί α , ΄Ηράκλειον Κρήτης, 19476 3,1…ιοΡΦοΛοΓΙΑ. , I a ‘0 χαρακτήρας τής τέχνης είναι πρόσθετος στά λαϊκα ανικειµενα, πού κατα- σκευάζονται γιά νά καλύψουν πρακτικές ή θρησκευτικές άνάγκες. "Ετσι, ή πρώτη άρετή ένός &ντικείμενου είναι ή λ ε ι τ 0 U ρ γ ι κ 6 τ η τ α, ή ίκανότητα νά έξυπηρετεί τίς πρακτικές άνάγκες γιά τίς δποίες δηµιουργήθηκε. Τό μεγάλο µυστι… κό τής λαϊκής τέχνης είναι ότι φιλοκαλεί ύπηρετό"ντας τή χρεία. 'Η καλαισθητι… κή φροντίδα δέν έκδηλώνεται μόνο μέ τή διακόσµηση αλλά καί μέ τό όλο σχήμα, πρό δν καί καθορίζεται από τή χρήση του, έχει άνεση καί αρµονία."Υπάρχουν περιπτό… σεις όπου ή διακόσµηση κάνει πιό εύχρηστα τά σκεύη. Σηµαντικός παράγων πού έπιδρά στή διαμόρφωση τού σχήµατος καί τών διακοσ… μητικδν θεµάτων είναι οί δυνατότητες πού παρέχει τό ύλικό άπό τό δποζο είναι κατασκευασμένο. 'Η άξιοποίηση τόν τεχνικ5ν καί αίσ0ητικδν δυνατοτήτων κάθε ύ- . τι) '! «λ' (« αν ο… 6703) ο"… ,… και. I ύτψα 6?δ…τ«ρε τα 1 δια Κάθι; έΧζναγο:',… στο… *΄ ςε;τω που… οι… ,. χ 'Φξθ!τ!οτϊσ… ΡΜ7ι5Μ ή€λ'ΤκΓ(| «κ΄ 514 Π -Χ. δ…ΦΟέΕΓ|κό αηαδ.΄ςε τα. '" Θ΄ΐΨ ΧθΝς'=Υά, αν "ένα… αχ?ορµπζ… 3 λης είναι τό κύριο προσόν τού καλού τεχνίτη. "Ετσι, βλέπουµε πώς τό ίδιο δια- κοσµητικό θέμα αλλάζει διατύπωση άπό ύλη σέ ύλη. Ψό κυπαρίσι, π.χ., άλλοιδς έπ- φανίζεται στήν ξυλογλυπτική, τή λιθογλυπτική, τό κέντηµα, τήν ύφαντική, τή δαν… τέλλα, τή χαλκουργία, τό βοτσαλωτό δάπεδο, τήν ένθετική κ.λ.π. "Ακόµα καί ή 6… πτική γωνία από τήν οποία φαίνεται συνήθως τό έργο έπηρεάζει τό σχέδιο τόν µο… τίβων του. 'Υπολογίζονται οί βραχύνσεις τής προοπτικής,|1ά Μαζι;τεµνιωέ ιτσό" 'Η όλη διεργασία ένός θέματος γιά νά µεταβληθεί άπό παράσταση σέ κόσμημα γίνεται µέσω µιάς Ενιαίας διαδικασίας πού, γιά λόγους καθαρά µεθοδολογικούς, µπορούμε νά τή χωρίσουµε στά τρία βασικά της χαρακτηριστικά, στή σ χ η µ α τ ο… π 0 ί η ο η, δηλαδή στήν µερική ή δλική άναγωγή τής µορφής σέ άπλά σχήµατα, στήν φ α ι ρ r α η, δηλασή στήν ήποβολή δευτερευόντων χαρακτηριστικών τής µορωής | , ρ- , και στην ε ξ α ρ ο η των χαρακτηριστικών λεπτοµερειών. Μερικές φορές ή διεργα… I ll , , , , : u p | . τη φθανει ως την αποπαραστατικοποίηση, ετσι που το αρχικο θέμα νά µήν &… ,. σία α ναγνωρίζεται πιά καί νά έχει γίνει ένα παιγνίδι χρωµάτων καί σχημάρων. Αύτό πα- ρατηρείται κυρίως σέ θέματα πού δέν έπιδέχονται πύκνωση ή πού είναι ξένα πρός τίς δπτικές συνήθειες καί τή µορφική άντίληψη τού λαού. Οί δύσκολες συνθήκες κάτω άπό τίς δποίες άσκήθηκε ή τέχνη κατά τούς χρόνους τής Τουρκοκρατίας δημιούργησε καί τήν έ π ί φ α σ η π o λ υ τ έ λ ε ι α ς, δη- λαδή τήν άποµίμηση δυσεύρετων καί δαπανηρύν ύλικύν άπό άλλα προσιτά καί φθηνά. …ΞιΕλιογραηία.Κίτσου 'Α. Μακρή: Π ο ρ φ ή κ α ί T ε χ ν ι κ ή, "Χρονικό ?1 " , "" "Η , Ο , Αθηνα . του ιδιουε Νέες τεχνικές και µορφες στη χειροτεΧνξα µας, έφημ. " T O B'H M A " 17 Νοεμβρίου 1963. :ΐξι,Π0ΛΕΟΛΟΜΙΛ - APXI‘PEKTONIKH chad n ".! ).. … «4χςε ό ν ξ"? ?… εάν (Τα (τη µ λληνικά χωριά µπορούμε νά τά χωρίσουµε σέ τρείς βασικούς τύπους, πού Ρο δ καθένας τους έχει πολλές παραλλαγές, στόν & π λ ό, στό ο ύ ν θ ε το καί στόν π α ρ ά λ ι ο. '0 πρώτος άποτελείται άπό ένα κύτταρο µέ κεντρικό πυρήνα τήν πλατεία "οπου συγκεντρώνεται ή κοινωνική ζωή τού χωριού, θρησκευτική, έμπορική " καί ψυχαγωγική. 'Ο δεύτερος, 6 σ ύ ν θ ε τ ο ς &ποτελείται άπό δύο, τρία η τέσ… σερα, όχι έντελύς άποκολληµένα κύτταρα, µέ ίδιαίτερο τό καθένα τους πυρήνα. Πάν… τως ένα είναι τό κέντρο τού χωριού. 'Ο παρ ά λ ι ο ς άναπτύσσεται κατά μήκος τής παραλίας καί σέ µικρό βάθος. "Ολα τά κτήρια-έχουν τήν πρόσοψη πρός τή θάλασσα. 7 " ΄΄ Ν ., Δύο ειναι οί βασικοί τοµεις της άρχιτεκτονικης κατα τήν τουρκοκρατία, ή έκκλησι… στική άρχιτεκτονική καί τό σπίτι3 µαζί τους καί οί άλλες κατασκευές, οί βρύσες, τά γεφύρια.... 'Εκκλησιαστική άρχιτεκτονική. Οί έκκλησίες τής Τουρκοκρατίας έφαρµδζουν όλους σχε ".-.. ...""… δόν τούς τύπους τής βυζαντινής άρχιτεκτονικής, σέ µικρότερες διαστάσεις καί µέ , εύτελέστερη κατασκευή.'Επικρατούν, όμως όί τρίκλιτες ή µονόκλιτες βασιλικές, ξυλόστεγες ή θολωτές σέ ποικίλες παραλλαγές. Στά νησιά καί στούς βενετοκρατού… , , , , Ν |, , | µενους τόπους µπαινουν και µερικα φραγκικα στοιχεια, όπως τα δξυκόρυφα τόξα, η έπιµεληµένη ίσοδοµική τοιχοποιία µέ σκαλισµένες πέτρες καί τά έταλίζοντα άνάγλυ- . .. .. ι , ί , ." φα, Ετζ καθολικά των µοναστηριων συνηθιζειαι δ λεγόµενος αθωνικός τυπος µε πλα… !, γινούς "χορούς" ήμικυκλικούς. ! Σπίτια.Δύο βασικοί τύποι σπιτιών έπισημαίνονται, δ βαρειοελλαδίτικος καί o αί- γαιοπελαγίτικος. ‘0 χωρισμός είναι άρκετά συµβατικός. Τά σπίτια, οί λεγόμενοι "πύργοι"…τής Μυτιλήνης δέν άνήκουν στόν αίγαιοπελαγίτικο άλλά στό βορειοελλαδί… τικο τύπο σπιτιού. c0 βορειοελλαδίτικος ως πρός τή γενική του µοτφή καί τή διά- ταξη των χώρων παρουσιάζει τόν τύπο Εκείνο τού φρουριακού πολυόροφου σπιτιού πού έφαρμόστηκε παλιότερα από τούς Ήυζαντινούς καί έπικράτησε κατά τήν Τουρκοκρατία σ'δλόκληρη τήν ήπειρωτική 'Ελλάδα καί σέ µερικά νησιά, σοπως σηµειώνουν οί είδι… MOE µελετητές. 'Ο αίγαιοπελαγίτικος παρουσιάζει πολλές αντιστοιχίες μέ τόν τύπο πού έπικρατεί στήν κεντρική µεσόγειο. : ξιβλιογραοία.΄Λγ. 'Αστεριάδη= Ψ 6 σ π ί τ ι τ o Ο Σ β ά ρ τ ς ο τ' 'A u π ε- λ ά κ ι α , ΄Αθήνα 1928. Δ. Βασιλειάδη: Η ί σ α γ ω γ ή.σ τ ή ν & ζ γ α ι σ.π ε; λ α γ ί τ ι κ η 'Λ ρ χ ι τ ε κ 1 o ν ι κ ή, 'Λθήνα 1955.Κ.Π.'Φωκά-Κοσµετάτου : Κ ε» φ α λ λ η ν ι α κ ά, Β΄"Α ρ χ ι τ ε κ τ c ν ι κ ή, 'Αθήνα 1962. 'Ιωάννου Κουμα- νούδηι Π α ρ α τ η ρ,ή σ ε ι ς έ π ί τ ή ς "Λ ρ χ ι τ ε κ τ o ν ι κ ή ς κ α ί τ ή ς Κ α τ α ο κ ε υ ή ς τ ι ν & ν Η ε τ α 8 ν ξ α ν τ ι ν δν N a G ν, 'Λθή- να 1968. ’I. Λυγίζου: N η σ ι ώ τ ι κ η '4 ρ χ ι τ ε κ τ o ν ι κ ή, 'Αθήνα 1943. 4Γεωργίου Hiya; Θ ε σ ο α λ ι κ α ί O ί κ ή σ ε ι ς,'Λθήνα 1946° τού ίδιου: 'Η 'Η λ λ η ν ι κ ή Ο ί κ ί α, 'Λθήνα 1949. τού ίδιου: "Η Δ α ϊ κ ή Κ α τ ο ι κ ί… ΄ α τ ή σ Λ ω δ ε κ α ν η σ ο υ, 'Αθήνα 1949. Νικ. Μουτσόπουλουι T 6 "Α ρ χ ο ν… ΄ … '! τ ι"κ ό τ 0 ύ Σ ι 6 ρ Η α ν ω λ α κ η ο τ ή Β έ ρ ο ι α, "Αθήνα 1960. του µ… διου: Κ α σ τ o p L ά, T & "Λ ρ χ ο ν τ ι κ ά, 'Λθήνα 1962. τού ίδιου: 'Η Α α …- (": κ ή "Α ρ χ ι τε…κ τ ο ν ι κ ή. 1 ή ς B έ ρ ο ι α ς, 'Λθήνα…1967. τού ίδιου: Μ :! π ί τ ι α τ ή ς Χ α λ κ ι δ ι κ ς, 'Αθήνα 1968. Πάνου-Νικολή Τζελέπη: Λ α… , κ η ‘E λ λ η ν ι κ ή 'Α ρ χ ι τ ε κ τ o ν ι κ ή, ΄Λθήνα 1971. ΄Λγγελικής Χατζή… Η , ,- , ,. . . , . ,) | | . µιΞαλη8 LA MAISON ΟΠΕΟδύΒ, ΄Αθηνα 1949. ΛΡ)"Μ ΐ1(ηπ;νω?Η…Οιιωροιιπ… Ξ(χΠξω70χ|ηά ων…ικζω 6τΜν ογτκ…ϊ ΓΘ€ΤΌτΐά βουνά (445, εδ. ΛΙΘΟΓΛΥΠΤΙΚΗ … ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΠ. J 'Η έλληνική λαϊκή λιθογλυπτική τού 180υ καί τού 19ου αίώνα περιορίζεται σέ χαµηλά άνάγλυφα πού είτε κοσµούν λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη είτε έντοιχίζονται σέ διάφορα σημεία τής τοιχοποιΐας. Οί λιθογλύφοι, οί "πελεκάνοι" όπως τούς έλα… γαν τότε, άνήκουν συνήθως στίς κοµπανίες τύν χτιστάδων µάζί µέ άλλες είδικότη… τες άπό χειρώνακτες. "Αν καί ή τεχνική τους ξεκινάει άπό ίσλαµικά πρότυπα, δέν … : ,. , ,! , ο να ,οι παραλειπουν να αποδωσουν και ανθρωπινες µορφες, κανουν ακοµα και αποπειρες προ… ' , Υ ,, , σωπογραφίας. Τά βασικά θεµατα ειναι τό άνθοδοχεισ, το κυπαρίσι, ή σχηµατοποιη… μένη έκκλησία, µορφές άγίων, πουλιά, ζύα, φίδια, σταυροί, ήλιοι, δικέφαλοι άε… τού καί κλιµατίδες. " Ενα ένδιαφέρον είδος λιθανάγλυφου είναι οί κτητορικές…ξπι… γραφές σ'ξκκλησίες καί σπίτια, μέ έσώγλυφα καί έξώγλυφα γράµµατα καί λογής δια… ,Όςν |, 'Γ || η, !, κοσμητικα. …ε εντονο αναγλυφο ειναι καµωµένας οι αινιγματικξς ανθρωπινες µασκες πού προβάλλουν σέ τοίχους σπιτιών καί έκκλησιύν, γιά τίς δποίες δίνονται διάφο… ΄ρες, µή όχι σίγουρες, ξρµηνείες. 'Η ίκνλησιηστική Γυλογλππτική ήΠχΠλήηηκε μέ τήν κατασκευή τίµπλ…ν, δεσπο… … , : ,. ,, … …' , . * Ο . τινων "υπνων και ιζηονσπτησι…ν. 1ο ψηΧο ξυλόγλυπιο ιπμπλο ίµφσνιζττηι στην Ελ… λάδα κατά τόν 16ο σίώνα καί πιθανόν πρσίρχετσι δυό τή Ρωσία. Ψύ παλιότερο γνω- στό χρονυΧσγηµίυω [ηλόγλυπτσ τίµπλο βρίσκεται στήν ήνπλησία ιού 'Λγί0υ Νικολά… ,, . ,; Τ' , ου στο 1ελβενδό Κοζάνης κι Εγινε στά 1591. Τά πρωτα τέμπλα ειναι τά λεγομενα … Ν | | , "στρωτά" στά όποια κυριαρχούν συµβολικά μοτίβα σέ χαμηλό ανάγλυφο. Αργότερα, ρ r I n t t ΄, και κυρίως από τα µισά του 180v αίώνα ή τεχνικη γινεται τολµηροτερη, τό άνάγλυ- φο έντονο μέ διαµπερή κενά άνάμεσα στίς παραστάσεις καί τό θεματολόγιο πλουτί- ' ζεται µέ σκηνές άπω τήν 'Λγία Γραφή,τά Συναξάρια καί λαϊκές παραδόσεις. "Επί… σης pf δύναμη καί παλµό άποδίνονται είκόνες άπό τή φύση καί τήν καθηµερινή ζωή. Πέ µερικίς περιπτώσεις τό άνάγλυφο συµπληρώνεται µέ χρώµατα. Σέ όλη αύτή τή φάση είναι φανερή ή έπίδραση τού εύρωπαϊκού µπαρόκ. 'Η άστική ξυλογλυπτική παρουσιάζεται κυρίως στά δραστήρια ήμιαστικά έµπο- ρικά καί βιοτεχνικά κέντρα τής Βόρειας 'Ελλάδας καί τών νησιών. Στολίζει, μέ , φυτικά κυρίως µοτίβα, τόσο τά σταθερά στοιχεία τού σπιτιού -ταβάνια, πόρτες, μεσάντρες, κάγκελα… "000 καί τά λιγοστά έπιπλα πού χρησιµοποιούσαν τότε -σκα… µνάκια, κασσέλες, σοφράδες.ι.. 'Η ποιµενική ξυλογλυπτική είναι κυρίως τέχνη τών βοσκών πού γεµίζουν τίς µακριές ώρες τής άναγκαστικής τους µοναξιάς"οκαλίζοντας µικροαντικείμενα. Γκλί- τσες, ρόκες, κουτάλια, πιρούνια, σφραγιστερά, πίπες, βελονοθήκες, σφοντύλια, χαράζονται µέ πολύ άπλά έργαλεία, συνήθως Εναν σουγιά, άλλά τό άποτέλεσμα εί- ναι άξιόλογο. 'Η ναυτική ξυλογλυπτική άνθησε στά μεγάλα ναυπηγικά κέντρα τής 'Ελλάδας. "Εργα…της είναι κυρίως άκρόπρωρα σέ μορφή γυναίκας, άνάγλυφες έπιγραφές πλοί- ων καί τά σκαριά, πικρΟγραφίες πλοίων. """-ι.- π λ α & ν K ε φ α λ η η ν ί ς, Πα "»: Βιβλιογραφία. Νικ. Φωκά Κοσμετάτου: T a T ummn--—.c—~ 1972. Δημ. Σταπέλλου: T 6 T έ μ π λ o 1 o 6 "Α η N ι κ 6 λ α σ τ 6 Γ a- λ α ξ ε ί δ ι κ α ί & T ε χ ν ί τ η ς τ 0 U ,΄Αθήνα 1973. ΄Λγγελικής Χατζη- µιχάλη: … SCULPTURE sun τοτε, 'Λθήνα 1950. Κίτσου 'Λ. Μακρή: "π Ξι'υ…':λ σ …. γ λ υ π τ ι κ ή τ ο ύ Η η λ ί ο υ, Βόλος 1958. τού ίδιου: 'E λ λ η ν ι κ ά Λ α ϊ κ ά κ α ί Η ε τ α β υ ζ α ν τ ι ν ά Ξ υ λ 6 γ λ υ π τΒα, 'Αθήνα 1962. "Επίσης στήν έκδοση τής ΄Εθνικής Τραπέζης τής ΄Ελλάδος " Ν ε 0 ε λ λ η νι κ ή Χ ε ι ρ ο τ ε χ ν ί α" τα άρθρα "Λιθογλυπτική" τής Πόπης Ζάρα καί "Ευθογλυπτι- κή" τού Κίτσου Μακρήο ζζ7.Ω1ΡπσΙκΗ. ΄ , ι , , ΄ , ,, , ." & γ ι Ο Υ ρ α φ , α , συντηρητική από τη φυση ιης, συνεχιζει τη βυζαν… ΄ , ' " ΄ ' Υ .! ΄ , -… τινή παράδοση σε χειροτεχνικο έπιπεδο. υΟπως πολυ σωστα παρατήρησε ο Ήανωλης λαή ., , | ( ΄ , … ( . , ,, … ζ » , "| . ., .… . , ,. | ,- τςνδακμ:. Οι αγιογραςου του 160v και του 1)ου αιωνα ειναι χωρικοι. ιτις µπιγραΨις .. - … … ' €.' . ' - τ;… α΄ . ,. . των εκΕληΠιων συναντουµς &γιΟγραφΟυς χωριΧους απο τους λιονια;ις, τη ΙαλαιιΌία, . , ΄ , " , , II γ . Η , ," Δ u " τή µ…µ…ρξνα, το Πορτοσι, τη Δρακια και αλλα Χωριά . ωυσικα και από ιό Αγιον Ο… . , … , … ' ρ…ς… χ; µικρες Ομάδες περιτρέχουν τόν έλληνικο χωρο και τοιχογραφουν εκκλησιες | ,... : … ,, | , , !1;Υ",' Λ " , χωριων και µοναστηριων. Πολλοι απο αυτους το χειµωνα ιραςοαια. στα χωρια τους " , , … & 9 ' καί ετοιµάζουν φορητές είκονες που τίς πουλουν κατ΄ τίς περιιδειες τους. Επιδρα" an I ξ , Ν . ! σεις από τή δυτικοευρωπαικη ζωγραφικη συγκερασµΕνες µε βυζαντινα στοιχεια και » : » ,, , ,… | - ," ρ.? µια λαϊκη διακοσμητικη αντίληψη χαρακτηριζουν την αγιογραφια της εποχης. ινδια… .- & , | . φέρουσες είναι οί οκηνες μέ διδακτικό-ηΘικολογικο περιεχόµενο, καθως και οι σκλη- ρές τιμωρίες των αμαρτωλων στούς νάρθηκες καί πιό σπάνια στούς γυναικωνίτες. Ζω… I I I … , , , . … .ΐ . , - , , ,: , : ηρη φαντασια και εκφραστικη τόλµη δινουν µιαν ιδιαιτερη δυναµη στα ιργα αυτα. .. ' Η ~ , , "Από τά µέσα του 180υ αίωνα καί πέρα εχουμε Ενα πληθος απο ζωγραφικές δια" κοσµζσεις σκιιιζν στή Σιάτιστα, την Καστοριά, τ΄΄Λµπελάκια, τό Πηλιο, τό Πόλυ… ,ο τΐκ "ντιλΐντς κ;λιπ. Είναι κυ ίω( απεικονίσεις ιε όλων λιµανιών τίς Μεσα εί… ). ) |. , , ]… Υ ου "Κι νιντινο€…οΧη, Πενετία, Χαλκίδα … Η αλλων πόλεων …Έιξννη, Φταγκφούρτη … & (& .…1 : , |… : . … χ , | I ., Ο, " |. | ," II N που τα……νονιαι σε μια ζωγραφικη φριζα ψηλα στους τοιχους το καλου όντα η µου… , ς , , , . .. , ο ,… .. ., : … |; I µ », (αγαπη… συ…", …η).α……, του χωμα: "τον. "γης. |.1…νι….!ρντ ι.γ(1υµε πολι|1ι.……ς σκηνες η , , ΄ I ρ , Υ I | : ιν I I προσωπογρσφιες ηρωων. Πολυ συνηΠισμενο Θεμα ειναι τα ανΌ οδοχεια, σε ποικιλες I I H t I … : παραλλαγες, που τά ουναντουαε επισης στίς ποδιές των τέµπλων. Τό περισσοτερα &… ρ , | , | , I I πο τα Θεµατα προέρχονται από χαλκογραφικα πρότυπα… I , ,. | I I . I I I I M Πινακεε ζω ασικ ( Η ου1ε σι ουρα απο τ ν τριτη και τεταρτ δεκαετια του : | , 1- ? | | , , 19ου αίωνα…Οί πιό γνωστές ειναι οι ιστορικές σκην€ς που ζωγραφισε δ αγωνιστής … ΄΄ . . ΄ I n ,, ." | | , του ει Παναγιώτης Ζωγραφος μς τα παιδιά του για να συνοδευσουν τά Αποµνημονευ… πατα τσδ ΣτρατηγοΞ Μακρυγιάννηι Πίνακες σέ πανί, χαρτόνι, τενεκΞ κ.λ.π. Έκανε καί ό Θεόφιλος, γιά τόν όποϊο && μιλήσουµε ίδιαι΄τεραΦ 'Λπό τά µέσα τοδ 1900, µυ… " l D |; , I I ρις αιωνα εμφανιζεται & πλοιογραφια, μέ παραγγελιες των καραβοκυρςων… ΄Ενδιαφξροντες είναι οί συνδυασµοί ζωγραφικής καί λιθογλυπτικης Η ξυλογλυ… Βιβλιογραφία. Σπύρου Βασιλείου: Γ α λ α ξ ε ι δ ι ώ τ ι κ α Κ α ρ & β ι α ,'Α… ...-…… …,.--…-,.,. .Ν - Θήνα 1954. Βασ. Λαούρδα2 "Η ν α ς Λ α ϊ κ ός Z ω γ ρ ά φ o ς τ ο Ο Η α κ ε… 6 ο ν…ι κ ο U ΄Α γ & ν ο ς, ΄ΛΘήνα 1962o Γ. Μελετόπουλου= Ε ί κ ο ν o γ ρ α φ ί… α.… α τ ο υ 2 1, 'ΛΘήνα 1971o Γεωργίου Παϊσίου= ‘A γ ι 0 γ ρ α φ ί α κ α ί 'Α… γ ι 0 γ ρ ά φ o ι τ & ν Χ ι ο ν ι & δ ω ν, 'Ιωάννινα 1962o Λγγελου Προκοπί… ου; T 6 E ( κ o σ ι έ ν α σ τ ή Λ α ι κ ή Z ω γ ρ α φ ι κ ή τ ου, 'Αθήνα 19490 Γιώργου Σαματοόρα= Λ & & ε κ α Λ α ϊ…κ ο ί Z ω γ ρ & φ ο ι; ΄Αδήνα 1974. KOP. Σταλίδη: "Ε δ ε σ σ α ξ ο ι Z ω Y 0 & φ ο ι κ α τ & τ΄η Δ ι & ρ κ ε ι α - τ η ς T o υ ρ κ ο κ ρ α τ ί α ς, "Έδεσσα 1973, Κίτσου 'Α. Μακρή: "Ο Z ω γ ρ ά… φ ο ς Θ ε 6 φ ι λ ο ς ο τ 6 Η ή λ ι ο, Βόλος 1939. 106 ίδιουε Λ α ϊ κ έ ς '.- 0 υ "Α η Α α υ ρ έ ν τ η, 36… & | Z ω γ ρ α … ι έ ς σ τ 6 Μ 0 ν α σ τ ή ρ ι λος 1947. τοΠ ίδιου= ΕΞΠΧ Δ 6 o Λ α ϊ κ o ί Ζ ω γ ρ ά φ o ι, Βόλος 1952ψ'ϊσιµυ1 , ο , 1 ',-| ' ί, . κ . . . , & n A Γ Ω Η Η Α Η Στοπ … Ώ"΄.'ΜΉ>ζ.… " Η"… ,-'΄7υ>:…=…6!;=! ΞΦψΜν…ψ…ιΜτ ΟΞΜϊ#….; Ζ΄- "…- . .... ......-…-.,… …,"... ... ο". .. :; .… ,… …-- -- ..?…ι..…-'.΄ιξ3...'-ΐ,.Ν ) ,΄ΐ|Οι,1΄χη ]ι΄-Ι ???, .1- - .. ." …..,., …' . ζ, . «. ,,,… ,. ,. . ΄. . . " &. - ΄ ΄΄΄΄-΄΄ >"… '΄΄ ΄… (΄΄λΧ΄΄΄΄ " ": ΄' ζ΄ λ &΄ζ'΄"""" ι/.α…ι΄ … c,» H} ! ι χ|'1() …. ) ΄)'»'ι.΄1"ΐη:) σι,ήΐ0|;ξ,-…-1Η… 5116340; ΄ ΄ ' ΄΄"'"' ΄ "΄΄-΄ 7 ' ::.. ,.-, …' ΄ Ώς ϊ'Μ'; όΐ"%δ""' τεχνη µ&σ '"'Ψ'Η"4 " "α'Μ!4 ;1ν «Μάι στν Πν:γι« …! ιδιαωιτ σ] ι΄ . ΄'΄ \ . 4 ΄ ΄ Ψ ΄΄΄ ΄ ΄ : . 1 ΄ ΄ ΄ ΄ ΄ ΄΄ ΄΄ ' ΄ ΄΄ "΄" ' "χ…; Κόκος? Τ.'-΄,' ϊ; 46: "και 'κ'ι)/'(υ ιτ/…..΄ 64 0703 > 4416 από .- «,η ].'ΐ7'.΄ζ ,'γ-.'…» ύκ'ζ ς.,:.'…΄ν,).,…… . ,… ι .… Η»… ί .… .… ,- I Ρ … … ‘ ‘ …' ΄ τελσυν χαρακτηριστικές ίδιοµορφίες του.Σέ δυο διαφορετικες εποχές ζβ1άζπιαται οι ιΡιιι , 4 I I I ( ΄.- t , ." ΄.ι . Δ " ζωγρςωοι που €€ μελετησουμει Οί δ>ο πρωτοι, οι Παγώνηδες, καλυκτουν τις ςΛ-8 τελευται… .- ,. . I ? &». …΄α …!. ες όεκαετίς της Τουρκοκρατίας στο Πήλιο, δ τρίτος, ό ΘεοφιλΟς, εµφανιςεται Οι" Πηλιο ' , , , . .! . Η , ! δεκαπξντε χρόνια µετα την απελευθέρωση τουο 'Ο πατέρτς Παγωνης ερχεται ι , .« ι | νπι το ήπειρω… ,"- "* :… ,… , ΄ ΄΄Ν| , .΄'ι΄ .-.'* τικο χωριο αιονιαδες καί τοιχοχραφει πρωτη τήν εκκλησια τΨυ… ΑΥιΟυ ΆΠµΟιΡν0υ ΌΐΟ ΝΕΟ" . , , , , ' ..' … ΄, ……" >;'΄… 1 Η…" το… μέ τ., ουρά ι…. ….-.…ο(;…ΐ;Μι µέ τ…χ0π=αφίες την Α"… Μαρια… Μο…… 9, | .: I Ξ , . ρ , : .. , ΄ … . , , . .. στό 1802s την 6Αγία τριάδα Άνηλιου οτε 1894, τήν Παναγίτσα Λράκιας στα 1805)s , , - v . τόν "Αγιο Γεώργιο Αράκιας στά 48159 τόν Αγιο Αθανάσιο Δρόκιας στα 182Ο.ι τόν ' .… σ , , " & Δ .… .- , , άγιο "εόργ'υ κοντά στο… κιοσό στα ι834, την Αγια Τριαδα Μακρινίτσας στα 1856 τ καί τόν "Αγιο Σπυρίδωνα Λρ€κιας στα 1838. 'Ηπίσης διακοσµεΐ τό σπίτί τοσ Μπαλντού… µη στα 1810 καί τοΞ Τριαντασίλλσυ στά 1832… . , ." ( , ! ,. l' ‘0 Παγωνης στις αγιογραφίες του δέν διαφερει πολύ από τούς µέτριους λαικους & | : , - µ΄": Ε.… -. :" .- . Ό Ώ - ΄ ,, ό, ΐ ,… ΄ …γι γραφους της ικοχης του. Ιδιαιτερα)στις μονοκρ σωπες αγιογραφιες του τις σου… , I (΄- III … , , λεόει ακεφα σχεδόν ολα -ά πρόσωπα µοιάζουν µεταςυ τους, έκτός από τε τυπικα χα… & I I.- ΄ . . . I r - I I v ρακτηριοτικέ φόλου, ηλικίας και ίδιστητας. Στις πολυπροσωπες συνθέσεις, όπου τα .., r | , β . _ ι.: I ΄ ,… ,. προσωπα ενιασσονται σε συγκεκριµµΞνο χωρο καί ξεφευγουν από την αποµόνωση καί την &κιν " ζ Π "' δ ' 0" έ & ΄0 ΄ ΄ ' ' " " ΄ ΄- . ησια, ι .αγωνης οι ευει µ ιανεση και φαντασια. Εκει, όμως, που βρισκει ΄΄ ; I τόν ξαυτό του ειναι οιητοπιογραφίες καί οί νεκρές φυσεις µέ λουλούδια καί καρπούς, ί ' ι |: O γιος του Αθανάσιος, πού περνει δστερα από ταλαντευσεις τό βαφτιστικό ο… ! νοµα του πατέρα του για έπί8ετο, συνεχίζει τό Ξργο του ως τα 1886n Λίγες οί τοι… I χσγραφίες του, καί απο αυτές οί περισσότερες καταστραμμΞν€ς σήμερα… Περισσότερο ξπιδίδεται στην παραγωγή µικρόν φορητών είκόνων. T6 πιό ένδιαφίρσν τοιχογραφικό "Ι΄ . … … :; του σύνολο ειναι τό τοπία του θεσσαλικσυ κάµπου καί οί προσωπογραφίες του Λα "Υ… , ψηλάντη καί τοδ ΡΠγα Φεραίου στό πατρικό του σπίτι στΞ Λρ6κια, 18?Οι Από τό έργο | , , αυτο μόνο μερικά κοµµάτια υπαρχουν οί ίδιωτική συλλογήο Βιβλιογραφία. Κίτσου 'Α, Μακρή: "Η Δ α ϊ κ ή T έ χ ν η τ ο 6 Η η λ ί ο υ, 'Λ… .............-.....-…-ι- ,-,. θήνα 1976, σελι 209…221… 'Ημερσλόγιο 'Βταιρείας Παπαστράτου 1973ι ;( It ο 4 ,, ή ' ,! r …;- , …… .. , 0 γνωστότερος, καί ιξω από τα συνορα της 'Ελλάδας, λαικ6ς ζωγραφος εζναι &… σφαλδς & Θεόφιλος Γ… Χατζηµιχαήλι Γεννήθηκε γύρω στά 1870 στη Βαρειά Μυτιλήνης … "ή 7 ., ρ " | . I . .…- ΄ Υ u . , ,, . Ν & αωηβος ακομα εφυγε για τη Σμυρνη, που ειχε εντονο ελληνικο χρωµα, κι εκει Κανει 9 -» , ο … , , ν … , εκαΥΥελµξ του τη ζωγραφικη… Δε οωζονται εργα του αυτης της περιοδου γιατί µεσολά… # . . | »: , |. , ,. |: ..1 ,. .; , βΠΟΕ η ΥΨΨΟτΠ καταστροςη του Με")," ΐ;ό :Ξ)( ερχεται στην €πλλαδα, εθελοντης στόν ! & .… :: πόλεμο εκεινης της χρόνιας, Μένει στό Βόλο καί τό Πήλιο ώς τα 192? κσζ ζωγραφίζει …' ΄ ." - . " ' , . ,, |… & & » , |… …' : µι ακουραστη οραστηριοτητα ιοιχους ακο µικροµαγαζα και σπιτια, καθως και πιναχςς σε χαρτονια3 πανιά? τενεκέδες καί σανίδια. Φτωχός καί καταφρονεµμΞνος, ζεΐ σέ υπ… ΄' » , ' | κ' ' ,, » …' . γ' , | , . ., Yak“ αζλιΑΐΓτ"; λι/ :)εζ ςευγε' για την κατριδα του ιυτιληνη. συνεχιζει κι εκει τα "(. ( *.'θ΄ 618 . , ”<- ..… Ο" , , ΄, . ,, , εργο Von και… ακι µις ιοιες ουσκ0λες συννηκες και στις 21 Μαριιου tog 1934 fieOaL~ l ΄ , 1- . » , | ." , : " νει απο τροφικη δηλητηριαση. Λίγα χρόνια πριν απο το Θανατο του γνωριζει τό εργο του ό) γ.'ι.ι.'.'-ι'«ΐς τ'; χιπη…ιΐτπς "τρότης ']'Σλευξ]! Γι.(ΐδγ……Τ-Έι΄ζ|ξΤ|1…ζ και: άπό τότε &ρ),ζ;;…΄ & Ν ' ; . , - .. Ν …. I .. ι," , αναγν6ριΠη της αξιΠ( του φουσταν€λλα αυτου ι…γρηφου. ΛιακρΓπεια ΠΧληνςς και εξ… | r r‘ ΄΄ & ‘ x v νο., τεχνοκριτες ι…) αφιΕρων0ιΝ ί'ι'ξ|Ου(1ια(ΙτιΛ((ΐ (1χ(΄)λι.(ι…, (…'ιργα…,΄ινυνται ξ)(ΌεΠε|,ς έργων . " ΐ-'- "- ,. ΐι- , .. :' | "" " | … του στην µλλαόα και τό ιςωιιρικ6 καί τον αυγουστο του |965 έγκαινιαζεται στή Ήα… , γ(Δ " . ΄ . ( Γ " , . , . , .! κ΄... . .€ " '.΄ , ρεια το µουσειο Θεοφιλου… Επηρξαν, ομως, και ΌφΟδµ0ι επικριτις του εργου τουι , || … , ‘l . p . » Τα εργα του Θεοφιλου ειναι τοπιογραφιες, µυθολογικές παραστασεις, σκηνές ' " ' - - : " 04 . …' : | . " από την µπανασταση του 18κι, ρωποχραφικα ειμαια, µερικες κροσωκογραφιες και λίγες αγιογραφίες. Πρότυπα του λαϊκές λιθογραφίες, καρτ…ποστάλ, είκονογραφησεις .. ,. ΄ … : Γ. : , ΄… |…" ! , - λαικων έκδοσεων, ιωτογραφιες κ.λ…πι εεκινώντας από τοσο ταπιινη αφετηρία δηµι… , ,. - u | | Δ ' » ΄ .: | » ω .… ουργησε ενα θαυµαστό ιργο οπου "κοιταζιι τον κοσμο µέ την αγνοτητα των γαλανων … . | ι , |! ..'΄ . µατιων του". Με μια µοναδική χρωµατική ευαισθησια αποδίδει τους απιστουα τονους του έλληνικοσ τοπίου. | .- Ο. .. , r . .. . … | , ν Μιβλιογραφΐα. Οδυσσέα ΄Ελυτη: 'Ο Δ ω !! ρ & φ ο ς Θ ε 6 φ ι λ o ς, Αθηνα ι9Ι3ι 'Ωµκορικης Τραπέζης της ΄Ελλάδος, επιµέλεια Γιάννη Τσαρούχη= Θ ε 6 φ ι λ ο ς; | : , Οι , ι , Αθηνα ι966ο Η. Λαυπζρη: 'Ο & ω γ ρ ά φ o ς Θ ε 0 φ ι λ o ς ο τ ή Σ µ ο ρ… I a . CV, …: , …' … , , -… . ., , . .… II ‘ νη, Αθηνα 1973ο οπίσης στο Λ΄τευχος της σειρας "ΜΛΛΜΝ;Δ 7ΩΡ;ΛφΟ1" του οικου ΤΙ "Μέλισσα" τα αρθρα= Κίτσου 'Λ= Μακρή " Θεόφιλος" καί "Αγάπης Καρακατσάνηε " " Ζωγραφική τοδ Θεόφιλου"… ΄Λθηνα 1974.ο ί… "Παππά… …. Κ]'΄,΄…?-Ξ'ι"1΄ΠΤ; . Τό ύςςντό συνοδεύει τον ανθρωπο σέ όλη του τη ζωή 316 ζ] γΞννηση "ως πό ? ' ΄ΐ ΄ Α' I , Ν | Θάνατο. Γι αυτό ειναι καί ή πιο δοαδεδοµ€νη τέχνη, με τη µορφή της οικοτεχνί… ας των γυναικών., Κατά την Φουρκοκρατία δεν υπηρχε σπίτι στην €Ήλλαδα που να r v I; I ! ΄ι' :.. Η ». μην έχει ενα % περισσοτερους αργαλειους.Τεσοερες ειναι οί πρωτες υλες της έλ… : ι ", ! ν΄? ΗΡ .-- ΄ » 91 . ": "Μ,.ι »: , . ΄΄ ληνικης α' ν«. ης, το ……λχι9 το βαµ.ακ…, το µεισξι και το λινάρι… Τρεις οί ΄ τυ… ! ποι του αργαλειο6, & όρθιος, & πλαγιαοτός καί του λάκου. 'Ο δεύτερος εχει τη Ν . ΄ µεγαλύτερη διάδοσηι 96 προϊόντα της υφαντικης, ως προς τη χρήση τους, µπορουν ν΄ "l Ο "Όρη. ! " -'΄ “fix I .—’» (], λ.|.)γ [.Ο«, …') Οι; ιριις …κα.υΐ]Οµί-ιζ οι ' , Ν , …. στά υφασµατα φορεσιας -µΞσα στα όποια περι… , | , : ο , χ . I I … … . λαρβανονιαι καί οι "καπες" απο τραγοραλλο… στα υφαντα της οίκΟσκευης … κιλιµια, Ρ , … , ο ( I σεντονια, καρπξτες, µπουχαροσκουτια τι……π…… καί στα επαγγελµατικα υφαντά "για | … |! , - I" f … σουρωµα του γαλατος, λιοπανα, καραβΟπανα. 'Από την καλαισΘητική αποψη περισσότερο ένδιαφέρον παρουσιάζουν τα µάλλι… | , , …. , , | . I ",. 3 , Α . . ,: : να υφαντα οικοσκευης, με την ποικιλια και την ιμΟρψια της χρωµατικης και σχε… Ν I I N | , διακης τους διακοσµησηςι Τα ρ ι γ ω τ & αποτελουνται από αλλεπάλληλες χρωµα… τικίς ζώνες, παράλληλες προς τη φορά του όςαδιοδ.5, που δημιουργοΠνται µέ την I , ΄ , , Ν , Ν ( ,. u ( . , εναλλαγη9 κατα διαστηµαταδτου χρωµατος του υωαοιουι Η εναλλαγή αύτη ακολου… [) . ' , : . ι ; δεί ώρισµξνο κανε φορά ρυθμοι Στά π ε ν τ η τ α ο τ 6 ν & ρ γ α λ ε ι o ύφαντά δηµιουργούνται διάφορα µοτίβα μέ την καλοµετρηµένη εναλλαγή του χρώμαώ. , ,. ( …. u o , | 7' , I τος του υφαδιου στην ιδια σειρα. τα μοτίβα α ουτα ειναι γεωµετρικα η πολύ σχη… I . α' I ι- I µατοποιηµΞνα παραστατικα… κάθε περιοχη τ1ς €Ελλάδας εχει τό δικο της ύφος υ… φαντικης, που χαρακτηρίζεται συνήθως µέ τό όνοµα του πιό γνωστου κέντρου υφαν… ,… .. … | ' ' τικης της περιοχης: µετσοβίτικαι αραχωβιτικα, αμπελακιώτικα κολ.π… "|4 ΠΟ "[ Αν Η). ί,ι.=(αςξ' Έιτς! ΠΜ |… ιζ] (5161 .";'ι-)7Η…( ΠΑΝ λ':(ν; |"? γ | '… ών" ζ(…'.:ι ,ζ,΄-.΄ |ι(….΄ Τα… Σ,… "6011" . τωαο|ι&ιάταν.ΠΡ0?&ν…νί΄ι"€…ψ>δΤψ… νρ7άπΛυ…τη ει… """ΜτκΜψ'57…΄ειμ…ώ; | ,µ.-…… . ‘ ί;"ΐ€735ιΕ, ""Γ&ΐ'5ΥΟ»λανζΐ:'1ιω;ι"'µ"> ια. δ';'α;…ΚζΨΖΗ7α΄674» οιψκ)Ψιο π:λί:67ό, )ςαλι«δοοικ»ρικς)."[πιαιγ|ώ)ιυ)ιµλπ[Άοτέ… :! " . ’ . ' ΄.' ' ' . . .. . . Τό παλλίγαπδ την κουρά των προβάτων ως τό ετοιμο υφαντο3υφιοταται οταδια… ΄ ' ' ΄"' ί "΄ " "" λ' " '΄ ύ ουν τ΄ 'ΐυα"α καί κη επεξεργασια που αρχιιιι µ. το πρωιο π υσιµο για να φ γ .α χ……ιι … ' ν΄ , . , ,… . ": Ι Ν . Ο οί λιπαρΞς Ουσίες? ΛκολουΘει το "λανάρισµα"…τακτοποίηση των ινων του-,η βα… , , ' ,! . . ' " " φη, που γίνεται σε τρία στάδια στην π ρ & σ τ υ φ η, προετοιµασια του µαλλιου ." ο . ξ , να δεχθεί τή βαφική ουσία7 στό βάψιµο, που άλλοτε γίνονταν µε φυτικις βαφες, … … I . κ , U ΄ , έ ω " η, στην εξασφάλιση του ανεξίτηλου των χρωµάτων. Υστε… 0 ν , . ς ' ο ρα γίνεται τό γ ν ε ο ι μ 0:, ή νηµατοποίηση, πού µερικις φορες γινειαι και # | ! . , ,… πρίν από τη Βαφή… Τελικό σταδιο & υ φ α ν ο η. ΣΕ ειδικές περιπτωσεις επακο… , |" ΄ ". : ,- … , . . & Ξ λς;υθζΐ τό ν τ ρ L (s τ ε λ ι α 6 µ α, το )ζ1΄. ιπηµ.α του υφο'…Ψι0υ σε νεροτριβις… Τό κέντημα F ναι περισσοτερο 8ύΧάριστη ασχολία των γυναικών… γιαύτδ δη… ….....…-..…. . | … … . …'. - : | ,, ο , ., , … µοτι…ό τραγουδι το λζ€Ό γλενιισμα ενω %ήν υφανση τή ΧαρακτηΡιζει "σκλαβιά των κοριτσιΜνι" … » & …. … » κ » στη μορφη. Θα µπορουσαν νά χωρισΘουν σε δυο μεγαλες Υπαρχο υν πολλ Στ ,.ζ τιχι , , ο & 'ιπες κεντηµατος5 που !! ς … , , επιδρούν αποφασιστικα , & - κατηγοριες , στα ξιε τ ρ η…; ," , µ…΄ …. Ψ.. ...! . . . …. .? (" . " . " ΄ … τα κενιηµαιαΘ οπου το διακοσµητικα Θεµατα δημιουργούνται µε το µετρημα των ;… | ' Η" , : η * ,, , Η"… » ...,"- . , , ΡολΟνιων και στα 0 χ ε 6 ι α ο ι ας οπου το αλλα;δ Θέµα σχεδιάζεται πανω στο " , … υφΠΠΜν ναΓ εκτελει ται µέ πιο ελεύθερες βελονιξπο , ακαι Κ ο ο ." α 1 |). ή ρ α 1, α τ "η ς '? λ λ η ν [ κ η ς ) o p 6 ο ι a ς, ΔΘήνα 1966. Μουσείου Μπενάκη: Κ ε ν τ ή… μ α τ o "Η π ο ι ρ ο υ κ α ι ="Η π τ α ν ή σ ο υ9 'Λδήνα 1965. τού ϊδιουξ Κ ε ν τ π ρ α τ α Σ κ 6 ρ ο υ,"ΛΘηνα 9656 "Άλκης Νέστοροςε ? & ‘Y φ α'ν … τ 6' 1 ρ ς Η α κ ε δ ο ν ί α ς κ α 6 τ τ ς Θ ρ α κ η ς, ΄ΔΘήνα 1965Θ ΧωΞ …΄)΄«. ΐ"΄ι΄)ί'Τ 11?!" δΌΠΠΞΤΌΝ;Ξ. Ο L Η Η )'ζ Ι L A N D Έ ?? Ή ]? ξ΄ν Έ Έ Ή Υ Λονδξνσς Λημι Λουκύπουλουε Π ύ-ς 6 ο α ί ν ο υ ν κ α ί ν τ ύ ν ον… τ α L ο έ λ ζ τ ω λ ο 6? ?ΛΘηνα ι927ο Κίτσου 'Α… Μακρή: "Υ ο α ν τ o Θ ε ο… ζΩ;ΏώΞ & ΖξΩΩνη έζΐξχ Τζέι... Μ.-Η(.)Έΐ΄ΐΈΐΞΞ….…-.ΐζΐΐζ--… 'ΐΐ "Ψ…" Τό µέταλλο δουλεύτηκε όρκετσ κατα τά χρόνια τϊς Σιουρκοκρστίσες καί ύργδτερσ… Kai «τα µικρότερο χα.ρι6 ακοµα ύπΐρχεε νΓοτν ιο ύν οχι κατα… σκευϊς,΄ & ,! χρησης. Κυρίως εγινε σκευή έξσρτηµύταν οικοδοµξν (σιδεριξς παραθύρων, /χ :) ζ -… … Έ) ι?) . | ες |ζ.΄ιι':'ι ) , ΞΩΚΥ1Χιξ καί ύλλωνι οι χρΞ΄ΐ υ…ι., τουλάχιστον επισκευ,ς και συντύρησις η ιοΌ .. |: - ρ, τινΞς>ιπ, τ τσ,ςες σιδ€ρου λΞγοντσν ! σιδηρ ου κσι. τού 3143 …λπι) κσρ Ν Ρ λιου γιέ τΌν κ κλειδαριές, σιδερύδες % γύφτοι , αντικειµένων ΜΟθΌµΓΡΌνΞς Μα Ο ο…" µεντεσξ… 'ίιζν, ι'!/"ι.μ.α, " οχι τεχνίτες τού »! Α' . .. ΄ (, µόνο γιατί πολλού γύφτοι Ξςσοκουσσν τύ επ; ύγγελµσ , αλλά και κατι ολοι παίρνουν µαύρη ύψη άπό τούς καπνούς τού κοµινιοΌ. 96 χαλκό τόν δούλευαν οι "χαλκιόδες" % "κσλσντζΈδες" πού κατσσκεύ αζσν σκέυη µαγειρικΞς (ταφιύ, μπρίκισι.) ME ορείχαλκο , χυτό , κατα… σκευύζοντσν ύντικείµενσ έκκλησισστικϊς καί οίκισκΞς χρήσεως. Κέντρα … … ΄ν΄ … ' . κατεργοσΐσς του χαλκου ηταν 6 Θεσσαλονίκη, τό ΙωΞννινσ. η Έρίπολη. . , β % Μακρινΐτσα. τό "Άγιον "Όρος και η Κύπρος (κυπριύ % κυπροκούοουνα)ο Κύριο κέντρο όργυροχρυσοχοϊος Ήταν % "Ηπειρος (Ιωόννικο Κολσρ… Ρ ? ,; » u . - ρύτες ) Ηταν σέ χρηση διάφορες µορφές δισκοσµησης οπως το σαββύτι ( ,νθειη µούρη ύλη µέσα σξ χσρσκξς ), τί χτυπητύ σπύ τΐν πιοω πλευ» ού που σχηµάτιζαν 6νΞγλυφσ,τύ φιλιγκρύν καί Ράλλυο . . Η ' , . , η'…. … , , . ι .,΄ …,.:… µµ "Ο" Κξ-ζ ηζ;ζνι=.€ξζ4'1ΐ'| ΄(6γ…'νμ, "") ιΣΦ.ζ:ιΐπι.λν.ιλ για…-ς…." (=…ΐµ΄»Ν «ΣΑΝ-Μίνι )΄µ"?-΄…λ/ "Κα…-8 ' . .. " "…' '- ,/….* *,… . ι…. " .… ι,….;..…….. ιζ Γ ιι;ΩΛ Λ>ε'ι(. 66 ωάηόΨ…άΟ χώ;…ι-ροΟΩ;…ι4Ό;ί" % Θ,ΖΛ6!νΟ,/ΉΥ'α=((θν&ί'"Άΐ"1 , … .. . . . . , ,… τ … .. '… … . . ΄΄ - ' ιπ«ιιλα.«:.(Μ… Έ|μΐθ ΛωΉα, LOOK ?ι:σι ελ9ι 20 δΙωο ΓΟα υεµ3 Μιγαµ€νπδι ΌΥ6ΐσγΉ 'ΐζ . ., | τ?! η΄'7 : ."» ' Ι. : …' Χ--,… .) ((.Χ:"…', ΙΤ" ' . |. ., -…κ.- Ι.? τα "…' ,?! viz-11‘ H, ι… (.| (Α,… µε… µέ :. χιτ! …. |): ΄|.1(.ξ ,.| ς,…/,,-..,ιρ… ,.όιιι…Μ, µονη ο . 5υαιωιγλςνψιξ …ρκ11Λ»ο1ιΛιγππι3 36ηιιππ (κπ21'γριω. 9(Π1…ικ0ίΜΠ ,ισγ(ι; 33;.κεπτΗ)κ I ADQQOAAMB§ ρ1σωΧ ργγρ ροκ σύρραξη οι ςπς; "οοαγλρΛρ ργΏΜρΧ 30 σι3Χ …1οιο ρκ1ιύσοσκυ1φ ργγρ 2ικ ρ1σρΛοκΆι €>3ωισλι1-3 33κ1οοιατκ 6ροαρο;πο αοο23γικο ροκ ποοργλορ1γ ;οκ λαυΧΞι3σ Λ"Α01Ή311χΘζ αρα υλΞλ63αΠµ µακ 4 .: …»ο3π1κ3 QuAmugvo 30M οκ1ΛΧ3ι σας βΌΞΞΛΩ AAOAXABQ (53ουλ3η) 33 ασ you (οπΛ1κρΠ '1γροκοοΧ δοΘογ;κ3ρΦ) ρ1σφΧοσολρΖ ρκπο3Π 9ο οπι;πο οι ςµκπαοικ3ι1Χσρ Αξικ 3%λ…λριοκ υπ; ριΩιοατοκ & 1οΛπ3 ο1ο … ή ; & 21 ΩώοοΠ µα χ3 . -;απόκ μουγαρ σοκρ '3Βγαώ % στου ιυ ο …υοο οσοι Ωκ1ιισγ3λλρκ3 α 1ΟΛ13 οιοοΏρ1ςχ )"κ1ώιολωΞ µππγ01 .) A91 ρα; σλ3αο, 3σακ3 οσΞΛρώ δοώο ΛοοΧ3 ποώοο&υ2 δ3αφσ13κ ? go )ργγρ 2υκ προασοΦ I - " . | ( ι A :) κ η . ρι ρΑ39αος &; ιδ3ςρ1Λοπχ το δφκσ ιοιΛ;κ ργγοκ ΛρΞόΞκρ µκ1ώρσλοΏ η & ΄ ' ' | Ο Η ' ," . "ΟΏογρλοοοοκο ποπ οΛ1κκοκ οσύορ ρΛοΑυκ ριοκ οιΛςδ ;… );γοοκ οι 199 ογοι3κ ? 1λ9πσα οι €πκ;ιαοκ θα έδΩοργρςρκ ρ ίδµιο3σοΧ o AOAAE 5ωκο .) ,σς -η 53α3ηπποκοιρΠαΧρ ρω ρς1ιοη A3Ao σκοπ1µίιοΧ α…:» Λτ;5α Η '39 αΧ3: « …; ΞΞκχργ 33Ξκ1ιωοπ3πµ Όχι λΈώσ0π ποτ Λογο υλσΞ ρα 1ΏΛ13 δυιύιρποκ σαγιφλ= : η r" , … « ί - -\,-’r …) . .|-. « ροκ ι1ο;έολοοιυχ ρι "αοά3γ3ιο3(…3Π 13γρκογ1ώ… ρα 3» …ω3οΧοκο Λ91 391 Ό2ΗΟΛΟΉΞΟ Ώκ1ώοοισΛαακολσω3λ ΞαΞοο1οοπ63κ ? ροκ ςοπγ .! …σο3 σοι εκρν ? οαι σαλκ;ι 3Ήι ποπ 33ο? αξια ροΞικρσοΧ οκπιορ αρα ;ή ΛΨΛ]ΛΛΌ??Σ€ΛΈ1 Ωγρκ & ΐ5Ώι δοώς οΧροι οι 3ο σοπγοοζ σοι µΧοπσ3κ ? οΠ "936 οσοι ρκ1ισ3ιοραυι3π ολοιΛ3 οι 3η υ1οοΧοσολεΖ οι 3ωκο 'ογοαρο ρκπαο -1ιπγοπ οσΒι;ο1ςγ 3ουισοο1σ-; οο(313πυ Έµα δασΉςρΞ ςοα13οσ Ωρα Ωοωώσρσ Ώ …ρπρ ? ;ιρ1λ ρ;γ1κ1οκ αγΡλ3π 13Ώρποαοσυκ αΛΚ3ι 'λκπσγ Ωκπαφσ13πµ Η, ') ' "τω-ι Κ.] Πωλ. ς1Ο'.!)Ρ(.ξλ Μορ (ηοοοορ1λρι) 33ιπαγλογσ? τσκζποΛςκ3ν3π) πσώογλορπγ 1οσοιορσ 1ρκ δ3ΛΟ&ΉΞ&1ΧΟψς"Λ9190 ρκο πο;κ τα) σοσ;Υ Πυ31ΛΠγγ3 σοι ρ13συυ ρα σγο 3ο 1) Λρκαιο;κσοκρ ροκ αωι;ιοκπρ;3 αΏι αυγο ύ3ι3ΑΧ31 ΏΞορπγ1Χ οποτε σοι αρα plow ADLQAJHBj µισο yup αιρ1ι 5ω]σακ ργγρ . 3οαλσ31γγυκ ροκ αΈώ …σοΗ Αρτ ο]γ1κ1οπ A91 ροκ οιοισ1οπ Αµα Γοιοογπ αοι ρπλ σαφή 1χΟζ "3οΛΧ …ξι δύο δΞκχυγ &&… ρΛρη προ 130ασ…3ς ρα λ3εοαΗ ρ1ικµρ δοση3αΗΠ Η, αχ] | €.] 69,4; | ΄." ' ΄ '. …'΄ .' . .) "»; … "» .! . . - . . ' .. Η……) ) »! &] 211) Ά,Ω'.)) επ…!) ,] Ε)3->;'&ξ ) !) 31.31… )..…;… ….. ΕΠΙ ι , , > ", «&… &) , . . ξ … . ΄ | | - & , .… … . .… , . . .,- ? η… .. µ…. ", . , . . .) "… …'…) ο")… 3 Μ …. )… ι a! A. …… , ; …» … ,; . .….) ..… ' ι , . , . . _ .… , λ ,. . …. &; 543) µε, «32΄ΐ)'"« ": "΄-΄ΐ!΄.'ΐ΄Ξ "…? . 33413) ο"…"ζ ζ'…ζ»ξ ..΄,΄' Ζεί; ,;΄-'΄ ΄ !! … (; Ξ-?;ξ ,; ; \ ' Δ ,.) Η; '; .…) | ϊ .. … , … .| 1 . ι . ….',ι…1 0.3) ένα, της…) Ή…|? 4.,) , ,,χ.…)', ' ' [ µ 1Δ… " . β΄1 412133, =…) : . « ν1.;εζ …. ' ' ' ' . - - >. , … ΄ * . I . . ..,- ;….Σ . -" ι΄΄ι » … ζ .: & . , . | . , .-",-…ς…ξ] ζήΏ'19.΄( Ι΄.:3'Χ" :, Έ . ΄ ΄΄ ΄λ.΄΄' ?"? ΄!) .? 3! ι'4&ι , να; ν)'΄,΄>1| ., ! )."? ' 1; , #4 …"." ….,… … . , . ., …. ,, , , 4 ,& Πρ; σέοσζµωιω ΡΘ - .» &. , ; , '& . …;" ΄ - . ,… …»… Χ ξ; : )) ,; … . » . . … . 8 »? ,')…ν10ι/ 'γ.3,……,ς[υ';3µ .?" ;??? …δύξι 31.41;)-,|ΐζ"/Γ;Τ:;ζ ι:)ζ4.Ξ.,";Μψ|, m) ' …'.>;', , ')…]Ν3΄-;-')'.7?)ι)΄) , .., …… γ;……'…ζ;'ύ;'…… ι . . . |… . η κ,. , . ,… . …… ν ….. …… .,… ..,, ""; ώ,13! ' "π.Σ' & . α' ; )ι=η …Ά…ςέσ , -Λ . …;γΐ|"η | "" (|1, (ιι ( ΄…>(…2.ογγρα3Η >)… κ'1Λ.ιγγµ[= σ΄.ξ.1Λυλσί3'όιλογκΞ & :Ξόκσπ οο913χ)996ι ιαµρρ,δ ρ A b 3 d o © © & κ A A & γ γ &. ο Ε ι | ".---ιΜ"--ί"………|ι'-Ε… ο ι ο Η 9 fl ο ο Χ ] o κ ο ι ο Η ρ ι A 3 X πεσψΖ δακρΠ 2ρ3ώρσλο1γρ1Ξ …) ? Ρ µξ τήν τεχνική τ&ν "κεντπτδν" % "σκαλιστ&ν στον αερα" . Φηµισµξνη εΐνσι & έπειρώτικη όργυροχρυσοχοϊο. Ώιβλιογοσήΐπ: Κΐτσου έ.Ή1κιΞε ? ζ ω γ ρ ο φ ξ ο & η ο τ ο ν ι κ & ς. το ΒΗΜΑ 11…9…1966. Φου ΐδιου: Μέτσοβο, TO ΒΗΜΑ 22…9…1963. τοΌ ΐδιου3 "Οταν of "Έαληνες καρτεροΌσσν τό Βοναπάρτη. TO ΒΗΜΑ 14…7…1963. Μ.Γ. Μεροκλζ: 'Ο ο 6 γ χ ρ ο ν 0 ς λ ο ϊ κ 6 ς π ο λ ι τ ι ο µ ό ς ΟΑΘ.ξν .97". "π""υ Ρου)=λίµη: ξΗ Α 6 κ ο τ ο 3 Μ τ 8 τ σ ο ρ η Γιάννινα 1ΏΤΓ. Βεγγελι;Ής Χ1τζηµιχόλη: Η π ε L p 6 τ L κ χ ν η , 1ωόννιν1 1930: "= κ ή τ - τ , .. "& 93 χωριά το; Πηλίου ειναι νεώτερα Χτισµατα. Κατά τή βυζαντινήΐ µοναστικό βουνό. Γύρω άπό τά µοναστήρια καί σέ άλλους πρόσφορους τόπους δη… µιουργοΠνται µικροί οικισµοί. Τό φαινόµενο τίς δημιουργίας ορεινών οίκισμδν εζναι γενικό στήν "2λλξδα κατά τό 160 αιώνα έζ αζτίας τών κακουχιδν τόν κα… τοΐκων στίς πεδιάδες όπό τίς μετακινήσεις τόν τουρκικδν στρατευμάτων καί &πό τή δηµιουργία µεγάλων τουρκικών ιδιοκτησιδν άπό &ξιωυατοόχους τοδ Κράτους. Τά πηλιορεότικα χωριά άναπτύσσονται γρήγορα χάρη στήν ομιαυτονοµξα τους καί στή γονιµότητα τού έδάφους. Σηυαντικό προϊόν εζναι τό μετάξι. ΄Ήπειδή δέν ύ… πάρχει τό κατάλληλο τεχνικό άνΘρώπινο δυναµικό κιά νά καλύψει τίς µεγάλες , άνξγκες τον άναπτυοσόμενον χωριδυ, κσλο6νται τεχνίτες άπω τήν "ΗπειρΟ; κυρς… ως, καί τή Δυτική Μακεδονία. ΧΠΧή53Αύτοί άποτελοσν τή µαγιά γιά τή δηµιουργία πολυάριΟμσν ντόπιων χτιστάδων,ξυλογλόφων, λιθοξόων, χαλκουργδν, ζωγράςων, άρ… χιτεκτόνων κ.λ.π… 96 σπίτια TOG Πηλίου, χτισµένα στόν τύπο τοδ βορειοελλαδί- τικου άρχοντικοσ, στολίζονται ΗΕ ξυλόγλυπτο σταθερά στοιχεία, µέ χρωματιστοός φεγγίτες καί, συχνό, μέ τοιχογραφίες…Οΐ έκκλησίες, µονόκλιτες Η τρίκλιτες Ba" σιλικξς τοιχογραφοδνται καί &ποκτοΞν ξυλόγλυπτα τέμκλα, δεοποτικούς θρόνους καί εζκονοοτάσια . Βρόοες, καλντερίµισ, τοξωτά γεφύρια συµπληρώνουν τήν χαρούµε… νη εικόνα τών χωριδν 106 Πηλίουο ΄Λξιόλογη εζναι καί & πνευματική τους &νάπτυ…- ξη HE τή δηµιουργία βιβλιοθηκών, λειτουργία σχολείων καί τήν ξμφάνιση άξιόλογων λογίων, ιοπως & ΚωσταντΞς, ό Φιλιππίδης καί δ Γαζής… Σιγά…σιγά, καί κυρίως κατά τόν 180 αζώνο & τέχνη του Πηλίου πλουτίζεται µε καινούργια στοιχεΓα πού τΞς δίνουν Ενα ζαρακτήρα περισσότερο χαρούμενο καί αζ… σιόδοξο. Τόν τόνο πιά στή ζωή δίνει & &νερχόµενη καί προοδευτική τάξη τών βιο… τεχνΞν, τών έµπόρων καί τών ναυτικ6ν… Μετά τή δημιουργία, άπό τά μέσα τοσ 19ου ab évay τής καινούργιας πόλης τοΠ Βόλου & οίκονοµικ€ καί πολιτιστική ζωή τ6ς περι… , οχΉς συγκεντρώνεται σ'αυτή και &λλάζει µορφή. …: ή . ,. I I | #… l .- -,- η , &… [| , ' ' | ,… ?. ,'΄ κ . . ΄ζ΄΄ς» :…- [ή . , . Ώ.µλν:μ.ε…- Ήιιόου Άι'……'Ό4)ΈΚ /…λ' Ή"' ζΧΜµ1 " Π ?ιΟι,) ι . ,… : η; ΄.- /΄'|ζ,'΄΄ζ.τΧ.|΄ι΄.ς ΄ϊ "! | 6 . 7: &… &… «Δ…; Δ…… /,Α/, Μπα ; ΗΑςς/+|α |3/θυ/+ω3 κ»? |ιτποδ΄Ό,…… 5 Θΐέ/;]Ον(|ς I χ 1' , 1 v η . 17- ΔΓή Γ,… 1 8 ΜΜΜ! χ (, α) 3 - -… ('Η? Δ)… & (Ή; 1 Γ……Γ…ΐ/7 δάζ|'/||ξ ! |1 , ζ) / Π | ' ( . Η : » Β' ;Οφ)΄Μ ΚζΛ/ υ]ζ,)Οωΐ … ( Κ α…ωΏως ) …€ & ( & … /ΐΔ=΄Ήξ άΐΐ γτ…- ΄- ζ 32/4. ;, & ""… έ €&ΓΓ7 (µε? & σ) ; ::: _ I) Ήζ LID/30A," ί-µΐΜω (Ξπ(.΄(ζ΄ ΄" ; ;;;…- ? GAY (µ ήσυχα, &&…λρ, Γ Α AA 1 Α , η ς,ΔςΛςςΑ5 , Λ…… Μ…… 12ΜΜΑ "Ο ξθ΄ .)| ΄ "" ΄ | γ . || : '΄ | | .’ :! …. … , , ? /ί … ν ( & xx " ' ή … … , | …/ … ΄ …… /%%&ε … ) 72 3677/78" 3/ΘζζΘξρμαΥΔα/ &… φακούς ΡΛωυΐξ ΚΚ€Ηπ€Κδ …, αΗκΜ…ε μΑρ…ΔΑε(κε… πεέ) 4s.— ευ… 11U1':5 ΜΜΜ/… …- 1U ίζΜζΠ/+) [& … ΝίΚΟΔΗΞ Κ©ςικη.%ΟΡΌ υωί _ ζΐλκ€ Γ€**΄Μ "& 3 Η. ΜΜΑ ΝΑεσ…οΛ) (ΜΑΜΑ) ?. "(2662 ζ070'ι;7ς . ///7?%6΄) & "ΖΜΔ>όψα Λ|…µ αν… ΜΜΑ! &. Α, …η… ©…ΏΐΜ ΛέΜΜ

Results 11 to 20 of 25