Ωΐω/%% 669… & ΄υέσ> ιώσ>; Ο κ l €φ…Ρ€θ !. ξ ..: ι ..».*..…,……ρ, «Χι. … . |. 54. : ο.... ' & …΄ζίξί΄Λίξ[Η 27 ΟΚΓΩ!)ΡίΟ]΄ I999 εγινε. και…» .!!- Αποδίδουν καρπούς οι προσπάθειες του Δή μου Βόλου ΞΘ10άξξ0υ» Παραπε΄μπεται στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο το Θέμα'προς ουζήτη ση, γεγονός που ερμηνεύ ετσι το Θετική εξέλιξη σηµειώ- θηκε χθες για το κτίριο του «Ματσάγγου», αναφορικά µε τις διαδικασίες υλο- ποίησης παρεμβάσεων για την κατασκευή κτιρια- κών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας και πλατείας µε υπόγειο γκαράζ, που είχαν ανασταλει΄µετά από την πρόταση του προϊσταµέ- νου της Ε' Εφορείας Νεω- τέρων Μνημείων κ. Πα- λιούρα να κριΘει΄ως διατη- ρητέο ιστορικό μνημείο. Ρεπορτάζ: NTINA ΠΑΠΠΑ Η απεμπλοκή των διαδικασιών έγινε µετά το έγγραφο που εστάλη χθες στο Δήμο Βόλου, με το οποίο κοινο- ποιήθηκε η απόφαση του Υπουργείου Πολιτισµού να παραπεµφθεί η συζή- τηση του θέματος στο Αρχαιολογικό Συµβούλιο. Στην κατεύθυνση αυτή. όπως είναι γνωστό. η δημοτική Αρχή του Βόλου είχε επικεντρώσει τις προσπάθειές ι …. . .-«-.-…- …- -..…" . . ….....-.-.,.΄: ι ί ; της το τελευταίο διάστηµα. με στόχο την κατάθεση των προτάσεων των φο- ρέων της πόλης πριν την έκδοση της τελικής απόφασης από το SCI: 30', είο. Η παραποµπή της εξέτασης του θέ- ματος για το χαρακτηρισμό με": ους ή ολόκληρου του κτιριακού συγκροτή- ματος …Ματσόγγουυ ως διατηρητέου από το Αρχαιολογικό Συµβούλιο. ανα- ζωπυρώνει τις ελπίδες για την δη- µιουργία του έργου. το οποίο κυρίως από τη δηµοτική Αρχή του Βόλου θε- ωρείται ως ζωτικής σημασίας για την αναβάθµιση του κεντρικού ιστού της πόλης και την επίλυση των οξυ|ιένων κυκλοφοριακών προβληµάτων στο εµπορικό κέντρο. Πιθανότατα την ερχόμενη εβδοµά- δα. οι φορείς που εµπλέκονται με την κατασκευή του έργου θα κληθούν να παραθέσουν τις απόψεις και τις προ- τάσεις του αναφορικά με την σκοπιµότητα χαρακτηρισµού μόνο ορισµένων προσόψεων του κτιρίου ως διατηρητέων. Οι προτάσεις του Δήµου Βόλου, ?……|ι.'..…ώ,.:#ι ιν";ΐ.*.τ ;΄υ-.΄΄΄΄ . του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Μαγνη- σίας για το θέµα που έχει ανακύψει µε το κτίριο Ματσάγγου. θα κατατεθούν στη διάρκεια ηµερίδας που θα πραγ- µατοποιηθεί το προσεχές διάστηµα στο Βόλο. Στόχος της ηµερίδας θα εί- ναι η παράθεαη όλων των στοιχείων που διαθέτουν οι εμπλεκόµενοι φο- ρείς. τα οποία Θα αξιοποιηθούν και ενόψει της σύγκλησης του Αρχαιολο- γικού Συμβουλίου. Η Πλατεία Ελευθερίας Κόµφ0ηκαν οι αντιδράσεις του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων για τις πα- ρεµβάσεις που υλοποιούνται στην Πλατεία Ελευθερίας µετά τις εξηγή- σεις που δόθηκαν χθες από το Δήµαρ- χο Βόλου κ. Μιχ. Ι(ουντούρη και τον αντιδήμαρχο κ. Φ. Πρωτοσύγγελο. στους εκπροσώπους του Συλλόγου. κατά τη διάρκεια συνάντησης που εί- χαν στο Δηµαρχείο. Όπως είναι γνωστό τα µέλη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων διατύπωσαν σοβαρές επιφυλάξεις για τον νέο σχεδιασµό της Πλατείας. επισημαίνο- ντας ότι έχει αλλάξει ριζικά η φυσιο- γνωμία της. Παράλληλα. εξέφρασαν τη δυσφο- ρία τους αναφορικά µε µη ενηµέρωσή του από το Δήµο για την υλοποίηση αισθητικών παρεµβάσεων ώστε να παραθέσουν και τις δικές τους απόψεις. Για το συγκεκριµένο ζήτημα δόθηκε από το Δήμαρχο η διαβεβαίω- ς απεμπλοκη :", …ι ι ΄…ι..…'…΄]' ' . ….ρι.ζ, . "Μπιτ ι….ί-ν - ση ότι η ενέργεια αυτή δεν έγινε σκόπιµα, καθώς οποιοδήποτε καθυ- στέρηση του έργου Θα προκαλούσε µεγαλύτερο κίνδυνο να χαθούν οι πι- στώσεις, οι οποίες προέκυψαν από τη ματαίωση του έργου πεζοδρόµηση του ανατολικού τμήµατος της οδού Ρ. Φεραίου. Οι εκπρόσωποι του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων στη συνάντησή τους με τους κ.κ. Κουντούρη και Πρωτοσύγ- γελο ανέφεραν ότι υπερασπίζουν την επιλογή της δηµοτικής Αρχής να ανα- βαθμίσει τη μοναδική κεντρική πλα- τεία της πόλης. ενώ διαφωνούν με την ολοκληρωτική ανακατασκευή της, κα- θώς όπως δήλωσε και η αρχιτέκτων κ. Ελένη Γαλλή -Ποογκίδη. "εκτιμάται ότι από χώρα αναψυχής θα µετατρα- πεί σε χώρο κίνησης, αφού από τις δύο πλευρές της On είναι ανοικτή και θα διαθέτει διαγώνιο… άξονες-. Η επιστημονική άποψη και η συνερ- γασία των μελι]… του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων. όπως ανέφερε 0 K. Πρωτοσυγγελος "θα ζητηθεί για τις υπόλοιπες παρεµβάσεις που προ- γραµµατίζει να υλοποιήσει ο Δήμος στις Πλατείες και τα πάρκα της πόλης…. O κ. Πρωτοσύγγελος αναφερόµενος cxduj στις εργασίες που γίνονται για τ "ν ανακατασκευή της Πλατείας Ρ'-.ευ΄ 'ρίας. επεσήµανε ότι σχεδιάζεττ.ι :: αύξηση των χώρων πρασίνου και c εμπλουτισµός του εί- δους των υπαρχόντων φυτών που θα προσδώσουν περισσότερο χρώµα στην Πλατεία' " ι:".ε'.: ταση των χώρων από τις πλευράς τι οδών Ανθ. Γαζή και Γαλλίας κ τς ) ι.΄0ως της Αντωι νοπούλου΄ καθώς κι. η φύτευση νέων δέντρων και η :"-ι,ι:΄ :'.'ση των χώρων µε νέες πλακα… ριξτε! ς. Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία ι'.":αγνησίας Υπεραμύνονται τα μέλη της Περι- βαλλοντικής Πρωτ:χΕ υλίας Μαγνη- σίας της επιλογής τη… δηµοτικής Ap- χής να γίνει η κοπή τ'…'ν γερασμένων και σάπιων δέντρων '.-'τό την Πλατεία Ελευθερίας. διαφωτ (όντας παράλλη- λα µε την διαδικασία που ακολουθή- θηκε για το συγκεκριμένο θέµα. Ειδικότερα σε ανακοίνωση που εκδόθηκε χθες παραθέτουν τις απόψεις τους για τις παρεµβάσεις οι οποίες γίνονται στην Πλατεία και συ- γκεκριμένα αναφέρουν… εξής: «Πολύς λόγος έγινε τις τελευταίες µέρες για τα δέντρο της Πλατείας Ελευθερίας που κόπηκαν από τη Δη- μοτική Αρχή. H Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας ήταν από τους πρώτους που προσέτρεξαν για να δουν τι συµ- βαίνει, μετά αιτό καταγγελίες πολι- τών. Διαπίστωσε ότι πράγµατι είχαν ήδη κοπεί δύο δέντρα, στα οποία o κορµός είχε σημάδια σαπίσµατος και είχαν αποµακρυνθεί καποιοι θάμνοι Ζήτησε αµέσως την άδεια κοιτής από τον επικεφαλής του συνεργείου… την οποία δεν διέθετε. Ζήτησε επίσης να δει τα σχέδια του έργοιι τα οποία επί σης δεν υπήρχαν… Μετά από λιγη ώρα εµφανίστηκε ο σύμβουλος τοιι Δημάρχου σε Οι΄|ιτιια πρασίνου κ. [Βασ. Σερβετας o οποίος ιταρουσίασε κάποιο σχέδιο το οιιοίο ήταν µνηµείο ιιροχειρότητας. Enthu- ξε επίσης τρία ακόµα δέντρα τα οποία επρόκειτο να κοπούν. εκ των οποίων τα δύο έγερναν και το τρίτο ήταν από παλιά κοµµένο. σχεδόν στη ρίζα. και είχαν από εκεί φυτρώσει δύο κλαδιά το οποία ήταν αρκετά μεγάλο. Δήλω- σε δε ότι στη θέση όσων είχαν κοπεί θα φυτεύονταν µεγάλα δέντρα. Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία καταγγέλλει τη φιλοσοφία με την οποία αντιμετωπίζει τα ζητήµατα συ- τά η Δηµοτική Αρχή. Συγκεκριμένα απαξιεί να ενημερώσει τους πολίτες και τους ενδιαφερόµενους φορείς και διεκδικεί για τον εαυτό της το αλάθη- το. Στοι. πίσης της φιλοσοφίας της είναι, χι το τι θα διασώσει, αλλά το τι θα κόψει. ':'τ:. ;,….….ϊ?." "& & … ότι…" «η ' :…"-΄Όλ ΚΏ.ίί ' " &… από το «φιρμάνι» Παλιούρα Θεωρούμε ότι είναι πολύ σοβαρότερο ζήτημα η καταστροφή του συντριβάνιού. το οποίο είναι δε- µένο µε την παράδοση της πλατείας και της πόλης και της περίφραξης και όχι τόσο τα δέντρα τα οποία πράγµατι µπορούν να αντικατασταθούν. Τα ιστορικά σημεία αναφοράς της πόλης (Αχίλλειο. Ματσάγγου. Πλ. Ελευθε- ρίας κ.α…) δεν είναι αναλιίιαι|ιο. Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία δεν έχει (πατήσει να συγκρουστεί |." την παρούσα Δημοτική Λρχή στο Οι.- μα των στοών… Μα…… έχει …… προσφυγή στην Επιτροπή τοιι άτι- 0ροιι m του Νότιου 97… και ο… (… νι΄|γορο του Πολίτη Οιιως και…… ναι στο υπερβολικό κλάδεµα των ι." ν…ων της πόλης Είναι όµως κατά της ιιιιιρβαλ… και… προαιια0εια εξιαωυης των .'.. νίρων της οδού Κυπρου µε αυτα της Πλατείας Ελευθερίας είναι ατυχής » αι. σκόπιµη. Στην περίπτωση της οδού Κύπρου δεν υιιήρχε κανένας λόγος κοπής των 17 κυπαρισαιών που ήταν θαλερότατα και είχε βρεθεί λύση να ενταχθούν στο πεζοδρόµιο που δη- µιουργήθηκε. Όπως συνέβη µε την επόµενη συστάδα 15 κυπαρισαιών που γλύτωσαν την καταστροφική µα- νία της προηγούµενης Δηµοτικής Αρ… χής που καµμία ευαισθησία ή σεβασμό δεν επέδειξε για το πράσινο της πόλης. Δυστυχώς και η νέα Δημοτική Αρχή δεν έχει στα πρώτα της βήματα επι- δείξει την πρέπουσα ευαισθησία για τα δέντρα και το πράσινο της πόλης που ιτερι|ιέναιιε--.

Εξ…γς(,γ… "Θς6,…Άϊαζ 26,λο΄ΘΞ σε? 5 Συνέστησαν άτυπη Επιτροπή για θέματα της πόλης …. Ενστάσεις αρχιτεκτόνων για πλατεία και Ματσάγγου Το δήμαρχο Βόλου συναντούν σή- µερα στη 1.30 το μεσηµέρι … αρχι- ΄Ι΄ξι΄ι΄(ιΠ'΄ίΐ( του Πόλου ::. να ι.: σσυι' ;: 'ιζί του το θέμα. Ντι? *.- ΄σης της Πλατείας Ελευθερίας και κυρίως το είδος της ανάπλασης που επιχειρείται από το δήμο. αιτή- … .'ι :," ,, Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΜΟΥΛΗ ' ι αρχιτέκτονες αντέδρασαν όπως είναι γνωστό στο κόψιμο των δέν- δρων της πλατείας, χωρίς ουσια- στικά να υπάρχει σχετική µελέτη για το πράσινο η οποία τώρα εκπονείται από γε- ωπόνο-καθηγητή του Α.Π.Θ. Πρώτη παρέμβαση του Συλλόγου έγι- νε την περασμένη Παρασκευή στον αντι- δήμαρχο Φίλιο Πρωτοσύγγελο και στην Τεχνική Υπηρεσία του δήµου. Παρέµβαση 'η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αναστο- λή των εργασιών στην πλατεία Ελευθε- ρίας, τουλάχιστον στο κομμάτι που αφορά το πράσινο. Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Μαγνη- ιδίας, εκτιμώντας ότι υπάρχουν και άλλα έργα της πόλης για τα οποία πρέπει να υ- ' πάρξει συζήτηση και προβληματισμός, …συνέστησε άτυπη Επιτροπή που κάτω από την εποπτεία του Δ.Σ. θα παρακο- λουθήοει συστηματικά αυτό τα θέματα. Η Επιτροπή του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Μαγνησίας απαρτίζεται από τους Ελέ- νη Γαλή, Δηµήτρη Φιλιππιτζή, Ηλία Μ'"… Η πλαεία Ελευθερίας σήμερα Ψαρρέα, Κατερίνα Ζιζή, Μανώλη Αρχο- λέκα και Δημήτρη Γαλανό. "Πολλές φορές διαβάζουμε στις εφη- µερίδες για το ένα ή το άλλο έργο και λέ- µε, "καλά, εµείς πού είµαστε;". Βεβαίως υ-… πάρχουν μέσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση συνάδελφοι και εξαιρετικοί, αλλά είναι α- ντιληπτό ότι δεν είναι πάντα εύκολο να αρθρώσεις αντιρρήσεις, αν χρειάζεται στο χώρο δουλειάς σου", είπε στη "Θ" ο Δημ. Γαλανός, μέλος της Επιτροπής που σήμε- ρα συναντάται με τον κ. Κουντούρη. Κατά τον κ. Γαλανό "ξεκίνησε κόψιµο των δένδρων της πλατείας πριν ακόμη να γνωρίζει o δήμος τί προβλέπει n μελέτη ' για το πράσινο που τώρα εκπονείται. Η σωστή σειρά απαιτεί αποτύπωση των ήδη υπαρχόντων δένδρων, αξιοποίησή τους και στη συνέχεια σχεδιασµό. Και δεν µι- λούµε μόνο για το πράσινο. Αυτά τα δέν- δρα στην πλατεία Ελευθερίσς δεν μπο- ρούμε να τα δούμε ξεκομµένα από την l- στορία τους, τον πολιτισµό, την πνευµατι- κή ζωή της πόλης". Για το κτίριο του Ματσάγγου "Όχι µόνο συµφωνούµε µε την πρό- ταση χαρακτηρισµού ως διατηρητέου του κτιρίου Ματσάγγου, αλλά τη θεω- ρούµε και λίγη", λέει ο Δημ. Γαλανός για το θέμα που ανέκυψε πρόσφατα με την κί- vnon του προϊσταμένου της Εφορείας Νε- ωτέρων Μνημείων Δημ. Παλιούρα που θε- ωρήθηκε ότι δεσμεύει την πόλη και το έρ- γο της πλατείας Πανεπιστημίου που προ- γραμματίζει ο δήµος. "Από έρευνα του συναδέλφου Ηλ . Ψαρρέα προκύπτει ότι του Ματσάγγου έ- χει ιστορία από το 1830 μέχρι και το 1960, με προσθήκες, για να φθάσει στην εικόνα που έχουμε σήμερα. Τα κτίσματα είναι πολλά, όλα µαζί είναι n ιστορία Ματσάγ- γου για την πόλη. Αν το δούµε αρχιτεκτ νικά θα πούμε ότι υπάρχουν κτίσµατα ' µεγαλύτερη αξία από κάποια άλλα. Αλ δ:-'.'μπορ…"μει .ι τι.…΄ » ' "ξεκομµένα,γ' ΄ " …. ι΄. ….ι. "| . "»'.-.ιτι'.…΄ιγ,ος ζ'ι ΟΠό!ΐ.".'!κ ζ &… ……υς σρχι.έκτοι είναι πολλές. Να κ…ιι-ιι'.ι)εί όλος o 0K5} (I A':I\ - . ' τάς και να γίνουν επάνω του παρεµΒόσε Οι παρεµβάσεις δεν µπορούν να γίνε από κάποια υπηρεσία αλλά μέσα από 6 γωνισμό ιδεών, πανελλήνιο ή και πανε ρωπα'ι'κό "για να Βγει κάτι καλό". "Όλα είναι σκέψεις και προβλημα σµοί που θα µεταφέρουμε σήμερα στο ( μαρχο. Γιατί δεν νοείται να υπάρχει έκ Σύλλογος Αρχιτεκτόνων και να μην καλ ται να εκφέρει άποψη. Ή να υπάρχουν νας-δυο Δον Κιχώτηδες-ανάµεοά τους ο Δηµ. Παλιούρας των Νεωτέρων Μι µείων που είναι προς τιµή του που κά τέτοιο αγώνα χωρίς καν την κάλυψη * Συλλόγου και έχει δεχτεί τόσα πυρά". Το πολυώροφο γκαράζ Παρότι το θέμα δεν έχει συζητηθεί . Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, όπως διευκριν ο Δηµ. Γαλανός, η προοπτική ενός γκο στο οποίο για να σταθµεύσουν τα αυτι νητα Θα πρέπει να διατρέχουν τον KEV κό ιστό της πόλης "δεν είναι και n καλτ pn λύση" κατά την άποψή του. "Δυστυχώς - κατέληξε - 0' αυτή πόλη αρχιτεκτονούν όλοι, ειδήµονες μη, και ο Θεός να Βόλει το χέρι του...". Η παρέμβαση ωστόσο των αρχιτει νων είναι πράγµατι µια κίνηση σήμα… για την πόλη, γιατί δεν μπορεί παρά ι καλό να αποφέρει.

ι κυπριακά & Δ&%.ς&μφιω Ι%ΆΩ , Τριάντα πέντε καθηγητές ,. "όλων των βαθµίδων, που εκπροσωπούν όλα τα Τμήµατα του Πανεπιστημίου BEGUM/as, εκτός από το _. Τµήμα Ιατρικής που εδρεύει am Λάρισα, µε έγγραφό τους που απευθύνεται am . Διοικούσα Επιτροπή του Πανεπιστημίου, προτείνουν . τον Καθηγητή π… Γ. Λα:αρίδη ως πρώτο Πρύτανη … του Πανεπιστηµίου ΄ Θεσσαλίας. Η δήλωση αυτή συλλογικής πράξης του ,, πρώτου Προέδρου του Πανεπιστηµίου, ο οποίος ΄ επανέρχεται ως υποψήφιος πρώτος Πρύτανης αποτελεί ένα νέο καθοριστικό δεδοµένο στην "κούρσα" για την Πρυτανεία στις εκλογές της 16ης Δεκεµβρίου. επίσημη εξαγγελία της υποψηφιότητας του κ. Λαζαρίδη και η ανα- κοίνωση του τελικού … σχήματος με τους δύο αντιπρυτά- νεις θα γίνει όπως ανακοινώθηκε _ την Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου στις 12 … 1:0. μεσημέρι στο παραλιακό συ- γκρότημα (κτίριο Παπαστράτου), όπου έχουν κληθεί οι εκλέκτορες »,» και οι ενδιαφερόμενοι. Η πρόταση των καθηγητών . Στην πρότασή τους οι 35 κα- ,, : θ…έ*ςΐτσυ Π.Θ. προς τον πρόε- δρο και την Δ.Ε. του Ιδρύματος α- ναφέρουν μεταξύ άλλων: "Το Πανεπιστήμιό μας δεκα- πέντε σχεδόν χρόνια μετά την ί- δρυσή του και δέκα χρόνια αφού δέχτηκε τους πρώτους του φοιτη- τές, αντιμετωπίζει την πρόκληση της αυτονόμησης. Είμαστε σ' ένα κρίσιμο σημείο καμπής, απέναντι σε προβλήματα δυσεπίλυτα, με τις προσδοκίες για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακό- μη ανολοκλήρωτες. Βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας νέας χιλιετίας, όπου οι όροι της καθημερινής ζω- ής και ο κοινωνικός ρόλος του Πανεπιστημίου μένουν να επανα- προσδιοριστούν. ΄Εχουμε ανάγκη από ένα όρα- μα που να κατευθύνει τις προ- σπάθειές μας. Έχουμε ανάγκη από συνοχή, αλληλεγγύη και συ- σπείρωση των δυνάμεών μας. Προσδοκούμε το Πανεπιστήμιό μας να παίξει σύντομα το σπου- δαίο ρόλο που προσδιόρισαν οι ι- δρυτές του, να γίνει ένα μεγάλο σύγχρονο Πανεπιστήμιο, εθνικής εμβέλειας με διεθνή ακτινοβολία, και γενική αναγνώριση. Χρειάζονται να γίνουν πολλά και δύσκολα για να ανυψωθεί η α- καδημαϊκή του στάθμη, και για να αναπτυχθεί η συνεργασία του με τις πνευματικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου. Χρειάζονται ακόμη περισσότερα για να παίξει τους αναγκαίους ρόλους αιχμής, τόσο στο επιστημονικό επίπεδο όσο και στην οργάνωση της αντι- αυταρχικής κοινωνίας που ορα- ματιζόμαστε, μέσα και έξω από το Πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με την πρόβλεψη του Νόμου τα μέλη ΔΕΠ που υ- πογράφουμε αυτή την πρόταση με τη βεβαιότητα ότι εκπροσω- πούμε την πλειοψηφία των συ- ναδέλφων μας από όλα τα Τμή- gang/9180;- "& Θ€ώωΆϊ…ΐ &ξλΩς ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΠΡΥΤΑΝ|ΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ * Τριάντα πέντε καθηγητές προτείνουν τον Παντελή Λοιορίδη ως πρύτανη ματα του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας και από όλες τις κατηγορίες εργαζομένων 0‘ αυτό, προτεί- νουμε ως υποψήφιο Πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στις πρώτες Πρυτανικές Εκλογές που θα διεξαχθούν στις 16 Δεκεμβρί- ου 1998. τον Καθηγητή Παντελή Γ. Λαζαρίδη, πρώτο Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Πα- νεπιστημίου από το 1984 έως το 1990. H σύνδεση με τη Θεσσαλι- κή κοινωνία, οι δημόσιες θέσεις σχετικές με την παιδεία, την εκ- παίδευση και την ανάπτυξη, οι ι- κανότητες, η εμπειρία, το κύρος και το δημοκρατικό φρόνημα του Καθηγητή Παντελή Γ. Λαζαρίδη πιστεύουμε ότι αποτελούν εγ-. γύηση για τη δημιουργική πορεία που οραματιζόμαστε, για τους στόχους και τις προσδοκίες μας". Την πρόταση υπογράφουν: . Γ ια το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης: Λουκίσσας Φίλιπ- πος, Καθηγητής Πρόεδρος του Τμήματος, Κοτζαμάνης Βύρων, Αναπληρωτής Καθηγητής, Μπε- ριάτος Ηλίας, Αναπληρωτής Κα- θηγητής, Πετράκος Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής, Σκάγιαν- νης Παντελής, Επίκουρος Καθη- γητής, Γ ούσιος Δημήτριος, Επί- κουρος Καθηγητής, Παππάς Βα- σίλειος, Επίκουρος Καθηγητής, Γοσπσδίνη Άσπα, Λέκτορας, Περράκης Κωνσταντίνος, Λέκτο- ως… . Για το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας: Αρά- :"'΄, & - ,,, ,… &? |… Η επίσημη εξαγγελία της υποψηφιότητας του Καθηγητή την ερχόμενη Τετάρτη ?… ε,); βας Νικόλαος, Καθηγητής, Πρόε- δρος του Τμήματος, Μποντόζο- γλου Βασίλειος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Χα'ι'δεμενόπουλος Γρηγόριος, Αναπληρωτής Καθη- γητής, Λυμπερόπουλος Γεώργιος, Αναπληρωτής Καθηγητής. . Για το Τμήμα Επιστήμης Φυ- σικής Αγωγής και Αθλητισμού: Μπαγιάτης Κωνσταντίνος, Κα- θηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος, Θεοδωράκης Ιωάννης, Αναπλη- ρωτής Καθηγητής, Κουτεντάκης Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Κριεμέδης Αθανάσιος, Επίκου- ρος Καθηγητής, Τσιόκανος Αθα- νάσιος, Λέκτορας. . Για το Τμήμα Γεωπονίας: Τσιτσιπής Ιωάννης, Καθηγητής, Θεοδωρίκας Στέργιος, Καθηγη- τής, Γούναρης Ιωάννης, Αναπλη- ρωτής Καθηγητής… - Για το Τμήμα Κτηνιατρικής: Λεοντίδης Λεωνίδας, Επίκουρος Καθηγητής, Φθενάκης Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής. . Γ ια το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών: Περδίκάρης Φίλιπ- πος, Καθηγητής, Κωστόπουλος Σπύρος, Αναπληρωτής Καθηγη- τής, Ηλιού Νικόλαος, Επίκουρος Καθηγητής… . Για το Τμήμα Παιδαγωγικών Δημοτικής Εκπαίδευσης: Χρηστί- δης Θεόδωρος, Καθηγητής, Προε- δρεύων, Παπαδημητρίου Βάσω, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Σταυρίδου Ελένη Επίκουρη Κα- θηγήτρια- . Για το Τμήμα Παιδαγωγικό Νηπιαγωγών: Αναγνωστόπουλος Βασίλειος, Επίκουρος Καθηγη- τής, Προεδρεύων, Κακανά Δόμνα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Σολομώ- νίδου Χριστίνα, Επίκουρη Καθη- γήτρια. . Για το Τμήμα Παιδαγωγικό Ειδικής Αγωγής: Καραμπέτσας Αργύριος, Καθηγητής, Προεδρεύ- ων.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Παιδαγωγικό Συμπόσιο Ι΄ΙΡΟΣΧ()ΑΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΝΗΙΔΙΙΑΙΩΙΩΝ Βόλος, 23 - 24 Σεπτεµβρίου 1985 Ma τη συνεργασία του Δήµου Βόλου και του Τεχνιχού Επιµελητηρίου Ελλάδος, Τµήµα Μαγνησίας "χ Αίθουσα Τελετών του Δηµαρχείου Βόλου ΔΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόεδρος: ΠΑΝΤΕΛΗΣ Γ. ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστη- µίου Θεσσαλονίκης Αντιπρόεδρος: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΚΙΑΔΗΣ, Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Μέλη: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΚΡΙΤΙΔΙΙΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής Αριστοτε- λείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ΜΑΡΙΑ HAIOY, Καθηγήτρια Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων ΜΙΧΑΛΗΣ KOYN’I‘OYPHZ, Δήµαρχος Βόλου ΤΑΣΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΛΑΜΠΡΟΥΛΗΣ, Δήµαρχος Λάρισας ΓΙΑΝΝΗΣ IIAIIANIKOAAOY, Οικονοµολόγος ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ, Λέκτορας Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΖΕΚΑΚΙΙΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΑΤΣΗΣ, Δηµοσιογράφος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ιατρός 18.00 18.30 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΣΕ||7΄|:'117|3|)|()Γ Υποδοχή συνέδρων ΙΙροσφωνήσεις - Μιχάλης Κουντοι΄»ρης1 Δήµαρχος Βόλου - Απόστολος Δουµπιώτης, Πρόεδρος Τεχνικού Επι- µελητηρίου Μαγνησίας - Παντελής Λαζαρίδης, Πρόεδρος Διοικούσας Επιτρο- πής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Κήρυξη έναρξης εργασιών Εισαγωγή στις εργασίες του Συµποσίου από την Μαρία Ηλιού, Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής TPITII 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Πρωινή συνεδρία Η ΙΙΙ)()ΣΧΟΑΙΚΙΙ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Πρόεδρος: Τάσος Κωτσιόπουλος 9.00 Ελένη Φαναριώτη. νηπιαγωγός Ιδιαιτερότητα της προσχολικής ηλικίας και εκπαιδευ- τικό σύστημα 9.20 Ιωάννα Αντωνιάδου - Κουμάτου, παιδίατρος Εντυπώσεις - κρίσεις από την ανάµιξη των ηλικιών βρεφών και νηπίων σε κέντρο προσχολικής αγωγής . 9.40 Βασιλική Δεληγιάννη - Κου'ίμτζή, Πανεπιστήµιο Θεσ- σαλονίκης Πρώτα πορίσµατα από έρευνα σε νηπιαγωγεία της Θεσσαλονίκης 10.00 Μάριος Μαρκοβίτης. παιδοφυχίατρος, Κέντρο Ψυχι- κής Υγιεινής Πρόγραµµα συνεργασίας στον Ανατολικό Τοµέα Θεσ- σαλονίκης των Παιδικών Σταθμών και Ιατροπαιδα- γωγικής Υπηρεσίας του ΚΨΧ 10.30 Παρεμβάσεις και συζήτηση 11.00 Διάλειμμα 11.30 Μαρία Νασιάκου, Πανεπιστήµιο Αθηνών Η φυσιολογική ανάπτυξη στην προσχολική ηλικία 12.00 Μαρία Βαρελτζίδη - Μανωλοπούλου, παιδοφυχίατρος Διαταραχές στην προσχολική ηλικία (αναπτυξιακές - συναισθη µατικές - νοητικές) 12.20 Γιώργος 1301900111;a παιδίατρος. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού Αγωγή υγείας στην προσχολική ηλικία 12.40 Βασιλική Μπάστη-Ναούµη. παιδίατρος. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού Μάθηση - διδασκαλία για την αγωγή της σωστής διατροφής 13.00 Παρεμβάσεις και συζήτηση 13.30 Λήξη της συνεδρίας αι.-" ** 17.00 17.15 17.30 17.45 18.00 18.30 19.00 19.20 20.00 20.30 TPITII 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡ|ΟΓ Απογευµατινή συνεδρία Η ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΩΝ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Πρόεδρος: Μαρία Ηλιού Χρήστος Φράγκος, Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Πρόγραµµα και περιεχόµενο σπουδών Παιδαγωγικού Τμήµατος Νηπιαγωγών. Εµπειρίες και προβληµατι- σμοί - ένα νέο Τµήµα Πάνος Πολυχρονόπουλος, Πανεπιστήµιο Πατρών Πανεπιστηµιακό πρόγραμμα για την κατάρτιση νη- πιαγωγών 4ετούς φοίτησης στο Πανεπιστήµιο Πα- τρών Κατερίνα Καλοστύπη - Γεωργία Βενιζέλου, ΚΕΜΕ Αναλυτικό πρόγραµµα και Νηπιαγωγείο Γιώργος Τσιάκαλος. Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Σύζευξη θεωρίας και πράξης στα Παιδαγωγικά Τµή- µατα Παρεµβάσεις και συζήτηση Διάλειµµα Μαρία Κυνηγού - Φλάµπουρα. Καθηγήτρια Ρυθµικής - χορογράφος- Μουσικοκινητική αγωγή Άλκη Ζέη, συγγραφέας Το παιδί του νηπιαγωγείου. ο αυριανός αναγνώστης Γιάννης Παπαµιχαήλ, Πανεπιστήµιο Πατρών Η ιδεολογία του εµπειρικού αυθορµητισµού στο χώρο της προσχολικής εκπαίδευσης Παρεµβάσεις και συζήτηση Λήξη των εργασιών του Συµποσίου ()Ι)|'ΑΝΩ'Ι'Ι ΚΙ| ΕΠΙΤΡΟΠΗ TOT ΣΥΜΠ()ΣΙ()Υ Πρόεδρος: Μαρία Ηλιού Μέλη: Τάσος Κωτσιόπουλος Μανώλης 'Ι"ζεκάκης Αιλίκα Κουρή Ι'ΡΑΜ Μ Α΄Ι'ΕΙΑ TOT ΣΥΜΠ()ΣΙ()Υ Αένα Αλεξόπούλου Ελένη Αρετουλάκη Μάγδα Ευαγγελοπούλου Δανάη Λέκκα Στο πλαίσιο του Συµποσίου λειτουργεί ΕΚΘΕΣΗ ΙΙΑΙΔΔΙ'ΩΙ'|Κ()Υ Β|ΒΔΙ()Υ 95 την ευθύνη του εκδοτικού οίκου «Γνώση» Κατά τη διάρκεια της έκθεσης όλοι οι σύνεδροι θα έχουν τη δυνατό- τητα να παραγγείλουν τα βιβλία που τους ενδιαφέρουν. Τα βιβλία θα τους σταλούν µετά το τέλος του Συµποσίου µε ευθύνη της αΓνώσης» 11 Διοικούσα Επιτροπή του Π ΧΝΕΙ|ΙΣ΄Ι'ΠΜ|()Υ ΘΕΣΣΑ ΔΙΑΣ ευχαριστεί για τη συµβολή τους στην πραγματοποίηση του Συμποσίου: τον Δήμο Βόλου ..ο Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδος, Τμήμα Μαγνησίας τη Γενική Γραμµατεία Τύπου και Πληροφοριών και τον Ελληνικό Οργανισµό Τουρισμού ΄Ι΄ην αφίσα του Συµποσίου φιλοτέχνησε ο αρχιτεκτονας Ιασος Ικωτσιοπουλος

:2 ”0, , A , ," &&… ξ αν, &? ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Εισαγωγή στις εργασϊες του Συμπσσΐου από την Μαρια Ηλιού, Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής *- To θέμα που μας συγκέντρωσε σήμερα είναι καίριο, όχι μό- νο για το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας που εγκαινιάζει με αυτή την ι,&ήλυκη τις . .… τ…,ν;κές ι«, φ…+…τι….θιηιις, ό,ι …όνο για τον εεσοαλικό χώρο που αγκαλιάζει ιις δραστηριότητε… αυτές' το θέμα είναι καίριο για το παρόν και το μέλλον της χώρας µας. Και βέβαια, όσοι συγκεντρωθήκαμε εδώ, γνωρίζουμε τη σηµα- σία της προσχολικής αγωγής - πολλοί από τους εισηγητές και τους συνέδρους προσφέρουν οι ίδιοι έργο στο σύστημα της προσχολικής αγωγής και όλοι έχουν κάποια σχέση με το νήπιο ή τη νηπιαγωγό. ΄Ετσι, οι εισηγήσεις, οι παρεμβάσεις και οι συζητήσεις που θα ακολουθήσουν, θα συμπληρώσουν την ενηµέρωσή μας, θα προωθήσουν τον προβληµατισμό μας και θα συμβάλλουν στο να γίνει πιο πλού- σια η σχέση μας με το παιδί και τις ανάγκες του)και πιο δημιουρ- γική η δουλειά µας. Αλλά συγχρόνως,ελπίζουμε, οι οργανωτές αυ- τής της συνάντησης, πως θα δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό γεγονός γύρω από το θέμα της προσχολικής αγωγής, που στον τόπο μας δεν έχει ακόµα αντιμετωπιστεί στις πραγματικές του, παιδαγωγικές και κοινωνικές διαστάσεις. Η προσχολική αγωγή αφορά, όπως το λέει και η λέξη, την αγωγή του μικρού παωπού κατά την περίοδο που αρχίζει από τη γέννησή του και τελειώνει με την ένταξή του στο σχολείο, στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Η αγωγή αυτή προσφέρεται στους βρεφι- κούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούςνρστα νηπιαγωγεία. Ο όρος δεν χρησιμοποιείται συχνά για την αγωγή που προσφέρεται μέσα στην οικογένεια - και που είναι Βέβαια πρωταρχική και συ- νοδεύει το παιδί µέχρι την ενηλικίωσή του. To θέμα µας, αφορά κυρίως τη θεσμοιτοιημένη προσχολική αγω- γή, την προσχολική εκπαίδευση, τα Νηπιαγωγεία δηλαδή και τους nan. € ικούς Σταθμούς, και το κύριο ειδικευµένο προσωπικό που την προσφέρει, τις νηπιαγωγούς. Η προσχολική εκπαίδευση δεν είναι μόνο ο φτωχός συγγενής µέσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα. Είναι και ο μεγάλος άγνω- στος. Μόνο συγκεχυμένη ή υπερβολικά μερική αντίληψη της σημασίας και του ρόλου της φαίνεται να έχει το πλατύ κοινό. Ελάχιστες είναι πια οι χώρες, όπου στο θέμα της προσχολι- κής εκπαίδευσης παρουσιάζονται έτσι συνδυασμένα η καθυστέρηση και η άγνοια. Δεν θα ήταν ίσως περιττή μια συνοπτική αναδροµή στην ιστο- ρία της προσχολικής εκπάιδευσης, για να φανούν εναργέστεραψ οι αναχρονισμοί που χαρακτηρίζουν τη σημερινή της κατάσταση στη χώ- ρα μας. Από το τέλος του 180υ αιώνα και σε όλη τη διάρκεια του l9ou, στις ευρωπαϊκές χώρες που προχωρούσαν στην εποχή της εκ- βιομηχάνισης, δημιουργούνταν ιδρύµατα υποδοχής για τα νήπια των φτωχών εργαζόμενων γονέων. Ιδρύματα που πρόσφεραν περίθαλψη(τρο- φή και ασφάλεια) και συγχρόνως προσπαθούσαν να αναπτύξουν στα παιδιά αυτά τις αρετές που θεωρούνταν απαραίτητες για την κοι- νωνική τάξη οτηι οποία ανήκαν; υπακοή, πιιοορχία, θρησκευτικό- τητα, ευιαζία, ……,….ι……τηια. -… Μι..«ο………ι…ό αυτά ιδρύµατα, εί- χαν τη χρησιμότητά τους (όπως άλλωστε και το ορφανοτροφεία, τα γηροκομεία, τα λογής άσυλα) και συγχρόνως έπαιξαν ένα συγκεκρι- µένο ρόλο στην κοινωνική διαφοροποίηση, σύμφωνα με τις αντιλή- ψεις της ανερχόμενης αστικής τάξης. Μόνο προς το τέλος του 19ου αιώνα αρχίζει να διαμορφώνε- ται η προσχολική εκπαίδευση που απευθύνεται σε πλατύτερο κοινω- νικό φάσμα. Πρόκειται για μια ριζική στροφή στην αντίληψη για την παιδική ηλικία. Η ανακάλυψη των αναγκών της πρώτης παιδικής ηλικίας και του ρόλου των νηπιαγωγείων συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της ψυχολογίας του παιδιού και της γενετικής ψυχολογίας. Η παιδαγω- γική προσπάθεια προεκτείνεται από τη σχολική προς την πρώτη παι- δική7ΐλΐΐίαΐήουθπαύει πια να θεωρείται σαν περίοδος αναµονής και απλής βιολογικής ωρίμανσης. Ενώ η προσχολική=εκπαίδευση αναπτύσσεται ραγδαία, ένας μεγάλος αριθµός από ψυχολογικές και παιδαγωγικές έρευνες αποδει- κνύουν ότι ο θεσµός αυτός: - αναπτύσσει την ευαισθησία και τις ικανότητες όλων των παιδιών' - αναπτύσσει την κοινωνικότητα και την αυτονομία τους, πράγµα ιδιαίτερα σηµαντικό στις περιπτώσεις υπερπροστατευτικών μανά- δων και συντηρητικής οικογενειακής αγωγής… -΄προσφέρει πρώϊμο αντισταθμιστικό πλαίσιο στα παιδιά που προέρ- χονται από μη µορφωσιογόνο περιβάλλον (τους δίνει δηλαδή ευ- καιρίες για να αναπληρώσουν, μέσα από νέες εµπειρίες, τις ελ- λείψεις σε ερεθίσματα του δικού τους φτωχού περιβάλλοντος). Τα επιτεύγµατα της ψυχολογίας σε συνδυασμό με τις κοινω- νικές αλλαγές επιβεβαιώνουν όλο και πιο πολύ την κοινωνική και παιδαγωγική σημασία της προσχολικής αγωγής. Στο συλλογικό έργο του Κέντρου τεκµηρίωσης για την εκπαί- δευση στην Ευρώπη του Συμβουλίου της Ευρώπης, "Προβλήµατα ως προς την εκτίμηση της προσχολικής εκπαίδευσης" (1975), καταγρά- φονται οι ακόλουθοι κοινωνικοί παράγοντες που συνέβαλαν στην εξάπλωση της προσχολικής εκπαίδευσης, όπως προέκυψαν από έρευ- νες που αφορούσαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες: - αυξανόμενη συνειδητοποίηση στην κοινωνία της σηµασίας που έχουν για το παιδί τα πρώϊμα ερεθίσματα και οι πρώϊμες ευκαιρίες μά- Θησης' - αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων µητέρων' - αλλαγή στάσεων απέναντι στο ρόλο των γυναικών στην κοινωνία' - ανικανότητα της μικρής πυρηνικής οικογένειας να προσφέρει στο παιδί κατάλ)…. , "ι'.ινι΄,.…ΐ΄ι :. …: , ιι * κίνδυνοι και έλλειψη ευκαιριών παιχνιδιού 'το αστικό περιβάλ- λον. Είναι φανερό ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος της προσχο- λικής εκπαίδευσης σε κάθε χώρα έχει άμεση σχέση και με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και με το επίπεδο των προσφερόμενων κοινωνικών υπηρεσιών, πράγματα αλληλοσυνδεόμενα. ΄Ετσι, εάν μετατοπίζεται στους ώμους των γυναικών η ευθύνη για τα άτομα που έχουν ανάγκη από προστασία και φροντίδα (ηλικιω- µένους, αρρώστους, παιδιά) προσφέρεται συγχρόνως και η θεωρητική κάλυψη, ότι αυτός είναι ακριβώς ο ρόλος των γυναικών και αυτή η έµφυτη κλίση τους. Στις αναπτυγμένες χώρες, όπου οι κοινωνικές υπηρεσίες βρί- σκονται σε υψηλό επίπεδο, αυτές οι πρακτικές με την αντίστοιχη θεωρητική θεμελίωση βρίσκονται σε ύφεση. Οι διεθνείς οργανώσεις αναπτύσσουν τα τελευταία χρόνια με-' γάλη δραστηριότητα για την προώθηση της προσχολικής εκπαίδευσης. Μερικές αναφορές: Στην έκτη διάσκεψη των Υπουργών Παιδείας της Δυτικής Ευρώ- πης (1969), ψηφίστηκε απόφαση με την οποία ζητείται από τις Κυ- βερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών να αναπτύξουν στο μεγαλύτερο δυ- νατό βαθμό την προσχολική εκπαίδευση και ακόμα: να αναθεωρήσουν την παιδαγωγική της στοιχειώδους εκπαίδευσης και να προσαρµόσουν τις μεθόδους της παίρνοντας υπόψη μεθόδους που απέδειξαν την απο- τελεσματικότητά τους στα νηπιαγωγεία. Δηλαδή, να επικεντρώσουν τη διδακτική πράξη στο παιδί και να το αντιμετωπίσουν περισσότε- ρο γι΄αυτό που είναι και λιγότερο γι΄αυτό που θα ήθελε κανείς να γίνει. To Κέντρο για την "Ερευνα και τις Καινοτομίες στην Εκπαί- δευση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης οργά- νωσε το 1973 διάσκεψη με θέμα "Εξέλιξη της προσχολικής εκπαίδευ- σης" και το 1980 άλλη διάσκεψη, διακυβερνητική αυτή, με θέμα "Οι πολιτικές για την πρώτη παιδική ηλικία". Τα υλικά των διασκέψεων αυτών δημοσιεύτηκαν. Στη "Διακήρυξη αρχών για την προσχολική εκπαίδευση" (1978) του Συμβουλίου της Ευρώπης γίνεται σύσταση σε όλα τα κράτη-μέλη να δώσουν προτεραιότητα στη λήψη κατάλληλων μέτρων ώστε να εξα-φ σφαλιστούν σε όλα τα παιδιά δύο χρόνια προσχολικής εκπαίδευσης, σε ιδρύματα που να ανήκουν στον ίδιο διοικητικό φορέα και κατά προτίμηση στο Υπουργείο Παιδείας. To Συμβούλιο Μορφωτικής Συνεργασίας του Συμβουλίου της Ευρώ- πης οργάνωσε το 1979 συνέδριο με θέμα: "Από τη γέννησή του ώς τα 8 του χρόνια: το παιδί στην ευρωπαϊκή κοινωνία της δεκαετίας του ‘80”, στο οποίο διαµορφώθηκε και μια διακήρυξη για την προσχολι- κή εκπαίδευση που ιπορλήδηκε στη Διάσκεψη των Υπουργών Παιδείας στη Λισσαβώνα. Από το σχέδιο της σημαντικής αυτής διακήρυξης: "Στο μέτρο που αναπτύσσονται οι κοινωνικές ικανότητες και οι πνευματικές ανά- γκες του παιδιού, πρέπει να ικανοποιούνται εν μέρει έξω από την οικογένεια (...) Οι ανάγκες των παιδιών είναι διαφορετικές, ανά- λογα με το στάδιο ανάπτυξής τους, τις προσωπικές τους ικανότη- « ……ς υ)τι… Κδ νϊ. (Με ϊ΄ΝΒ Κ μκί , ."; …'…) .- V5M‘€S .. τες και το πολιτισµικό τους περιβάλλον". Αναφέρονται επίσης επ/ γΐο0ν5 περιπτώσεις: α) παιδιά των πόλεων (έλλειψη χώρου, απουσία γονιών, επικίνδυνοι δρόμοι), β) παιδιά αγροτικών περιοχών (απο- μόνωση), γ) παιδιά οικογενειών χαμηλού οικογενειακού εισοδήματος (υλικές ανάγκες και έλλειψη ερεθισμάτων), 6) παιδιά μειονοτήτων (διατήρηση της παράδοσής τους, αλλά και ένταξή τους στην εθνική κοινότητα), ε) παιδιά μειονεκτικά. Το τελικό κείμενο που υπέγραψαν οι Υπουργοί Παιδείας στη Λισσαβώνα τον Ιούνιο του 1981, είναι ακόμα πιο προωθημένο:"Στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες μας δημιουργήσαμε υλικές και κοινωνικές συνθήκες τέτοιες ... ώστε το παιδί που μεγαλώνει, αν δεν επωφεληθεί από τις επαφές µε τον έξω από την οικογένεια κό- σμο που προσφέρουν τα ιδρύµατα προσχολικής αγωγής κινδυνεύει να υποφέρει από σοβαρές ελλείψεις από κοινωνικής και πνευματικής πλευράς. ΄Ετσι, είναι ουσιώδες να υποστηριχτούν κατάλληλα τα προ- σχολικά ιδρύματα και να αναπτυχθούν με γρήγορο ρυθμό για να εί- ναι προσιτά σε όλα τα παιδιά".)Κα1 αµαΞΌν…ζ "Η προσχολική αγωγή είναι παντού εξαιρετικά πολύτιµη γι αυ- τό που είναι' δεν θα έπρεπε να καταλήξει σε επέκταση προς τα κά- τω του σημερινού σχολικού συστήµατος' χρειάζεται να αποφευχθεί κάθε κίνδυνος προς μια τέτοια εξέλιξη με κατάλληλα μέτρα για να διατηρηθεί, στο προσχολικό στάδιο, το βάρος στην κοινωνική, φυ- σική και πολιτισμική ανάπτυξη του παιδιού, αλλά και για να ευ- νοηθεί η επέκταση στη στοιχειώδη εκπαίδευση της δημιουργικότητας που προωθεί η παιδαγωγική πρακτική στις προσχολικές τάξεις". Ας σημειωθεί, ότι σύµφωνα με τις διεθνείς στατιστικές, τα νηπιαγωγεία καλύπτουν συνήθως την ηλικία των 3 ώς 6 χρόνων και ότι στα ιδρύµατα προσχολική ηλικίας περιλαμβάνονται και οι βρεφι- κοί σταθμοί που υποδέχονται τα µωρά από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στη Γαλλία, στο Βέλγιο,τΛΛν ζ…΄ τον Καναδά, "τη Δ.Γερµανία κ.α. σχεδόν όλα τα νήπια και σε υψη- λούς αριθµούς τα βρέφη καλύπτονται από το δίκτυο των αντίστοιχων ιδρυμάτων (βλ. Πίνακα). Στη Σουηδία έχει κατοχυρωθεί νομικά το δικαίωμα (αλλά όχι και η υποχρέωση) όλων των παιδιών για προσχολική εκπαίδευση. Σε περίπτωση που οι γονείς δεν επωφελούνται από το δικαίωμα αυτό, ειδικό προσωπικό τους επισκέπτεται για να τους εξηγήσει τα πλεο- νεκτήματα που προσφέρει η προσχολική εκπαίδευση. ικα… . . & άιηε… & χ ς τν.; χΈχ% αωκ &»… να… Μ… λι…ςια ή…") , αλα Δεν θα ήθελα να αφήσω ασχςχαστη αυτή την καινοτομία. Γιατί μας θυμίζει ότι η πραγματική ελευθερία στην ιδιωτική σφαίρα προ- ύποθέτει υπέυθυνη και πλήρη ενημέρωση. Αλλά ας γυρίσουμε στη χώρα μας. Στην Ελλάδα τον περασμένο αιώνα υπήρξε ενδιαφέρον για την προοχολική αγωγή από πολύ νωρίς.1 Τα πρώτα Νηπιαγωγεία ιδρύονται το 1831 κι όλας, στην Ερμού- πολη (με 140 παιδιά, αγόρια και κορίτσια 2-6 χρόνων) και στην Αθήνα. Είναι ιδιωτικά, ενσωματωμένα σε σχολικά συγκροτήματα(Ετ. Hildner, Francis Hill). H Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία ίδρυσε ξεχω- ριστό Νηπιαγωγείο το 1840 και το 1865 έστειλε µια μαθήτριά της την Ιφιγένεια Δημητριάδου, με υποτροφία στη Γαλλία για να ει- δικευτεί ως νηπααγωγός. Από το 1870 και µετά η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία άρχισε να δίνει και ειδικό δίπλωμα νηπιαγωγού. Το 1880 επιστρέφουν από τη Γερμανία όπου σπούδασαν δύο Ελληνίδες νηπιαγωγοί: η Ελένη Λοϊζίδου και η Αικατερίνη ΛασκαρίδουΐµΗ Λασκαρίδου ίδρυσε "νη- πιακό κήπο", "διδασκαλείο νηπιαγωγών" όπο#διδάσκονται οι πρω- τοπόρες για την εποχή παιδαγωγικές μέθοδοι του Froebel, "παιδι- κό σταθμ ". To 1895 θεσµοθετούνται για πρώτη φορά με νόµο τα νηπιαγωγεία και καθορίζονται τα προσόντα των νηπιαγωγών. Δ)» "έναν αιώνα µετά, δεν κατορθώθηκε να συμβαδίσουμε με τις κοινωνικές και παιδαγωγικές εξελίξεις. I ! .΄ΧΌ…ς) ςχ,Μ ΧΧΧ" 093… ΄ . Μπηκα: …"…" "" «Μάι. …" επι/σπ…πτ 'Κ …κι.…Κ ς"……Χ'Χζ΄ « οι (Α]. (| " 6ΐ ν-'νΞάΐ α…Οξη?Ω ν…- &… Μένα»… & ζαΝίν…… :; 0%…ιώτΕ/5 … & να ΈΝλ©οχΧ ι . 1'λΈξζ" 8…ψκχξ,Λµ γ:α…Ή0©Όι… «ΠΝ ς… τι΄6"/ίη…η΄ύΌι€>( Α ζΚζΆ-΄Ω … %! ίιξ%ζ(Χ , €9Ώλ) .. ίδια,. -΄ , - . u κ χνν3κ Ζ….) υ-µ…ΐσϊ% Οκ), Η Ώς… ξηι9νΞ'…Μ Μ Μ'Όω(… ……) 6ΨζΉζξοχ &ιςκοΑΒ%3Χ ,%(ξ.ς…ι&λ) Θ…ΜΝίΜΜ ιν… ΄3την Ελλάδα, όχι μόνο τα νηπιαγωγεία καλύπτουν μόνο τµήμα του πληθυσμού των 3 1/2 - 5 1/2 χρόνων και οι βρεφονηπιακοί σταθ- μοί ελάχιστο προσοτό του πληθυσμού των 0-5 1/2 χρόνων, αλλά πα- . :, , . * ι . .. ι . κ . ΄ |||. κ;ψιζλζµ ι'.λι ξ.Χ» ι.…» ,ιι'ι) …, ζ, ..( |» …' ι.Κ.Ή'5…κ. μ ιι… νπμ;ίων, …3α….ζ…τιιτςς. Στα παιδιά των εργαζόμενων μανάοων…χαμηλού;ζίοοοήματος ΐςνιγω«ι) προσφέρεται άσυλο στους)βρεφΞνηπΐάκούς σταθµούςζ…Για τα παιδιά των οικογενειών που μπορούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς την εργασία της μητέρας υπάρχει η δυνατότητα της εγγραφής στα δημόσια νηπια- γωγεία (για περιορισμένο αριθµό θέσεων και μόνο για μερικές πρωϊ- νές ώρες). Στα παιδιά των οικογενειών με οικονομική ευχέρεια προσ- φέρεται η προσεγμένη και πανάκριβη προσχολική αγωγή στα ιδιωτικά . νηπιαγωγεία (με ανάλογους επίσης περιορισμούς στις ώρες υποδοχής και τον αριθμό θέσεων). (;…&ηα……ζι,ι……π…ιξχι)νηξ||€8"2 Μτ!ή Δεν είναι χωρίς σημασία,ότι στη Στατιστική Επετηρί οι βρε- φονηπιακοί σταθμοί περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο "κοινωνική αντί- ληψις", τμήμα "περιθάλψεως ανηλίκων": τα παιδιά των εργαζόμενων μητέρων κατατάσσονται πλάι στα ορφανά, στα άρρωστα, στα μειονεκτι- κά. Η δική τουςµειονεκτικότητα, η δική τους δυστυχία - δηλώνει επίσηµα η Στατιστική Επετηρίδα - είναι ότι η μητέρα τους δουλεύει. Δεν είναι περίεργο ότι μπροστά σε τόσο μεγάλα κενά στην προσχολική εκπαίδευση, στο ρόλο της γυναίκας - αγγέλου της οικο- γενειακής εστίας προστίθενται εκπαιδευτικά - παιδαγωγικά καθήκο- ντα . ΄Ετσι, οι ανάγκες του παιδιού εμφανίζονται να μένουν ακά- λυπτες, όχι γιατί η Πολιτεία δενδημιούργησε ακόµα το ανάλογο δί- . κτυο προσχολικών ιδρυμάτων, αλλά γιατί η μητέρα εργάζεται - όταν εργάζεται. Και όταν δεν εργάζεται, το πρόβλημα μοιάζει να μην υπάρχει. H αντιπαράθεση: εργασία της μητέρας - ανάγκες του παι- διού, καλύπτει βολικά το κενό ανάμεσα στις βασικές ανάγκες του πληθυσμού και την παροχή υπηρεσιών. (To μηχανισμό αυτής της μετατόπισης ευθυνών μέσα στην ελλη- νική πραγµατικότητα επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι σιγά-σιγά µε- τατοπίζεται προς τις μητέρες και η υποχρέωση για να καλυφτεί κι εκείνο το άλλο κενό; το χάσµα ανάµεσα στις προσδοκίες και την αποδοτικότητα ολόκληρου του εκπαιδευτικού συ- στήματος. Σε καµιά άλλη χώρα δεν παρουσιάζεται το φαινόμενο να "διαβάζουν" - τόσο χαρακτηριστική αυτή η νεοελληνική μετατροπή του ρήµατος ... - οι μητέρες τα παιδιά, στην έκταση, την κλίμα- l ι ( ΄ ι ?.΄ΘΞ…κοΜ ι.ι/ΚΘιι8Μ' ότου9γψι ζ9ςΏα% αν?) ΄Έ€ο?ή%νά# κα και την ένπππιπου αυτό συμβαίνει στη δική µας)Ξλ Στις χώρες όπου υπάρχει αμοιβαία σχέση ανάμεσα στην παι- δαγωγική έρευνα και την εκπαιδευτική πολιτική διαπιστώθηκε, ότι η ανανέωση των παιδαγωγικών µεθόδων σε ολόκληρη την εκπαιδευτι- κή πυραμίδα προωθήθηκε σημαντικά από τις αναζητήσεις και τις και- νοτομίες, που αφορούσαν την προσχολική εκπαίδευση. Είδαμε παραπάνω πως η προσχολική ηλικία μοιάζει να είναι στην Ελλάδα μια άγνωστη, ανεξερεύνητη ήπειρος. Οι πνευματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές ανάγκες της πρώτης παιδικής ηλικίας που, παράλληλα, με την οικογενειακή στοργή, απαιτούν, στις σημερινές (΄'ι(ι).)ζ:ι΄|)ιΕ; ζωής"… ;;. ι την τ,π΄ν3,……π1 αν." ' χι εώς χς.΄;.1ι(……ις και τη φρονι- τίοα ειδικευμένο… προοωπικού, παραμερίζοντ;ι οιωπηρά, όσο επιβιώ- νει η αντίληψη ότι αρκεί η μητρική αγάπη για να τις καλύψει όλες. Και η άγνοια του ενός θέματος (παιδί) πολλαπλασιάζεται με την άγνοια του άλλου (μάνα), στο μέτρο που το στερεότυπο της μη-΄ τέρας "που θυσιάζεται για το παιδί της" συνιστά όχι μόνο πρότυπο, αλλά και οικεία αναφορά, στην οποία άλλωστε προσφεύγουν εύκολα οι ίδιες οι μανάδες. Το πόσο αυτό το σχήµα.αντωπθεπκ στις κοινωνικές πραγωα- τικότητες της εποχής μας διαφαίνεται και από τη στροφή στην πο- λιτική της Γιούνισεφ που επεξέτεινε τις δραστηριότητές της και προς τις γυναίκες. O άξονας της νέας αυτής πολιτικής της Οργάνω- σης των Ηνωµένων Εθνών για το παιδί, στηρίζεται στη θέση ότι οι ανάγκες των παιδιών δεν αναμένεται να καλυφτούν μόνο από τη μη- τρική στοργή και δραστηριότητα και ότι οι ανάγκες των γυναικών δεν συνοψίζονται μόνο στο μητρικό τους ρόλο. Σε µιά σύγχρονη κοινωνία, όλες αυτές οι ανάγκες αφορούν την πολιτεία και το κοι- νωνικό σύνολο. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος αφιερώµατος του περιοδικού της Γιούνισεφ "Τετράδια της παιδικής ηλικίας": "Θέση των γυναικών και ευεξία των παιδιών". Το πρώτο μέρος του αφιερώματος παρουσιά- ζει στοιχεία για τη θετική σχέση ανάµεσα στην ευεξία των παιδιών και την καλυτέρευση της θέσης των γυναικών ως προς τον ελεύθερο χρόνο τους, την υγεία και τη διατροφή τους? ήνΜ%αίδ€υση και την επαγγελματική τους κατάρτιση, την επαγγελματική τους απασχό- ληση και τη συµμετοχή τους στην πολιτική. Στη χώρα μας, ο ανεπαρκής αριθµός των νηπιαγωγείων και o ανεπαρκέστατος αριθμός των βρεφονηπιακών σταθμών περιγράφουν και καθορίζουν, ώς ένα βαθμό, την περιθωριοποίηση και της Ελλη- νίδας και του Ελληνόπουλου. _ Ας συνοψίσουμε τώρα μερικές ελληνικές ιδιαιτερότητες στο θέμα των φορέων υποδοχής, φροντίδας και αγωγής των παιδιών προ- σχολικής ηλικίας. - Ποσοτική ανεπάρκεια των ανάλογων ιδρυμάτων. - Γενικευμένη άγνοια των πραγματικών αναγκών της πρώτης παιδι- κής ηλικίας. - Μετατόπιση της κρατικής και κοινωνικής ευθύνης στους ώμους των γυναικών (εκτός από τις μανάδες, επιστρατεύονται και οι γιαγιάδες, των οποίων η σωµατική και ψυχική αντοχή δοκιμάζο- νται μερικές φορές σκληρά). - Πρόωρσς κοινωνικός διαχωρισμός των νηπίων. Γι αυτό το τελευταίο θέμα, που είναι εξαιρετικά σημαντικό, θα κάνω μια αναφορά (όχι σύγκριση) σε μία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπου υπάρχουν πάντα όπως και σε εμάς οι κοινωνικές τάξεις, χω- ,»ύς όμως ιωιιή .;ά)ΐ…Λτυιι κιι:…#ιςις ; ………ι,οίς 13 ποιδιικκ3ς σταθ- µούς και στα νηπια;ω|εια. Από μία πανεπιστημιακή έρευνα στη Γαλλία για την εξέλιξη των δημοσίων νηπιαγωγείων στην 30ετία 1945-1975 ανθολογώ μερικά στοιχεία. - το ποσοστό των παιδιών 2-6 ετών στα δηΒόσια νηπιαγωγεία πέρα- σε από 27,6% στο 81% (υπάρχει επιπλέον και άλλο ποσοστό που αφορά φοίτηση σε άλλα ιδρύματα). - η θεαµατική αυτή αύξηση οφείλεται στην ανάπτυξη της ζήτησης προσχολικής εκπαίδευσης από την αστική τάξη πράγμα που εκφρά- ζει εξέλιξη των συµπεριφορών της, ακόμα και του στρώματος των πιο προνομιούχων "απέναντι το νήπιο και στην αγωγή7%ξυ τεί- νει στο εξής να εξασφαλίζεται, κατά ένα μέρος, σε συλλογικά και δημόσια ιδρύματα όπου βρίσκονται πλάϊ-πλάϊ παιδιά διαφορετικών κο ινών ικών τάξεων " .3 Θα προσθέσω μια παρατήρηση που στην έρευνα παραλείφθηκε, προφανώς ως αυτονόητη: η εξέλιξη αυτή των συμπεριφορών θα επηρεά- στηκε σε μεγάλο βαθμό από την υψηλής ποιότητας παροχή υπηρεσιών στα δημόσια Νηπιαγωγεία. Και βέβαια, το θέµα της ποιότητας της προσχολικής αγωγής παραπέµπει κατά κύριο λόγο στο άλλο µεγάλο θέμα της κατάρτισης 3 . επίθ 92Μ5Αη με, των νηπιαγωγών που θα κληθούν να στελεχώσουν παιδικούς σταθμούς και νηπαιγωγεία. Είναι αναγκη να προσφερθεί στις μελλοντικές νηπιαγωγούς όχι μόνο υψηλό επίπεδο κατάρτισης, αλλά κατάρτισξ πολύπλευρη και συγχρονισµένη. Στη Σουηδία, όπου είναι θεσμοθετημένη η ένταξη πολιτισμι- κών δραστηριοτήτων στην προσχολική αγωγή, θεωρείται ότι βιβλιο- θήκες, ωδεία, μουσεία, θέατρα και πολισµικές οργανώσεις έχουν ένα σηµαντικό ρόλο να παίξουν μέσα στο Νηπαιαγωγείο. Σε πρόσφα- τη (1983) έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Πολιτισμού της χώρας αναφέρεται ότι οι γνώσεις και η ενθουσιώδης προσχώρηση των Νη- πιαγωγών είναι απαραίτητες προύποθέσεις για να πετύχουν οι πολι- τισμικές δραστηριότητες στην προσχολική αγωγή. Και ότι γι αυτό, τόσο η κατάρτιση, όσο και η επιμόρφωση των Νηπιαγωγών χρειάζε- ται να εξελιχθούν, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις τους στον πολιτισμικό τοµέα. Υπογραμμίζεται ακόμα ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η θέση των διαφόρων μα- θημάτων αισθητικής αγωγής στην κατάρτιση των Νηπιαγωγών και να αξιοποιηθούν οι γνώσεις και οι δραστηριότητες των καλλιτεχνικών και των πολιτισμικών οργανισμών. Σημειώνω ακόµα, ότι στη "Διακήρυξη αρχών" του Συμβουλίου Μορφωτικής Συνεργασίας του Συµβουλίου της Ευρώπης που ανάφερα προηγούμενα, προτείνεται: — να ληφθούτ μξϊΩα για νι κ.ταρ,……>όµ οι ςυαΞμοί ανάμεσα στις επαγγελματικές κατηγορίες των εκπαιδευτικών ποοοχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης' - να παρέχεται σε όλους η ίδια βασική κατάρτιση και να τους προσ- φέρεται στη συνέχεια επιμόρφωση που θα προωθήσει την αµοιβαία κατανόηση' - να αντιµετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο τα ζητήματα μισθών,εξέ- λιξης και συνθηκών δουλειάς των εκπαιδευτικών που προσφέρουν έργο στην προσχολική ή πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Το Π.Δ. 330/3.9.1983 με το οποίο ιδρύθηκαν συγχρόνως στα ΑΕΙ τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και τα Παιδα- γωγικά Τµήµατα Νηπιαγωγών ανταποκρίνεται σε σύγχρονες απαιτήσεις. Η εφαρµογή του βέβαια προσφέρεται για συλλογικές επεξεργασίες. Ας σημειωθεί ακόµαγ ότι ο πρόσφατος νόµος για τη "Δοµή , και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθµιας εκπαίδευ- - 10α - σης" παρουσιάζει, τόσο με το θεσμό των παιδικών κέντρων, όσο και με ορισμένες θαρραλέες διαπιστώσεις και προτάσεις στο αντίστοι- χο τμήμα της εισηγητικής έκθεσης, αξιόλογη προώθηση του σχετικού προβληματισμού σε κυβερνητικό επίπεδο. Θα μπορούσαμε όμως να αναρωτηθούμε στο διήμερο των εργασιών μας για την ανάγκη όχι μό- νο να διευρύνεται η προσχολική μέριμνα με την προσχολική αγωγή, αλλά και η προσχολική αγωγή στα ανεξάρτητα νηπιαγωγεία να διευ- ρύνεται με προσχολική μέριμνα, έτσι ώστε να πάψει σταδιακά αυτός ο ταξικός διαχωρισμός των νηπίων που δημιουργείται και μόνο από το γεγονός των διαφορετικών ωραρίων λειτουργίας νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών ή παιδικών κέντρων. - 11 ' >ΐΜΌ…χξ … %ξαΜ()…1Μ «(M «(µονιµη …ωδ)ο ινα…) \ ι κ H θεσμοθέτηση της κατάρτισης των Νηπιαγωγών σε πανεπιστη- μιακό επίπεδο είναι ένα μεγάλο επίτευγμα. Και αυτό το επίτευγμα που υλοποιεί την αναγνώριση της σημασίαςχτης προσχολικής αγωγής είναι επίτευγμα των διεκδικήσεων του κλάδου, της συνειδητοποίη- σης του θέματος από σημαντικές κοινωνικές ομάδες (αναφέρουμε σχε- τικά τις θέσεις του Γαιεπιστημιακού Ομίλου που δόθηκαν στη δημο- σιότητα στις 18-3-1981), είναι απότέλεσμα πολιτικής βούλησης. 'Οπως αποτέλεσμα πολιτικής βούλησης είναι και η ίδρυση αξιόλο- γου αριθμού νηπιαγωγείων τα τελευταία χρόνια. «έδρα... ώ 1(ΜΣ,…ΑΜ Τα Πανεπιστήμια που θα καταρτίζουν Νηπιαγωγούς βρίσκονται έ)Ο. μπροστά σε μια πρόκληση και σε τεράστιες ευθύνες. Η κατάρτιση που θα προσφέρουν δεν φτάνει να είναι υψηλού επιπέδου, πρέπει να είναι και η κατάλληλη. Γι αυτό χρειάζεται να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν τα καλύτερα στοιχεία από την προσφερόμενη κατάρτιση στις/ΣξΞλέςιΝηπιαγωγών, να διατηρήσουν και να αναπτύ- ξουν τη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη, να γίνουν κέντρα αδιά- κοπου προβληματισμού επάνω στην προσχολική ηλικία και την προ- σχολική αγωγή και κέντρα διαρκούς πληροφόρησης του κοινωνικού συνόλου για τη σημασία τους. Το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας θέλησε με αυτό το διήμερο να θησαυρίσει από τη γνώση και την πείρα όλων σας. 'Γ* Εισηγήσεις;ανάλαβαν επιστήμονες που από διάφορες επιστη- 'μονικές περιο &ξ δουλεύουν Ήκαΐ π38βληματίζονται για το παιδί, έκπρ δώΞΞΐµΞιδ δικώνψερευνητικώνψ φορέων, προσωπικότητες της πνευ- ματικής μας ζωής που είναι κοντά στο παιδί. Αλλά περιμένουμε πολλά από τις παρεμβάσεις και τις ανοι- χτές συζητήσεις, τόσο and τις εμπειρίες των ατόμων όσο και από τα αποτελέσματα συλλογικής επεξεργασίας φορέων. Στη διάσκεψη της Λισσαβώνας, ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης διακήρυξε ότι η προσχολική αγωγή "είναι θέμα βασικά πολιτικό". Πράγμα που σημαίνει ότι η προσχολική αγω- γή είναι πρωταρχικά.θέμα των πολιτών.