διαµαρτυριας για :" πο Πανεπιστήμιο ΌΡΓΑΝΩΝΕ| ΣΤΙΣ 20 ΔΕΚΕΜΒΡ|ΟΥ ? ΄ Η Σ. Ε. ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ Σε παλλαϊκή συγκέντρω- δικαίωση. . on διαµαρτυρίας, για τον Να σημειωθεί ότι στη Σ.Ε.µετε- παραµερισµό της Λάρισας.… χουν… η ΑΝΚΕΛ. δημοτικοί σύµ- . στο θέµα του Πανεπιστη-. θρύλοι.νοµαρχιακοίσύμβουλοι.ο …µίου θεσσαλίας, προχωρεί ζιατρικός Σύλλογος, συνοικιακοί . …' µ…"… … υπολοιποι εξω η Σ.Ε. ψαριών για την Ku- σύμβουλοι. µέλη συλλόγων γο- |… γόρασαν…την' ποινή΄΄΄΄τους πρ ς 466… " ριακή, 20 Δεκεµβρίου, στις νέων κ.α. U' δΡΧ …σίως και αφέθη αν ε- 115" "Ρ……" "…"" της ΄ 1 κ' "" λΜ΄έροι. Q 3 , " Μι".- … ΕΛ [% Η 4" /|λ|ξ 2 Την απόφαση αυτή έλαβαν τα € ΛΑΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ 1 µελη της Σ. E. nou συνεδρίασαν ]? ' χθες βράδυ στα γραφεία της ΑΝ- … ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ' KEA για να συζητήσουν τις πλαι- | ΤΗΣ ΣΥΝο|Κ|ΑΣ : ταίες εισηγήσεις της Δ E. του Πα- 4 νε… ϊ… ' ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΕ|ΟΥ ( Καστ-ιόημτη σύσκεψη τον. 'σθηκε 1 ότι… ΤΡΙΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1987 Λαική συζέλευσηδξπου καλούνται ! Οι τελευταίες ανακοινώσεις v να συμμετ σχουν οι οι κατοικοι | της A.E. του Πανεπιστήμιου eco- . I της συνοικίας. πραγµατοποιεί το ' σαλία επιβεβαιώνουν τι ανησυ- η ' Συνοικιακό Συµβούλιο Αγίου Αχιλ-΄ τ ί (: λ . "β ΄ λείου.την Τρίτη8Δεκεµβρίου στις6 1 χ ες τ," σου της ρισας καιτου το απόγευµα στο Χατζηγιάννειο '…- νοµου. αφου "Φάρων"… η για Την Πνευματικό Κέντρο. ' λειτουργία των σχσλωνωο- Στην ΄ανοικτή συνέλευση της συ- viuq Φυτικής " Ζωικής |:"Μ…Υω' ' … νοικίας του Αγίου Αχιλλείου πρόκει- γής και του ΠαιδαγωΜµήµα- "To UV 0 . ται να συζητηθούν σοβαρό θέµατα, τος στο Βόλο. &. πουΤαφξξούζ: -ιΤο γεγονός 2υτό.ΐχΐΞΞε *ψΗΦ|ΣΜΑ TOY ΣΥ! — ην ακ οτρωση καιτον ευπρε- αντ θεση µε το τι φυσικ α πισµό των δυό κεντρικών πλατειών των πιό πανω σχολών είναιη Λόρι- TOY 90“ AHMOT" .. της Λάρισας Μιχ. Σόπκα και Εθνόρ- σα. ' | !, χου Μακαρίου. - Ενώ αυτό o ίσθ καν ια το -Τον προσδιορισµό χώρων για την Δ' Βόλο εναποτεθηζαν πιο τηγΛόρι- ΑΝΑΒΑΛΛΕΤΑ| ς στόξΐΈΟΉζψξΐώ ξ; σα καποιες -ευγενείς ε……- ΣΥΣΚΕΨΗ ΦΟΡΕΩΝ … - ου του . "ο πρώην ον…. ρ .. 3ζξξ:;ΈησξΏζ 88πλ…υρ- ΓΙΑ ΑΤΡ? 0ΕΣΣΑΛ|κο ις -Αποπερότωση των προγραμματι- λε ' ια σθέντων δρόμων σε πεζόδρομους. πι ατόξξι88η…ό στη διαξορφωξείαα ΑΝ"Ρ'ΣΤΗ M '0 J- -Καθαριότητα της πόλης, µε γενι- vr " - και γω εν … "Η 3 κή εκστρατεία δήμου και συνοικια- οί άλλη φωνή διαµαρτυρίας. "] άλλος πρΈζΞπων ετσι η συσΞεψη των εκ- ( )u κών oupBouva. r- φορεας που να αγωνισθεί ουσια- λ ε eé (? φορ-1 ων της πό- 1 39 -Αξιοποίηση του χώρου του Φρου- : στικό. - όχι φαινοµενικά - για το ΘΖξσ:λίας πως ε ξνξπιστήµιο ις: ρίου. , θέµα. η Σ.Ε. Θα προχωρήσει στην- τισθεί για &]… axro ; ζξαµµα- γ α -ΤοποΘετηση φωτεινών σηµατο- πιό πόνω κινητοποίηση. 7.30 στα γραφεις τ ΑΓΞΚΕΧ στις c :Ρ" δοτών unpogné από το Δηµοτικό Ω" Θα καλέσει σε συµμετοχή µετα- Η σύσκεψη Θα ΞΞαγματοποιη- 54 δείο. "1 ξύ άλλων τους συλλόγους και φο- θεί την επόµενη Τρίτη 1 Δεκεμ- ( ως -Δηµ.ιουρ'γ αδυο δη tow ουρη- θ ρείς της πόλης. το σύλλογο των βρίου. ' τα- τ..%ΣήξζξέΏξο 35 "331 λεστή Ξ εν Αθήναις Λαρισαίων, και όλο το …- "… ησης στην συνοικία. ΄ λαό. σε έναν αγώνα. για την τελική . | .΄,-Δηµιουργία παιδικών χαρων. τ 'γε- -Συζήτηση για το Πανεπιστήμιο µού & . Θεσσαλίας, την Γεωπονική Σχολή € *===οτην Παιδαγωγική Ακαδημία. ; 5-4 6

υ- 1 λεωέροι EA HQEPW’ //Ζ/ζ &; |9 ια )U 39 ις: να- :p- ως τα- ται- νε- ρού " - .., γ………|, οι υπολοιποι…εξα…-… … γόρσ,σαν- την ποινή τους πρ ς 400 δρχ. …σίως και αφέθηΞαν ε- ΛΑίΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝ0|ΚΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΕ|ΟΥ Λαϊκή συνέλευση, όπου καλούνται να συµμετάσχουν όλοι οι κατοικοι της συνοικίας, πραγµατοποιεί το Συνοικιακό Συμβούλιο Αγίου Αχιλ-' λείου, την Τρίτη 8 Δεκεµβρίου στις 6 το απόγευμα στο Χατζηγιάννειο Πνευµατικό Κέντρο. Στην ΄ανοικτή συνέλευση της συ- νοικίας του Αγίου Αχιλλείου πρόκει- ται να συζητηθούν σοβαρό θέματα. που αφορούν: -Την πλακόστρωση και τον ευπρε- πισµό των δυό κεντρικών πλατειών της Λάρισας Μιχ. Σόπκα και Εθνόρ- χου Μακαρίου. -Τον προσδιορισμό χώρων για την στάθμευση αυτοκινήτων. -Την αξιοποίηση του χώρου του πρώην ΟΥΗΛ. -Αποπερότωση των προγραμματι- σθέντων δρόµων σε πεζόδροµους. -Καθαριότητα της πόλης. µε γενι- κή εκστρατεία δήµου και συνοικισ- κών συμβουλίων. -Αξιοποίηση του χώρου του Φρου- ρίου. -Τοποθετηση φωτεινών σηµατο- δοτών μπροστά από το Δηµοτικό Ω- δείο. " -Δτιιιωυρ'γία δυο δάδα… ουρη- τηρί…ων στο κέντρο της πόλ υζήτηση για τον συντ λεστή ησης στην συνοικία. ,-Δηµιουργία παιδικών χαρα" -Συζήτηση για το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, την Γεωπονική Σχολή την Παιδαγωγική Ακαδημία. ; ; 2 … χΑΛκΆ ' Α "".-' Δι TT ΤΓ τε λε πι οί ΗδωΈΦ m Ρέα… ΜΆΡιϊ Αχ Π " … | 1 ? Ν? 4 ου Mann αργα χθες το 8p A κΈι7ΐ…Μ…ΜβΜΓ… αλλαϊκή συγκέντρωση ΄ "διαµαρτυρίας για … 3 ...το Πανεπιστήμιο & ΌΡΓΑΝΩΝΕ| ΣΤΙΣ 20 ΔΕΚΕΜΒΡ|ΟΥ ? ΄ Η Σ. Ε. ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ Σε παλλα'ι'κή συγκεντρω- δικαίωση. . ση διαµαρτυρίας, για τον Να σημειωθεί ότι στη Σ.Ε.μετέ- παραµερισµό της Λόρισας, χουν… η ΑΝΚΕΛ. δηµοτικοί σύµ- στο θέµα του πανεπιστη-.΄ βουλοι,νοµαρχιακοίσύμβουλοι.ο Μου Θεσσαλίας, προχωρεί '…|ατρικός Σύλλογος, συνοικιακοί η Σ.Ε. φορέων για την Κυ- σύμβουλοι. μέλη συλλόγων γο- # ρισκή. 20 Δεκεµβρίου, στις νέων κ.α. ΄ 11 το πρωί. σε αίθουσα της ' :. πόλης. Την απόφαση αυτή. έλαβαν τα µελη της Σ. E. nou συνεδρίασαν χθες βρόδυ στα γραφεία της ΑΝ- , ΚΕΑ για να συζητήσουν … | ταίες εισηγήσεις της Δ.Ε. του Πα- ' νεπιστημίου Θεσσαλίας. Κατό τη σύσκεψη τσν'.σθηκε ότι: - Οι τελευταίες ανακοινώσεις της Δ.Ε. του Πανεπιστηµιου Θεσ- I σαλίας επιβεβαιώνουν τις ανησυ- | χίες του λαού της Λόρισας και του νοµού. αφού … λειτουργία των σχολών. Γεωπο- νίας Φυτικής - Ζωικής Παραγω- γής και του Παιδαγωγικού τµήμα- τος στο Βόλο. - Το γεγονός αυτό. έρχεται σε *ψΗΦ|ΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥ] αντίθεση µε το ότι φψρα των πιό πόνω σχολών είναι η Λόρι- TOY 90" ΔΗ MOT" ΤΡΙΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1987 Αύξηση & για την ζητούν ο - Ενώ αυτό ορίσθηκαν για το ΑΝΑΒΑΛΛΕΤΑ| Βόλο. εναποτεθηκαν για τη Λόρι- οα καποιες -ευγενείς ελπίδες» ΣΥΣΚΕψΗ ΦΟΡΕΩΝ ότι θα συζητηθεί το '88 η λειτουρ- I'IA TO ΘΕΣΣΑΛ|ΚΟ γία κάποιων σχολών. - Μπροστό στη διαμορφωθείσα κατασταση, και ενώ δεν υπάρχει άλλη φωνή διαμαρτυρίας. ή άλλος ΠΑΜΡµ |ΣΤΗ ΜΙΟ Αναβ ετσι η σύσκεψη των εκ- € προσώπων των φορέων της πό- φορεας που να αγωνισθεί ουσια- στικό. - όχι φαινοµενικό - για το θέµα. η Σ.Ε. θα προχωρήσει στην… πιό πόνω κινητοποίηση. Θα καλέσει σε συµμετοχή µετα- ξύ άλλων τους συλλόγους και φο- ρείς της πόλης. το σύλλογο των εν Αθήναις Λαρισαίων. και όλο το λαό. σε έναν αγώνα. για την τελική ΑΑ λης, με Θέµα το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, που είχε προγραμμα- τισΘεί για σήµερα το βράδυ στις 7.30 στα γραφεία της ΑΝΚΕΛ. Η σύσκεψη Θα πραγµατοποιη- θεί την επόμενη Τρίτη 1 Δεκεμ- βρίου. ""Μα-΄

ις ια )u 39 ις: ιό- :ρ- ιυς τα- ται- νετ POU 'ι - ... Ψ………η, οι υπολοιποι…εξας… … γόρασαν την ποι'ν΄ή"τούς πρ ς 400 δρχ. …σίως και αφέθηΞαν ε- ΛΑίΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΟ|Κ|ΑΣ ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΕ|ΟΥ Λαϊκή συνέλευση, όπου καλούνται να συµμετάσχουν όλοι οι κατοικοι της συνοικίας, πραγµατοποιεί το Συνοικιακό Συμβούλιο Αγίου Αχιλ-΄ λείου, την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου στις 6 το απόγευµα στο Χατζηγιάννειο Πνευµατικό Κέντρο. Στην ΄ανοικτή συνέλευση της συ- νοικίας του Αγίου Αχιλλείου πρόκει- ται να συζητηθούν σοβαρά θέματα. που αφορούν: -Την πλακόστρωση και τον ευπρε- πισµό των δυό κεντρικών πλατειών της Λάρισας Μιχ. Σάπκα και Εθνάρ- χου Μακαρίου. -Τον προσδιορισµό χώρων για την στάθμευση αυτοκινήτων. -Την αξιοποίηση του χώρου του πρώην ΟΥΗΛ. -Απαπεράτωση των προγραμµατι- σθέντων δρόµων σε πεζόδροµους. -Καθαριότητα της πόλης, µε γενι- κή εκστρατεία δήµου και συνοικια- κών συµβουλίων. -Αξιοποίηση του χώρου του Φρου- ρίου. -ΤοποΘέτηση φωτεινών σηµατο- δοτών µπροστά από το Δημοτικό Ω- δείο -Δημιουρ"γία δυο δη ιών ουρη- ι… στο κέντρο της πόλ ΡΕ υζήτηση για τον συντ λεστή ησης στην συνοικία. ζ΄ -Δημιουργία παιδικών χαρών. ΄-Συζήτηση για το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, την Γεωπονική Σχολή την Παιδαγωγική Ακαδημία. ; ζ λεΜ4εροι. ξΛΐΐ9ΐΡ|4- ΑΠ'. χΑΛΧΑΙ . "| ".Τ-4 AI Ir Ir τε λε "! οί 43ΦΈΦ m διαµαρτυριας για :" πο Πανεπιστήμιο & ΌΡΓΑΝΩΝΕ| ΣΤΙΣ 20 ΔΕΚΕΜΒΡ|ΟΥ ? ΄ ΄ Η Σ. Ε. ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ Σε "αλλά… συγκέντρω- . ση διαµαρτυρίας, για τον παραµεριαµό της Λάρισας, Α στο θέµα του πανεπιστη-. …µίου Θεσσαλίας, προχωρεί η Σ.Ε. φορέων για την κυ- ριακή, 20 Δεκεµβρίου, στις 11 το πρωί, σε αίθουσα της ' πόλης. Την απόφαση αυτή έλαβαν τα µελη της Σ. Ε. που συνεδρίασαν χθες βράδυ στα γραφεία της ΑΝ- ΚΕΛ για να συζητήσουν … ταίες εισηγήσεις της Δ. E. TOU Πα- νεπιστημίο ου Θεσσαλίας. Κατά τη σύσκεψη τον. 'σθηκε ότι: - Οι τελευταίες ανακοινώσεις της Δ.Ε. του Πανεπιστημιου Θεσ- . σαλίας επιβεβαιώνουν τις ανησυ- | χίες του λαού της Λάρισας και του νοµού. αφού επιβεβαιωνεται η λειτουργία των σχολών. Γεωπο- νίας Φυτικής - Ζωικής Παραγω- γής και του Παιδαγωγικού τμήµα- τος στο Βόλο. - Το γεγονός αυτό, έρχεται σε αντίθεση µε το ότι φυ…σιΜα των πιό πάνω σχολών είναι η Λάρι- σα. - Ενώ αυτό ορίσθηκαν για το Βόλο. εναποτέθηκαν για τη Λάρι- σα κάποιες -ευγενείς ελπίδες- ότι θα συζητηθεί το '88 η λειτουρ- γία κάποιων σχολών. - Μπροστά στη διαμορφωθείσα κατάσταση, και ενώ δεν υπάρχει άλλη φωνή διαμαρτυρίας. ή άλλος φορέας που να αγωνισθεί ουσια- στικά. - όχι φαινοµενικά - για το Θέµα. η Σ.Ε. θα προχωρήσει στην… πιό πάνω κινητοποίηση. Θα καλέσει σε συµµετοχή µετα- ξύ άλλων τους συλλόγους και φο- ρείς της πόλης, το σύλλογο των εν Αθήναις Λαρισαίων, και όλο το λαό. σε έναν αγώνα. για την τελική δικαίωση. Να σηµειωθεί ότι στη Σ.Ε. μετέ- χουν… η ΑΝΚΕΛ. δηµοτικοί σύµ- βουλοι.νοµαρχιακοίσύµβουλοι,ο ζίατρικός Σύλλογος. συνοικιακοί σύμβουλοι. µέλη συλλόγων γο- # νέων κ.ά. … I TPITH 24 NOEMBPIOY 1987 για την || |! ΑΝΑ-ΒΑΛΛΕΤΑ| ΣΥΣΚΕΨΗ ΦΟΡΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΠΑΜΈ,'|8ι |ΣΤΗ ΜΙΟ Αναβ εται η σύσκεψη των εκ- προσώπων των φορέων της πό- λης, με θέμα το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, που είχε προγραµµα- τισθεί για σήμερα το βράδυ στις 7.30 στα γραφεία της ΑΝΚΕΛ. Η σύσκεψη Θα πραγματοποιη- Θεί την επόμενη Τρίτη 1 Δεκεμ- βρίου. Αύξηση & ζητούν ο *ΨΗΦ|ΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥ; ΤΟΥ 90u AHMOTII | Η -'Α./Λ.΄

ΑΜΦΙΒΟΛΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ IIII TA MEAH III [um-III: ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΜΛΒΑΝΙΙΝ ’AVT‘I να ωφελούν, βλάπτουν ΟΝΟΜΑΤΑ KAI ΔΡΑΣΙΣ Κύριε Διευθυντά, flip-6 τινος ανη.γγε΄.λθη ή συγκρότησις τής νέας ’ETrI- τροπής των «’IEI'AEUBEOIOM AIAIGOIVIZW», περί τής οποίας ή- σχολήθη καί δ εξωτερικός τύπος. Η "Επιτροπή αύτή εί- ναι ένα μπουκέτο από δοσιλόιγους καί εγκληµατίας πολέ- μου, οί όποίοι έφυγαν από τήν Αιλ6ανίαν όχι διότι ήσαν αντικοιµιμουνισταί καί αντίθετοι πρός τό καθεστώς τού Έ.µ6έρ Χότζα, αλλά δια να αποφύγουν την τιµωρίαν, ή- τις σε: τους επε6όλιλετο ως συνεργασθε΄ντας µετά των κα- τακτητων καί ώς εγκληματίας πολε΄..µου Σημερον οί δια τούς λόγους αυτούς φυγάδες απετέλεσαν τήν 'Επιτροπήν, ή ότιοία σε. έργασΘή διά την. απελευθέρωσιν τής 'Αλ- 6ανίας. Είναι να Μπόντο" κανείς είλικρινως δια τούς Σιεµ- µάχους μας, οί οποίοι έφθασαν είς τό σημείον να προθά- law ως σωτήρας τού δεινοπαθούντος Ελληνικού λαού, τούς πρώην δημίους του!! Τέλος πάντων δεν υποψιά- νονται ούτω, O'TI µία τοιαύτη Ε'πιτροπή ενισχύει &… v6: κλονίση τό καθεστώς Tau EI1II6Ep Χότζα; Τόσον πολύ Θεω- ρούν τόν 'Αλ6ανικόν λαόν καί την Έλ…ληι/ικήν Μεισνότη.τα τής Βορείου 'Ηπείρου κατωτόρους ώστε να τού έπι6άλουν έκλο'γήν δη>μίων; ”Ag έλ.πίσω.µεν, ότι δεν σε: είναι αργά ή ήμερα, καθ ήν e" άντιληφθούν οί Σύμµαχοι τό µεγάλο εγκλημα τό όποιον έκαµαν να παραδώσουν τήν 'Α.λ6ανίαν καί τήν Βόρειον' ΄Ηπειρον είς την Κομινφόρµ καθώς έτιί- ' σης καί την γκάφα, την οποίαν έκαμαν να στηρίξουν τας ελπίδας των είς παρόµοια πρόσωπα, τα όποία αρνητικως αδηµιούργησαν τόν κοιµµουνισµόν εκεί επάνω και τα όποια είναι το κάτωθι: ΜΩΧΑιΡΕΜ M-I'IIA-l-PIAIKTAPH‘IZ, πρώην ταγματάρχης τοι"; 'Αλ5ανικού στρατού, ύπασπιστπς τού Βασιλέως Ζώ- ΄γου, Σλαδόφιλος καί υπεράγαν φιλόδοξος Ker-:6: τήν Κα- τοχήνύπήρξεστενος συνεργάτης των Γερµανών Προ διε- τίας ό διεθνής τύπος ήσχυλήΘη µ, αύτό,ν ότι δ*ηθεν ήιγει- ται κινήµατος έν 'Α…λ5ανία, καθ' ην στιγµήν ουτος έποίει τας διατρι6ός του είς τό ζαχαροπλαστειον «Μπιερνίτσα» έν 'Οµονοία, χαριεντιζόιµενος µε τρυφερας όπάρξεις. XAAIH1M MFRETPI'IKEIHKA, δικηγόρος έν Τιράνοις, Γενικός Γραµμα- τεύς τού κόμματος των Μπαλιστών, zfipIOKéquvOg σήµερον Ev 'Α|μερική, πρώην στέλεχος τής Φασιστικής Νεολαίας Τιράνων. TZEAAIA ΜΠΟΥΣΑΤ|, φοιτητής, πρόσωπον αν… ούδεµιάς σηµασίας. KIAZIHM ΤΣ,ΑΚιΕΡΙ πρώην ιμυστικδς τιρά«τωρ καί πληροφοριοδότης έν Αύιλωνι, τής μυστικής Ιταλικής στρατιωτικής ύπηρεσίας. Τύπος έγκληματικός. Τροµοκρόιτης. {EA-HM Ν'ΠΑΜιΑ|ΝΗ πρώην Ειρηνοδίκης είς TO: Τίρανα, άνήκων είς τό κάψα των BQGIIAO¢96VIM, πρό- οι…" ανυπό+ληπτον λόγω τού χαρακτήρα του έπι.ρρέ1τον- τος είς ραδιουργίας Στέλεχος τού Φασιστικού Κόμµα- τος είς Τίρανα. φΕιΡ|ιΝτ NTIEIPIBIXIH, πρωην πρόξενος τής Αλβανίας έν Θεσσαλονικη, ανήκουν είς τό κόµμα των Βασιλοφρόνων τού Ζώγου. ΦιΙιΚΡΗ ΝΤΙΝιΕ, πρωην Ταγιµα- τάρχης του ’AIiISOIVIKOG στρατού. Κατα τήν κατοχήν τής 'Αιλ6ανίας ύπό των Γερµανων ξχρηιµό-τισε Πρωθυπουργός, διατάξεις εκτελέσεις εκατοντάδων πατριωτων ΧΑΣΑ IN ΝΤΟΣΤΙ, πρώην δικαστής επί Ζώγου καί επί 'Ιταλικής κατοχής τής AXE-swing, éxIpnIIISII-IIOEV υπουργός τής Δι- Kama-6mg, έτιίλεκτον ΄µέλος τής φασιστικής 'Αλ6ανικής ίεραρχίας. Ούτος υπέγραψε τον Νόμων, µε τον όποϊον 5:6: κάθε 'Αλ6ανδν εργασΘε΄ντα κατά των Ιταλών και λα- δόντι: µέρος είς τάς ζ΄Οµάδας Αντιστάσεως, έδηµεύετο η περιουσία του, ή οίκία του εκαίετο, όταν 8i: συνε- λαμ6άνετο ό ίδιος, έξετελείτο επί τόπου καί εξετοπίζετο ή οικογένειά του. Εις Φιέρι τής 'Αλ6ανίας συνελήφθησαν 4 Έθνικόφρσνες ΄Αλ6ανοί Χριστιανοί, των δποίων διέτα- ξε την &ιιεσον ε΄κτε΄λεσιν είς τήν αγορά Μισοχριστιανός καί μισέλλην, IMII'IPA- Ι'ιΜ ¢AIPIKA πρώην λοχαγός έπί δασιλείσς του Ζώγου, άνήκων είς τό σλα6ικόν κόμμα τού Σει'τ Κριεζή Φεντεράλης τού φασιστικού κόμματος είς Πιεσκοπίαν Βορείου .Αλ6ανίας. ΡΑΚΗιΠ ¢IPIAZAIPL πρώ- ην διπλωματικός ύπάλληλος, υποπρόξενος τής ’AIXGOIVIOIg έν Κερκύιρα έπί Βασιλέως Ζώγου, αποµακ.ρυνθείς τής θε- σιώς του, λόγω άναµίξεώς του είς λαθρεµπόριον συναλ- λ6ιγιματος. 'Ε.πίλεκτον µέλος τού φασιστικού κόµµατος. ’E-rr‘I Γερµανών ήτο πρόκτωρ αύτω.ν Είναι υιός TOO επί Γερµανικής Κατοχής χρηιµατίσαντος ΄Αιντι6ασιλέως 'Αλ- Saving Μεντή Φράσαρι, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ FKIEIF‘KIAIH, 5:86- σκαλος έκ Σκόδρας. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ FIEIPIMIEINIHIZ, καθηγη- Tug έν Κοσυτσας. FKAIKIE ΓΚΩιΚΟ καθηγητής τής Φυσι- κής Αγωγής, γραµµατευς τού Βασιλεως Ζώγου εκ Κορυ- τούς, FPENK ‘FKFOYNTA εκ Σκόδρας, διδάσκαλος, &… νήκει είς τό κόµμα των KOp’lOUVl’CéVTmV µπαλιστών ’E- πί.λεκτσν µέλος τού φασιστικού κόµµατος Σκό*δ.…ρας Στε- νδς συνεργάτης 'Ιταλων καί Γερµανών. ΝΤ'ΟΥΕ FKIOIN- MAIPIKAI, τελειόφοιτος τής Νομικής Σχολής τού Πανε- πιοτηµίον Ρώµης, υιός φυλάρχου πρίγκηπος τής Μιρδι- τίας Γκιων Μαρκαγκιώνη, όστις ύπήρξεν έκ των αρχηγών, οιτινες παρέδωσαν την 'Αλι6ανίαν είς τόν Μουσολίνι. A- AH KAE‘IIIEIOYPIIA αρχηγός τού κόµµατος των µπαλιστων, τό µόνον σο6αρόν πολιτικόν πρόσωπον. AITAIAIN ΚΩΤΣΗ, φοιτητής, υιός τού Λέλε Κώτση, νομάιρχου Αύιλώνος, δολο- φονηΘεντος από τού ,Α.σλαν Ζενέλη έπί Ιταλικής κατοχής τή εντολή τού "ιταλού στρατηγού Τζανίνι. Σή.µερον 6 Α- τλάν Κώτση, χάρις είς TO’: δολλάρια, συνεργάζεται μέ τόν δολοφόνον τού πατρός του Ασλάν Ζενέλη, όστις καί αύ- τός είναι µέλος τής Επιτροπής Ελευθέρων Αλ6ανών. ΣιΕ I-T KPIIEZH, έκπρόσωπος .… Σλάβων έκ Κοσσόδου, αδελφός τού Γκανή Κριεζή, διαµένοντος είς-τό Κόσσο- .δον καί δργανον των Σλά6ων. Ούδεμίαν απολύτως έ…… ροήν Ξχει έν 'Αλθανία τούναντίσν αντιπαθείται διότι εξυπηρετεί ξένα συµφέροντα είς Βάρος τής Αλ6ανίας. …'Π…'ΕιΤ'ΡΟ ΚΤΏΝΑ.Σ, πρώην καφετζης €κ Κορυτσας, επί -'|ταλικής καί Γερμανικής κατοχής τής ΄Αλιδανίας είσήλ- δεν είς…τίιν ύπηρεσίαν πληροφοριών, καταδώσας πολλούς, ο'ι΄τινες έξετελέσθησαν… Μετα τήν έπικράτησιν τού Κον- μουνιστιι(ού καθεστώτος έν ΄Αλ6ανία, είσήλθεν είς τήν 'Ελλάδα, όπου έξεδηλώΘη ως «Βορειοηπειρωτης» πατριώ- της λα6ων μάλιστα καί έπισιτιστικήν ένίσχνσιν καί δελ- τίον «Βορειοηπειρώτου: πρόσφυγας, το όποιον µετα τήν αναχώρησίν Tou ξ? ίδια Κ - »… …'… ," ταγµατάρχης της χωροφυ αι(ης … -α- .σιλέως Ζώγου, πρόσωπον τελείως άξεστον καί άγράµμα- τον, αρχηγός τού κόµματος των Βασιλοφρόνων. ΚΙΑΝΗ ΛΕΣΚΟ, τροµοκράτης εξ Αύλωνος, αρχηγός των έγκλη ματικων όρδδν τόν μπαλιοτων είς τήν περιφέρειαν τής MAI-"09, εντεταγµένος είς τήν μυστικήν ΄|τσλικήτ …- ρεσίσν (ΣΙΜ) έκδιάσας πολλους ότι & τους μετέδιδε προς χρηµατισµόν. ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ ΛΙΤΣΟΣ, δημοσιογρά- φος, ΄κων είς το κόμµα των ανεξαρτήτων του ’lcpa- ήλ Βερλάτσι. Φεντερόιλης των Mora-Trev. ΚΩΝΣΤΑΝ- TINOIZ MOYKA, άλλοτε λοχαγος τής χωροφυλακής, εκ Χειμάρρας, πρώην ύπουργδς τής Παιδείας επί Γερµανι- κής κατοχής, ύπαρχηγδς του κοµµατος των µπαλιστων. ΟΥΣΝΗ MI,OYA.ETI ύπ ΄λληλος τού υπουργείου Οίκο- νοµικων, Επιφανες μέλος' τού φασιστικού κόµµατος έν 'Αλ6ανία επί "Ιταλικής κατοχής 'ΑιδελφΘς τού δηµάρχου Τιράνων επί Ιταλών Κισζήµ Μουλέτι. ΝΤΟΥ -E ΝΤΟ- ΤΣΗ, καθολικός EK Σκόδρας, Φεντεράλης τού φασιστι- κού κόμματος NIIKIO I'IAIHIAA HAIO, ή, HAIAIAIHZ, εκ Πρεμετής. πρώην ύπαλληλος τής 'Ιταλικής Τραπεζης έν Auk-mu, εκπρόσωπος έν Ελλάδι τής Επιτροπής. Πρό- σωπον άσηµον. Μέλος του φασιστικού κόµµατος είς Au- λωνα. θΕΟΔΩΡΟΣ FIAHIAIAIAO, δι"΄……σκαλπς ε'" Πρειιετής, ανήκει είς το κόµµα των κοµµουνιζόντων µπαλιστων τού Χασάν Ντότση διαδραµατίσας πρωταρχικον οόλον είς το φασιστικον άλ6ανικον κό..µιια ΝΙΤΖΑΤ Π…>ΕΣΚΟΠΙΑ, δι- δάσκαλος εξ Αύλωνος, µέθυσος. "AIIOI τή άφίξει των "Ιταλών έν 'Αλ6ανία εισηλθεν είς την ύπηρεσίαν τής κα- τασκοπείας. IZIMAIHA ΣΕΦΑ, έµπορος έκ Τιράνων. ΄Ε- πίλεκτον µέλος τού φασιστικού κόµµατος εν Τιράνοις και &… τους πλέον Φανατικούς µπαλίστας. ΜΟΥΦΤΑΡ ΣιΠΑΧΙΟΥ, καθηγητης ανήκει είς τό κόµµα των δασι- λοφρόνων, συνεργασθείς μετά των Γερµανων. YMIEP ΣΑΡΡΑ, διδάσκαλος εξ Α.ύλωνος, ανήκει είς το κόμμα ":… κοµµουνιζόντων "οι"… τού Χασάν Ντότση ΣΠΥΡΟΣ ZEKOIZ, εµπορος έκ Κορυτσας, στενός συνερ- γάτης των Γερµανών. ΓΚΑΝΗ ΤΑΦΙΛΑ-Ι', γεωργος εξ Αυλωνος, από τούς τροµοκρατίας .… μπαλίστων. Συνερ- γάτης επί πληρωμή των φασιστικων 'Ιταλιικων όρδων. ΕΚΡΕΜ Τ…'-,ΕΛΑΙ άνεργος εξ Αυλώνος, µέλος τού σλα- βικού κόμµατος TOII) Σείτ Κριεζή, συνεργάτης των η…… λων και Γερµανών. Φ*.*ΕΡΟΝΤ TOHANH, φοιτητής, νεα- 06g 20 ετων ΙΣΜΑΗΛ Β'ΕΡΛΑΤ,ΣΙ αρχηγός τού κόμ- µατος των ανεξαρτήτων, υίός τού πρώην πρωθυπουργού Αντί Ιταλίκής κατοχής Σεφιιέτ Βερλάτσι. Διδάκτωρ των Οίκονοµικων επιστηµων τοι;κΠανε.πιστημίου τής Ρώµης. ΛΙΛ BEPIIA, δρνιθοπώλης, έν Φιερίω νύν έν Μπάρι τής "Ιταλίας, εχει τιλυντήριον. Συνεργασθείς στενά μετα των 'Ιταλων καί Γερµανών απέκτησε ση.µαντικήν περιουσία…. EKPEIM ΒΛΩΡΑ πρώην πρεσΙ6ευτής τής λι6ανι;ας Ά έν "Η". . III είντα λογής πορεύγουνται, κ' . ειναι ITI! τις µεγάλες Μες rah-Tug τίς τε- Β… συγιφ ίση. «Το ΒΗΜΑ» Κυριακή 11 Απριλίου 1954 AA-l-KIH ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΤΟΥ 0ΡΥΛ0Υ ΤΟΥ K. K. A. ΜΑΚΡΗ ? συΥΥΡαΦώς τού άρθρου τό δικοί… δηµοσιεύσµεν κατωτέρω, είναι γνωστος από &… ως & άκούραστος καί συστηματικός µελετητής των Θησαυρων τής λαΐκής τέχνης τής Ελλάδος καί ιδιαιτέρως τού Πηλίου. Επίσης γνωστη είναι η συνεχής προσπάθεια την όποίαν κατα6όλλει δ…. K. Μακρής προς διάσωσιν και διαφύλαξιν των ταπεινών αυτων θησαυ- I µένου µας. — Μια ευχάριστη έκπλη- ρων, οι όποιοι κοσµούν τα ωραία χωριά της πατρίδος του. Παραλλή. λως,, οί πολυάριθµες και πάντοτε καλαισθητότατα τυπωμένες μόνο. γραφίιες του έχουν αποκαταστήσει είς τήν συνείδησιν τα… φιλοτέχνων πλήθος αγνώστων ή παραγνωριοιμένων µορφών τής νεωτέρας λαϊκής µας τέχνης. "Αδέρφι, 6 λογισμός κι αυτη ή με- γάλη οδύνη, I K ώστε να Βρίσκω… κοντα στή Χώρα, δε σ αφήνει, παντα σε θελει τυρσννα χυµών… κα- λοκαίρι, 'ετσι ιανουρίζει ή µητέρα τή μια της .Η ιδια ατµόσφαιρα Μωρού υπόψ- χει καί στις λαϊκές αναπαραστάσεις I στούς τοιχους των πωληων οπιτιων, πιο "Άποφις τής Βιεννης. Τοιχογιραφία (1803) είς 16 σπίτι τού ,Α6ρα.μο- πούλον, Εν 5E µακρύνης Με 1:6: να πάς είς άλλα µέρη. KI’ αν πεθυµας δ λογισµος αύιτεϊνος v6: σ' αφήσει, σ' Ανατολη καί Δύση, τόπους να δής πολλα όµορφους, πού θα ει. ντοί καπεχεις, έπά ’OOIII µ' Έναν λογισµό, πάντα µιαν έγνοια εχεις, να δής στα ξόνα στα µακρά πως KO'I- νου πως περνούσι, είντα λογής µιλούσι, καί πώς αλλά… η φορεσιά, KOIIi πως αλλάσο' η γνώµ η, να δής ό,τι δεν ήπραξες, ούδ' ήκου- σες ακόμη, v6: δής (τα ήθη .… πολλών, είντα λο- γης αλλάσσου, πώς ζούσιν είς 1-6: VIéTO: τως, πως κάναν σε: γεράσου. Βρύσες να Sig καί ποταµούς, χωρες, χωρια καί όση, να σού φανή παράξενο 6 κόσμος πως αλλά"… . . . pin-Ow: Kl &… γύρισε, A616: T6: λόγια τού Πολύδωρου, τού φίλου τού Ερωτόκριτου, εκφράζουν ζων- τανα τήν τάση τής ανθρωπινιης ψυχης, τής ελληνικής είδικότεοα, πού οί λόγιοι τής κόλλησαν τή σχολαστική έτικέττα «τό φιλαπόδηµον». 'Απο τον πανάρχαιο µύθο τού "Οδυσσέα ως τους σηµερινούς «απόδημους» πού υπάρχουν σε κάθε γω- νιύ. τής γής ίδια τάση τής φυγής. Βέβαια, δένς ειναι δ «λογισµός» να ίδή «τόπους όµορφους πού ’56: SE τσι κα- τέχει» πού κάνει το μικρο χωριατόπου- λο vOI ξεκινάει για τα ξένα Ξέρουµε, άλ- λωστε, πόσο τον δ'όριει,δ καηµός τής πατρίδας" πάµπολλα είναι τα τραγού- δια τής ξενιτιειας πού εκφράζουν αύτδν 16v καηµό: «Τήν ξενιτειά, τήν ορφανά, την πίκρα, . την αγάπη T6: τεσσερα TO: ζύγιασαν, θαρι΄ιτερσ είν' TO: ξένα» 'Η φτώχεια τού τόπου τούτου, οί πε- ριωρισµένες δυνατότητες για προκοπή,. κάνουν το δραστήριο παλληκάρι ν' σφί- σει δικους καί φίλους καί να πάει στίς μακρινές πολιτείες όπου οί όρίζοντες ανοιχτοί. Ταξιδεµε΄νοι πού ξανα- γυρίζουν πριν…"… µε … Μια "τις … Ila-i ή φτύ- συγκριση αυτή ητανε πιο καταθλιπτική στα χρόνια τής τουρκοκρα- (Org. η, τόσες αλλες πολιτείες γίνονται κεν- TOO οΗονοµικής δραστηριότητας "Ελλήνων, οί όποιο: ζυµόνονται καί µε τα τρενάκι… Κολόνια Μοτο τής ή… τους. Συγχρονως το τι…… μέρη τής Ελλαδας ερχονται σε εµπορική own). με τους τόπους πίτσας. ΄Ετσι φτάνει ως στίς πολιτείες καί τα χωριά µας 6 θρύλος για τις µεγαλες πολιτεί-, ' ες µε τα παλάτια καί τίς Μικτές, τίς απέραντες πλατείες τους καί τα φο- θεµα κάστρα. T6: όψγοκίνητα μποφόρ.-, K6: µέσα τής εποχής τους, µεγαλώνουν την απόσταση. Γι' οίκο γύρω στο το όνομα κάθε πολιτείας πλάθεται Ένας πα- ράξενος μύθος. Λογής κεντήµατα, τιιµα ύφάσµατα, χρυσαφικά, πολύτιµες πέτρες κι' άλλα καλα πού στέλνουν ή φέρνουν οί ξενιτεµένοι, φάω… τή φαν- τασία .… ταπεινων ραγιάδων. «Κοιμήσου, πού παρήγγειλα στήν Πόλη τα χρυσά σου στη Βενετιά 16: ρουχα σου και τα δια- µαντινκά σου. Κοιμήσου, πού σού ρόδου… TI) πάψω- μα στήν Πόλη καί σου 16 τελειώνουνε OOIOOVTOSOE: µα- σπόροι», ΄Αιµπελάκιισ 'ETO-I η Βαττώ, ή Πόλη, ή Β: ε΄ν- . των1 την εποχή τής Τουρκοκρατίας. 'Η Βενε- τισ καί η Πόλη a-T6 σπίτι τού Γεωργίου Σω… στ Αμπελάκια, ή Βιέννη στό σπίτι τού Α6ιοαιμόπουλου στο ίδιο χω- ριό, ή Πόλη 016 σπίτι τού Νανζή στην Καστοριά, ή Μασσαλία σ "ενα σπίτι τής Βέριροισς, καί πάλι ή Πόλη στη Δρά- κια, ειναι µερικες &… τίς πολλές άνα- πνσραστάσεις αύτές. Πάµπολλες άλλες ασφαλως θα χάθηκαν καθώς γκρεµίζον- ται 16: παλη.α αρχοντικά. ’Aéi ζει 16v KIO- ’rro να σταθούµε κάπως περισσότερο µπρο- στα στίς ζωγ|ραφιες αι)τές © T6 πρωτο πού θα παρατηρήσουμε εί- ναι ότι έχουμε µπροστά μας εργα φαν- τασίας. Δεν πρόκειται για πιστές άπει- κονίσεις των πόλεων αύτων αλλά για ελεύθερες δηµιουργίες, Βασισμενες, θέ- 6αια, 0E µερικα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα. T6: μεγάλα παλάτια καί T6 ανήσυχο λιμάνι τής Bus-nag, 16 δάσος των µιναρεδιων τής Πόλης, οί ευρύχωρες πλατειες µε τίς χαρακτηριστικα δρύσες τής Βιέννης, όρίζουν με σιγουρια τόν κάθε Torrro. Α.ιάλογα, όμως, µέ τήν έ- πιφάνεια πού πρόκειται να διακοσμηθει ή σύνθεση αλλαζει, προστίθενται η &- φαιρούνιται τµήµατα τής είκόνας ή αλ- λάζουν οι αναλογίες. KupIo γνώρισµα όλων αύτων των είκόνων ειναι ή όπερ- 6ολή. Η φαντασία τού λοικού καλλιτέ- XVIII. ξαναµµένη άπό λογής διηγήσεις. πλάθει τίς είκόνες στο κλιμα ενός απλοϊ- KIOI) θαυµασµού. Βέβαια καί εδω θα ύπάρ- χουν πρότυπα, όπως σ' δλόκληρη τή λαϊκή ζωγραφική. Κάποιες χαλκογραφίες ίσως, παληότερσ Έργα ασφαλειας, είναι ή αφετηρία τού λαϊκού καλλιτέχνη ’A-Ir6 Kai καί πέρα, όµως ξσνοίγεται Ir’ Εναν ελεύθερο κόσµο Kci ζωγραφίζει, οχι την αλήθεια πού άλλωστε-ποτά του δεν αν- τίκρυσε άλλα τήν ά!ή&'σ πού κι αύ- τδς καί οί πελάτες του ζούν με τίς δι- ηγήσιεις, Kori µε τίς νωρις τής φαν- τασίας τους. Οί )ααες απεικονίσεις των μεγάλων μακρυιων ωλιτειων µοιάζουν με τίς περιγραφες των ιαοαµυΘιων, 5- που ολα είναι τυλιγμένα µέσα 0E μιαν ατμόσφαιρα pare-cg. Οι μ: ναρέδες …, νονται σ' Ευα οτί ως, οί κήποι πληιιιιψίζοσν :…» ύψος δέντρα, ' λογής πλοία γεµιζ… τα λιµάνια. Τα …ανέτωσ…πίτήΜ πως τοπικού! κι' όλα…… … της από… . .… …, : ...... I....,-I- πουν όμως πάντα διακόσμηση γιατί θα- 7!ΚΟζ σκο"Οζ τους Σίλα! να στολισουν Τα α…? Ο. …. Χωρις τα δυσκολα ιοί παράκτια τα. ιξίδια. Μϊς τίς ένας τίς ξετι…ας. µένοντας στήν &… πατρίδα, Oi . παλιοί χωρικοί ταξιδεύουν με τής τέχνης το µαγικό χαλί, σέ εμας Μια καί δικη» στα: 6 κόσμος Μαι», σόμ- φωνα µε…τής δικής τοις φαντασίας τίς , Μπες. , , ΚΙΤΣΟΣ Α. ΜΑΚΡΗΣΞ ,… : ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ Μάτι εξ Ελλάδοςι Ι ί. πωλει αύτοκίνητον BU- ί [CK SUPER DYNA‘LDW κον6ερτίµπλ, ! είς έξαιρετικήν κστσσπασιν, µε ραδιό-ι φωνα, θέρµανσιν, εξτρα λαστιχα σαµπρέλλες, ύδρσυλικσ παράθυρα ι σκεπή. Τηλεφωνήσοτε 73. 552 ή Emma-‘1 ίφθήτε οίκίαν, είς Λεωφόρον Βασ. Σοφί-', Ι | και και Ιος 50, ίοόγειον, µεταξύ 2,30 καί 4, 30 µ.μ. ΛΑΜΠΤΗΡΕΣ Μισµσύ «Ι.υΧ». & καλύτερος λαµπτήρ, με- γάλη διάρκεια, µικρή τιμή. ΚΑΤΑΣΤΗ- ΜΑ «ΗΛΕΚΤΡΑ), οδός Σταδίου 30 (Στοά 4ου δεξιά). Τηλ. 21.188. Γ UNAIKEIA h“... . ι., 'χίσς, όφείλεται είς T6 γεγονός, ότι ή ,εΣοΡουχΑ ΟΙ r EITONEZ KAI ‘ZYMMAXOI ΜΑΣ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟΥΡ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝ0| ΤΟΥΡΚΟΙ ΕΧΟΥΝ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΙΣΜΙ ΠΤΥΣΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟΝ ΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥ0ΥΝ ΜΙΝΙ ΤΟΥ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΥ ΜΑΣ κ. ΔΗΜ ΠΕΡΑΝ, 'Απρίλιογς. TOI) Μαλί ξι δοκιµάζει 6 έιισκεπτης τής Τουρ, King από τήν στιγμή πού & πατή- στ| T6 πόδι του 0T6 Τουρκικον έδα- φος, είς τό αεροδρόμιο τού Αγίου Στεφάνου. Καί ή έκπληξις mini εί- ναι ότι όλα έχουν αλλάξει σήμερα στήν φίλη καί σύµμαχο χώρα, τόσον το Ξµψυχα δσο καί τά άψυχα καί 6- τι ενας καινούργιος παλμός, µια καινούργια νοοτροτία, ένας νέος α- νεµος Μαι στήν άλλοτε µασρία χώρα ":… Σουλτάνων, .… µιναρέδων καί των χαρεμιδν. Είναι &… τα ΜΙΑ ΑΝΗΣΥΧΗ ΕΠΟΧΗ ι H 50- επ…… 1 «EI'KAPAIBY ΣΥΝΕΝΝθΙΙΣΕ0Σ» ; Γ AMIAZ - -ΑΓΓΛΙΑΣ O‘I Γάλλοι εορτάζουν το μεγάλο γεγονος ΥΠΕΓΡΑΦΗ ΤΟ 1903 ΠΑΡΙΣΙ, 10 'Απριλίου.… Επ' ολοι- µία τής TerITTiIIOO-Tfig επετείου από τής συνάψεως τής ΕΜΜ….- ΣΜνν…ς, ή όποία {Err/pd?“ τήν 8ην 'Απριλίου 1904,όλοκληοος ό Γαλλικός 1'6:ng αφι- ερώνει πολυάριθµα αρθρα γνωστών πα. δηµ-αϊκών, πολιτικών και δηµοσιολόγων επί τού ατοµικού καί της' σηµασίας τής. '.Αγγλογαλιλκής προσεγγίσεως, τής - ποίος τα αποτελέσµατα επικράτησαν κα. τα τούς δύο παγκοσµίως πολέµους. ‘Y— II πο των Γάλλων αρθρογράφων υπενθυμί- ζεται, ότι ή ΄Εγκάρδιος Συνεννόησις Ε., ναι κάµπος µιας έξαιρετικως αν ου, περιόδου, κατα τήν οποίαν οί Μεγάλοι! Δυνάµεις-Γερµανία, Ρωσσια, Αγγλία καί Γαλλία- Μα…… νέους ανάσα-ί σµούς, δια των όποίων θα αποκαθί…το ή συνεχως απειλουµένη ίσορ…α των Δυνάµεων είς τον κόσµον όλόκληρον, κυ- ' ρίως όµως, είς τήν, Εύρι.΄πην. Μεταξύ αλ. λων, αναφέρεται ότι τόσον ή 'Αγγλία όσον καί ή Γαλλία κατέληξαν εις τήν 'Ειγκαρ5ιον Συνεννόησιν αφού προηγου- µένως ΜεδείχΘησαν Μερικά διάφορα &)… σχέδιά των. Συ…ριμένως …- θυµίζετσι ότι ή µεν Αγγλία Μέγα Σ. λειψε το 1900 v6: συναφή συµ…ίαν µε τήν Γερµανίαν TaI) Κάιζερ, ένω ή Γαλ- λία προσανατολίζετο προς Μία με τήν Ισπανίαν καί τήν ΄Ιιαλίαν. '&Ι ναφέρεται ακόµη το Μον έπισόδιονι κατά το οποίον 6 Κάϊζερ, επιτνχυν τον Τσάρον Νικόλαον εις µιαν στιγµήν α- προσεξίσς, τον παρέσυρε να υπογραφη Γερµανορωσσικήν σιµµαχίσν (xv-511190116. νηνη προς τήν συµµαχία ή όποία συνέ- δεεν ήδη τό Πέτρογροδ με τούς Παρι- σίους. Τονίζεται, τέλος, OT: ή Σανιά»- η.σις όπου… είς τόν 'Εδουάρδον τον νι I τής Αγγλίας καί εις τόν ποιο- γον των Εξωτερικών τής Γαλλίας Ντελ- κιασσέ, ό οποίος ανιψιό-ι συν Τσ…- τάτας έπιΧρισε: ς εξ 3… των … τού Κοινώοώιου καί τελικώς …, αφού όµως επέτυχε προηγουµένως την Ξ!- KpIIIOIv τής πολιτικής του. ‘Y-rr-O των ξένων διπλωµατικών "& τηρήσουν έτονίζπο, ότι 6 πως τόνος, δ διδό…ς ύ" & ΓάΜ είς 16v έσω… τής … της … T6 δένδρον τής «΄Εγκαρδίου Συν- εννοήσεως» πού έφύτευσεν & Βασι- λεύς Έδουόφδος & 7ος είς τό προ- αύλιον τής 'Αγγλικής ασ6είας είς το Παρίσι το I903. Γαλλία, πιεζομένη από τούς "Αµερικα- νούς καί αίσθανοµιένη εαυτήν ξαπλωµέ- γην αφ' ενός απο τήν Ρωσσία-ι…. αφ έ- τέρου rim-O τήν αναγεννοιµένην Γερμα.Ξον, έπιθιμεί πάντα v6: διατηρήσ| κατά το δυνατον στενωτέρους δεσµούς µε τήν ’Avy γλίαν, πιστεύσνσα ο΄τι µόνον ούτω θα δυνηθή v6: αντιμετωπιίση T6Ig πολλαπλά; πιέσεις, αί όποίαι απειλούν να τήν άπο- στερήσουν τής ήγετικής …; τήν δ.. .παλαιότερη έπίσκεψί . 1948, σήµερα αδίστακτα µπορεί v6 ET6 αεροδρόµιον είναι όχι µόνον ένα της όλων των αρµοδίων υπαλλήλων , σε δέκα λεπτά τριάντα έπι6άται δι- ποίαν κατείχε μέχρι τούδε έν Εύρώπη. συμπτώµατα τής έιπιδρασεως τού Εύρωπαϊκού πολιτισµού, TIOI) Εύρυτ- πα'ι'κού τρόπου τού σκ.έπτεσθαι, τού ρυθµού τής εργασίας, τού «κυνηγη- τού της λίρας», όπως λένε οί Τούρ- κοι KOI‘I γενικά του τρόπου τής ζωής. ‘H παληά µοιρολατρι.κή διάθε σις, T6 κισ…μετ καί το γιια6άς΄ - για- 6ας πού ήταν το γνώρισµα τής Τουρκίας, µαζί μέ τήν καχυποψία πρός κάθε τί τή Εύ.ρωπαϊκό, κατά. λοιπά τού όποίου έΥνωρίσαμε και σέ µας κατά 16 πή κανείς πως δεν ύπάρχουν έκτος ελαχίστων εξαιρέσεων. Πρώτη εύχάριστη διαπίστωσις είς έλειον καί συγχρονισµένον αεροδρό µιον, αλλα ή EI’IyévaIOI Kai η ταχύ- δια τήν θεώρησα των δια6ατηρίων καί .… ό΄ιλ/λων διατυπώσει»… Μέσα αφόρων προελεύσεων καί έθνικοτή- των είχαµε τελειώσει άλας 16Ig δια- τυπώσεις χωρίς »καθυστέρησι καί 16 σπουδαιότερο χωρίς διακοπες ταλαι- πωρίες, γραφειοκρατικές διατυπώ- σεις καί KOIXIUTroquEg. Kai μετά είς τήν Πό|λη, τήν καρδια τής Τουρ- κίας, διότι — αν ή ”IIAyKupOI είναι ή πρωτεύουσα-ή ζωη καί ή δραστη- ριότης τού Τουρκικού Εθνους παρα- µένει είς τήν Πόλη, τήν 'Ισταµπούλ και 16 Πέραν. Δέν θα άσχοληθώ με TO: πάρκα, τούς δρόµους, 16v οίκο- δοµικό καί έµπορικο όργασµό. Είναι φαινόμενα πού TO: μεταπολεµικά χρό νια παρατηρούνται σε όλες τίς χιώ- µες. Φυσικα δια τήν Τουρκ.ίαν εχουν Γερµα΄νίαν, γεγονύ κανοποιεί ούτε 1r τε τούς Γάλλους. -αύτην στηρίζουν ε όποδοχήν η όποια καγκελλάριον τής ρα )Αντεινάουερ Kc ταξίδι Tou, τας λαγός καί τήν KI µέρους των… Τουρκ πάθει… v6: µή θί" Σπουδαιοτέραν ποδίδουν οί ξένοι τήν φο6ίον ή ότι Τούρκους, επισήιμ «µυηµένους καί ότι] εργάτες, έκ τού Ι αφ, ενός καί τής αν ετέρου τήν ( «T6: ’ApOI6IIK6: κράτ κίας. Διά τον λότ ται, τόσον ή έτι-ί… καί οί Τούρκοι Ξχο 'Αµιερική καί γενι "0va 8μως έκλεί τονί, ύποιστηρίζετο θεωρείται απίθανο Θα στραφ»ή καί πό γνώριιµα µοτίι6α 1 κή της 08; προσαρ συνθήκες, πού είναι Τούρκους. Δεν θεο θανον ή ΄Αµεριικαν ίχνη τόσον πολύ Του.ρκικήν VOOTpom τήν περ'ίπτωσιν O: στή ανάγκη ύπι Τούρκων από τήν : µήν- "Επί τού σημείου µε πολλούς Τούρκου 'Ο φιλοξενούμενος είς κ……ώ…ώ…λ… Δήµοφχος ’AI λόποιιλος, φωτογραφεϊται µεταξύ δύο 'Ιταλί…'δων σταρ 1 φον: τής Υ6ο΄ν Σανσον (δεξια) καί τής Ρούφο (άριστες git-30w είς το Δημαρχείον Κωνσταντινουπό κάποιο ίδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω΄ τον μέχρι τούδε ρυθµού τής ζωής…. Εκπληξιν όµως προκαλεί είς τον έ- πισκέπτη η ,Αμερικανική νοοτροπία καί & 'Αµερικανικδς τόνος πού παίο νει ή ζωή όχι των μειονοτήτων, ελιά ":… Τούρκων. 'Η 'Αγγλική γλώσσα μιλιέται παντού καί πλησιάζει να έξοστρακίση τή επικρατούσαν δύο τε Γαλλική. Μικροί καί μεγάλοι µα- θαίνουν 'Αγγλικά, ντύνοντσι κατά τον 'Αµερικανικδ τρόπο, καπνίζουν, &… Εχουν τον τρόπο, 'Αµεριιανι- & σιγαρέτα, γλεντούν 'Αµερικαιικά & γενικά παντού Βλέπεις τήν έτι- &" τού )Αμερικσνικού παράγον- τος. © στήν πραγματικότη.ξ ' ψώνια; Με: σε": Σ! "νους χωρίς? ερωτηµα- µια συγκεκριµέιη καί των…" ή «πάνω…. Oi όριά… ω & , µεπίσψοι Τάµα … &". τα φα… mum-(0w ήν; πραγµατική … τίς επισκευης Τουρκίας έναντι … καί ί. δίως τής 'Αµφιης. "Αλλοι παρά-… γοντες, τουρκικής spacing-mg, 8-O- σπιστούν &ν είς το ως τής ψυχης του & Τούρκος καί ίδιας είς τήν ,Α-. νατολήν, ύπέστη τοιαύτην µεταδο- λήν. Ξένοι τι-αρατηρηταί, οί περισ- σότεροι Αµερικανοί, χωρίς να κρύ- TrTOuIv τήν χορό… των δια τας δια- πιστώσεις καί τήν αλλαγήν τής Τουρκικής, επισήµου καί μή, νοοτρο πίσς, διατηρούν ώρισµένας έπιφυ-… λάξεις. Πιστεύουν 6έ6αια ότι ή ση- μερινή Τουρκία δεν έχει καµιµί-αν ό- µοιότητα 6x: πλέον μέ τήν ποληά, άλλα καί τήν πρό τού πολέµου TOu-p κίναν, πιστεύουν όµως επίσης 8- τι διατηρεί τίς έιτιφ.υλάξει ς της 'ε΄ναντι τής Εύρώιπης KIOI‘I δι α- τηρεϊ τίς φιλίες ίδίως µι": τήν ”wows, της να παρω. . ' 6ερνήσεων, αντιπροσώπους των όλους καί ίδιαιτέρως μού έτονίσθη, ότι στ΄ σ6άνεται τήν καρδιά Μις καί ή VOOTpI XVI ενα φίλο έµπιστο φιλία τού όποίου KO: µερα στο παντου Ii πό εχθρούς 'Απο β. η Σο6ιετική Ρωσσίι µε τό όπλο στο χέρ τα Δαρδανέλλια καί νότον ή Συρία που της περιοχης της 'ΐΑ αλλα 'ApO:6IKOI KpO': ροζ… τήν Τουρκία « Μουσουλμανισμόν. , Περσία, προς τήν ι µεγαλην συμπάθειαν, τής οποιος δεν ύπο΄ διέξοδος ή όποία ι Τούρκους είναι η OI 'Ο Τούρκος θέλει να του καί να π…… µένει… Θέλει Εναν ο. σο6αρόν καί …] v6: όχι] είναι . . τήν …φσιιοίησί το ή Ελλας από τής ο ο… της Λωζάννης χει επιδείξει κατανό σνµ6ιώσεω,ς καί προς ρών καί έμπρακτα I KIKéI της αίσΘήµατα αλλά καί λαοί έχουν κοινά γ ήΘικούς κανόνας, KOI ζήσω µαζί αίωνες I τήν νοοτροπία τού ι τίποτα παρα v6: ζήσ αγαπημένα Καί οί βοήθεια Kori τήν ένί: Κρατών, θα γίνουν Ξ θε έπι6ουλή…καί θα αλλά άν ή Έλλην ναι κτήµα τού συνό λαού, δεν συµ6αίνει καί είς τήν Τουρκία καί κατώρθωσα v6: γοντες επιδρούν, & δοκιµάζεται ή φιλία δολα προσφέρεται ε' λήνων. "Επεισόδια κών αλιευτικών σαχ νονται καί πυροΒολο οικοδομητικα τής Έ] ας… Μία ταινία έτι αύτές τίς ήμέρες :l τογράφον τού Πέραν σθη µέ τήν συνδροµή πουργείου Έθνικής ; ρυθρας Ηµισελή.νου, εχη ε΄κδηλον ανθελ φέρνει στη Μ…… γ να λησµονηθούν καί 1 'Ελλάδα ως Exepéw, ρεί v6: ίσχυρισθή ότι σμούς των δύο λαό στει.΄ιωµεν ότι οί Tc "Ελληνες δεν είναι v6: κάνουν άκρι6ή κο ίστορικών γεγονότων

• 'ιί3΄.'-'ώ,ψ… &, . TO BI-IMA TE ,΄Ή ι [I Λ.,/ a “is "οίκου.; LH-CIDIAOAOI‘IKH ΑΝΑΓΝΩΣΗ 'ιΘετ…ό διορισµό στό Κολοψική ανάγνωση). τούτα στή λέξη ανά- man σηµαίνει άνα- 6 όρος αύτός προ- γιά νά δηλώσει τή atria έπαφής μας µ' είµενο. Προόάλλεται, ά έκτοπίσει άλλους χρήση (της λογοτε- |ς καί τής δι κα- 'Από αυτούς οί δο- in: ανάλυση καί ερ- η ανάλυση, δανεισµέ- πική λογική, τά μα- τίς φυσικές έπιστή- τει τό ποιητικό κεί- ιύ ίαθηγητού ΜΑΡΩΝΙΤΗ ιµα πού µπορεί καί αυτό στα συστατι- at. T6 έρώτηµα όμως νη περίπτωση είναι σύνθεση λειτουργεί παράθεση των συστα- ιχείων n μήπως καί ' ασύµι6ατη και &- ιμπλοκή τους. Σ' & γου χάρη, πού άπο- από µία λέξη, ή ηνία του δέν άπορ- εµο:νωμένα γράµµα- οπής πού τό συνθέ- τόν συγκεκριμένο 5‘ 16 'I'8Io’ ισχύει καί στικό κουσ…τάλλ…α xa’ "εναποίηµα, τίς καί τίς συντακτικές ακόμη καί µέ τά Μάμα-τα. Io): μόνον σύτός 6 επίλυσης πού άπει- κή σύνθεση µέ τήν σχολαστική λογική να… τα": όρου µέ σσότερο ή µέθοδος ιός έπέ6αλε µέ τόν Κική πράξη. Τής &- τομίας αφελή, όπι- momma προϊόντα εί- ση τού ποιήµατος >,καί τή µορφή του "Με… τής μορφής ' &ποτρόπαιη έξαρ- /ικών στοιχείων — ροµ-οιώσεις, κοσµη- αί άλλα συναφή ή ιηση τού περιεχο- ττ΄γν αναζήτηση τού υυνήι.ιατος πού κο- x)‘ τής αναλυτικής ασπός είναι καί ή ποιήματος σέ συν- ες, πού 6 µαθητής )αΦοάσει τήν ποιη- ιξη σέ οµαλό πεζό τίς λέξεις σέ φυ- "κε &" and] σειρά, νά πεί µέ δικά του λό- για τί λέγει 6 ποιητής έδώ καί τί παρακάτω. Αύτά καί άλλα αρνητι- κά σύνδρομα τής ανάλυσης κατα- δικάζουν νομίζω τόν όρο σήμερα σέ άπόριριψη καί αχρηστία. 'Ο όρος ερµηνεία είναι παλιός καί φιλολογικής καταγωγής: προ- υποθέτει καί αύτός διάκριση ανά- µεσα στό γραµµατικό "φαινόμενο καί τή 6αΘύτειρη κρυφή έννοια καί λειτουργία του μέσα στό ποίηµα διασπά κι αύτός τήν ποιητική EK- φραση στά" σημεία καί τίς σηµα- οίες τους η, γιά νά χρησιµοποιή- σω πιό μοντέρνους όρους, στά ση- μαίνοντα καί τά σηι,µαινόµενά τους. T6 πιό αρνητικό όµως σύμπτωµα τής έρµ:ηνευτικής μεθόδου παραμέ- νει ή ύπόΘεση' ότι ή ποιητική γλώσ- σα είναι κατά κάποιον τρόίπο από- κρυφή, καί ή αποκρυπτογράφησή της χρειάζεται τή μ*εολά-6ηση ενός άσκημένου καί προικισμένου μάν- τη, πού είναι σέ Θέση νά έξηγεϊ -νά έριµηνεύει- τούς οίωνούς της, τά όση-μα σήµατα της, καί νά τά μεταδίδει στούς ανίερους καί άμουσους. Αύτή ή Θρησκευτική σχεδόν στάση Με…" στήν ποί- ηση, συνεπάγεται τή δηµιουργία ένός ίερατείου, έξηγητών, τό ρόλο τών όίιτοίων ' (νεται καί εύτελί- ζει, ίπποτίΘεται, µέσα στήν τάξη 6 ταλαίπωρος δάσκαλος. 'Υπερ- δάλλω συνειδητά, αλλά δέν …… κρύνοιμαι, νοµίζω, πολύ από τήν ίδεολογίά πού γέννησε καί συντη- ρεί τήν ερµηνεία ώς σρο Kai µε- Θοδο επαφής μας μέ τήν ποίηση. 'Οπωσδήπιοπ'ι:΄ ένας τρόπος, πού ύπονοµεύει τήν οίκειότητα ανάµε- σα στό ποίημα καί τόν νώστη του είναι, σήµερα τουλαχιστον, δια6λητός ή, κός καί επικίνδυνος. 'Απί3ετα µέ τούς όρους ωά- λυση καί ερµηνεία, 6 όρος ανά,- γνώση, δίχως νά απλοποιεί τά προ6λήµατα καί τίς δυσκολίες τής ποιητικής γλώσσας, το': αναθέτει κατευθείαν στό αρµόδιο. πρόσωπο -σ' έκείνον δηλαδή πού δια6άζει ή ακούει ένα ποίηµα, µόνος του ή µαζί μέ άλλους. '0 όρος ανά-γνω- ση. "Μπουένος από τή "αυτί (ή όποία κωδικοποιεί τόν ζωντανό λόγο καί εύνοεί τή συντήρηση καί τήν αναπαραγωγή του ανά πάσα στιγµή)΄ είναι, πιστεύω, από πολ- λές απόψεις, ό προτιµότερος τρό- πος για τήν εντατική έπικοινωνία μας καί μέ τήν ποιητική γλώσσα. ΠιρούποΘέτει ο΄τι καί ή ποιητική γλώσσα (άκρι6έστερα: ή ποιητική γραφή) δως γενικότερα ή γραμ- μόνη γλώσσα, ύπο6άλλει καταρχήν πράγµατα άναγνωοίσιιμα. σ΄ ένα κώδικα πού μπορούµε νά τόν µά- Θοι:με, άν µας ενδιαφέρει καί µας χρειάζεται. Για τή δουλειά αύτή απαιτείται μόχθος, έπιιμονή καί ένταση -άνάλογη μ' έκείνη τού μικρού παιδιού …': καλειται νά αναγνωρίσει τό ζωντανό λόγο μέ- σα καί κάτω τά γιράµιµατα τού Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ Χ0ΥΝΤ*Α ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ ΑΠΟ 0080 ΜΗΠΩΣ ΑΝΤ|ΜΛΗΣ0ΥΝ έστω, παραπλανητι-' ανάγνωση. Θά µω- .; άλφα6ητου- έπι6άλλετοι άσκηση πλάι σ' ένα έµπειρο µάστορα, λά τελικά ή εξοικείωση γιά τήν οποία μιλήσαµε, είναι καί έφικτή καί απελευθερωτική: µέ τήν dwa- Yvéplcri της ή ποιηΤ…ή γραφή απελευθερώνει τόν ποιητικό λόγο καί τόν προσφέρει ώς οίκεία εµ- πειρία στόν τρόφιμό της. 'Η άναµ- γνώριση λοιπόν τού ποιητικού λό- γου είναι τό τέλος τής ανάγνωσης. Παρά τουτο 6 ποιητικός λόγος, όσο κι άν είναι αναγνωρίσιµος καί δα?ύτατα οίκείος, αποτελεί µέσα στό σωµα τής κοινής γλώσσας τό σκληρό πυρήνα της. Καί έδω άρ- χίζουν οί δυσκολίες. Χρειάζεται & αναγνώστης τής ποίησης νά πει- στει ότι ή ποιητική γλώσσα δέν είναι ή διακόσμηση τής κοινής γλώσσας, 6 έ'ξώρα'ίστικός καλλω- πισµός της, αλλά ή δηµιουργική της δυναµη (αύτό σηµαίνει τελι- κά: ποιητικός), όταν καί γλώσσα ανιτκρίζει κατά µέτωπο τα συγκεκριµένα πράγματα καί δέν απογειώνεται στήν έννοιολογι- κή τους σχηιµατοποίηση καί αφαί- ρεση. 'Ο ποιητικός λόγος είναι, µέσα στό εοτρυ: τής συλλογικής γλώσσας, 6 πιό εµπειρικές καί έµ- πράγματος πού διαθέτουμε. Αύτή ή προσωπική εµπειρική καί αυτή… τη φύση καί λειτουργία του καθορί- ζει καί τούς δασικούς χαρακτήρες του. 'Η ανάγνωση της |ποιησης σκο- πάει στήν αναγνώριση αύτών τών χαρακτήρων πού συνεχουν τήν ποι- ητική γλωσσα καί τήν ώΘούν στήν αύτόνομη προδολή της: δηλαδή στά ποιήµατα. Δέν πρόκειται νά προχωρήσει πρός αύτή τήν κατεύ- Gum, πού Θα μας πγαινε πολύ µακρυα και Θα µας άντ0µάκρυνε από τό συγκεκριµένο στόχο τής είσήγησης. Τούτο µόνον έπιλέγω: ανάγνωση τής ποίησης προύπο- Θέτει µιά είδική σχέση τού αναγνώ- στη µέ τήν κοινή γλώσσα καί τήν ύΜκείµεή της πραγματικστητσ. Δίχως τήν… είδική αύτή σχέση ή γλωσσα τής ποίησης γίνεται &- φρός γιά κοσµικούς κυρίους καί τούλι γιά φιλάρεσκες κυρίες. Μίλησα γιά είδική σχέση τού άνοηνώστη µέ τήν κοινή γλώσσα. Προσθέτω τώρα τήν κλίση καί τήν καλλιεργημένη του αίσθηση, πού τού επιτρέπουν νά διακρίνει τή Θέση καί τή λειτουργία τού ποιη- τικού λόγου µέσα στό σώµα τής κοινής γλώσσας. Η κατάκτηση αύ- τής τής σχέσης, καί ή καλλιέργεια αυτης της αίσθησης. ή υπαρξη της κλίσης, είναι Θέµατα ίδιοσυγκρα- aim; τρι6ής καί μελέτης. Κλίση, σχέση καί καλλιεργηµένη αίσθηση πρός τήν κατεύθυνση αύτή κατέ- χουν καί έφαρμόζουν΄ έμπρακτα αύ- τοί πού τούς όνομάζουµε ποιητές (όσο καί έφόσον δέ σφετερ-ίζονται δέν πλαστογραφούν τόν τίτλο τους). Τήν ίδια όμως σχέση καί τήν ίδια αίσθηση µπορει, δευτερο- γενώς, νά αποκτήσει, χάρη στούς ποιητές Kai τό έργο τους, καί 6 αναγνώστη-ς τής ποίησης. Ο προσεκτικός τώρα καί έντα- τικός αναγνώστης, ΄µέ τήν άσκηση καί τή συστηματική µελέτη, μπο- ρεί νά γίνει 6 μάστορας πού ονο- µαζουµε φιλόλογο. 'Από τή δική του λοιπόν συµπαθητική εμπλοκή στήν ποιητική γλώσσα, προκύπτει μιά δευτερο6άΘµια 6νάγνωση τής ποίησης, πού προτείνεται έδω ώς τρίτος σταθμός τής ανάγνωσης καί χαρακτηρίζεται ώς φιλολογική ξαναγυρίσώ στόν ΚύΞι΄ωιή 12 Φεθρούαρίου 1978 .'-:-'ψ.ίϊΣ?Μ. ξ… ." 'II-é - …. .. . τουΣ τους Με… ΜΠΕ ΔίΕΠθυΝΤΑ; Στο ειΔΗΣειε.. Μου ναι…… mro ΔυΣτιιετο'ι. ΒΕΒΑΙΑ Με το … επ…? έπειτα . του ποιηση… * Για TA «Μο...... ΠΑΝ το Σ.. _ TO BAZIKO είΝΑι ,; 01ιΑποκοιΜΗΘΗκΑΝι Λεπτοµέρεια τέµπλου 'Αγίου ana Λευκάδος 0i φιγούρεε τού Κατρατγκ'ιόΖΜ καί ή παράδοόπ ο ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Καραγκιόζης είναι πολυσύνθετο: κείμενο, μουσική. ανθρώπινοι χαρα- γεωγραφική …… …… ρώων, KI‘vnan, φιγούρες. ΚοΘεμιά από τίς συνιστώσες πιστές επιδε- χετοι ξεχωριστό πλησίαομο, πού είναι χρήσιµο αρκεί ή είδική σύ… προσέγγιση να μήν αγνοεί τίς ολ- λες πλευρές τού φοινόμενου. Αύ- 16 παραμένει ενιαίο Kai τό φώς πού πέφτει σ' ένα από τα στοι- χεία πού τό απαρτίζουν av'rava- κλδτοι καί στο άλλο. Με αφορµή τήν έκδοση τού δεύτερου τόμου τού 6ι6λίου “'0 κόσμος τού Ka- ραγκιόζη» θα έπιχειρήσουµε v6 δούµε τίς φιγούρες τού θεάτρου τών σκιών am σχέση τους µέ την ελληνική λαϊκή είκοστική παρά- δοση. Δέν Θα αναφερθούµε εδώ στίς ρεκλάμες τών παραστάσεων τού Καραγκιόζη. ‘H σχέση τους με τη λαϊκή ζωγραφική είναι ού- 1ov6n1n, μεταχειρίζοντσι το ίδιο εκφραστικά µέσα. Οί μορφές τών ήρώων. ενώ κρατούν τα xa- paK1ano1IK6 τους, δεν είναι nI- (πές αποµιμήσεις τού πρότυπου. 'Ο ρόλος τού περιγράµµοτος πε- ριορίζεται, οί κινήσεις είναι απο- δεσµευμένες από τούς περιορι- σµούς τών λίγων αρθρώσεων τού πρότυπου, πολλές φορές ύπορχει καί τοπίο στο θαθος. Περίπου το ……ρκΜροο.ο ρίξουν προς το δεξιό. το ίδιο !- σχυει Kai για το λιΘοΜγλυφο τού αύλόγυρου στο σπίτι το.) Τριαν- .τσφύλλου… (Δροκιο) καί σε έργα τού Ιλιον από το Ζουπανι. Παρα- δείγματα ea µπορούσαμε να av- τλήσουμε Kai από τίς σχηµα- τοποιπμένες ανθρώπινες µορφές τών ήπειρώτικων ύφοντών. το "ζωγραφισμένο ψωµιά» τού Θεόφι- λου πολλά μπορούν νά μας διδα- ξουν για τη σοφία ούτών τών πο- ραθσοεων τής προοπτικής. πού δλ- Τού ΚΙΤΣ0Υ A. MAKPH λωστε ούτε τήν ήξεραν ο! λαϊκοί μας τεχνίτες ούτε την αναζήτη- σαν, αφού δεν τήν χρειάζονταν. 'Η σκηνή τής δρακοντοκτονίος, παράλληλα µε τή συχνή εμφάνιση της στά δηµοτικά τραγούδια Kai τίς λαϊκές παραδόσεις. έχει εν- διαφέρουσα σταδιοδροµία Kai στην τέχνη. 'Αρχίζει από τήν avIovpa- φία ("Απ Γιώργης), περνάει στο ξυλόγλυπτο τέµπλο (ύπέρθυρο ώροίας πύλης) Kai φτάνει στον Καραγκιόζη (καταραμένος όφις). Δικαστική αντίληψη σε θα… 1a άσχετο µεταξύ τους. ’l- διότυππ αλλά πολύ διδακτική περίπτωση είναι το µόνιμα σκηνι- κά τού Θεάτρου τών σκιών, Kai προπαντός το Zapai. τοποθετη- µένο συνήθως στην δεξιά άκρη τής φωτεινής οθόνης. το Σορά΄ί είναι ένα πλέγµα οδιαφανούς σκελετού - σχεδίου πού περικλεί- νει φωτεινές χρωµατιστές επιφά- νειες, Λίγες, Kai όχι πάντα σιτα- ροίτητες, λεπτοµέρειες µπορεί να γίνουν Kai ζωγραφιστές, πόντο δ- μως μέ τον αίσθηση τής διοφώτι- στης χρωματικής επιφάνειας πού πορεµδσλλετοι ανάµεσα om φωτει γή πηγή Kai στο θεατή. το χρώ- µατα δεν ποικίλουν απλώς το σκελετό - σχέδιο, αλλά το Ka- νουν συνθετικά σαφέστερο αν καί πολλές φορές ol οδισφανείς γραμµές χωρίζουν μια φωτεινή έ- πιφύνειο πού Θα μπορούσε να εί- ναι ένιαίο δν λόγοι συνοχής Kai σταθερότητας τού χορτονένιου σκελετού δεν επέδαλλαν σύνδε- on δύο παράλληλων γραµμών μέ µία I") περισσότερες ενωτικές. '0- 1av έχουμε στό νού πώς λειτουρ- γεί ή λαϊκή τέχνη κατολα6οίνου- με μέ πόση επιτυχία γίνεται δια- κοσμητικό εύρημα οι)… ή προ- κτική ανάγκη. "Αν τώρα εξετά- σουμε έναν φεγγίτπ 6ορι:ιοελλο- δίτικου αρχοντικού, πάλι θα ου- νοντήσουµε évav πια…… σκε- λετό - σχέδιο πού περικλείνει µε- ρικές χρωµατικές φωτεινές έπι- φάνειες. "Αν ο αναγνώστης ζα- νοδιο6όσει τήν περιγραφή τού Σορσγιού έχοντας στο νού 16v φεγγίτπ, να δεί πώς όλα το.", τοι- ριαζουν. Για όσους θυµηθούν τώ- ρα 16 δυτικοευρωπο'ι'κό ύολογρό- φτιµα (6ιτρώ), οι: οπµειώσουµι µόνο μια από τίς καθοριστικές διο- φορές πού τό αποµακρύνουν ότι το δικό µας, το Χρώμα πού σ' εν- …… !- οι σότηταςη ή καί ύπεροχης: τά δικού- µε ή τά δια6άζουιμε, καί ή αυτόμα- τη σ΄ι΄σθησή μας είναι ότι τα έξω- τλούμε καί 1-6 κυριεύουμε. Στήν περίπτωση αύτή όναγνωριστική ά- μηχανία δέν ύφίσταται, καί δέ χρειάζεται καμιά µειθοδος γιά τή στάθµιση καί τήν άρση 11191611)- τά όσο 6οισκόµαστε στό πεδίο τής προσωπικής, ίδιωτικής σχέσης μας 11 ένα ποιητικό κείμενο" οί ΄ίδιες, τώρα, συνθήκες µεταφε.ρμένες μέ- σα στό σχολείο καθιστούν άχρηστη όποιαδήποτε διδακτική έπιµονή -- τό διπλό διά6αοιμα, ή καλή δηλα- δή έκφοοά ένός τέτοιου στιχουργό- µατος (ή διπλή, έστω ή τριπλή) φτάνει καί περισσεύει. Καί σ΄ αύ- τή τήν κατηγορία πιστεύω ότι 6- νήκουν 16 περισσότερα ποιήματα πού φιλοξενούνται στά σχολικά 6- ναγνωστικά: µέ κάποια σχόλια γιά τόν δράστη τους, τό είδος ποί- ησης πού καλλιέργησε, τή στιχουρ- α...-"ι.... -... -..-. . σεις και το μυαλο του προς πολ- λές κατευθύνσεις καί μέ πολλούς τρόπους ή αναγνώριση, λοιπόν καταρχήν αύτών τών πυκνών καί έντονων έρεθισµών, ή κίνηση καί η κατάδυση πού παίρνουν οί αί- σθήσεις καί τό μυαλό μας στό ό- κουσιµα τού ποιήματος, έτιι6άλλουν τήν καθυστέρηση, τήν ένµονή, τήν πολλαπλή αναγωγή µας 6116 τόν έρε- θισ-µ-ό στό έρέ9ισµα -όπό τό ύπο- κείμενο δηλαδή στό άντικεί>µενο τής αµηχανία, άπό τόν έα-υτό µας. ώς αναγνώστη, στό ποίηµα, ώς όνάγνωσμα. 'Avévvwan - 'AvéIAuon -Έρμηνεία Καί στούς πρε'ι'ς δοκιµαστιικούς όρους πού έξαγγέλλονται ύπαρχει ή λέξη ανάγνωση. Μόνη στέκεται ή λέξη στή μιέση τής κλίµακας' έµ- πρόΘετη στήν αρχή της (110110-6116- ι όνατοµική 1i σχολαστική λογική της. Στήν ότιόρριψη τού όρου µέ παρακινεί περισσότερο ή μέθοδος πού 6 όρος αύτός έπέ6αιλε μέ τόν καιρό στή σχολική πράξη. Τής 6- ναλυτικής όνατοµίας αφελή, όπι- κίνδυνα καί 6αναυσα προϊόντα εί- ναι: ή διάκριση τού ποιήµατος στό περιεχόµενο καί τή μορφή του (ή αύτόνοιµη έκτΐμηση τής μορφής καταλήγει στήν 6110106110111 έξαρ- ση τών καλολογικών στοιχείων — μεταφορές, παρομοιώσεις, K001111- τικά έιτίθετα καί άλλα συναφή" ή αύτόνοµη éK1i-.1II1,011 τού περιεχο- µένου όδηιγεί στήν άναζήτηση τού νοήµατος Ii τού ιιυνήιιατος πού κο- ιιίζει τό ποίηµα)" τής αναλυτικής προσέγγισης καρπός είναι καί κατανομή τού ποιήµατος σέ συν- τακτικές μονάδες, πού 6 μαθητής καλείται νά παραφοάσει τήν ποιη- τική τους σύνταξη σέ όµοιλό πεζό λόγο: νά Βόλει τίς λέξεις σέ φυ- -σ' έκείνον δηλαδή πού δια6άζει ή ακούει ένα ποίηµα, μόνος του ή µαζί μέ άλλους. 'Ο όρος 6116711111- ση. Μπανάνα &… τή γραφή (η όποία κωδικοποιεί τόν ζωντανό λόγο καί εύνοεί τή ΜΜΜ" καί τήν αναπαραγωγή του 6V6 πάσα στιγμή) είναι, πιστεύω, 61116 πολ- λές άπόψεις, ό προτιμότερος τρό- πος γιά τήν εντατική έπικοινωινία µας καί μέ τήν ποιητική γλώσσα. Προύπαθέτει ότι καί ή ποιητική γλώσσα (6100161601000: ή ποιητική γραφή), όπως γενικότερα ή γραν- μόνη γλώσσα, ύπο6άλλει καταρχήν πράγµατα όναγνωιρίσιιµα, σ ένα κώδικα πού µπορούμε v6 τόν µά- θουμε, άν µάς ένδιαΦέρει καί µάς χρειάζεται. Γιά τή δουλειά αύτή απαιτείται µόχθος, έπι.μ-ονή καί ένταση -…άνάλοψη µ' έκείνη τού μικρού παιδιού Νιού καλείται νά αναγνωρίσει τό ζωντανό λόγο µέ- σα καί κάτω άπό 16 7106111111010 τού Τό «ιανγκό» συνδέθηκε µέ lis nofllunés έξεΙ?ι΄ξειε οπή Λαιινική ,Αµερική... ΠΑΡΙΣΙ. 19ος αίώνας έφτανε στό τέ- λος του όταν, ξεριζωµένο, άθλιο καί άσεµνο 16 τανγκό πρεοάροξε στίς κακόφ1|ιι'.- 011101- πως τού Μπουένος ΄΄Αιοες. Έρ- χόταν άπό μακριά. 'Απ' τήν 'Αν- δολουσία µέ τούς άπογόνους τών '|σπανών τυχοδιωκτών. Κι άπ΄ τήν ΄Αφρική, μέσω Κού6ας, Βραζιλί- ας καί Ούρουγουάης συνοδεύοντας τήν µαρτυρική πορεία των µαύρων σκλά6ων. Ερχόταν 611’ τήν «πάμ- 1.0» ué τούς γκάουτσο, πού είχαν έκδιωχθεί 611’ 16 συρµατοπλέγµα- τα καί τό τεχνητό κρύο τής 610- μηχανικής κτηνοτροφίας. E.0x6- 10v κι 611' τή θάλασσα µέ τούς μετανάστες τής Νότιας ΄1ταλίας. T6 τανγκό παιζόταν τότε στά καιαγώγια, στά ύποπτα μπάρ, στά παράνοµα χαµαιτυιιία. 'Ηταν τό άσεµνο καί ήδονικό τανγκό. ’0 χορός τού άνδρα, πού στερείται τή γυναίκα, πού Βρίσκεται άντιμέ- τωπος μέ τήν αίσθηιματική καί σε- ξουαλική του µιζέρια. Χορευόταν µεταξύ άνδρών στίς γωνιές τών δρόµων ii µέ τά κορίτσια τού λι- μανιού Παράξενος ένσγναλισμός, φιληδονος κι έκδικητικός, στόν 6- ποίο 6 οτερηµένος όρσενικός σφίγ γει τή λεία του µέχρι σκασµού, τήν κολλάει έπάνω του, µάγουλο μέ ι'ι'ιγς.υλο, σώµα µέ σώµα. Κάτι περισσότερο άπό άπλός χορός µάλλον 111'». φυσική πράξη 6ίας κι απελπισίας μοιάζει πού έχει µε- λοτιοιηθιί, όλλά στερείται 16 λό- για 'Ηταν ή ήρωική έποχή τού δουδού καί έκφραστικού όναλφά- 6ητου τανγκό. Φε6ρουάριος.- Γύρω στό 1910, παίρνοντας &- νάποδα 16 δρόµο πού είχε 6K0- λουθήσει 16 έµπόριο τής λευκής σαρκός, τό τανγκό ξεµπάρκαρε 011‘) Μασσαλία µέ τίς όποσκευές κανενός τολµηρού χορευτή καί μου σικού Φθάνοντας στό Παρίσι, άλ λάζει τροσωπείο. Η άσεµνη κ:.'ι 6αναυση µουσική τής Νότιας '-Α μερικής μετεµφιέζεται στά παρι- σινό σαλόνια γιά νά πάρει έναν όέρα τυαχπινιάς κι 60011101101116- νου έξωτισµού. Τό πρωτο τανγκό στό Παρίσι (Elma καί φύλο. 'Ο χορός τού κυρίαρχου άρσενικού γί- νεται ό χορός τής γυναίκας πού έχει απαλλαγεί 611’ τούς κορσέ- δες της καί τίς μακριές φούστες. Περίτεχνο καί γλυκερό, τό «άργυ- τίνικο τανγκό», πού καθιερώνεται 011' τόν παριζιανισµό, κατακτά τήν Ευρώπη κι έπιχειρεί 1116 .001- αρδευτικό έπιστροφή στή γενέτει- ρά τον. Μέ λικνιστικό 6ήµα γλυ- στράει 611 16 καταγώγια τής πε- «To ΒΗΜΑ» ιιΙ΄ι'Μιιία ριφέρειας στό κέντρο τού Μπουέ- νος ’AIpsq. K010111161 τίς 601010- κρατικές συνοικίες τής ύψηλής κοι- γωνίας καί πλουτίζεται µέ όργα- να 11:6 δαπανηρό. Στό φλάουτο, τήν κιθάρα καί τό διολί τού φτω- χού, προσθέτονται τώρα τό 1116- νο 1102 τό «µπαντονέον». Τό έρωτικό μοιρολόι τού άνδρα πού στερείται τή γυναίκα £11006- ζεται τώρα µέ λόγια. Τό 6770611- 11010 τανγκό µεταµορφώνεται σέ µαύρο χρονικό τών κάθε λογής κα- … τατρεγµένων καί έκπτωτων τής κοινωνίας. Λέει γιά τήν πείνα πού θεοίζει τά σωθικά, γιά τόν έρωτα στα καταγώγια, γιά κλοπές καί γιά €ισσμούς, γιά στιλέττα καί µαχαάρια, γιά λουτρά α'ι΄ματος καί οίνοτινεύµατος. Φιλοσοφεί μέ λόγια καί μουσική πάνω στή γυ- ναίκα τού δρόμου, τά παλιά χρό- νια, τή µακρινή χώρα... Μάτι 6ουρ καμένο καί λυγμό-ς στή φωνή... «τριστέτσ.α». Πάντοτε «τριστέ- τσα»... Θεοποιηµένος όοιδός τού τανγ- κό, μπριγιαντιναρισµένος 0111.0- άνθρωπος, δ Κάρλος Γκαρντέλ, «έλ µάς γκράντε» («ό πιό µεγάλος») που μέ τή δύναμη τής φωνής του κατορθώνει v’ άναρριχηθεί 611’ 16 σκοτεινά σοκ-κάκια στά φώτα τού καλού κόσμου, συνοψίζει µόνος του όλη τήν ίστορία τού τανγκό. Γεν- νηµένος τήν "ιδια σχεδόν µέρα 110- ζί του, τού Βρίσκει ένα ρυθμό, 1116 γλώσσα, τού δίνει τή σημερινή του µορφή. ’A11' τό 0 ώς τό ί935, πού πεθαίνει ένδοξος 0’ Ε΄- να άεροπορικό δυστύχηµα, τρα- γουδάει χωρίς διακοπή. Είκοσιπέν- τε χρόνια τανγκό καί 2.000 ήχο- νραφηµένοι τίτλοι. "Ενα χρυσό λαρύγγι. Καί 1116 ύπέρλαμπρη στοδιοδροµία. «Πέθανε 6 Γκάρν- τέλ. ζήτω 6 Περόν!». Τό τανγκό τών «πεσκαµιζόντος» (χωρίς που- κάµισο) έπωφελείται 611’ τό πο- λιτικό καί πολιτιστικό άνοιγµα τού καθεστώτος. Βρίσκεται στό κορύφωμά του. Μεταξύ τού 1940 καί τού 1955 κάνουν Θραύση πά- νω 6116 600 όρχήστρες τού τανγκό στό Μπουένος "Άιρες καί κάπου 6.000 µουσικοί 111’: πλήρη άπα- σχόληση. Μέ τήν άνατροπή τού περονισµού τό 1955, 16 τανγκό κάνει πίσω. ΄΄Αλλη µουσική, άλλα πολιτιστικά πρότυπα είσάγοντσι άπ' τή Βόρεια ΄Αµερική κι έπι- 6άλλονται στήν 'Α.ργεντινή. Τό τανγκό δύει καί χαροπαλεύει. Δέν έχουν άπομείνει παρά μόνο πέν- τε όρχήστρες στό Μπουένος "Αι- µες. Κι 6 µοναδικός έπιζών 611’ τήν ήρωιική έποχή, 6 Πουγκλιέζε, είναι σήμερα 75 έτών. Δέν χορεύεται πιά τό τανγκό στή σηµερινή 'Αργεντινή. Τό &- Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ Χ0ΥΝΤΑ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ A00 0030 ΜΗΠΩΣ ΑΝΤΙΛΑΛΗΣ0ΥΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤ|;ΚΑ 00ΥΡ|Α, ΣΚΑΡΩΣΕ ΜΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ AA'I'KH ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΑΝ|'Κ0!.. κούνε. Τό µελετούν, τό σπουδά- ζουν... 'ιό καταχωρούν σέ άνθολο- γίες καί τό άναλύουν σέ διατρι- €ές. Στοιχείο όδιάψευστο τής πο- λιτιστικής ταυτότητας τής ’Ac- γεντινής, 16 τανγκό μπήκε στήν "στορία. Τό τανγκό σάν τανγκό έχει σ6ήσει, μά κάτω 611’ τίς στά- χτες του ή «σπίθα» του ύπάρχει, έτοιμη να': φουντώσει σέ φωτιά μόλις τής δοθεί ή εύκαιρία. "Ενα πρωτο σημάδι: ή πρό- οφατη άπόπειρα έπισηµσιιοιήσε- ως τού τανγκό 011‘ τή στρατιωτι- Kn χούντα. 'Από φόδο µήπως άν- τιλαλι΄ισουν έπαναστατικά θούρια, οί αίµοδόροι 6αθµοφόροι τού Μπουένος Άιρες σκάρωσαν μιά έθνική καί λαϊκή οκσιάσταση τού τανγκό. 'Η ll N01:1160iou κα- θιερώθηκε σ όλη τή χώρα «μέρα τού τανγκό». Είναι ή ήµεροµηνία τής γεννήσεως τού Γκαρντέλ. Εί- ναι έπίσης, τονίζουν μέ είρωνεία οί 6v11010010K0i, ή έπέτειος τής νίκης τού Περόν... Τή µέρα αύ- τή, όπως καί κάθε µέρα, τριάν- τα μέ σαράντα 'Αργεντινοί έξαφα- ν'ιζονται στά άδντα των φυλακών, στά στρατόπεδα συγκεντρώσεως ή στα είδικευµένα κέντρα 6000- νιστηρίων γιά νά καταλήξουν, κομματισσµένοι, στά λαστιόνερα ιού Ρίο ντέ λά Πλάτα Ii 016 κύ- 11010 τού 'Ατλαντικού. « Έγκλη- u011K6 τανγκό». Στό μεταξύ, στήν ΄΄Οπερα τού Μπουένος Άιρες, µιά συμφωνική ορχήστρα έρμηνεύει 16 « Αντιος µουτσάτσος» µπροστά σέ μιά πλα- τεία 6116 συγκινημένους στρατη- ‘H µουσική έξημερώνει τά ΜΑκιειι.Α RICHINI φρός γιά κοσµικούς κυρίους καί τούλι γιά φιλάρεσκες κυρίες. Μίλησα γιά είδική σχέση τού άναγνώστη µέ τήν κοινή γλώσσα. Προσθέτω τώρα τήν κλίση καί τήν καλλιεργηµένη του 0’1’0011011, πού τού έπιτρέπουν νά διακρίνει τή θέση καί τή λειτουργία τού ποιη- τικού λόγου µέσα στό σώµα τής κοινής γλώσσας. Η κατάκτηση αύ- τής τής σχέσης, καί η καλλιέργεια αυτης της αίσθησης, ή υπαρξη της κλίσης, είναι θέµατα ίδιοσυγκρα- σίας τρι6ής καί µελέτης. Κλίση, σχέση καί καλλιεργηµένη αίσθηση πρός τήν κατεύθυνση αύτή κατέ- χουν καί έφαρµόζουν" έμπρακτα αύ- τοί πού τούς όνομάζουμε ποιητές (όσο καί έφόσον δέ σφετεριί'ζσνται ή δέν πλαστογραφούν τόν τίτλο τους). Τήν ΄ι΄δια όμως σχέση καί τήν ίδια αίσθηση µπορεί, δευτερο- γενώς, νά άποκτήσει, χάρη στούς ποιητές καί τό έργο τους, καί 6 αναγνώστης τής ποίησης. O προσεκτικός τώρα καί έντα- τικός άναγνώστης, µέ τήν άσκηση καί τή συστηµατική µελέτη, µπο- ρεί νά γίνει 6 µάστορας πού 6vo- µαζουµε φιλόλογο. 'Από τή δική του λοι(πόν συμπαθητική éu-‘Irkomi στήν ποιητική γλώσσα, προκύπτει µιά δευτερο6άθμια όνάγνωση της ποίησης, πού προτείνεται Εδώ ώς τρίτος σταθµός τής ανάγνωσης καί χαρακτηρίζεται ώς φιλολογική άνάγνωση. 0ά ξαναγυρίσω στόν 600 αύτόν καί στό πρόσωπο πού τόν όρο αύτόν τόν τρέπει εύκαι.ρια- κά ή µονιμότερα σέ ρόλο. 'Εδώ '0- μως θέλω νά τονίσω µέ έμφαση ότι δέν καταλαβαίνω τή φιλολο- γική άνάγνωση ώς άροτή όποκιλει- στικιή όσων έπαγγέλλονται τή φι- λολογία. 'Η φιλο-λογική όνάγνωση είναι 6αθµίδα ύψηλότ-ερη καί έµ- 00013010011 (φιλική, ή, άν θέλετε: έρωτι'κή) τής διπλής άνο΄ιιγνωσης' αποτελεί τήν τελική της, κατά κά- ποιο τρόπο, έκδαση, τήν Νερά- τική καί εξαντλητική. Σ' ένα τέρ τοιο έδαφος 6λάστησε στά Άλε- ξανδρι-νά χρόνια ή φιλολογία ώς Ema-161111. "Alv καθοδόν ξεστράτι- σε, όποσυνδέθηκιε άπό τήιν προσω- πική σχέση, κλίση καί άγά:ιτη τού φιλολόγου πρός '16 λόγο τής ποί- η-σης, αύτό είναι μιά άλλη ίστο- ρία …µιά περιπέτεια πού ΄έχει τήν ίστορική της αίτία. 'Ωστόσο ή μή- τρα τής φιλολογικής έπιστήιμης ύπή|ριξε ή ανάγνωση ή έντατική πού έπιχείρησαν άλεξσνδιρινοί ποιητές καί γραµµατικοί, κρατώντας στά χέρια τους 1-6 χειρόγραφα µέ τά έπη τού 'ιΟµήιρου, τά τραγούδια τών λ.υρικών, τίς τραγωδίες καί τίς κωμωδίες, τά έργα όσων άσκη- σαν τόν ποιητικό λόγο στό σώµα τής αρχαίας γλώσσας άπό τά γε- ωµετρικά ώς τά κλασικά χρόνια. ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ: Παρανάγνωση - Ol συνθήκες τού όναγνώστη. το παραμένει ενιαίο καί το φως πού πέφτει 0' ένα 6110 το στοι- χεία πού 16 απαρτίζουν 0v10v0- κλ6ται καί 016 οκ…. Με αφορµή τήν έκδοση τού δεύτερου τόμου τού 6ι6λίου «'Ο κόσµος τού K0- ραγκιόζη» θά επιχειρήσουµε v6 δούµε τίς φιγούρες 101‘} θεάτρου τών σκιών στή σχέση τους µε τήν ελληνική λαϊκή εικαστική παρά- δοση. Δέν Θα αναφερθούμε εδώ στίς ρεκλάμες τών παραστάσεων τού Καραγκιόζη. 'Η σχέση τους µε τη λαϊκή ζωγραφική είναι αύ- τονόητη. μεταχειρίζονται τα ίδια εκφραστικά μέσα. ΟΙ µορφές τών ηρώων. ενώ κρατούν το χα- ρακτηριστικά τους, δεν είναι I11- σιες απομιμήσεις τού πρότυπου. 'Ο ρόλος τού περιγράμµατος πε- ριορίζεται, οί κινήσεις είναι οπο- δεσμευμενες από τούς περιορι- σμούς τών λίγων αρθρώσεων τού πρότυπου, πολλές φορές ύπαρχει καί τοπίο στό δάθος. Περίπου το ννν γι…. …. ννγι- υ.-.... ιω- ι.… ραθόοεων τής προοπτικής. πού δλ- Τού Κ|ΤΣ0Υ Α. ΜΑΚΡΗ λωστε ούτε τήν ήξεραν οί λαϊκοί μας τεχνίτες ούτε τήν αναζήτη- σαν, άφού δεν τήν χρειάζονταν. 'Η σκηνή τής δράκοντοκτονίας, παράλληλα με τη συχνή εμφάνιση της 016 δημοτικά τραγούδια καί τίς λαϊκές παραδόσεις. έχει έν- διαφέρουοα σταδιοδρομία καί στήν τέχνη. 'Αρχίζει 6116 τήν αγιογρα- φία (‘An Γιώργης). περνάει στο ξυλόγλυπτο τέµπλο (I'mépeupo ώραίας πύλης) καί φτάνει 016v Κορσγκιοζη (κατηραμένος όφις). Βασίλαρου : Δύο άγγελοι ίδια Ισχύουν καί v10 τήν δισκο- σμηση γύρω από 16v «unepv1é»_ Οί ήρωες καί 10 συµπληρωματι- κά στοιχεία τής παράστασης έ- χουν άμεση σχέση με τίς δημιουρ γίες τής λαϊκής μας είκαστικής παράδοσης. Με ή παράδοση λει- τουργεί 0x1 σάν πάγιο ρεπερτό- ριο µορφών, όιιαιτεί σύνθετες διεργασίες. ΟΙ είδικές συνθήκες κάθε χρήσης έηιδαλλουν προσαρ- μογή τού κάθε στοιχείου στίς δι- κές τους απαιτήσεις. Οί μορφές τού Κοραγκιόζη, καθώς δρούν καί κινούνται πάνω στίς δυό διαστά- σεις τού τεντωμένου πανιά,, 0- vavK001IK6 διαµορφώνονται σε µορφές κυττογμένες 0116 το πλο- για. 'Η σκιαγροφική διατύπωση εί- ναι ηολύ πιό όποδοτοκή, 610v χρησιμοποιεί τό προφίλ. 'Αντίθε- το. ή λαϊκή µας ζωγραφική 11000- φέρει δασικά µετωπικές μορφές. µε ελάχιστες εξαιρέσεις. Καί K6- 11 1116 σημαντικό είναι φανερή ή αμηχανία τού τεχνίτη όταν ζω- γραφίζει πλάγια πρόσωπα. καί I110 πολύ, όταν 0010 παρουσιάζουν τη δεξιά τους πλευρά. 'Ο καραγκιο- ζοι1αίχτης, λοιπόν, σκαλίζοντας τίς μορφές του, μετασχηματίζει κατά τίς απαιτήσεις τής τέχνης του τήν παραδοσιακή αντίληψη πού κουβαλάει μέσα του. Έδώ πρέπει v0 θυμηθούµε πως ούτε όλες οί µορφές τής λαϊκής τέ- χνης είναι καθαρά μετωπικές, ού- τε τού Καραγκιόζη αποκλειστικά ηλαγιοκυττσγµένες. 'Ας πόρου- µε γιά παράδειγμα το θέµα τού φουοτονελλδ πού κραταει σπαθί. Στό λιθανόγλυφο τής Θεοτόκου Βυζίτσας ένώ όλη ή μορφή παρου- σιάζεται μετωπική, 10 πόδια γυ- 'Η φιγούρα τού Διόδολου 6116 16 έργο «‘0 Καραγκιόζης µέ τό Δια- 6ολο κουμπάρο… πολύ συγγενεύει με τούς διάδολους τού Παγώνη ή τών τοιχογραφιών τής Δεύτερης Παρουσίας στούς νάρθηκες τών εκκλησιών τής Τουρκοκρατίας. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπως «ό- κίνος 0 μιλονος onou κλέητι στον μιλο» τής 'Αγίας Παρασκευής Γκοντο6άσδας (1779) ή 6 «πόρου λοκιαοτής» στόν 'Αγιο Νικόλαο Βασιλικής Τρικάλων (1818) όπου οι οµοιότητες µε φιγούρες τού Κορογκιόζη είναι εντυπωσιακές. O'- δράκοντες πού ησραστέκουν 016 σταυρό τής κορυφής τών ζυ- λόγλυητων τέμιιλων καί (» δρο- κος σε χαρτόνι τής σελίδας 229 στον πρώτο τόμο τού 6ι6λίον «'0 Κόσµος τού Καραγκιόζη» οί δυό άγγελοι πού πετούν συμµετρικά 016 τέμπλο τού 'Αγίου Μηνά Λευ- κάδας καί οί άγγελοι τού K000— γκιοζοηαίχτη Βασίλορου είναι με- ρικά πειστικά παραδείγματα. Τό θέµα έχει πολύ μακρινούς πρό- γονους» (DAVID TALBOT RICE: KUNST AUS BYZANZ. Μόναχο 1959. ruv. 147). '0 δημιουργός καραγκιοζοηαίχτης ή καί οί 60n- θοί του άντλησαν από τό αποθε- ματα τής συλλογικής μνήµης καί δημιούργησαν παραδοσιακές µορ- φές σε ένα είδος χωρίς 110K010 ελληνική παράδοση. * 'Η συγγένεια τών µορφών τού Καραγκιόζη µε τήν νεοελληνική δ ρ ο 0 n εκδηλώνεται 0x1 116- νο μέ 110061.10qu φιγούρες, ολ- λε καί µε τη συγγένεια στήν .-.-.. …. ροίτητες, λεπτομέρειες μπορεί v0 γίνουν καί ζωγραφιστές. παντα δ- μως µέ τήν ο'ίσθηση τής διαφωτι- στης χρωματικής επιφάνειας πού παρεµβάλλεται ανάµεσα στή φωτει γή πηγή καί 016 020111. τα χρώ- ματα δεν ποικίλουν απλώς το σκελετό - σχέδιο. αλλά 16 K6- vouv ouv61-:11K6 σαφέστερο 0v καί πολλές φορές oi αδιαφονείς γραµμές χωρίζουν μια φωτεινή ε- πιφάνεια πού Θα µπορούσε να εί- ναι ένιαία δν λόγοι συνοχής καί σταθερότητας τού χαρτονένιου σκελετού δεν έπέ6αλλαν σύνδε- ση δύο παράλληλων γραμµών μι μία ή περισσότερες ενωτικές. '0- ταν έχουμε στο νού πώς λειτουρ- γεί ή λαϊκή τέχνη καταλαβαίνου- με με πόση επιτυχία γίνεται δια- κοσμητικό εύρημα αύτή ή I100- κτική ανάγκη. "Av τώρα εξετά- σουμε έναν φεγγίτη θορειοελλα- δίτικου αρχοντικού. πάλι θά συ- ναντήσουμε évav οδιοφανή σκε- λετό - σχέδιο πού ηερικλείνει µε- ρικές χρωματικές φωτεινές ε…- φσνειες. "Αν ο αναγνώστης ξο- ναδιαδόσει τήν περιγραφή 100 Σαρσγιού έχοντας στό νού 16v φεγγίτη, 60 δεί πώς όλα το."; ται- ριάζουν. Γιά όσους θυμηθούν τώ- ρα τό δυτικοευρωηαϊκό ύαλογροµ φημα (θιτρώ), οι: σημειώσουµε μόνο 1.116 από τίς καθοριστικές δια- φορές πού 16 απομακρύνουν …. τα δικά μας, 16 χρώμα πού σ' αύ- 16. πέρα από τή διακοσμητική του λειτουργία, έχει καί είκονιστική χρησιμότητα. τα πρόσωπα. τα φω- τοστέφανο, οί φορεσιές. άηοδίδον ται µε τό κυρίαρχο χρώμα τους συμπληρωμένο με ζωγραφικό 0101 χεία. 'Αντίθετα, όχι μόνο 016v φεγγίτη, πού σαν σύνολο δεν εί- κονίζει τίποτα, άλλο καί στό Σα- ράί οί φωτεινές έγχρωμες έπι- φανειες έχουν µόνο διακοσµητική λειτουργία. Δέν πιστεύω πώς πρόκειται για δµεοη επίδραση τού ενός είδους στο άλλο, καί φυσικά τού πολιο- τερου φεγγίτη στό νεότερο Σα- ράϊ. 1.16 γιά παρόµοιες λύσεις πού δόθηκαν κάτω από αντίστοι- χες συνθήκες από ανθρώπους µέ κοινές όπτικές συνήθειες καί τίς ίδιες παραδοσιακές ρίζες. * Συνηθίσαμε να µελετούμε τήν Παράδοση µόνο σε «προαιωνιες» μορφές ζωής καί τέχνης. Διαπι- στώνουμε ανανεώσεις - σέ θέµα- τα. τεχνικές καί ύφος - πού έν- οωματώνονται σέ παλιότερα ον- τίοτοιχα καί προσπαθούμε όχι μό- νο να επισηµάνουμε τήν προέλευ- ση τών καινούργιων στοιχείων 110 Kai να φωτίσουµε τούς κοινωνι- κούς καί ψυχολογικούς παράγον- τες ι'ιού έκαναν χρήσιμες καί t- φικτές δύτες τίς αλλαγές. K01- ρός είναι v0 αντιµετωπίσουµε σάν στοιχεία τής ησράδοσής μας καί είδη πού δεν έχουν κιτρινιοµε- vac. ηεργαμηνές καταγωγής, &- πως - µπαίνοντας 016 χώρο τής λαϊκής μας παράδοσης -—- άφο- μοΙωοαν καί αξιοποίησαν τούς χυµούς πού ύνέδσιναν Με τίς αρχαίες ρίζες. 'Η περίπτωση τού Καραγκιόζη οι; μός δοηθήοει v0 συλλάδουµε σωστότερα το νόηµα τής Παράδοσης. Θελω νά πώ v0 μη 6λέηουµε µερικές ηαρύλληλες είδικευμένες παραδόσεις (ζωγρα φική παράδοση. ύφαντικά παράδο- an κ.τ.λ.), πού όθροίζοντοι στήν έννοια Πορόδοοη, 110 —- αντίθε- τα - να πιάσουμε το νόηµα τής ενιαίας ελληνικής παράδοσης, &- ηως τή διαμόρφωσαν ή μεγάλη καί ή μικρή ίστορία τού τόπου μας. Καί τότε οι: διαπιστώσουµε πως 16 νέα µέλη πού μπαίνουν στήν ελληνική καλλιτεχνική οί- κογένειο δεν οϊοθονονται 00v τούς «σώγαμηρους» τής παροι- μιας.

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII'IIIIImnuIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ,IIIIIIIIlllllIlllllllllllllIIllllllllllllllllllllIIIllllllllIIlIlllllllIlllllIllllllllIIlIllilllllllllllllllllllllll‘ llllllllllllllIIIIIllllllIllllllllllllllllllvllllnlmllIlllllIIllllllIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllIllllmllllllllllllllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllilllllllllllllllllIll'llllIImmiIIII'IIiIIIIiiiiiI I I ίριδα: η φιγούρα μέ τό περήφανο ά. κ΄ TO BHMA ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Illlllllllllllllllllllllllllllll Μέσα σέ πυκνό φυτικό πλαίσιο, όπου κλαδιά, φύλλα καί 'Αγιος Δηµήτριος, κ,αι6άλλα σε περήφανο άλογο, λογχίζει ζώνη από τήν δεξιά π Παρασκευής Μετσόδου λουλούδια σχηματίζουν σωστο κεντηιμα, ό τόν απιστο. Τό σπαθί του περασμένο στή ,αυτή πού φαίνεσαι στό έργο - ποδιά τέμπλο.; τού Ιερού Ναού Αγίας ΛΑ΄Ι΄ΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ Δύο κα8αθαρέω άγιοι Ι΄ εώργιοε καί Δημήιριοε XAPAIKTHPIZMO}: «δύο κα- 6αλαρέοι» δέν είναι δικός ιµας Τόν δανειαθήικαµε απο ριά τοιχογραφία στό µοναστήρι του Αγίου Νικολάου, πού 6ρίσικεται στή θέση Πάω του Νότιου Πήλιου, κοντά στό χωριό Α,ργαλαστή. 'Η τοιχογραφία αυτή Εγινε στά I792 µέ έξοδα τού καπεταν Στέργιου Μάκη, τού πρωτου άρµατά… του Πηλίου. Στό φιλότεχνο ζήλο τής …ιρώτιικης οϊκογένειας Μπα. οδό… πολλά χρωστάει ή λαϊκή τέ. χνη τού Πηλίου: άιΚλησΙές, ζωγρα- φιές, λιΘαγιλυτιτα, σκαλιστές 6-ρύ. σες. Η τοιχογραφία, έργο αγ…- που τεχνίτη, δέν θά µας απασχο- ΤΟύ καί & Θεόδωρος ό Τήρων, δ Μερικού- ριος, ό Προκόπιος καί άλλοι, µά δέν έχουν την ιδια θεση στή λαϊκή µας τέχνη. Εκτός ά…" &, άπό, ο! γιορτές τών δύο αι':των 'Α;γίων παίζουν ση- μαντικό ρόλο στόν δτή=σιο κύκλο &. σχολιο"… ":… γεωργικών καί κτηνο- τραγικών πληθυσμών, καθως I‘m-(ans καί των τεχνιτων. Μέ τή γιορτή τού ‘Aronu Γεωργίου αρχίζει θερινή περίοδος καί µέ τή γιορτή τού (Α. γίου Δηµητρίου ή χειμερινή. M’ αύ- τούς καθοιρίζιονται οί εποχιακές µε. τακινήισεις ":… ποιμένων. Γύρω στή γιορτή τού "Αγίου Γωργίου έφευ- γαν συνήθως … τά χωριά τους oi KITZOY A. MAKPH …- λούσε μέ τή µέτρια τέχνη της δν δέ µας θύµιζε πώς oi δύο και6αλ-α. ρέοι "Αγιοι είναι ασφαλώς τά πιό άγαπητά θέµατα στούς λαϊκούς μας τεχνίτες, αν όχι τόσο στήν καθαυ- τό αγιογραφία ——- φορητή καί τοι- χογραφία - όσο στήν ξυλογλυπτι- κή καί τή μεταλλοτεχνία. Σέ ξυλό. γλυπτα τέμπλο, σέ ξύλινες άνάγλυ. φις υϊκιόνες, σέ λιΘανάγλυφα, σέ χάλκινα φυλακτά, σέ χυτό μολυ6έ- we: mod-pm, σέ χέρια άπό γκλί- τσες, οί δύο αστοί Δεξίλεοι τής λαϊκής µας τέχνης Μίδονται µέ ξεχωριστό µεράκι από τούς τεχνί- τες ΄Εκεϊ όπου ή παράσταση "πως. νίζεται πιό συχνά :IIm ή τέχνη των λογο τόν κα6αλάρη μέ τή χλαμύδα πού παίζει, τό κοντάρι μέ τό 6. …ο 6 τροπος σκοτώνει τόν δρά. κοντα καί 6 δώτερος τόν Inna-m τά δύο είπα στοιχεία, µορφή αν". … καί δράκοντα, διαφοροποι- ούν Μ…… τίς ταυτότητες … 'Αγίων, πού είναι παραλλαγές τού θέµατος τής δρακοποκτονίας. EL ναι χαρακτηριστικό πως ή παρά. σταση δέν οίκονίζει σκηνή από τίς παλιότερες Βιογραφίες των Αγίων αλλά µεταγενέστερες λαϊκές προσ- θήκες, πού µάλιστα µέ τήν πάροδο τού χρόνου παίρνουν έπάλληλες συµ- πληρώσεις… στά πρέπει νά σηµειώ- σουμε καί τό σχεδιαστικό ένδιαφέ- ρον τού θέµατος, λιγώιτερο οτί] ζω… γραφική, περισσότερο στίς Βίλλες τέχνες. Δέν είναι τυχαίο 16 γεγονός πώς ο! δύο αύτοί πολεμιστές "Αγιοι συν- δέονται συνεχώς µέ σηµαντικά γε. γονότα τόσο τού Βυζαντινοί: Κρό- τους δσο καί τού νεώτερου 'Ελλη- νιικού … τήν πολιορκία τής Θεσ- σαλονίκης άπό τούς 'Α6άρους στά 583 ως τήν άπειλευθέρωσή της στά 1912. Πολυσήιµαντος είναι καί ό χα. ρακτηρισµός τού Γεωργίου σάν τρο- παιοφόρου. Πολειμιστές "Αγιοι είναι καί 6 Θεοόδωρος ό Στρατηλάτης ήπειρ&τες τεχνίτες «με τίς περ…. δεϊες τους καί γύριζαν τού ‘AIyiou Δημητρίου, από" έκλεινε ή οίκοδο µική περίοδος. "E61110: καί δργασί- ες καθορίζονται μέ δάση τίς δυό γιορτές: ως τού ιΑιγίου Γεωργίου τρώγονται τά πλεµόνια .… ά…… τά καινούργια κρασιά ανοίγονται τού Αγίου Δη;µηπρίου, τή μέρα τού 'Αγίου Γεωργίου γίνονταν στό Πή- λιο καί σ άλλες περιοχές ή δκλογή των κοινοτικών άρχ-όντων. 'Αγιοδη- µητριάτης λεγόταν 6 Οκτώβριος καί éonSnIpnTplécnxa τά χρυσάνθε. μα. Τά παροδΘίγματα αύτά, διαλι γµένα µέσα σέ άπειρα αλλα, δεί. στήν καθημερινή κου6έντα των έλ- λην.… πληθυσµό)… Ξεχωριστή καί ή θέση τους στή δηµοτική ποίηση. Χαρακτηριστικά άναφέρουμε πώς µόνο γιά τή δρακονιτοκτονία 1ou Α- γίου Γεωργίου 6 Νικόλαος Πολίτης σηµειώνει 27 παραλλαγές δηιµοτικου τραγουδιού (Λαογραφία, τόμος Δ΄ 1913), από τήν ύπρο ως τή Aw. κάδα καί από τή Θράκη ως τήν Κρή- τη. ‘0 πατέρας τής ελληνικής Λ…." γραφίας πα*ρατηρει «ότι 6 ποιητής του άσµατος φαντάζεται 16v "A. γιον Γεωργιοιν ως τόν άπεικονίζουν οί αγιογραφοι» καί προσθέτει λίγο παρακάτω : « 'Οθεν πρ«όδηλον είναι ότι 6 ποιητής είχε πρό όφθαλµων τήν είκόνα καί προσεπάθησε νά προ- σαρμόση τήν διήγησιν αύτού πρός τήν Θρησκευτιικήν-παρόδοσνν, ως σύ- τη διετυπώθη ύπό των αγιογρά- ημων». 'Ο ελληνικός λαός έξειδικεύει τήν άγαθοποιό έπίδραση των Αγίων άλ- λοτε µέ δάση SlaypmpIIKéI τους στ…. χεϊα (Νικόλαος προστάτης .… θα- λασσινών, )Ανάργυρο| των άρρώ. στων) αλλοτε από µόνο τό όνομά τους (Ελευθέριος των φυλακισμέ. ,Γρηγόριος τού τοκετού.. .) Η θέση «:… δύο γιορτών Ξνα περίπου µήνα µετά τήν έαρινή ("Αγ. Γεώρ. γιος) καί χειμερινή ("Αγ. Δηµή- τρως) ίσημερία συνέδεσε στό µυα- λό τού λαού τίς έποχιΞκές συνθή- κες μέ τήν εύφγετική ή όποτρεπτι. κή δύναµη των δύο Αγίων. "Ετσι, οί «δύο κα6αλαρέοι», λε. 6έντικα Μ…… στή θωριά καί σττ'ι δράση. ρυθμιστές του έτήσιω κύκλου τής ζωής καί, γοητευτικό ε!. ΄ χείου Χί τον ό+ή Βαλτιµόρη καί '" Μούρ"… µία Χέπµπορν ΙΙΙΙ…ΙΙ…Ι|||…ΙΙΙ|…"…ΙΙ|||ΙΙ…"ΙΙ…|ΙΙ|ΙΙ…|ΙΙΙ|||Ι|||ΙΙ|ΙΙΙΙ||ΙΙΙΙΙΙΙ| Γ οητευτική καί ακλόνητη στίς πεποι- θήσεις της, ή µεγάλη ήΘοποιός συνε- χίζει νά δουλεύη μέ τήν ,ι΄δ ια ζωντάνια ΒΑΛΤ|ΜΟΡΗ, Γενναία γυναικα, γοητευτική στά 61 της χρόνια, ή Κάθρην Χέπµπορν Θιεγε προ καιοού: «Μοιάζω µ ένα παλ:ό κτίριο γιά τό όποιο οι .… .ένε: «Μήν 16 κατεδαφίσης», ή σάν τή σ6ούρα πού γυρίζει σε… καί όλοι παρατηρούν. « Ω, κύττα την πού γυρίζει, κύττα την πού κατε6αίνει τό δρόμο, παρακολού θησέ την» Η μις Χέπμπορν, ή οποία δέν φημιζόταν ποτέ γιά τίς ίδιαίτε peg σχέσεις της µέ τούς &…» σιογράφους, έδινε έκείνη τή µέ… ρα µία «πρές- κόνφερενς». Τήν ερώτησαν ποιός ήταν o λόγος γι΄ αύτό. «Γίνοµαι ολοένα καί πιό γλυ- κειά. Δέν φέρνω πιά τόσες δυι σκολίες στον συνοµιλητή µου Σήμερα 6ρίσκω ότι σεΤς οι δη :Ατρίλιος μοσιογραφοι είσαστε πιό έξω πνοι>>, άπαντα µέ μια γκουα- τισα. « 'Έφθασα σ ένα σημειο 5- 1του δεν έχω πιά τίποτε να κού- ψω Δέν «µέ ρωτούν πιά µέ ποιόν ζω. Αύτά όλα τε΄λειωσαν Σήμε- ρα µέ σέδονται πολύ περισσο- που. , Μποντζ: Η" ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ rmv VflVH Λ "[flV Τζάκ Niuoflaou ...I\Ilé τούς κανόνες του παιχνιδιού ΠΑΡΙΣΙ, ΄Απρίλιος.- O Ε:ΝΟΔΟΧΕ|Ο στήν 656 Καλων Τεχνών τής ’ApI- στερής "ΟχΘης τού Σηκου- άνα, έγινε τό μόνιμο κατάλυ- µα τής σηµερινής γενιάς των κι- νηµατογραφικων παραγω γ ω ν, . 3.,.,…-…--… µέ τόν «Ξένοιαστο Κα6αλλάρη» (είχε KI’ άλλοτε συνεργασθή μέ τόν Πήτερ Φόντα καί τόν Ντένις Χόππερ στό «Ταξίδι» τού Ρό- τζερ Κόρµαν). Κατάφερε νά δια- κριθή ως ίδιοΦυής δικηγόρος μιας έπαρχιακής πόλεως στόν «Ξενοιαστο Κα6αλλάρη». Σάρκας», συνεργάσθηκε ο ε΄να σενάριο καί, γιά πρώτη Φορά, σκηνοθέτησε τήν ταινία «Έµ- πρός, είπε εκεινος». "Ισως προ… 6ληΘή στίς Κάννες. 'Αρκετές ότι…" τίς παλιές ται- νίες τοι": Νίκολσον ανακαλύπτον- ται πάλι σήμερα «Ο ’Anvn. ή πρώτη πού ακούστηκε δυνατά καί καθαρά ήταν, φυσικά ή Μις Χέπµπορν. «Θεέ μου!» άνεφώνησε. «Μά δέν στάρχει τέλος πάντων ούτε καφές, ούτε φαγητό έδω! Κυτ- ταξτε αυτές τίς διόλου αναπαύ- τικές πολυθρόν.ες Αυτή ειναι ή φθηνότερη «πρές - κόνφερενς>> πού γνώοισα ποτέ µου. Λές καί 6… ακόµαστε σέ τάξη σχολείου». ( Ο καφές καί τά ζαχαρωτά δέν άργησαν διόλου νά φθάσουν). Λα6αίνει µέρος στό µιούζικαλ «Κακό» καί θά περιοδεύη εις τα τέλη τού Ιουνίου. ΉΕργάζεται 6- μως μ, ένα εµπόδιο. Τό µεγάλο δάκτυλο τού δεξιού της χεριού είναι τυλιγµένο µέ έτιίδ€σµο πού σκεπάζει ένα τραύμα τό οποίο τής προκάλεσε µία πρωην καμα- ριέρα της μέ µια δαγκωνιά ‘H Μίς Χέπμπορν προτιμά να µήν µπλα γι, αύτό, αλλά οι έφη- μερίδες έγραψαν ότι μία πρώην καμαο1έοα της παρα6ίασε τό παλτό της πατρικό σπίτι Χάρτφορντ καί στόν καυγά ά…σε, δάγκωσε τήν Χέοπα… καί στα δύο ΄ Κάτω από ενα άσπρο µαντήλι στό κεφάλι éKsiIf'I τή µέσα ος- ρούσε κάτι πού Ego: αζε µέ σκού- φο τού πόλο. επίσης μία µαύρη ζακέττα, ένα μια… σουέτερ ως τό λαιµό, µπεζ παν- τελόνι, ανοιχτές κόκκινες κάλτσες καί καφετιά παπούτσια µέ λω- ριά. Κάτι "πό λευκό ύπήοχε ότι.) απ΄ 16 λαιµό της κι εξήγησε ότι ήταν μία arm-rm Travérrq µε ψηλό γιακα. Φορα επίσης σόοτ είπε. M’ αύτό τό σύνολο Φαίνε- ται καταπληκτική ιΣ΄>στε ν΄ ένα» ρωτιέται κανείς γιατί δέν ντύνον ται έτσι περισσότεροι άνθρωπο... "Ενα πράγµα πού δέν κάνε είναι να παρακολουθή τίς πα- λιές ταινίες της στήν τηλεόρα- ση. Στήν πραγματικότητα, δέν Βλέπει καθόλου τηλεόραση καί ούτε ακούει ραδιόφωνο. »Αλλά &- ττοφεύγει ίδιαίτερα να δλέπη τά παλιά της έργα. «Σε πιάνει κάποια μελαγχο- λία όταν 6λέπης τόν εαυτό σου νά γερά», λέει. «Είναι µακρυνό τό ταξίδι πρός τόν τάφο, καί τό δικό µου ειναι πιό μακρυνό ά… πό μερικων άλλων Δέν Θέλω να κάθωµω καί νά 6λέπω το πόσο έχω πλησιάσει πρός τά έκεϊ». ‘H Μίς Χέπµπορν, ή μόνη ή- θοποιός ή οποία έλα6΄ε ποτέ τρία "Οσκαρ (δυό στά τελευταία χρό νια) είναι άκούραστη στή δου- λειά. ΄Ωταιν …τελειώσµ…ή τουρνέ, "EII'II Mar Συνέντευξη - άτ Γούλφ» µετά τό N‘IEA ΥΟΡΚΗ, ,Απρίλιος. Η HPE‘MIEPA τού τελε συ έργου τού ”E ν τ αρντ ΄΄Αλµπηδ στίς 27 Μαρτίου. Τό έργο κα κε ύστερα από λίγες µέρες. Π κριτικοί παραπονούνται ότι 6 µπη, µετά τό «Ποιός φο€&τ( Βιρτζίνια Γούλφ;» (1962) 8 δώσε κανένα ίκανοποιητικό Ξργ ιδιος o ΄Αλμπη όμως …- ήδι ριστοιχηµένος από τή φήμη …ο πλούτο έκείνα πού σπάνια λ νουν σ ένα σοδαρό θεατρικό γραφέα - διαφωνεί. Στήν κα ρω συνέντευξή του µέ τόν ΄΄! Ούώλλαχ, 6 Αλµπη µιλά γι έργο του καί για τή ζωή τοι «Τήν τελευταία φορά ήταν γι Δυό - τρείς από δαύτες τριγυ σαν III-36’ στό κοµψό διαµέρισµι ΄΄Αλµ1τη στό Γκρήνου΄ι΄τς BIA] καθώς κου6εντιάζαμε γι I6I τά φυσικά µυστήρια τής «IMIKpoo’ κής ”AAIg». Αύτή τή φορά σκύλοι. Δυό πελώρια ιρλανδ λυκόσκυλα όρμοι"… πάνω μου αµ μόλις 6γαίνω από τό άσσανσέ; ενώ… κοµψότερο διαμέρισμα απλώνεται σάν τεράστια ΥιΚ| τέχνης σ' δλόκληρο τόν ééISOI ροφο ενός πολυτελούς οικοδο µιεγαθιηρίου τής 5ης γκαλερί δω ζή o συγγραφέας τά δυό 1 τοπία χρόνια. Τα γαυγίισματα σκυλιών αποσπούν τήν πρι από τούς πελώριους πίνακες ρπμέντις ζωγραΦ…ίις, αντίκρυ ασανσέρ, μπροστά a- Ξένια πανόραµα Σέντραλ Πάρκ. Παρα 1 ς Μες τα. … έτει … ο… στη συνοµιλία (Τα μια & κατά …ο, είναι πιό εύκολο και λως. Στό Βίλλστζ δέν &! το… κύρος γιά νά Φάις σκύλο νά τρέχη», εξηγεί ό A τήν µεταδολή αυτή στα Km δε: του. «Μα": έχει μείνει ε' II: & γάτα. Είναι 18 ετων κα νε: συνεχώς στο Μοντώκ. Δέν αρέσει πολύ ή Νέα (Υόρκη». Τό Μον'τώΚ είναι τό µέρα που 6 "Αλμπη εργάζεται περ

κή άρχονιιά καί µι=ε΄ρια µικροα6ιική... IIIIIIIHIIIIIllllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllIllllllllllllIllllllllllllll" MEPEMETIA ΗΜΙΣΠΑΣΤΩ΄Ν ΑΡΜΜΩ τόν αναγνώστη νά διαβάσει πρώτα τό σηµερινό σημείωµα κι ύστερα νά σχο- λιώσει τόν τίτλο του. Θά θυμίσω µόνον πως παλιότερα Επλεξα τό εγκώμιο των σολοικισµά στίς έ…. γραφές των λαϊκό… έργων καί βρή- κα πολλές περιπτώσεις πού τό σό- λοικο ήταν έκφραστικότερο άπό τό γλωσσικά 6966. Πρόχειρο παράδει- γ.µα 6 …ατσνηθείς» τού Θεόφι- λου, εκφραστικότερος 6116 τό σω- στό εώοκτανήσας). Καί, γιά νά τάειώνου.με µέ τόν τίτλο, ήµίσπα- στος σηµαίνει μισοξεκολλημένος, µισογκρεµισ.µενος. ...... --.... ιιι .. Πολλές οι αµαρτίες τού νεοελλη- νικού μας πολιτισμού, κυρίως άπό τότε πού ή Έπανάσταιση των Ma- κρυγιάννηδων έγινε Έλεύθερη 'Ελ- λώδα τόν υροκορδάιων. Από τό ένα µέρος µιά, Ολικά καί ηθικά ΜΜΜ αλλά χωρίς απόδοση, ε- πένδυση σέ πανάρχαιους τίτλους καί από τό άλλο πρόχειρο μπάλα)- μα. όπως - όπως. µε πράσινα, ξενόΦερια στοιχεια. Τό μόνο πού αγνοήθηκε ήταν ή ζώντα… καί ό- λόδροση πα η στή γλωσσα, …στήν τέχνη, στό ήθος. Ουτε τά αι- τια ουτε τούς καρπούς τους στό σύνολό τους πρόκειται νά εξετάσου- 16 δικό του τμήµα Εγινε χαµηλότε- ρο, έκλεισε τό χάσµα τού παλιου τµήµατος µέ τοιχο από τσιμεντόλι- θους καί Kai µιά χαρακτη- ριστική λεπτοµέρεια. Έπειδή ή πόρτα τα"; αρχοντικού βρέθηκε στό δικό του κοµµάτι, τήν ενσωµάτωσε στό µοντέρνο κτίσµα καί στό πα- Μιακό τµήµα, πού Εµεινε άθι- κτο, τοποθετήθηκε µιά μοντέρνα πόρτα. Γιά όσους επιθυµούν πλη- Τού Κ|ΤΣΟΥ ΜΑΚΡΗ ρέστερη ενημέρωση ύπάρχει όλό- κληση σειρά οωτογραοιων τής περί- εργης αύτης εγχείρησης "Ας μή δι- αστούµε νά τό …ρίξουμε στήν «ίδια,- ουρία των αρµοδίων). Πρέπει να ξέρουµε … 6 τότε Νοµοµηιχανι- κός κ. Πιτούλης κατό6αλε κάθε προ απάθεια γιά ν' αποφευχθει αι'πή ή άσκήιμια, µά δεν είχε καµµιά νοµι- κή. κάλυψη γιά νά εµποδίσει κάτι πού τόν έκανε νά έξοργίζεται. ...... ι-οιιι Περίπτωση δεύτερη. Κοντά στό χωριό Σαρακίνι: τού Νοµού Τρικά- 'Η γέφυρα Σαρακί.νας Νοµού Τρικάλων. Τά γκρεμισμόνα τό- ξα αντικαταστάθηκαν µέ κσλωνες καί τσιμεντένια πλάκα με εδω. Θά μάς φτάσουν μερικά παραδείγματα ,6116' ένα μόνο φαι- νόµενο, κάτι σάν τό νύχι τού λιον- ταριού. Πρόκειται γιά µερικούς μοργανατικούς γάμους ανάµεσα στόν παλιά λαϊκή άρχοντιά καί στό µίζερα χρησιµοθηρικό μικροαστι- σμό µας 6 φαινόµενο είναι £096- τερο. Η 6έδηλη έπέµ6αση σέ πό- λεις, χωριά καί τοπία, πού τή συ- «πιούμε τόσο συχνά, έπαψε πιά νά "µας προκαλει .άγανάκτησ.η΄. Μι- λων ύπηρχε .… ά µεγάλη γέφυρα µέ επτά τόξα, πού δρασκελούσε έναν φαρδύ χείμαρρο. Τό άνοιγµα των τόξων μεγάλωνε συμµετρικά πρός τό κέντρο τής γέφυρας, δίνοντας ε΄- 10I Kai 9I6v αρµονική καμπύλη στό κατάστρωµα. Κάποτε χάλασε ένα τμήμα τού γεφύρια"; κι έπρεπε νά ξαναγίνει γιατί από από περ- νούσε δρόμος πού ένωνε πολλά χω- I9I6 τής περιοχής. Κι έγινε, αλλά πως; Οχι συμπλη.ρωνοντας τό χα- τ.... ..... .-.. "|... . .- ΝΑΝΑ ο…" τού 'Μίω …ίου ε!- ναι ενας χωρος μοναδικός γιά τή δημιουργία.. .. &δηλώσεων». ’A116 κάποια- διαίσθηση διατύπωνα τότε μερικές ευχές καί ανησυχίες. «Θά πρέπει νά διατυπώσουµε τήν εύχή νά δοθεί µεγάλη προσοχή στό ξα- ναχτίσιµο τής παλιάς εκκλησίας πού καταστράφηκε 6116 τούς σει- σµούς ξίναι απαραίτητο νά προ- σεχτεϊ ή διατήρηση τού αρχιτεκτο- νικού τύπου τής πηλιορείτικης 66- σιλικής, ή χρησιµοποίηση ντόπιων ύλικων (όσων τουλ ιστον είναι Φα- ιερά) καί ό σεδασµός στή διαρρύ- Θµιση τού χώρου. 'Ολα εκεί είναι τόσο σοφά, στήν άπλότητά τους, πού όποιαδήποτε παραΜία θάε ναχλει πολύ». Λοιπόν, ή έκκλησίΞα έγινε σέ ρυθμό εντελώς ξένο πρός τόν τοπικό, πανύψηλη µέ τρούλα, µέ σειρές διακοσμητικών τούό καί τό κυριότερο, πολύ µεγαλύτε- ρη, καί κατέλα6ε όλη τήν πλατεία µπροστά στό άμφι%ατρο πού τό ό- πνιξε κυριολεκτικά. ΄Ετσι ό χωρος καταστράφηκε βάναυσα. Φυσικά, oi έπεµ6άσεις δεν σταµάτησαν ε- δω: επεκτάσεις, σέ άλλο σηµείο τού ίδιου χώρου, πλακόστρωτο… σκαλοπάτιζιν μέ τσιμεντένια, κατα- στροφή µιάς ωραίας λίθινης βρύ- σης καί αντικατάστασή της. σέ άλλη θέση, µέ µιά κακόγουστ-η και- νούργια άπό τήν 6110ia δέ λείπει καί ή γνωστη καρκινικ-ή γραφή µέ χαρακτή-ρες διαφήµισης άπορου- παπικού κλπ. 'Ο θλιδερός κατάλογος Θά µπο- ρούσε νά πάρει µεγάλο µάκρος, 96 σήµερα δέν έπιχειρούµε καταγγελία όρισμένων περιστατικών αλλά τήν επισήµανση ένός ευρύτερου φαινό- µενα). "Αλλωστε 16 παραδοσιακό περι6άλλον δέν κινδυνεύει μόνον ά- πό όσους τό προσ'δάλλουν φανερά. AI'JTOiI, στό κάτω - κάτω τής γρα- φής, (πάσχει πιθανότητα νά δη- µιουργήσουν εύεργετικε΄ς αντιδρά- σεις. "Αρχίζει τώρα νά διαφαίνεται ένας καινούργιος κίνδυνος 6116 έ- κείνους πού δήθεν τό σέδονται. Ξε- ουτρώνουν νέα χτίσµατα σε παρε- ξη.γηµένο τοπικό ύφος, χωρίς σεμνό- τητα, καί ευαισθησία. A916 κάνουν µεγαλύτερο κακό γιατί διασύρουν τή σε6άσµια κληρονομιά. «Θεέ µου, Φύλαξέ µε 6116 τούς φίλους μου, … τούς έχθρούς µου ωλάγομαι μόνος μου». το BI-IMA ΤΗΣ κτΗΔκππ …ΚυριΜ 2° '10υλίου I975 T6 αρχοντικό τής Βολίτσας τό 1935 (demo-11:96) καί τό ίδιο άρχοντικό µετά τήν πρόσφατη «µοντερνσποίησπ» ένός τμήματός του Τό αμφιθέατρο τού ΄Αγίου Λαυρεντίου πρίν άπό τήν έπέμ6αση. Δεξιά ίδιος χώρος μετά τό χτίσιµο τής καινούργιας εκκλησίας Τό διοικητικό όύόιπιια ιών άµερικιινικών πανεπιστημίων MIA ΣΥΓΚΡΙΣΗ ME ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΣΥΝΤΕΧΝΙΑ ΤΩΝ κΑθΗΙΉΤΩΝ» ΠΟ 8 µέχρι 13 ΄|συνίου δηµο- σιεύΘηκε στό «Βήµα» μιά Ερευ- νό μας γιά τή διοίκηση και τήν δργάνωση των 'Ανωτάτων Σχο- λών µας, µέ τόν τίτλο «'Η συντε- χνία των ΚαθηγητΣιν». Αύτή ή έρευνα έξόργησε τούς «συντεχνίτες» —- άλλά µόνο αύτούς. 'Αντί άπαντήστως στούς έπικριτές, καί γιά νά ύπάρξη Ενα πρότυπο μέτρο συγκρίσεως, δη- µοσιεύουμε παρακάτεω µιά άνάλυση τού όργανοδισικητικού συστήµατος τών άμερικάνικων Πανεπιστημίων. Διδσ-οκαλική αύτονοµίσ ζη κάθε ακαδηµαϊκό δάσκαλο άπό δια- δολές, τρικλοποδιές, 'ι΄ντρικες καί παντός είδους παρασκηνιακές ή προ- σκήνιακές άνοµίες. Πρέπει νά ση- µειωΘή ότι στήν παραπάνω Έπιτρσπή µπορεί v6 προσφύγη ό όποιοσδήποτε, ασχέτως τίτλου. καί 6618900, 11696- κάµπτοντας τούς σκοπέλους πού 66- ζει µιά «΄ι'εραρχική ε'πίδοση τού αί- τήµατος». 'H 90VI9611110. ‘H δεύτερη δασική διαφορά δινό- µεσα στά ως. καί στά εκεί έχει σχέ- ση µέ τή µονιµότητα. 'Εδό ή μονιµό- ζητήσεις πού προκαλούν, καί στίς &- πιθέσεις κατά τού ύποψηφίου). Τό ποσοστό μονιµότιιτας Πέμπτη διαφορά: Είπαµε πως ή ίεραρχία δεν εµποδίζει τή μόνιµο- ποίηση ενός 'dKQSq-pa'ixoo δασκάλου. "Ομως, oi µόνιµοι ενός Πανεπιστη- µίου δέν πρέπει νά ξεπερνούν τό 25% τού συνόλου των διδασκόντων, &": νά γίνεται δυνατή καί εύκολη ή άνανέωση... 'Ξντούτοις, τό 11696- πάνω 6910 κορεσµού προσεγγίζεται δύσκολα διότι, καθώς τό ψάξιμο γιά καλύτερη αµοι6ή είναι µέσα στό ai- τές άλιλά καί οί φοιτητές τούς και θη.γη.τές, Στό τέλος κάθε. άκσδηµα΄ι΄- κού όπως οί φοιτητές καλούνται v6 συμπληρώσουν Eva μακρύ 1390.111196- τολόγιο πού ε΄χει Eva καί μόνο a16- χο: v6 «δγάλη στή φόρο» τήν διδα- σκαλική επάρκεια ή άνεπάρκεια τού δασκάλου. 'Στά περισσότερα ερωτηματολόγια δέν ύ=πάρχουν ερωτήσεις σχετικές µέ τήν επιστημονική ίκανότητα τοι"; κα- 6η,γηιτή. Αύιή θεωρείται δεδοµένη. "ο- µας, ή ί'κανότητα τού διδάσκειν εί- ναι τόσο άναγκσία όσο καί ή γνώ- ση. ΄Αλ.λοίιµονο στόν καθηγητή γιά τόν "οποίο θά απαντήσουν λιγότεροι άπ' ' και: 'Η µάθπόπ καί ή διδαχή E FIEPIOAO ΚΡ|Σ l MH, σάν κι αύτή πού περνα ή Παιδεία στή χώρα µας σήµε- ρα πού τά παλιά σχήματα έχουν ξεπεραστει καί τά καινούργια εί- ναι αόριστα καί άδοκί.µαστα, στήν ωρα τού προδληµατισιµού για τήν «είκόνα» τού άνθρωπον πού θέλομε νά διαπλάσωμε, όσοι καταπιάνον- 10' µέ τήν εκπαιδευτική αναμόρφω- ση ξέρουν (ή πρεπει νά ξέρουν) ότι 6 οόιλος τους είναι δύσκολος καί ή εύΘύνη τους τεράστια. κάθε ανθρώπινο έργο, είτε στή θεωρία ανήκει είτε στήν τεχνική, έχει χρονικά πλαίσια καθορισμένα 6116 τή στιγµή τής δηµιουργίας του ως τή στιγµή τής οράς του. Στή διαδροµή αυτή αύτόµατα γί- νεται καί ή αξιολόγηση του. Στήν περίπτωση όμως τής παιξείας, i- διαίτερα στόν συστηματικό καί 69'— Tfiq KAM. MOYITAKA γανωιµένο τοµέα της. πού είναι ή εκπαίδευση, τό άνθρώπινο έργο δέν έχει καθορισμένα πλαίσια, ούτε χρόνου ούτε έκτασης. Γιαιί ένα εκπαιδευτικό σύστη- µα π.χ., πού όργανώνεται Kai ε΄- εκφράζεται σέ κάποια τομή χρόνου καί είναι κατάλληλο γιά κείνη τήν εποχή αποκτά ιπποδύναµη άθροι- στική καί διάρκεια άναπαραγόµε- νη. ’AB90I01IKI’1 είναι ή επίδρασή 100 άπό μέρα σέ μέσα, άπό χρόνο σέ χρόνο, πάνω στά ίδια τά 61096 πού τό ύφίστανιαι καί άναπαραγό- με… ή διάρκειά του άπό τήν επί- δραση τής ανθρώπινης γενιάς, πού πλάστηκε μέ την ίδεολογία του, πάνω στίς επόµενες. Γιατί ένα ε΄κ- παιδευτικό σύστηµα δεν πλήττει (στήν πραγματική καί µεταφορική σηµασία τής λέξης) 16 άτοµα ή τίς οµάδες µόνο τής εποχής του, δημιουργεί ατµόσφαιρα ζωής πού δύσκολα αλλάζει, καί πού τρα6ά σέ μάκ..ρος Σέ προηγούµενο 69990 (11.4. 1975) άναφέρθηκσν περιληπτικά τά καυτά προδλήιματα της εκπαι- δευσης σήμερα. "Eva άπό τά σπου- δαιότερα είναι τά ολικά 1190- γράµµατα, πού άοορουν 16 TI Kai 16 ΠΩΣ τής εκπαίδευσης. Κι έ- δω µπαίνουν τά δύσκολα ερωτή- 9610-: ——Ti θά διδαχθεί καί τί θά µά- θουν τά παιδιά; Στή δική μας σχολική io-ropia ή μιά λειτουργία δεν προυποθέτει πάντα τήν άλλη… Πολλά διδάσκον- ται 16 παιδιά άλλά λίγα µαθαί- νουν. Τί φταίει; "Ορισμένα πάλι παιδιά μαθαίνουν πολλά, πού πο- τέ δέν τά διδάχτηκαν. Πώς γίνε- 1aI; Η εξήγηση καί γιά τά δυό βρί- σκεται εύκολα άν σκεφτούμε ότι μαθαίνει κανείς. καί τό µαθαίνει Φυσιολογικά καί άόίαστα, αυτό πού πέφτει στήν αντίληψή του Kai 6016 γιά τό όποίο έχει ενδιαφέρον. Κάτω άπό τήν άμεση αντίληψη των παιδιων βρίσκεται όλόκληρος 6 κοσμος πού τά περι6άλλει. ’A116 τά Όλικά πράγµατα, άπό τά έµ6ια όντα καί άπό τίς ίδέες, πού τόν άποτελούν, ξεχωρίζουν όρισιιέν,α 'Η προσπάθεια αύτή 610K611:- ται µε τόν "Ερδαρτο πού αποθεώ- νει τήν τεχνική τής διδασκαλίας Kai τή γνωστική λειτουργία, από τήν 61roia πιστεύει ότι πηγάζουν ή βούληση καί τό συναίσθηµα. E- ποµένως γιά τόν "E96691o ή διά- πλαση όλόκληρης τής προσωπικό- τητας εξαρτάται άπό τίς γνώσεις Kai άπό τόν τρόπο πού διδάσκον- ται. Τελείως άντίθετη πρός τήν 'ED- 6α.ρτισνή είναι ή έκπαιδευτική Θε- ωρία τού John Dewey, πού τό 189 ίδρύει τό πειραµατικό σχολειο του πάνω σέ εμπειρικές βάσεις διδα- σκαλίας καί άνοίγει τίς πόρτες του στήν Κοινότητα. κάτι πού άκόμη ως σήιµερα τηρειται στά προοδευ- τικά σχολειο: όλου τού κόσµου 'Η άπτότοµη n της "* χνολογίας στήν εποχή μας κάνει παντοδύνσµα 16 μαθηµατικά Kai τίς φυσικές επιστήμες. Τά επιτεύ- γµάιά τους προκαλούν τέτοιο δέος, πού πολλοί €'ρεωρη:ι…ικι:>ί΄ τής εκπαί- δευσης άγωνίζονται νά στηρίξουν τούς στόχους Kai τή διδαχή τού σχολείου 016 καινούργιο αύτό ίν- δαλμ a. Η ύπερ6ολή τους ειναι άσυγχό- ρητή. Γιατί ή μονομέρεια στούς στόχους τής εκπαίδευσης είναι σύμΦοοη, άναχρονιστι΄κ… καί άπό"- θρωττη. ’A069-609n Kai άναχρονιστι- …ή γιατί δηµιουργεί πνευµατικά µονοδιάστατους άνθρώπους σέ μιά εποχή πού σκοπός τής άγωγής θε- ωρείται ή πολύπλευρη ανάπτυξη τού πνεύµατος όπως καί τής προ- σωπικότητας. ΄Απάνθρωπη γιατί έπιδάλλει "ένα μόνο τρόπο σκέψης καί έτσι ίσοπτεδώνει πνευµατικά τούς µαθητές. 'Α…λλ…΄- ακόμη Kai άν μόνο & τρό- πος εργασίας στό σχολείο 01an- χθεί στίς µεθόδους των Θετικων ε΄- πιστη:μων όλοκληρωτικά καί άπο- κλειστικά, πάλι τό κριμα θά είναι μεγάλο. Γιατί, πώς θά ξέραμε άν aI'rré πού είναι κατάλληλο γιά,Ξνσ: τομέα γνώσης εΤναι γιά όλονς' . Πως µπορούµε νά σποτάξουμε τίς Θεωρητικές επιστήμες καί 16 άντι- κείµενό τους στίς µεθόδους των θε- τικών. οί όποιες δηµιουργήθηκαν επειδή άκριδώς τό δικό τους ά…- κείµενο ήταν τέτοιο, δηλαδή θετι- κό Kai πραγματιστικό; Βέ6αισ, δανεισμός μεθό άπό τίς θετι- κές στίς θεωρητικές επιστήμες Kai σέ μικρότερη" εκταση καί αντίστρο- …. γίνεται Kai είναι άναγκσιος, αλ λά μόνο στούς τομείς πού προ- σοέρονται γιά τήν εφαρµογή τους. "Επειτα δεν πρέπει νά ξεχνάµε 511 Kai στήν άνάπτυξη των θετικό… !- πιστευω… πρωταρχικό ρόλο παίζει η αν ρωπινη Φαντασία. "Οσοι θεωρούν τίς θετικές επιστή- μες καί τίς µεθόδους πού χρησιμο- ποιουν πανάκεια Υ|ά την εκπαίδευν ση πιστεύουν ίσως πως έτσι 16 στοιχεία τού K60900 μπορούν νά µεταφερθούν ανέπαφα στό σχολείο Kai έπομένως νά προκληΘει τό ε΄ν- διαφέρον των µαθητων καί νά γί- νει σωστή Kai άξιόλοΥη µάθηση. Πλάνη γιά τρείς λόγους. ‘0 Eva: είναι om 16 στοιχεια τού κόσµου δέν παρουσιάζονται στή Φυσική τους µορφή ούτε μέ τίς µεθόδους των τεχνικών επιστημων, γιατί σύ- τές δουλεύουν κυρίως μέ σύμδολα. 'Ο δεύτερος είναι ότι ό κόσμος, αύ- τόε πού πεοι6άλλει τά παιδιά καί 'Η χώρα Σαρακίνας Νομού Τρικάλων. Τά γκρεµισμένα τό- ξα αντικαταστάθηκαν μέ κολωνες καί τσιµεντένια πλάκα με έδω. Θά µάς φτάσουν µερικά παραδείγµατα από ένα μόνο φαι- νόμενο, κάτι σάν τό νύχι τού λιον- ταριού. Πρόκειται γιά μερικούς µοργανατικούς γάµους ανάµεσα στην παλιά λαϊκή άρχοντιά καί στο µίξερ: χρησιµοθηρικό µικροαστι- σµό µας Τό φαινόµενο είναι ευρύ- τερο, Η 6έ6ηλη έπέµ6αση σέ πό- λεις, χωριά καί τοπία, πού τή συ- ναντούμε τόσο συχνά, έπαψε πιά νά µάς προκαλεί άγανάκτηση Μι- θριδατισµός τής άσκήμιας. "Υπάρ- χουν, όµως, µερικές περιπτώσεις όπου τό ίδιο κτίσμα ή άρχιτεκτο- νικό σύνολο ή έπέμ6αση φτάνει σέ τέτοιον έξοργιοτικό βαθµό πού καί ό μακροχρόνια έθ.σµός µας΄ δέν αντέχει. "Ας όπλισΘούμε μέ αντο- λων Μύρα µ… ά µεγάλη γέφυρα µέ επτά τόξα, πού δρασκελούσε έναν φαρδύ χείµαρρο. Τό άνοιγµα των τόξων μεγάλωνε συµμετρικά πρός τό κέντρο τής γέφυρας, δίνοντας έ- τσι, καί μιάν αρµονική καµπύλη στό κατάστρωμα. Κάποτε χάλασε ένα τµήµα τού γεφυριού κι έπρεπε νά ξαναγίνει γιατί από αυτό περ- νούσε δρόµος πού ένωνε πολλά χω- ριά της περιοχης KI ένα. αλλά πως; ”Ox: συμπληρώνοντας τό χα- λασμένο κομµάτι στόν ίδιο ρυθµό καί μέ ανάλογα υλικά, αλλά προσ- Θέτοντας ένα παράτανρε τσ: μεικτέ- ν-.ο συ", τ"ρω'.;α .;έ ευθύγραμμα κολόνες. '.'-καν στά '.άγα κα σιδερένια κάνα). Ia. κατα- στράφηκε 1’] οµορφιά τού γεφύρια": "Ξ"…σ χή χιά νά ιδουμε τρεις µόνο τε;,ρωΜψµ θψΜΜά,ωαε-- τοίες περ"ιπτώσεις Δίπλα στήν πλατεία τής Βυζί- τσας ύπήρχε ένα παλιό αρχοντικό τού 180u αίώνα, άλη.θινό αριστούρ- γημα τής παραδοσιακής αρχιτεκτο- νικής, μέ Φεγγίτες, σκαλιστά τα- 6άνια, ξυλόγλυπτες πόρτες καί πλούσια άλλη διακόσμηση. Τήν εύ- γένεια τής πρόσοψης του μέ τήν ήρεμη άρμονία των γραµµων καί των όγκων του άποθανάτισε 6 φα- κός τού παλιου βολιώτη. φωτογρά- φου Κώστα Ζηµιέρη. …) καί µε- ρικά χρόνια έγιναν ίδιοκτήτες του δύο σύγγαμ6ροι πού, γιά λόγους δικούς τους, Θέλησαν νά ξεχωρίσουν τίς ιδιοκτησίες τους. Προτίμησσν τή σολομόντια λύση τού κάθετου διαχωρισμού. Ώς έδώ καλά. Μόνο πού 6 ένας άπό τούς δύο θέλησε νά έκμοντερνίσει τό δικό του κοµ- μάτι. Γκρέμισε κάθετα τό µισό άρ- χοντικό ως τόν πρώτο όροφο καί τό διαµόρφωσε σέ «μοντέρνο» χτίσµα: μέ τετράγωνα παράθυρα καί πιτσι- λιστή επιφάνεια… T6 αποτέλεσµα φαίνεται στή φωτογραφία. Έπειδή κτηµατα, για τη σύγχρονη συγκοι- νωνία, ενός γεφύρια? τού χτίσθηκε γ & πεζούς κα "χι-νι… .,ς:- νότητα καί τό χωρίς δρατότητα κα- τάστρωμα… Περισσότερα σχόλια δέ χρειάζονται. "Ας θυμηθούµε μό- νο δυο λιγότερο έντυπωσιακές, μά τό ίδιο απαράδεκτες έπεμ6άσεις στά γεφύρια τής Έλασσόνας καί τού Βο'ι'δοµάτη όπου οί καινούργιες κατασκευές έγιναν δίπλα άκρι6(3ς στίς παλιές. ...ι.…ι ...... Περίπτωση τρίτη καί τελευταια (γιά σήμερα). Στό χωριό τού Πη- λίου Αγιος Λαυρέντιος υπηρχε έ- να λαµπρό (αµφιθέατρο µέ εννιά φαρδειές τοξοειδεις αναδαθμίδες. Μεταφέρω εδώ αύτό πού έγραφα σέ χρόνο άνύποπτο, στά 1958: «Στρωµένες (οί άνα6αθµίδες) µέ πηλιορείτικη πλάκα καί χτισµένες µέ ντόπια πέτρα προσαρμόζονται περίφηµα στον περίγυρό τ.ους Kc'x- τω απλώνεται εύρύχωρη ή πλακό- στρωτη πλατεία, καί ό ανατολικός τοίχος δηυιουργέΐ" ενα ίδεώδες φόν- .το πού δέν άφίνει τά µάτια καί τήν προσοχή νά ξεµακραίνουν… Τό άμ- .-- ...-- …. 11'] σε6άσμια κληρονοµιά. «Θεέ μου, ώλαξέ µε από τούς φίλους μου, & τούς έχθρούς µου φυλάγοµαι µόνος µου». &… ." ν.….. T6 άμφιθέατ-ρο τού Αγίου Λαυρεντίου πρίν άπό την έπέμ6αση. Δεξιά 6 ίδιος χω: 16 χτίσιμο τής καινούργιας εκκλησίας Τό όιοικ1πικό όύόιπµα τών άμερικανικώι9 π'αυεπιόιπμίοι "|…"||Ι||Ι||||||||Ι|||Ι||ΙΙ|ΙΙ|ΙΙ||||||Ι|ΙΙ|ΙΙ|||||ΙΙΙΙΙ|Ι|||Ι||||Ι|Ι|ΙΙ|||ΙΙ|ΙΙΙ|Ι||ΙΙΙ||||Ι||Ι|||Ιί…|ΙΙ|Ι||Ι|…!ΜΉίί…ί||ίίί…Η]…||||||Ι||ί!|||||Η…||||||Ι|ΙΙ||Ι||Ι|ΙΙ|ΙΙ||ΙΙ|||| MIA ΣΥΓΚΡΙΣΗ ME ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ZYNTEXNIA ΤΩΝ ΜΜΕ…… no 8 μέχρι 13 '|ουνίου δηµο- σιεύθηκε στό «Βήµα» μιά έρευ- va µας γιά τή διοίκηση καί τήν όργάνωση των 'Ανωτάτων Σχο- λων µας, μέ τόν τίτλο «Ή συντε- χνία των Καθηγητών». Αύτή ή έρευνα και…" τούς «συντεχνίτες» — άλλά µόνο αύτούς Αντί άπαντήσεως στούς επικριτές, καί γιά νά υπαρξη ένα πρότυπο µέτρο σνγκρίσεως, δη- µοσιεύουμε παρακάτεω µιά ανάλυση τού όργανοδιοικητικού συστήματος τόν άµφικάνι…ι Πανεπιστηµίων. Διδασκαλική αυτονομία καί Μ.…" &… ά- εδώ τ."ε'.":Ξι.'π.κ'ζ κατα- τά Git-La τ-ι άποικο- στασΗ καί "αν net-"Imam! ένα: από πο.- θά …σε" να σπορά…" καίτο- κµία τής διδασκαλίας». Βε΄6αια, κι' &… ύπάρχουν τίτλοι καί ίεραρχικές βαθµί6|.ς=άλλά αύτές δέν Έχουν κα- µιά σχέση μέ τήν άξία, τή σημασία καί- τή σπουδαιότητα του ;. …;α.:ε πού &, τήν άποχτά εξ άπλωσε, άνάλογσ μέ τή θέση 10C- διδάσκον- τος pica στήν ίεραρχία. Στίς ΗΠΑ Eva; τακτικός, Eva; έκτακτος, ένας έπικουρικός κλπ. καθηγητής είναι α- πολύτως ίσότιµοι μεταξύ τους, όσον άφορ& τή διδασκαλία. "Ετσι, κανείς διδάσκων δέν ΄έχει κανέναν πάνω άπ΄ τό κεφάλι του γιά νά παίρνη έντολές γιά τό τί θά πή στό μάθηµα καί γιό τό πάς θά τό πή. ΄Η ίερσρχία παίζει ρόλο μόνο στό µισθολόγιο καί που- θενά άλλού. Μέ τόν τρόπο αύτό, ή άκαδηµαϊκή Ελευθερία άνάµεσα στούς διδάσκοντες εξασφαλίζεται 611016- 1I.);, καί ό άκαδηµα'ι'κός δάσκαλος δέν έχει νά δυσσσδομή στό παρασκήνιο γιά τό σκαρφάλωµά του στήν ίεραρ- χική κλίµακα. Στήν περίπτωση πού, παρόλα ταύ- τα, δηµιουργηθεί θέμα ίεραρχίας (ϊ- νεκα µισθού) ή ό,τι άλλο, ό όποιου- δήποτε άκαδηµα'ι΄κός δάσκαλος ό- ποιουδήποτε βαθµού μπορεί νά προσ- φύγη στήν 'Επιτροπή 'Ακαδημα΄ι'κής ΄Ελευθερίας καί Μονιµότητος, δου- λειά τής όποίσς είναι νά ύπερασπί- BNIT‘IE χιλιάδες άρχιτεκ.τονήιµα- Η το, πού έχουν άµεση σχέση με τόν πολιτισμό τής χώρας µας κινδυνεύουν νά καταστραφούν από τόν χρόνο καί από τήν έλλειψη φροντίδας καί προστασίας. Μιά σειρά 6:116 µεγάλα καί µικρά «άρχιτεκτονικά θαύµατα», άρχίζον- τας άπό τό συγκρότηµα τής 'Ακρο- πόλεως καί φθάνοντας µέχρι των σπιτιών τής Μακρινίτσας, είναι ε΄κ- τάιµέινα στόν κίνδυνο τής φθοράς. Αρχαία μνηµεία, 6υζοιντινε΄ς έκ- ηλικίες, µεσαιωνικά India-1pc, παλιοί πύργοι καί νεώτερα χτίσµατα, πού άποπελούν ίδιαίτερους στώµούς τής διαδρομής τού πολιτισµού σ΄ αύτή τή χώρα, ζητούν προστασία. Σ' «ξυρισµένα ο…" αύτό γίνονται Εργασίες γιά τή διάσωση καί τή συν- τήρησή τους - άλλο πάντα σ' 3- να στενό πλαίσιο δαπανών, σε α' άλλα δέν γίινεται τίποτε, Κι' σπόρ- χει τό παράδειγµα τής Παραπορτια- κής τής Μυκόνου, πού ό Λι΄; Κορµπυ- ζιέ όνόµασε «νεώτερο Παρθενώνα», όπου ή συντήρηση, περιορίζεται σέ επιστρώσεις άπό άσ6έστη... "Ολ' αύτά τά "Ελληνικά άρχιτς. κτονήµατα προκάλεσαν τό ω…ψέ- ρον τής O‘YNIEIIIIKO πρίν τόν Σε- πτέµ6ριο Θά στείλη εκπροσώπους της γιά νά όξετάσουν τίς δυνατό- τητες προστασίας τους. Κι αύτό γιατί ό παγκόσµιος ΄Οργανισµός χαρακπήρισε αύτό τά χτίσµατσ σάν παγκόσμια άρχιτεκτονική κληρονο- µια. Kai άπό τήν "Ελληνική πλευρά, ό ύπουργός Πολιτισµού καί 'Ε|πιστη. µων κ. Τρυπάκης ΄σπεσήµανε στή Βουλή ότι αύτό τά 5000 κτίρια «πρώτης σημασίας» απορρέουν! ΄Ε- ξη…,γώπτας ό "ίδιος ύπουργός τήν έλ- λειψη συ…ηρήσεως ούτδν των µνη- µείων παρετήρησε: «Δέν ύπάρχουν ούτε χρήµατα, ωστε τό προσωπικόν τό έξοιδιικενµέιον, τό από… ήιμπο- poi νά άπ…κριθή είς αύτό τό αϊ- τητα». Αλλά, όπως όξινη" & κι. Τρυπάν- κης πρός τό «Βήµα» κάτι πύει νά γίνη στόν τοµέα τής προστασίας οι"… των των µνημείων. Τό πρίν… δήµο είναι ή ίδρυση 'Εφοριόν Νεωτέρου Μνηµείων σ' & λες τίς περιοχές τίς χώρας µας. πού θά λειτουργούν άνεξ,άψτητα ά- πό τίς ΄Αρχαιολογικές ιΥπ=ηρει:ιίες. Σκοπός το. "Εφοριδν αύτό… Θά είναι ή προστασία, φροντίδα καί συν- τήρηση όλων των νεωτέρων 60x”:- κτονηµότων: 'Ξκκλησιων, µεσαιωνι- κών Τυχόν, κτιρίων καί παραδοσια- κών απ…… Οί ιΕταιρείες Νωτε΄ρων Μνηµεί- ων θά επανδρωθούν µε οδικούς έπι- στήµονες, πού θά µελετούν τά νεό- τεµ ιµνη,µεία καί θά ιµεριµνούν γιά τή συντήρησή τους. OI ΄Εφορίες σι'πές θά Μάγονται σέ οδική Διεύθυνση Νεωτέρων Μνη- μεία, πού θά ίδμιθή στό ύπουργεϊο Πολιτισµού καί "Επιστηµών. ΄Επί- η; & ίδρυθή ειδική Διώνη Λαϊ- Κάθε χρόνο… «πέφτει» κι ένα κάόιρο… IIIlfllllllllllllllllllllllllIllIllIllIIIlllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll KINAYNEYOYN NA ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΟΥΝ 5.000 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ κού Πολιτισµού, πού θ΄ άσχολήται ιµέ τή συλλογή καί διάσωση άντικει- .μένων λαϊκής τέχνης. Αύτά προ6λιέπονται άπό τόν νέο 'Οργανισμόν τού σπουργείου Πολιτι- ομού πού έχει συνταχθή, άλλά πρέ- πει νά υπάρξουν ωρισµένες 11poi'mo- θέσεις γιά νά τεθή σ' εφαρµογή. Γιά τήν ωρα 0| αρχαιολογικές ύ- πηρεσίες εκτελούν έργα προστασίας καί συντηρήσεως σε I30 Ελληνικά άρχιτεκτονήµατα. «'Α-νάγκη Genetic; έχουν τά κτί- Τοι'5 ΓΙΑΝΝΗ ΦΑΤΣΗ pIa τής Ακροπόλεως καί 6 ναός τού Έπικουρίου Απόλλωνος στή Φιγά- λε…» είπε 6 x. I'moopyé; Πολιτισμού σέ συνέντευξή του πρός τό «Βήµα». "Ηδη έχουν συγκροτηθή δύο έπι- τροπές πού έχουν άναλά6ει 16 ερ- 'γο τής μελέτης γιά τήν προστασία των μνηµείων αύτων. Παράλληλα σ΄ αύτή τήν περίοδο ατελούνται έργασίες συντηρήσεως στά ακόλουθα κτίρια: . Στά τείχη τής θάσου, τής Θεσσαλονίκης, στό Κάστρο τής Μυ- τιλήνης, στόν Πύργο τού Κάστρου τής Ρόδου, στό Παλάτι των '|ππο- των τής Ρόδου, στά βυζαντινά τεί- χη τής Νικοπόλεως, στό Φρούριο Χλεμωτσίου κ. ά. . Στή µονή Ρυσσιάτου ":… Με- τεώρων, στήν "Αγία Σοφία Θεσσα- λονίκης, στή Ροτόντα τής Θεσσα- λονίκης, στό ναό Μεταµορφώσεως τού Χορτιάτη, στή Χολο6ιώτισσα τής "Αµοργού κ.ά. . Στά αρχοντικά Βούρκα τής Κο- ζάνης, Νεραντζοπούλου καί Μανού- ση τής Σιάτιστας, στά σπίτια Ζορµπά καί Θάνου τής "Αρτας κ.ά. Γύρω στά 130 είναι τά 6px”:- κτονήµατα πού «δέχονται Βοήθεια» αύτόν τόν καιρό. 'Αλλά δις τά 5.000, πού ό 'I'5Io; 6 άρµόδιος ύπουργός επισημαίνει ότι διατρέχουν τόν κίν- δυνο καταρρεύσεως; Τί θά γίνη µε τά ύπόλοιπο; (Απαιτούνται πόρα πολλά έ- κατοµµύρια γιατί όρισμένα τμή- ματα ":… µνηµείων αύτό… πρέπει νά δισνοιχθούν καί νά ξαναμπούν στή θέση τους», έπεσήμανε 6 κ. Τοσκάνης. 'Η µεγάλη δαπάνη έξήγησε άφορδ στίς άποζηιμιωσεις γιά τίς απαλ- λοτριόσεις «ορισμένων χτισµάτων ή χώρων. ιΥπάρχουν στήν "Ελλάδα πολλοί παραδοσιακοί οίκισμοί, πού πρέπει νά διατηρηθούν στή σημερινή μορφή τους καί νά ουντηρηθούν «Δέν µπο- ρούμε ν' άφήσοι:με τό Πήλιο νά κα- ταστραφή, παρετήρησε 6 κ. Τρυπά- Γι' αύτό άλλωστε τόν λόγο µιά ΄Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων θά ί- δρυθή στόν Βόλο, πού θά λειτουργή άνεξάρτητα άπό τήν 'Αρχσιολογική 'Υπηρεσία. '|διαίτε,ρη φροντίδα θά εκδηλω- θή καί γιά τά χωριά τής 'Ηπείρου, πού αποτελούν άρχιτατονικά σύνο- λα, µοναδικά στόν κόσµο. Τό 'ι΄διο, άλλωστε, ίσχύει καί γιά πολλά νη- σιά τού Aiyaiau. «Νά μή χαθή δ τόνος ξνός οί…- οµού, δ ιδιαίτερος χαρακτήραςτου» είπε στή. συνέντευξή του πρός τό «Βήµα» 6 κ. υπουργ-ός Πολιτισµού. Κι' άνέφερε τά παραδείγματα τής "Υδρας, ξυρισµένο" δ,…… οίκισµόν καί τής Πλάκας. Είδικά γιά τήν Πλάκα θ' άναλη- φθή µιά προσπάθεια γιά τήν εξαφά- νιση τού «δήθεν λαϊκού χρώματος» στά μαγαζάκια καί στίς τα6έρνες καί γιά τήν άπόδοση τής παλιάς γνησιότητας σ' αύτό τά κτίσµατα. «΄΄Ολη ή ιΕλλάδα άποτελεί Eva σύ- νολο µνημείων, όπως παρατηρήθηκε. 'Αλλά γι' αύτό ίσως είναι μεγαλύ- τερη ή εύθύνη μας γιά τή διατήρηση αύτό… τόν µνηµείων τού Πολιτισµού. ,Αλλά τό Βλέπουµε: κάθε χρόνο «πέφτει» κι "ένα κτίριο στήν 'Ελλά- δα. ’A11’ αύτό τά κτίρια, πού χα- ρακτηρίσθηκε… ως «άρχιτεκτονικό θαύµατα». ζη κάθε ακαδηµαϊκό δάσκαλο άπό δ.σ- δολές, τρικλοποδιές, ε...: «ε: καί παντός είδους …σΙ".'-ΞΜ( -… τσο- σκηνιακές ανο;ίες. …? 11-- µειωθή ότι στο. "ορατά… Ε' "ντ' µπορεί νά "φραση". : ασχέτως τίτλ:.… κι:ΐ καµ'ττοιτσς ΤΟ΄.ζ τις . ζε 'ως: «..…η "Μ τα τηµατοςι 'Η μονιμότπτο… "Η και" "ο &… ο… -.ωαστ:ΘιοίσταώΕ……- ηµτι …και… "αίμα.… T06 ΒΑΣ. ΗΟΜΜΕ" τητα είναι τήν ίεραρχική κλίµακα: 'Εξσσφαλί. ζε. τι "...αυτό με. απαλλάσσε- σα--΄π' το "να Με; - κό… &- ταν περισωδής τελικά καί φθάσεις αί- σίως στόν έπίζηλο τίτλο τού τακτι- κού καθηγητή. "Εκεί, όλοι οί 6:681]- µαίκοί 6αθµοί όδηγούν στή µονιµό- τητα πού αποκτάται όταν έκπλη- μ.3νονται (ορισµένοι WpGKTIKai, KU- ριως, που &… πΧ τά Χρόνια ύπηρεσίας στόν ίδιο 6οθμό. Προύπόθεση γιά µιά µονιμοποίη- ση είναι ή έγκρισή της άπό τήν 'E- πιτροπή ΄Ακαδηµα'ι'κής ΄Ελευθερίας καί Μονιμότητος. 'Αξίζει νά σηµειω- θή ότι στήν έν λόγω ΄Επιτροπή πού άνανεώνεται κάθε χρόνο μετέχουν καί φοιτητές. Τά Μόλοιπα µέλη είναι καθηγητές όλων τζιν αµερικανικών Πανεπιστηµίων. Τά φώτο των πρόσθετων 'Η τρίτη δασική διαφορά ανάμεσα στά πανεπιστημιακά ήθη τής Έλ- λάδος καί τής 'Αµερικής άναφέρεται στούς τίτλους τού «επισκέπτη κα- θηγητή» καί τού «πρόσθετου καθη- γητή». (Στήν "Ελλάδα λέγεται «Εί- δικός 'Επιστή.µων», ένω πρόσθετος σηµαίνει έκτακτος στήν κυριολεξία: προσλοµ6άνεται γιά Ενα ορισμένο χρονικό διάστημα). Στήν ΄Αµερική αύτοί οί δύο τίτλοι, όπως καί δ- λοι οί άλλοι είναι στη… 6616m- μοι. Δηλαδή, ό καθηγητής πού έρ- χεται άπό τό ενα Πανεπιστήµιο στό αλλο γιά περιορισµένο χρόνο (επι- σκέπτης) καί ό καθηγητής πού προσ- λαµ6άνεται γιά όρισµένο διάστημα γιά νά έπιστρε΄ψη στήν δουλειά του µόλις τελειώση τόν κύκλο µαθηµάτων πού διδάσκει στό περιθώριο τής κύ- ριας άπαοχόλησής του (πρόσθετες), έχουν τίς δικές τους τάξεις, τούς δικούς τους φοιτητές, καί γενικότε- ρα Exouv όλα τά πλεονεκτήµατα .τ&ν άλλων καθηγητών, μέ τή διαφορά πώςιό Πρόσθετος δεν έχει δικαίωµα νά προσφύγη στήν Έπιτροπή 'Ακαδη- µαϊκής 'Ελευθερίας καί Μονιμότητος. Οί Πρόσθετοι είναι έπιστήμονες μεγάλης φήµης πού γιά ένα διάστη- µα είναι δυνατόν νά έγκαταλείψουν τήν ελεύθερη ένάσκηση τής επιστήμης τους προκειμένω νά προσφέρουν τά φώτα τους στούς φοιτητές. Κατά κα- νόνα, παίρνουν μισθό πολύ µεγαλύ- τερο 611' όσα κέρδιζαν σάν έλεύθε- ροι επαγγελματίες. ("Ισως γιαυτό στήν φτωχή 'Ελλάδα 6 Θεσµός τοι? Είδικού Έπιστήµονα είναι κενό σχή- µα λόγου). Σέ έξαιρετικές περιπτώ- σεις τά άμερικανικά πανεπιστήμιο προσφέρουν στούς Πρόσθετους καθη- γητές διδακτορικά διπλώματα «τι- μής ένεκεν». (Έκεί τά διδακτορικά διπλώματα δέν μοιράζονται µέ τό κιλό). Ουσιαστικά προσόντα Τέταρτη διαφορά: Παρά τή σηµα- σία του, τό διδακτορικό δίπλωµα στήν 'Αµερική δέν είναι (nay-mic προκειμένου νά διδάξη κανείς aé Πα- νεπιστήµιο. Μιά Έδρα είναι δυνατόν νά δοθή καί σέ κάποιον πού δέν δια- Οε΄τει τό τυπικό πλεονέκτηµα τού δι- δακτορικού διπλώµατος, διαθέτει 5- μως άλλα, περισσότερο ούσιαστικά προσόντα, όπως π.χ. επαγγελµατι- κές έπιτιύξεις, δημοσιεύσεις, συστά- σεις, προύπηρεσία καί «γενική μόρ- φωση». ('Η τελευταία άρχισε νά συ- νυπολογίζεται σχετικά πρόσφατα]. Οί έπιτροπές πού ελέγχουν τούς ύ- ποψηφίους καί πού σχηματίζονται κατόπιν ψηφοφορίας άποτελούνται άπό καθηγητές καί φ ο I 1 η τ έ ς, ενώ 6 ύποψήφιος θά άποτύχη, όσο καλός παπαγάλος κι' άν είναι, άν δέν έντυπωσιάση στίς διαλέξεις πού θά δόση είδικά γιά τό σκοπό αύτό καί άν δέν δείξει τί αξίζει στίς συ- ζητήσεις πού άιολουθούν. Πρέπει νά σηµειώσουμε δτι τό Πανεπιστήμιο πληρωνει ο΄λα ανεξαίρετα τά έξοδα τού ύποψηφίου, είτε πετύχει είτε ό- χι, καί ότι όργανώνει τά πράγματα Ετσι, ωστε να': επωφεληθούν οί πάν- τες 611’ τίς διαλέξεις, καί τίς καλές καί τίς κακές. (Στήν τελευταία πε- ρίπτωση, χάρις στίς Θυελλώδεις συ- έννοια συνυφα΄σύένή'"υΞ΄ %… … πιστοποιητικού τής ζητησα; - … και στις & πιΜιις μετά τη"; .…ιωι. Το ποσοστό µονιµότπτος .Ξ.'τα.ι πως ή ΄;. τη μόνιµο- &: ιού δασκάλου. . οι θα: µας Πανεπιστη- μιου &. "τι .ά ξεπερνούν τό 25% -ι:Ξ Ir." «μια; των δι-δωκόντων, ώστε γι- ε.-:: δυνατή καί εύκολη ή ….. Εντούτοις, τό παρα- πάνω από κορεσµού προσεγγίζεται δύσκο'*ι: διό? , καθώς τό ψάξιμο γιά καλά…" :": 61] είναι μέσα στό αί- µα 10-..- Αμερικανού, ό ακαδηµαϊκός δάσκαλος συνηθίζει πολύ τίς µετα- κινήσεις 616 Πανεπιστήµιο σέ Πο- vane-Mime, κι' έτσι ξεµπλοκόρτ.ται αύτόµατσ ό δρόμος γιά τήν καριε- ρα των έπιδο ων καθηγητών Οί µόνιµοι παντως δέν σας"… uni; µετακινήσεις, εκτός κι αν "θ-ζ ΜΜ:ξ- 6m":- η΄: Θεοί: : β., Το… ο." Ετ"Η -.…τ .-. as άς τις &- πιτξιγουν διοτι ή µισθολογική δισ- … των είναι µεγάλη, καί εν πάση οι: "πιέσει όχι τέτοια ωστε νά άν- π-..-τα6μίζη τίς σκοτούρες. Δέν αποκλείεται καί ή περί…» " Eva; µόνιμος νά πάη σ' άλλο Πα- κπιστήμιο επίσης σάν µόνιμος. 'Αλ & σ΄ αύτή Τήν περίπτωση πρέπει νά είναι άποδεδε…ιγμένη διάιοια, lO κα- ένας ειναι, πάντως, νά σταµαιή.ση ή περιπλάνηση τή στιγμή τής µονι- µοτοίησης, πράγμα πού ειναι, σί- γουρα, ένα είδος σ…ηρητισμού. 'Έδρες γιά όλους "Έκτη διαφορά! Δέν είναι ανάγκη νά είσαι ]Α…υερικονός Μήκους γιά νά γίνης καθηγητής σε" αμερικάνικο Πανεπιστήµιο. Με τόν τρόπο ούτό, οί "Αμερικανοί είσάγουν εύκολώτατα εγκεφάλους ό,τι-' τό Εξωτερικό. Στήν περίπτωση πού υπάρχουν περισσότεροι του ένός ύπσψήφιοι µε ισα προσόντα, προτιµαται ούτός πού άιήκει σέ µιά απ' τίς παρακάτω Κατηγορίες: α) Είναι γυναίκα. 2) IEivaI νέγρος. 3) Είναι μεξικσνοαµε- ριιανός. 4) EivaI '|νδιάνος. 5) Εί- va: Πορτορικάνος. Εί5ικός Νόμος έπι6άλλε.ι σ' όλα τά Πανεπιστήµια νά ψάχνουν όπι- στσµένως γιά υποψηφίους των πιο- ραπάνω κατηγοριών. "Αλλος Νόµος όπι6άλλει στά Πα- νεπιστήμια νά γνωστοποιούν, δικό- µα καί νά διαφηµίζουν τήν πρός κά- λα… κενή έδρα… Βάσια, µιά δηιµο- σίευση στήν ΈΦηιμερίδα τής Κύθηρ- νηψως, η µιά µικρή αναΚοίνωιση στά κψιλά» τού ή…µερήσιου τύπου, όπως γίνεται εδω, δέν έχει κανένα ούσια- στικό νόηµα. ΄Επιπλέον, άν & κωµήτωρ πληρο- φορη5ή καθ' οίονδή:ποτ-ε. τρόπο (από. µα καί άπό φήμες) ότι ύπάρχει ύ- ποφήφιος πού άνή.κει σέ µιά απ τίς κατηγορίες πού άποριθµήσαµε πα- ροιιτάνω πρέπει νά τού στείλη προ- σωπικό γράµµα, ένθαρρύνοντάς τον νά ταση µέρος στό διαγωνισµό! Συνεττεια τής τακτικής πού περι- γράφαμε είναι καί ή κατάργηση τού οτρστολογίας: Μπορείς νά γίνης καθηγητής άκό.μα κι άν δέν πήγες στρατιώτης, άκόµα, κι όταν είσαι άνυπότακτος (καί &… σύλληπτος!). Πρόκειται γιά µιά πα- νεπιστημιακή ούτονομία πλήρη καί Ρ|ζ…΄ι- 'Ο φοιτητής 6οθµολογεϊ τόν καθηγητή "Εδδοµη διαφορά: Δέν δοθµολο- γούν μόνο οί καθηγητές τούς φοιτη- « ΤΟΜΕΣ » (Τεύχος 'Ιουνίου) Κυκλοφόρησε τό 6ο τεύχος τού περιοδικού ΤΟΜΕΣ, πού εκδίδει ό εκδοτικός οίκος ΜΠΟΥΚΟΥΜΑΝΗ καί διευθύνει ό ποιητής καί δοκιμιο- γραφεις Δηµήτρης Δούκαρης 'Ανάµεσα στήν ποικίλη καί σε… φέρουσα ύλη τού περιοδικού ξεχωρί- ζει ένα µοναδικό κείµενο τού Κώστα ΄Αξελού μέ τίτλο «Σχήµα τού 11m- χνιδιού» καί μιά µονογρφία τού συ- νεργάτη τής παρισινής «MONT», Ζάν-Μισε΄λ Πολμιέ, είδικά γραµμέ- νη γιά τό περιοδικό ΤΟΜΕΣ, μέ τίτλο «Κώστας 'Αξελός, τέλεσ- ταίος των φιλοσόφων». "Eva άποκαλυπτικό κείμενο τού ΄Έριχ. Φρόµ γιά «τή συµ6ολή τού Μάρξ στήν κατανόηση τού 'Ανθρώ- που». '΄Αγνωστες σελίδες τού Γιώργου Σεφέρη καί χαρακτηριστική µελέτη γιά τή μέθοδο τής έργσσίος του άπό τόν Κώστα Γ. Παπαγεωργίου. Ποιήµατα τού Νικηφόρου Βρεττό- κου καί τού Κώστα Στεργιόπουλου. Λεπτοµερέστερη ανάλυση τής «οί- κονοµικής έπανάστσσης» στήν Πορ- τογαλία άπό τήν Ζακελίν Γκραπέν. Τα] Γερµανού καθηγητή Ρούντολφ Μπέρλινγκερ ή κ'Αντι- Είκόνα». τές αλλά καί οί φοιτητέ θη-γητές. Στό τέλος κάθε κού έτους οί φοιτητές κο συμπληρώσουν Ενα µακρύ πλάγιο πού έχει Ενα καί χο: νά «Βγάλη στή φόρο); σκαλική επάρκεια ή οι… δασκάλου. Στά περισσότερα έρωτι δέν υπάρχουν ερωτήσεις ο την επιστηµονική ίκανότη θη,γηιτή. Αύτή θεωρείται δεί μως, ή ΄ικανότη.τα τού δι! ναι τόσο αναγκαία όσο I or]. Αλ.λοί.µονο στόν καθηγη όποιο Θά απαντήσουν λιγι τό 60°a το. φοιτητών. T0 νει ότι τό µε… α του 1 )ου6εΞ ,ο-ο το πολε.πο . δ'; στ. :) |… … κάτι)! Φ.… ι=ι πληκτ.κ:ς, ζοφι …. ".σή …ο µε". Ταϊτή ες ν I π ιμστε; παραπάνω καταστροφής γ … … I καί σά oxb‘ µεσο πιεση πάρη δρόµο τό ταχύτερο! 'Αξίζει νά ση,µειω0ή ί άγά'πης καί σε6ασµού Υ|ι λό δάσκαλο είναι νά τόν κ πάρτυ καί τίς κάθε ε΄ι'δου νά τού άνοι3έτουν τήν έπινε …γι…… λόγων (γιαυτό ζουν µόνο οι φοιτητες), -. ρακαλούν νά κάνη Μακ: ξτ.ις, κτλ Είχαμε προτείνει την πουσιολογίου άπ' τούς φοι τούς καθηγητές. Δεν ξέρο µέτρο αυτό εφαρµόζεται ή5 μερική, παραλλαγμένο: '( τής. κάθε μήνα, υπογράφε δήλωση για τίς παρουσίες περισσότερο Πανεπιστήμιο τερο; από δώδεκα άποψή! v0 δεσµού-πω άδικαιολόγη τεµπέλης ή πολυάσχολος σε: ύποστή σο6.:ρι΄πατες κυρίως οίκονοµικής φύσεως 6αίιει κανείς τί σημαίνου- κυρώσεις αν πάρη υπ΄ οψ 6 Αμερικανός καθηγητής δικαίωμα νά δουλεψη έκτό στηιµίου (π.χ. άν είναι γ ασχολείται μόνο µέ τούς . τής πανεπιστηµιακής κλι δέν Θά δέχεται πελάτες a1 x10, άλλωστε, ίατρείο τοι Οί φοιτητές - 6- ΄΄Ογδοη διαφορά: Τό διδακτικό προσωπικό (& δοηΘοί, κτλ.) δέν έχει καμ σχέση ιµέ τό πρόσωπο τ καθηγητή, πού δέν είναι του νά διαλέξη τόν A κο Β δοηθό. Αύτοί πού 6οηθούν τόν καθ' οίονδήποτε τρόπο εΤι τές πού κάνουν µεταπτυχιε δές-καί τίς κάνουν µέ ξ ‘H εύνοιοκρατία κό6εται χαίρι καί στή ρίζα της. "Αλλωστε, όλόκληρο τό νικο διοικητικό παιεπιστη στηµα στηρίζεται στήν άξ πράγµα πού έξηγεί "ίσως κ 6 Μαρκούζε καί ή Ντσίη6ι είναι) πανεπιστηµιακοί δέ Βέ6αια, είναι όπως ι δλη.µα τό ότι τό «σύστηµς τρόπους νά αύτοαμύνετσιι τασκευάζη «µονοδιάστατου κράτες γιά νά κάνη τή δο Πάντως, αύτό τό πρόδλη.µι πει νά συγχέεται µέ κείνο τελεί τό θέµα µας καί πε όντως ύποδειγµατική (μέ µας µέτρα) οργάνωση τον νικών πανεπιστηµίων. Πα; οί 'Αµερικανοί φοιτητές καθόλου εύχαριστημέινοι - πού τό δείχνουν καί οί οι τητικές ταραχές-καί ζη' φασιστικο΄τερη συµµετοχή κηση καί περισσότερες & ελευθερίες. "Av oi Έλληι τίς είχαν σήµερα τίς έλευ( είχαν οί ΄Αμερικανοί ο τους πρίν άπό 20 χρόνοι ι νά είναι πανευτυχεϊς! Έπικύρωοπ "Ενα µεγάλο µέρος τόν νω πληροφοριών τίς παίρι Eva κολακευτικά γράμµα τ νοαµερικανού κ. ,Α-ντώνη l νιάδη σχετικό µέ τήν έρευι τίτλο «'Η συντεχνία το των». Γιά τήν εγκυρότητα ροφοριων έγγυώντοι οί ίδιό ’AIv1va68II]: Είναι άρχι πολεοδόμος, τακτικό µέλος λόγου ΄Αµερικαν&ν 'Αρχιτεκ κτικό µέλος τού Συλλόγο ικανών Πολ-εοδόµων, καί μ Συλλόγου Καθηγητών 'Αµε Πανεπιστηµίων. Σήµερα τριετίας είναι καθηγητής νεπιστή*μιο τού "Αρλινγκτο ξας, καί διευθυντής Σπ΄κ Περιδάλλοντος στό ίδιο π µια. Πρίν, δίδαξε δύο xp- Λονδίνο καί 1pia χρόνια Μεξικό. 'Αποφοίτησε άπό χιτενκιτονική τού ως, ΠΩΣ τό 1965, καί άπό τότε duper-min του, προφανώς ] ρε τί τόν περιµένει στόν

0i «φυί1έ8» ιών Χιονιιίδων καί ή ήπειριωιική χειρ»οιεχνική - Ζωγραφική… 'Α1΄ίΟ΄ τίς τέσσερις µεγάλες πη- γες των 'Ηπειρωτδν χωρικων - ζωγράφων, τό Καπέσσο6ο, 16 Σουδενά, τούς Χιονιάδες καί τή Σαμαρίνα, ϊιζιισφαλι.ις ή πιό π. δύο… πηγή είναι οί Χιονιάδες. Σαμαρίνα σήµερα Βρίσκεται στό N096 Γρε6ενων, στα σύνορα "Ηπείρου καί Μακεδονίας, ωστό- σο πολιτιστικά ανήκει στόν ήπει- ρωτικό «…. Χωρικούς - ζωγρά- φους έδωσαν πολλά ήταιράτικα χωριά, όπως τό 0091601, τό Κα- λέπζι καί αλλα. Πολύ συχνά ση- µειώνουν στά έργα τους καί τόν τόπο καταγωγής τους. "Ιδιαίτερα οί Χιονιαξίτες, δίπλα 01’ όνοµά τους σχεδόν πάντα Βάζα… τό χω- ριό τής καταγωγής τους σέ διά- φερους τύπους: «έκ Χιονιάδων», «έκ κώμης Χιονιάδες», «από χω- ρίον Χιονιάδες», «& Χιονιάδες», αΧιονιαδίτου», «Χιονιαδίτη» αΧιο νιάδες». Αύτό φανερωνει έμµεσα πώς οί IXIoIVI0831:; ζωγράφοι εί- Χαν" καλή Φήμη. Ηέπίδοση πολλων 6116 τούς Χιονιαδίτες στή ζωγραφική I:[v01 γνωστή 6I110A16, 71' αυτό κυ- κλοφορε΄ί καί ή φράση αΧιονιαδί- της είσαι; Ζωργάφος είσαι!». Δέν & αναφερθούµε έδω στήν ποιότη- 10 τής καλλιτεχνικής τους παρα- γωγής, καί ιδιαίτερα τής 6710- γραφιας, πού προκάλεσε καί τήν έντονη αρνητική αντίδραση τού Φώτη K6v107Aou.I X:19o1:xvu<6" ε.ρ- γα, καλύπτουν τίς λατρευτικές &. νόγκες ένός µεγάλου µέρους τή Βόρειας "Ελλαδας, καί πέρα 611 αύτή. "Αλλωστε 16 έπίπεδο δέν είναι 16 '1'810 σέ όλους τούς Χιο- '11: 95qu ζωγράφους. 'Υπάρχουν 6- νόµωά τους καλοί, μέτριοι. καί κακοί. Τα προ6λήµατα πού Θα 96; απασχολήσουν σήμερα είναι δύο, ή καταγωγή τής τέχνης τους και κυρίως ή έπαγγελματική τους συσσωµάτωση. Χωρος έρευνας τό χωριό Χιο- νιάδες, σκαρφαλωµένο στα κακο- τράχαλα Βουνά τής ,"Ηπείρου, δί- πλα 016 6A601vu<6 σύνορα. "Αλλο- τι μέ έκατοντάδες κατοίκους καί σήµερα µόνο µέ 16, κι αυτους σέ προχωρηµένη ,ήλικία. Χορτάρια- σαν τα µονοπάτια, έρηιµα ,τα πε- ρισσότερα σπίτια, γκρεμίσµατα παντου. Είκόνα έρήμωσης καί φθορ&ς" οχι πολυ διαφορετική καί από άλλων ήπειρωτικων χωριων. Παλιότεροι πόροι τού χωριου ή κτηνοτροφία, ζωγραφική καί ή ξυλογλυπτική. Σήµερα οί συντά- ξιις καί ή µικρή οίκόσιτη κτηνο- τροφία. Πως δηµιουργήθηκε ή 11096080- ση αυτή σ ένα απομονωµένο ορει- " "πάτωµα; Σ ό,τι φορά ρτι΄ι…ν ξυ- ν ,; ιΙΥ.Ι'ι : λογλυπτική, ισως ή πλησιέστερη πρός τήν αλήθεια έρμηνεία είναι ακόλοώη. ‘H ξυλογλυπτική ύ- πήρξε, από παλιά, τέχνη των 60‘ σκων, αλλά σέ µικρά, κυρίως αν- τικείμενα γιά σπιτική καί έπαγ- γελνατ…τ΄ι χρήση. ρόκα. γκιλίτσεε κουτάλια, σφοντύλια κλπ. Κάτω από όρισμένες συνθήκες καί µέ τήν πίεση τού µικρού κτηνοτροφικού είσοδήματος, είναι δυνατό v6 190- χωρήσουν καί σέ πιό σύνθετες μορφές, όπως είναι ή έκκλησια- στική ξυλογλυπτική. Στή ζωγραφική, όμως, δέν 1.1110- ρούμε να έπισηµάνονιιε ανάλογα σπέρµατα. M6 καί ή δασική πρό" τη ύλη, αντίθετο απ' ό,τι συνί- 6αινε μέ τή 6αφική των μαλλιων, Επρεπε ναρ8ει 61116 τόπους μακρυ- νους καί uéI πολυήμερα ταξίδια. Τοπική π 0011, πού τήν ανα- φέρει στό πολύτιμο συλλεκτικό δι6λίο του για τούς χιονιαδίτες ζωγράφους ό ντόπιος παπά - Γ ι- ώργης ΠαΤσιος 1, μιλάει 716 90‘ Θητεία νεαρών όλαχοποιμένων στήν "Ιταλία. M6 κι άν ύποθέσουµε 90- Θητεία στό "Αγιον "Ορος, κι έκεί τό ιδιο έπικρατούσε. "Αλλωστε καί ζωγράφοι 6:116 άλλα χωριά, µέ σίγουρη µαθητεία στό "Αγιον " ρος, τήν '1'810 τεχνοτροπία άκα- λουΘούν. Είναι ή κοινή εικαστική διάλεκτος όλων των Χειροτεχνων γράφων τής. έπαχής τους καί νοµίζω πως 11'1I ρίζα της πρέπει να τήν ητήσουµε "& πολύ πιό κοντινά καί προσιτά Επτά- νησα, µέ τή γνωστή ζωγραφική σχολή τους. Μερικές προσπάθειες νά κρατη- 9:1 στούς X10I111618:; ύφος πλησιέ' 01:90 πρός τή 6υζαντινή 11090180- 011I έμειναν χωρίς συνέχεια. Σά 916 τέτοια προ εια 0119:161- νουμε τήν είκόνα τού Αγίου 'Αν- τωνίου, πού 6ρίσκεται στήν έκ- κλησία τού 'Αγίου "Αθανασίου Χι- ονιάδων, καθώς καί 916 μεταγενέ' στερη, αλλά πιό …απόαρή παραλ- λαγή της, πάλι στήν '1'810 έκκλη- σία. Γιά τήν έπαγγελ.µατική 6976- νωση καί τή διδασκαλία τής τέ- χνης στούς Χιονιάδες έχουν δια- τυπωθεί πολλές εκδοχές, πού φτά νουν ως τήν ύπαρξη όργανωμένης Σχολής ΖωγρΜΙκης. Η έλλειψη γραπτων πηγων ή ΄΄ ων σίγου- ρων στοιχείων αφήνει τό πεδίο έ- A:I':9:90 716 καθε µορφής :ixcnai:;. από τίς όποιες δέν ξέφυγε καί ύποφαινόµενος. "Επαγγελµατική όργάνωση και σταδιακή µαθητεία είναι αλληλένδετες σέ μορφές χει- ρστεχνικων ………….. Τό έθνικό τους δίκαιο καθορί- ζει όχι μόνο τούς όρους άσκησης τού έπαγγέλµατας, αλλά καί τά διαδοχικά στάδια μαθητείας, µέ τήν αντίστοιχη ανάληψη εύΘυνων στήν παραγωγική διαδικασία. Εί- 8…" από 7|.ινα…ιγί οι µικροί ιια' καί τό δούλευα των λ…σµερειδν. Οί …γελµατικές αύτές όργανά- σεις δέν είχαν σταθερή µορφή2. "Ηταν προσα:ι.ιοσμένες στό εί- δος καί στίς ανάγκες τής οίκο…- 91IIII‘1; δραστηριότητας σέ καθε 1o- μέα. ['16 τούς διοτέχνες υπηρχαν 16 …ο»… η ρουφέτια. 716 τούς έμπόρους, οί κοµπανίες ή συντρο- φίες, για τούς κτηνοτρόφους τά τσελιγκάτα καί ποικίλες µορφές ΥΙά τούς ναυτικούς καί Τά στ… τιωτικούς. T6 [60 αίώνα έχουμε στην έκτακραταύιιαη Κρήτη ΞΑ- Τού ΚΙΤΣΟΥ ΜΑΚΡΗ δελφότητω ζωγράφων, στήν όποία συµµετέχει καί δ νεαρός Μενέγος (Δομίνικος) Θεοτοκόπουλος. Μετά από έπίπονες έρευνες έ- 01000 016 συμπέρασµα πως οί ζωγράφοι των Χιονιάδων δέν άκο- λαύθησαν τή συντεχνιακή έπαγγελ- ματική 01100109610011, αλλά τό χω" 91096 σέ φ 6 ρ ε ς, κοινωνι- κές 61168:; πού στηρίζονται στήν κοινότητα καταγωγης Πρωτη vIu- ξη 716 να στραφεί ή έρευνα πρός τήν κατεύθυνση αύτή τήν έδωσε 916 από τίς πρωτες αντιγραφές τού ζωγράφου Παγόνη στό Πήλιο. N060Iap1o; ακόµα, κρατάει τήν ή- παρότι… προφορά 10Iu όνόµατός ται! καί θυμάται τή φάρα στήν ό- ποία ανήκει. Σέ κιονόκρανο τής "Αγίας Μα- ρίνας, Κισσού. στά [802, &? σα σέ πολλά άλλα γράφει: «χείρ δωρεούντος παγούνι κωσταντί in φυλής πασχαλάδες». Η έιτιγραφή αύτή 'ε΄όαζε πολλά έρωτήματα, πού τελικά 6ρήκαν τήν απάντησή τους. έκτός 6116' ένα: Τί σήµαινε έκε΄ι'να 16 «έκ φυλής πασχαλάδες». " Χριστόφορος ”9990166; στήν I1 'I- στορία τού Σουλίου καί Πάργας». πού τύπωσε 016 857. γράφει στή σελίδα 17: κΕίς τά τέσσαρα δασικές φάρες, στούς Πασχαλάδες καί στούς Μαρινάδες. Φυσικά, δέν έπιδίδονταν όλοι οί άντρες κάθε Φάρος στη {mom-m. Η κτηνοτροφία Με"… δουν κός πόρος διοποοισµού καί "ίσως 9I6 κάποια στρατιωτική" από… ση νά τούς συνέδεε, Οί Πασχαλά- δες κατοικούσαν στή συνοικία πού βρίσκεται 6ορειοδυτικά από τό κέντρο τά χωριου καί είχε." 716 κοινό τους εργαστήριο, οπου 71- ήταν καί ή μαθητεία των νεων ζωγράφων, Ενα πολύ πηλό κτίρια. πού οί ντόπιοι 16 έλεγαν φύλα των Πασχαλάδων». "Ας Θυμηθούμε έξω πωςό Σισυλι…ης Λ. Κουτσο- νίκας στήν ( "Ιστορία της "Ελληνι- κής '΄Επαναστάσψς» σημειώνει πως I16 σπίτια των αρχηγό" κά" δε 0690; «ήσαν κατά 16 µάλλον πύργοι αχυροί». "Η καύλα των Πω:αλάδων E11:- σε σε… καί σαράντα περίπου χρό- νια καί στή θέση της έχτισε και- νούργιο, σπίτι παραθερισμού "ένας από τούς απογόνους των Πασχα- λάδων, ό συνταξιούχος δάσκαλος Στέφανος Ζωγράφος, πολύτιυός συμπαραστάτης µου στίς σχετικές Ερευνες. Ε'ννοεϊται πως πολλοί έρ- γόζονται καί 016 σπίτια τους, κυ' ρίως από 16 μέσα τού [90Iu αί- ωνα. Σώζεται σέ καλή κατάστα- ση 16 σπίτι, όπου έργάσΘηκαν οί Πασχαλάδες ζωγράφοι Γεώργιος. Ματθαίος. Ζήκος, "Απόστολος, Σω- κράτης καί Κωνσταντίνος. "Από τή φάρα .… Πασχαλάδων αποσπάσθηκε, στα τέλη τού 18ου αίώνα, ένα παρακλάδι της. οί T00- τσαϊοι Πασχαλόδες ή σκέτο T00- 100'1'01. Oi Μφινάδος κατοικοι? σαν A[7I0 χαμηλότερα. {0(5101. παρατηµένα καί πνιγµέψ στήν 6- 7910 δλάστηση, 16 κοινό τους έρ- γαστήριο. 'Η οίκογενειακή δι χή στό έπάγγελµα τού ζωγράφου διαπιστώνεται πολλές φορές, π. χ.: Κωσταντής Χιονιαδίτης (παπ- 1100;) — [1017va1; Χιονιαδίτης κι υστερα Δρακιωτης (γιός) Θανάσιος Παγωνίδης κι ύστερα Ποτών… (έγγονός). Έδω διαπιστώνουµε —A- καί τό T6 σπίτι όπου δούλεψαν πολλοί ζωγράφοι 6116 11'1 «φυλή» .… Πασχαλαδων ταύτα χωρία ύπάρχουσι διάφοροι ΄φυλαί, Φάροι κοινως όνομάόμε- ναι». Σ" αλλα 011II9:'I'0 τού 6ι6λίου του αναφέρεται στή «φυλή των Βοτζα- ραίων», στή «φυλή των ΄Ζερ6αίων» κλπ., δηλαδή σέ γνωστές σουλιώ- τικες φάρες. "Ας σηµειωσσυι.ιε έ- δω, 716 τό σημερινό αναγνωστη, πως ή λέξη φάρα πολύ αργότερα πήρε νποτιµητική σημασία. ' 1101116 ‘ Γιωργης Παΐσιος πολλές φορές, 016 61079001116 στοιχεία 716 χιονιαδίτες ζωγράφους, δίπλα στά ονοµατεπωνυµά τους σημειώ- νει «έκ τής γενεάς Πασχαλάδων», «έκ τής γενεάς Τσατσαίων Πασχα- λάδων», «Μαρινάς», χωρίς v6 8[- νει άλλη έξήγηση. έλικα ή έπι- 161110 έρευνα απέδειξε πως oII χια- νιαδίτες ζωγράφοι ανήκαν σέ δυό σχηµατισµό νέων ΄έ'ιτωνυιιι.ιιν σέ αν" 0912111011; μιάς 0690;. ‘H αλλαγή τού έπωνυμου δέ σημαίνει 6110x0- πή από τή φάρα.…πσύ κρατάει πάντα 16 όνοµα του γενάρχη μέ περηφάνε,ια, κάτι αντίστοιχο μέ τούς θεούς 1'1 ήρωες γενάρχες των αρχαίων, αθηναίων «φύλων»; Πε- 91116 να σημειώσω πως έξω δέν 6λέπω κάποια «συνέχεια», αλλά απλή αντιστοιχία παρόµοιων κοι- νωνικό" δομών. Τωρα πρέπει νά έξετάσουµε γι. οτί οί αρχικά κτηνοτροφικές «φυ- λές» των Χισνιά8ων έξελίοσοντα-ι κατά ένα ποσοστό σέ 119901:va- κές η έστω µικτές, χωρίς νά πα- ρουν τή µορφή τού Ισνάφι…) παρ" 8A0 πού «016 τέλος τού 180υ οτί,- ωνα 6οισ.κόµαστε μπροστά 016 φαινόµενο: ή κτηνοτιροφιικνή πα- " 1110 πάνω, πολλεςαπ ίδικές εκδροµές ΜΝ|ΌΥ-|ΟΥΝ|ΟΥ .ΠΕΡΣ|Α 21-31!5 .OXPIAA- κΑΣτΟΡ|Α22-29|5 .ANAITENAPIAOTOVAAFKAAA-KAZTOPIA 20 23/5 0κΡΟΥΑΖ|ΕΡΑ'. N\YKONO- ΡΟΔΟ- ΗΡΑΚΛΕΙΟ- ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ 27-3015 ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ: ΠΟΡΟΣ 28- -3ο|50ΥΔΡκ28- 30/5 ιο ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΠΟΥΛΜΑΝ ΣΕ ΟΛΗ τΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑ τΗΝ ΠΕΝτΗκΟΣτΗ 28- 30/5 Θ BOYAAI'IEZTH-B-IENNHH216.IXI'IANII\4-1816 QMOIXA-AENINI'KPANT-KIEBO 27/6-9/7 τρια, πού ή συνείδησή της ήταν σχεδόν απόλυτα δεσµευµένη από 16 ένστιιχτο, τωρα κάτω 611’ τήν έπη: ιβΟή των αστικων όρεινων κέν- τρων, έλευΘερώνεται 6116 τό έν- στιιχτο, πλουτίζεται από τήν 6- 011in ί=δεολογία», όπως σημειωνει 6 Μ. M. Παπαϊωάννου στά σχό- λια των α'Απάντων» τού [109901- 60133. - Τόν "…. A6170 τόν 0119:1600- 61i; φά- 9:; έχουν µικτό χαρακτήρα, κτη- νο-ιιρ(ίφιικό καί χειροτεχνικό. Σταύς όρεινούς -ιιληθυσιµο'ύς΄ των χωριων της "Ηπείρου I—01'r16 µας ένδιαφέρουν έδω- τό μεγαλύτε- po ποσοστό τής παραγωγικής 6900111916111101; κατέχει ή πρωτο- γενής παραγωγή. κτηνοτροφία, γεωργία, ύλοτοµία, 716 έσωτερι- κή κυρίως κατανάλωση καί λιγό- το… 716 έμπορία. ‘H φτώχεια φυ- σικων πόρων όδηγεϊ΄ ένα 967.10; τού πληθυσµού σέ μεταποιητικές δρα- αγριότητες καί είναι γνωστή έπίιδαση των ήπειρωτων σέ διάφο- ρες µορφές χειροτεχνίας καί στήν ο1ικοδοµική. Πολύ περιορισµένη εί- ναι ή προσφο;ά …και… δά- σκαλοι, κομπαγιαννίτες, μεταφο- ρε'ι'ς .. Κοντά 0' 0616 πρέπει v6 προσθέσουµε πως ό 01.096; έχει κάποιαν αντοχή στό χρόνο, δια- τηρειται κι όταν πιά έχουν αλλά. ζει οί συνθήκες τίς δποίες έξυπη- ρετούσε µένει σάν ένα σχήµα χω- ρίς περιεχόμενο. "Από τα λιγοστά στοιχεία, πού πρός τό παρόν κατέχουιµε, Βγαίνει τό συµπέρασµα πώς οί «φυλές» το. χιονιαδιτων ζωγράφων είχαν δομή καί λειτουργία µεταποιητι- κής συντεχνίας. Σήµερα, δέ6αια, ή ζωγραφική θεωρείται προσφοοά Β. …µε… µα στήν αποχή έκείνη αντιµετωπίζεται 06v 9:101101111110'1 δραστηριότητα, αντίστοιχη μέ τού χαλκο-.ι:γού, τού ασημιτζή, τού λι- 907A6¢011 κ λ. π. Πρόκειται, όπως 16 0119121113009: καί &… τήν αρχή 716 χειροτοχνικού χαρακτήρα ζω- τΡαΦική. Φαίνεται πώς οί σχέσεις ανά- 9:00 στίς δύο ώρες δέν είναι έχ- θρια΄:ς, … π.μειωνονται καί έ- πιιγαμίες. "1E :11, Χρύσω,κ κόρη τού Πασχαλ& ζωγ;άφου Ζήκου Γε- ωργίου παντρεύεται τό Μαρινα ό- μ-ότρχνό του "Αναστάσιο Κ. Ζωγρά- φο καί 9' αύτόν κάνει δύο άλλους ζωγράφους, τό Χριστόδουλο και τό Θωµά, πού ανήκουν πιά στή φά- ρα τ&ν Μαρινάδων. "Ας σημειω9ε'ι' να. πως πολλοί, καί από τίς δύο φάρες, έπαιιρναν τό έπάγγελμά τους 716 έπόνυµο: Ζωγράφος, ό- πως Εγινε καί µέ άλλα έπαγγέλ. µατα, Βαγενας, Χαλκιάς, Μαραγ- κός, Σαράφης. 'H I':§1.1701910, 811- λα5ή ό γάμος ανάμεσα σέ άτοµα από δι:(>οο:τικές ένωσεις αίµατο- σωγγένειας ήταν σέ παγκόσµια κλίµακα έπι3υμητή καί πολλές φα- πές έπιδ:6,λη.υένη 716 λόγους εύ- γονίας πού είχαν διαπιστωθεί έρ- _ πε ιΕαµκά4. Μέ αφετηρία τό χωριό τους. 8- που τούς χειμωνιάτικους μήνες δούλευαν φορητές είκόνες, ξεχύναν- ταν 0i χιονιαδίτες ζωγράφοι 11.06; διάφορες κατευθύνσεις 716 v' 6-10- λάόουν τοιχογραφικές έ:γασίες καί v6 πουλήσουν τίς έτοιµες εί- κόνες. Μερικές φορές έμεναν 96- mm σέ τόπους 811911 ύπήρχε &» κετή δουλειά, παντρεύονταν καί ντόπιες, όπως έκανε 6 Παγώνης στή Δράικια τού Πηλίου 5. "Έργα τους συναντούμε στή Βο-ύρµπιανη, στή Στάρα-Μάνη Καστοριάς. στό Αύγοριινό Μακεδονίας, στό Πεντά- λαφο καί στόν γειτονικό του Βυ- θό, στή Β=ήσσανη, στά πηλιορείτι- . κα χωριά Δράκια, 'Ανήλιο, K10- 06; Νεσχωρι Μακιρινίτσα στό µο- ναστήρι τής Κλεισούρας, στήν Πρεµετή, στή Ζίτσα, στό Κανκού- λι στό Τσεπέλα5ο στό 8011007121- 91 καί τό Σκαµηέλι Ζαγαοισύ, τήν Πυ:σόγιαννη, στήν περιφέρεια Αγρινίου στό Καλλιφόνι Καρδί- τσας καί σέ πολλά άλλα χωριά. Οί χιονιαδίτες ζωγράφοι, έκτός 6:116 τό κύριο αγιογρ:(>ικό τους έργο, καλλιέργησαν καί άλλους ταµεις τής τέχνης τους, όπως τό τοπίο …'(Παγόννης: "Αγία Μαρίνα , νι:χισ9ε'ι',- καί από τήν καλαισθη- τή 81011601911011 προσόψων από και- σέλλες (σπίτι τού Σ. Ζωγράφου στούς Χιονιάδες) καί τή νεκρή φύση (Παγώνης… 'Αγία Μαρίνα ΚισσοΘ, "Αγιος Δηµήτριος Νεοχω- ριού). * T6 σηµείωµα τούτο, είναι 916 πρωτη προσέγγιση στό Θέµα, 916 ύπόδειξη 716 τό δρόµο πού "ίσως 1110:1151 νά ακολουθήσουν νεωτειροι έρευνητές καί 0' άλλα χωριά µέ παρόµοια κοινωνική δοµή καί αν- τίστοιχες δραστηριότητες, χωρίς να προδικαζει καί τα τελικά συµ- περάσµατα. 'Η έρευνα γύρω από τόν παραδοσιακό 90; πολιτισμό προχωρεί πέρα από 11'1I συλλογή ύ- λικού, πού φυσικά πρέπει νά συ- τική αποτίµηση, σέ πιό σύνθετες καί ούσιαοτικές μορφές. 1.-Γωργίου Παίσίου, lacing, 'Αγιο- γ-ραφία καί 'Αγιογράοαι των Χιανιάδων. "Ιωάννινα 1962. σελ. '. 2.-Δέν υπάρχει µεγάλη …τική έργα σία γιά τα Ισνάφισ καί ΄ραυφι΄:τια στην "Ελλάδα. µόνο µερικές µονο- γραφίες. Σχετική 6ιδλιογραφία Ελέ- πιστού: Νικ Πανταζοωύλω, "Ελλήνων Συσσωµατόσεις κατά τήν Τουρκοκρατίαν. "Αθή- κι1958. Ξ.-Χριστό. Περραιδαύ, "Α π α ν 1 α. Πρόλογος Νίκου Εύη, 'Επιµέλεια- Σχόλια Μ.Μ. Παπαϊωάννου. 'Αθήνσ 1956, σελ. 83. 4.-Φρειδ. "Ένγκελς, 'H Καταγω- γή τής 0"‘°.7£"'°" τής Ατοµικδήςκ 'Ιδιακτησίας καί το Κράτους. "Αθήνα [966. σύ. 6.100 [03 κ.α. 5.-Κίτσου Α. Μακρή, "Η Λαϊκή Τέ- ένα9 τού Πηλίου, "Αθήνα I976. σελ. Φορώντας νοιώθω ίκανοι σάν νά τό πλατεια κ.λξκ'ΐ'.ξ Καραγεώργη Σερ8ίος 4 (1 Athens Hiltc ι ζ |ϊΔ|π΄ 'χειροιεκνική - Ζωγραφική ΑΠΟ τίς τέσσερες µεγάλες πη- γες των Ήπειρωτων χωρικών - ζωγράφων, τό Κατιέσσοδο, τά Σουδενά, τούς Χιονις&δες καί τή ,Σαµαρίνα, άσφαλω πιό 113066ch πηγή είναι οί Χιονι&δες. ωµαρινα σήµερα 6ρίσκεται στό Νοµό Γρεδενών, στ& σύνορα 'H115i006 116i Μακεδονίας, ωστό- 00 πολιτιστικά &νήικει στόν ήπει- ρωτικό χώρο. Χωρικούς - ζωγρά- φους΄ έδωσαν πολλά ήπειρώτικα χωριά, όπως τό Φο-ρτόσι, τό Κα- λέντζι καί άλλα. Πολύ συχν& 0II1- μειώνουν στά έργα τους καί τόν τόπο καταγωγής τους. '|διαίτερα οί Χιονιαδίτες, δίπλα στ' όνοµά τους σχεδόν πάντα δείξουν τό χω- ριό τής καταγωγής τους σέ διά- φορους τύπους. «εκ Χιονι&δων», «& .…" Χιονι&δες», «6-116 χω- ρίον Χιονιάδες», αεκ Χ΄ιονι&δες», αΧιονιαδίτου», «Χιονιαδίτη». «X10 νιάδες». Αυτό ανερώνει έµμεσα πώς οί Χιονιαδιτες ζωγράφοι εί- xav καλή φήµη. ' έπίδοση πολλών 6-116 τούς Χιονιαδίτες στή ζωγραφική είναι γνωστή 6 παλιά, γι' αύτό κυ- κλοφορεί καί ή φράση «Χιονιαδί- της είσαι; Ζωργ&φος είσαι!». Δέν θά &ναφερθούµε έδώ στήν ποιότη- τα της καλλιτεχνικής τους παρά- γωγής, καί ιδιαίτερα τής άγιο- γραφιας, πού προκάλεσε καί τήν έντονη άρινητική αντίδραση τού Φώτη Κόντογλου. Χειροτεχν-΄΄ικ& ερ- γα, καλύπτουν τίς λατρευτικές 6- νόγκ.ες ένός 1.1576A-0u µέρους τής Βόρειας "Ελλάδας, καί πέρα 611 αύτή. "Αλλωστε τό έπίπεδο δέν είναι τό ιδιο σέ όλους τούς Χιο- νι αδίτες ζωγράφους. Υπάρχουν 6- ν&µεσά τους καλοί, μέτριοι καί κακοί. Τά προ6λήηιατα πού θά μάς άπωσχολήσουν… σήμερα είναι δύο, ή καταγωγή τής τέχνης τους καί κυρίως ή επαγγελµατική τους συσσωµ&τωση. Χώρος Ερευνας τό χωριό XIo- 016555, σκαρφαλωµένο στά κακο- τρ&χαλα 6ουνά τής 'Ηπείρου, δί- πλα στά &λ6α-νικά σύνορα. "Αλλο- το, µέ έκατοντ&δες κατοίκους καί σήµερα µόνο μέ 16, κι αυτούς σέ προχωρηµένη ηλικία. Χορτάρια- σαν 16 μονοπάτια, έρημο τά πε- ρισσότερα σπίτια, γκρεμίσματα παντού. Εικόνα έρήιμωσης καί φθοράς οχι πολύ διαφορετική καί άπό άλλων ήπειρώτικων χωριών. [16A161500I πόροι τού χωριού ή κτηνοτροφία, ή ζωγραφική καί ή ξυλογλυτιτική. Σήμερα οί συκιά- ζεις καί ή μικρή οικόσιτη κτηνο- τροφία. * Πώς δηµιουργήθηκε ή παράδο- % αύτή σ΄ ένα, απομονωμένο ορει- νο'χωριό; Σ ό,τι αφορα στήν ζυ- λογλυπτική, ίσως η πλησιέστερη ΄΄ πρός τήν αλήθεια ερμηνεία ειναι η ακόλουθη. Η ξυλογλυτιτική ύ- πήρξε, άπό παλιά, τέχνη .… 60- "ο… &.λλά σέ μικρά κυρίως άν- τικείµενα γιά σπιτική καί 51167- γελµαιική χρήση. Μες. "Ντακ κουτάλια, σφοντύλια κλπ. Κάτω άπό ορισμένες συνθήκες καί µέ τήν πίεση τού µικρού κτηνοτροφικού είσοδήµατος, είναι δυνατό νά προ- χωρήσουν καί σέ πιό σύνθετες μορφές, όπως είναι ή εκκλησια- στική ξυλογλυπτική. Στή ζωγραφική, όµως, δέν µπο- ρούµι: νά έπισημάνουµε ανάλογα σπέρματα. Μά καί ή δασική πρώ τη ύλη, άντίθετυ 611’ ό,τι συνέ- 6αινε μέ τή 6αφικ.ή των µαλλιών, Επρεπε ναρΘει από τόπους µακρυ- νους καί μέ “GAUY'IIIED'G ταξίδια. Τοπική παράδοση, πού τήν 6V6- φέρει στό πολύτιµο συλλεκτικό 616Ai0 του γιά τους χιονιαδίτες ζωγράφους ό ντόπιος παπα - Γι- όργης ΠαΤσιος 1, µιλάει γιά µα- Θητεία νεαρών 6λαχοποιµένων στήν '|ταλία. M6. κι άν ύποθέσουµε 116- θητεία στό "Αγιον "Όρος. κι έκει τό ίδιο επικρατούσε. "Αλλωστε καί ζωγράφοι 6116 άλλα χωριά, µέ σίγουρη μαθητεία στό "Αγιον"Ο- ρος, τήν ίδια τεχνοτροπία άκο- λουθούν. Είναι ή κοινή είκαστική διάλεκτος όλων των χειροτεχνών ζωγράφων τής έποχής τους καί νοµίζω πώς τή ρίζα της πρέπει νά τήν &ναζητήσουµε στά. πολύ πιό κοντινά καί προσιτ 'Επτ&- νησα, μέ τή γνωστή ζωνών… σχολή τους. Μερικές προσπάθειες νά κρατη- δεί στούς Χιονιάδες ύφος πλησιέ' στερο πρός τή 6υζαντινή παράδο- ση έμειναν χωρίς συνέχεια. Σά μιά τέτοια προσπάθεια σηµειώ- vowI: τήν gixéva τού 'Αγίου ’Av- τωνίου, πού 6ρίσκεται στήν έκ- …κλησία τού Αγίου 'Αθ&νουσίου XI- '… ονι&δων, καθώς καί μιά μεταγενέ στερη, 6AA6 1116 6066013 11606A- λαγή της, πάλι στήν ίδια έκκλη- σία. Γιά τήν επαγγελµατική …όργ&- νωση καί τή διδασκαλία τής τέ- χνης στούς Χιονιαδες έχουν δια- τυπωθεί πολλές εκδοχές, πού 016- vouv ως τήν ύπαρξη όργανωµένης Σχολής Ζωγραφικής. 'Η έλλειψη γραπτων πηγών ή λ… σίγου- ρων στοιχείων &φήνει 16 πεδίο έ- λεύθερο γιά κάθε µορφής είκασίες, άπό τίς όποίες δέν ξέφυγε καί ό ύποφαινόµενος. 'Επαγγε.λµατική όργ&νωση και σταδιακή 11691115i6 είναι άλληλένδετες σέ µορφές χει- ροτεχνικών συσσωιιατωσεων. Τό έθνικό τους δίκαιο καθορί- ζει όχι μόνο τούς όρους άσκησης τού έπαγγέλματος. άλλά καί 16 διαδοχικά στάδια µαθητείας, μέ τήν αντίστοιχη ανάληψη εύθυνων στήν παραγωγική διαδικασία. Εί- δικά στη ζωγραφική, οι μικροί 116- θητευόμενοι &ρχίζουν άπό 6011811- τικές δουλειές, όπως 16 τρίψιμο των χρωµάτων καί 16 καθάρισμα των w'IvéAAm 601506 προχωρούν στό γέµισµα όµοιόκρώµων 511106- νειων καί δι χικά άναλα6αίνουν περισσότερο υπεύθυνα καθήκοντα, ώσπου νά φτάσουν στή σχεδίαση ΄φυλαί, καί 16 δούλευα τόν λοιςισιιερειών. Οί έπαγγε…λµατικές αύιές 6076M)- σεις δέν είχαν σταθερή µορφή2. *Ητ&ν προσαρµοσµένες στό εί- δος καί στίς &νάγκες τής οίκονο- qufic δραστηριότητας σέ κώε΄ 1o- "µέα. Γιά τούς 6ιοτέχνες ύπηρχαν 16 1σνάφια ή ρουφέτια. γιά τούς εµπόρους οί κοµπανίες η συντρο- φίες, γιά τούς κτηνοτρόφους τ& τσελι,γκ&τα καί ποικίλες µορφές γι& τούς ναυτικούς καί τούς 6106 τιωτικούς. T6 [60 αίώνα έχουµε στήν ενετοκρατούιιενη Κρήτη «’A- T06 KITZOY MAKPH δελφότηιαε ζωγράφων, στήν όποία συμµετέχει καί ό νεαρός Μενέγος (Δομίνικος) Θεοτοκόπουλος. Μετά 6116 έπίπονες έρευνες ε- Φτασα στό συμπέρασµα .… οί ζωγράφοι των Χιονιάδων δέν άκο- λούθησαν τή συντεχνιακή έπαγγελ- παπική συσσωμάτωση, &λλ& 16 111.1- ρισμό σέ φ & ρ ι: ς, κοινωνι- κές διι&δες πού στηρίζονται στήν κοινότητα καταγωγής. Πρώτη νύ- ξη γι& νά στραφεί η. έρευνα πρός τήν κατεύθυνση αύτή τήν έδωσε 1.1I6 άπό τίς πρωτες επιγραφές τού ζωγράφου Πσγόνη στό Πήλιο. Νεόφερτος &κόιια, κρατάει τήν ή- πειρωτικη προφορά τού ονόµατός του καί θυµάται τή φάρα στήν ό- ποία Μπι. Σέ κιονόκρανο τής 'Αγίας Μα- οίνος Κισσού. στ& 18,02,άμε' σα σέ πολλά άλλα γράφει: κχείρ δωρεούντος παγούνι κωσταντί έκ φυλής πασχαλ&δες». 'Η επιγραφή αύτή έ6αζε πολλά έρωτήµατα, πού τελικά 6ρήκαν τήν Μάντησή τους, έκ΄τός άπό" ένα: Τί σήμαινε εκείνο τό «έκ φυλής πασχαλ&δες». ' Χριστόφορος Περραιόός στήν « '|- στορία τού Σουλίου καί Πάργας», πού τύπωσε στά 1857, γράφει στή σελίδα 17: «El: 16 τέσσαρα δασικές φόσες, στούς Πασχαλ&δες καί στούς Μαρι΄ ες. υσικά, δέν επιδίδονταν όλοι οί άντρες κάθε φάρος στή ζωγραφική. 'H κτηνοτροφία 110105115115, 66161- κός πόρος διοποοισμσύ καί ισως μιά κάποια στρατιωτική 6076M.)- ση νά τούς συνέδεε. ΟίΠ Πασχαλίτ- δες κατοικούσαν στή συνοικία πού 6ρίσκεται δορειοδυτικ& 6116 τό κέντρο τού χωριού καί είχαν γιά κοινό τους έργαστήριο, όπου …γι- νόταν καί ή μαθητεία των νέων ζωγράφων, Ένα πολύ ψηλό κτίριο. πού οί ντόπιοι 16 έλεγαν «πούλα των Πασχαλάδων». "Ας θυµηθούµε Εδω πως ό Σουλιώτης Λ. Κουτσο- νίκας στήν « Ιστορία της Έλλη…- κής "Επαναστάσεως, σηµειώνει πως 16 σπίτια των &ρχηγων κά" 95 φάρος «ήσαν κατά τό μάλλον πύργοι οχυρά». 'Η κούλα των Πωχαλ&δών E115- 05 έδω καί σαράντα περίπου χρό- "& καί στή Θέση της έχτισε και- νούργιο σπιτι παραθερισµού ένας 6116 τούς απογόνους των Πασχα- λάδων, ό συνταξιούχος δάσκαλος Στέφανος Ζωγράφος, πολύτιμος συμπαραστάτης µου στίς σχετικές Ερευνες. 'Εννοείται .… πολλοί έρ- γ&ζονται καί στά σπίτια τους, 111.:- pic; άπό 16 μέσα τού 19ου αί- ώνα. Σώζεται σέ καλή κατάστα- ση 16 σπίτι, όταν έργ&σΘηκαν οί ΠασΧσλάδες ζωγράφοι Γεώργιος, Ματθαίος. Ζπ"ος. 'Απόστολος. Σω- κράτης καί Κωνσταντίνος. 'A116 τή φάρα των Πάσχα… &ποσπάσθ΄ηκε, 616 τέλη τού 18ου αίωνα, ένα παρακλάδι της. οί Τσα- τσαίοί Πασχαλ&δες ή σκέτο T66- τσαί'οι. Οί Μωιν&δες 1161011106- σαν λίγο χαμηλότερα. Σώζεται, παρστηµένο καί τηγµένο στήν &- γρια 6 τ'ηση. τό κ:ινό τους έρ- γαστήριο. 'Η οίκογενε: ακή διαδο- χή στό έπ&γγελµα τού ζωγράφου διαπιστώνεται πολλές φορές. 11. χ: Κωσταπής Χιονιαδίτης (παπ- πόύς) — Παγώης Χιονισδίτης κι υστερα Δραιώτης (γιός) — 'A- θαν&σιος Παγωνίδης κι Μέρα Ποιόν… (εγγονός). Έδω τό διαπιστώνουµε καί Τό σπίτι όπου δούλεψαν πολλοί ζωγράφοι άπό τή κφυλή» των Πασχαλαδων ταύτα χωρία ύπάρχουσι διάφοροι Φάροι κοινώς όνομαζόμε- ναι». Σ' αλλα σηµεία τού δι6λίου του &ναφέρεται στή «φυλή των Βοτζα- ραίων», στή «φυλή των Ζερ6αίων» κλπ., δηλαδή σέ γνωστές σουλιώ- τικες φάρες. "Ας σημειώσουμε έ- δώ, γιά τό σημερινό &ναγνώστη, πως ή λέξη φάρα πολύ άργότερα πήρε… ύποτιιιητική σημασία. παπά ' Γιωργης [1610105 πολλές φορές, στά διογραφικ& στοιχεία γιά X30VICX5iTES ζωγράφους, δίπλα στά όνοµατεπώνυμά τους σηµειώ- νει «έκ τής γενεάς Πασχαλάδων», «εκ τής γενεάς Τσατσαίών Πασχα- λ&δών», «Μαρινάς», χωρίς νά δί- νει αλλη έξήγηση. Τελικά ή έπι- τόπια έρευνα &τιέδειξε πως οί χιο- νιαδίτες ζωγράφοι &νήκαν σέ δυό σχηµατισμό νέων έπώνυµών σέ 6r Θρώπους µιάς 061061;. 'Η 6AA67I'1 τού έπώνυµου δέ σημαίνει 6110110- πή άπό τή φόρα, πού κρατάει πάντα 16 όνομ΄α τού γενάρχη µέ περηφάν-εια, κάτι &ντίστοιχο µέ τούς θεούς ή ήρωες γενάρχες των αρχαίων άθηναίκων «φυλών». Πε- 01116 νά σηµειώσω .… έδω δεν όλέπω κάποια «συνέχεια», &λλά διπλή άντιστοιχία παρόµοιων κοι- νώνικών δομών. Τώρα πρέπει νά έξετ&σουµε 71. mi οί &;ιχιικά κτηνοτροφικές «φυ- λές» των Χισνιάδων έξελίσσονται κατά ένα ποσοστό σέ 1510015va- κές ή έστω µικτές, χωρίς νά πά- ρουν τή μορφή τού ίσινωφιού παρ' όλο πού «016 τέλος τού [Sou 011- ώνα 6ρισ.κόμαστε µπροστ& στό φαινόμενο. ' ή κτηνοτροφική πα- ϊδικές έκδρΟμές ΜΝΓΟΥ-|ΟΥΝ|ΟΥ .ΠΕΡΣικ 21-315 .OXPIAA- κΑΣτΟΡιΜ2- 29/5 .ANAETENAPIAOTOVAAI'KAAA-KAZTOPIk 20 23/5 θκΡΟγΑΖιΕΡΑ: N\YKONO- ΡΟΔΟ- ΗΡΑΚΛΕ|Ο- ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ 27-3οι5 ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ. ΠΟΡΟΣ 28- 3050ΥΔΡκ28- 30/5 :; ιο ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΠΟΥΛΜΑΝ ΣΕ ΟΛΗ THN … ΕΛΛΑΔΑ ΠΑ τΗΝ ΠΕΝτΗκΟΣτΗ 28- -30|5 ωΒΘγΔΑπΕΣτΗ- -Bl-ENNH1 ι2ιόΟιΣπΑΝιΜι8|ό …… οΜΟΣΧΑ-ΛΕΝιΝΓκΡΑΝτ-κιΕΒΟ 27/6-9/7 Π ΑΝΕΠ|ΣΤΗΜίΟΥ 56 (ίος Οροφος) τηλ:3ό3ό777-3ό38132 -3ό3813ό ΄ | ίδια.… Λ Τό έργαστήρι των Μαρινάδων ζωγράφων Μιά, πού ή συνείδησή της ήταν σχεδόν άπόλυτα δεσμευµένη 6-116 16 ένστιχτο, τώρα κάτω άπ' τήν έπι…:ροή τών ζωτικών όρεινών κέν- τρων, έ.λωθε:ώνεται άπό τό έν- στιτιο, πλουτίζει… άπό τήν 6- στική Θεολογία, όπως σημειώνει 6 Μ. Μ. Παπαϊωάννου στά σχό- λια των κ'Απ&ντων» τού Περραι. 6063. - τα 1106110 λόγο τόν σηµειώσο- 01: πιό πάνω, πολλές 6-116 τίς φά- ρες έχουν µικτό χαρακτήρα, κτη- νοτ:ήνικό καί χειροτεχνικό. Στούς όρεινούς πληθυσµούς των χωοιων τής 'Ηπείρου -&ύτ& μάς ένδιαφέρουν ' 16 μεγαλύτε- ρο ποσοστό τής παραγωγικής δρ&στφιότ'ητας κατέχει ή πρωτο- ΥΣ…" παραπανω κτηνοτροΦ|α. γεωργία, ύλοτομία, γιά 5111.11501- κή κυρίως κατανάλωση καί Με. τερο γιά έμπορία. 'Η φτώχεια φυ- σικών πόρων όδηγεί ένα µέρος τού πληθυσµού σέ µεταποιητικές δρα. "ποιότητες καί ε1ναι γνωστή ή έπίδοση τών ήπειρωτ6ν σέ διάφο- ρες µορφές χειροτεχνίας καί στήν οίκοδοµικιή. Πολύ περιορισµένη εί- ναι ή προσφορά ύπηιρεσιών: δά. σκαλοι, -κομτιογιαννίτ΄ες, μεταφο- ρείς... Κοντά σ' αύτό πρέπει νά 110009560005 πως ό θεσμός έχει κάποιαν άντοχή στό χρόνο, δια- τηρείται κι δταν π. & έχουν ("ελλά- ξει οί συνθήκες τίς ότοίε: έξω…- 051066: μένει σάν ένα άι: χω- … ΄ , 'πιµέλεια- χόλια Εξ ου. 'Αθήνα "ο... ." πο τ ιγοσπΜ στοιχεια, που πρός 16 παρόν κατέχουµε, Βγαίνει τό συμπέρασµα πως οί εφ.-λές» των χιονιώιτΘ Μ… είχε" δοµή καί λειτουργία μεταποιητι- κής "ταινίας. Σή:ερα, Βάσια, ή ζωγραφική "κείται 1006-6006 ύ- ππ;εσιά, ιό στήν Εποχή έκείνη άντιµιτωπίζεται σάν µεταποιητι-κιή δραστηριότητα, &ντίστοιχη µέ τού χαλκό.-πού, τού άσηµιτζή, τού λι- θογλι΄=φου κ...λπ Πρόκειται, όπως τό σηµειώσαµε καί 6-116 τήν άρχή γιά χειροτεχνικού χαρακτήρα ζώ- τωρινή- Φαίνεται πως οί σχέσεις 6V6- μεσα στίς δύο φ&ρες δέν είναι έχ- θρι-κιές, &φού σηµειώνονται καί 5- τιιιγοιµίες. "Ετσι, ή Χρύσω, κό>η τού Πασπαλά ζωγπφου Ζήκο-.ι Γε- ωργίου παντρεύεται 16 M60116 ό- µότεχνό του 'Αναστάσιο Κ. Ζωγρά- 00 καί µ' ανιόν κάνει δύο άλλους Cur/0610095, τό Χριστόδουλο και τό θωιια, 1106 άνήκουν πιά στή φά- ρα των Μαρινάδων. "Ας σημειωθεί έδώ πως πολλοί, καί άπό τίς δύο ώρες, έπαιρναν τό 5116775A1I6 τους γιά έπώνυµό: Ζωγράφος, δ- πως έγινε καί µέ άλλα έπαγγέλ. 11616, Βαγενάς, Χαλκιάς, M62067 κός, Σαράφης. 'Η έξωγαιιία, δη- λαδή ό γάμος άν&µεσα σέ ατομα άπό δι:|>οιρετι.κές ένωσεις αιµατο- συγγένειας ήταν σέ παγκόσµια κλίµακα έπιΘυµητή καί πολλές φο- ρές έπιιδεδλη.ιινένη γιά λόγους εύ- γονίας πού είχαν διαπιστωθεί &: ...κι… … Εειραµκά4. Μέ &φετι- pic: 16 χωριό τους, & που τούς χειµωνιάτικους µήνες δούλευαν φορητές είκόνες, ξεχύ.ον- ταν οί χιονιαδίτες ζωγράφοι πρός διάφορες κατευθύνσεις γιά ν άνα. λ&όουν τοιχογραφικές έ;γασίες καί νά πουλήσουν τίς έιοι.με ς εί- κόνες. Μερικές φορές έµεναν µό- νήµα σέ τόπους όπου ύπή-ρχε 60- 115111 δουλειά, παντρεύονταν καί ντόπιες, όπως έκανε ό Παγώνης στή Δράκια τού Πηλίου 5. "Εργα τους συναντούµε στή Βούρμπιανη, στή Σταριτ»σι&νιη Καστοριάς, στό Αύγεριινό Μακεδονίας, στό Πεντά- λοφο καί στόν γειτονικό του Βυ- θό, στή Βήσσανη, στά πηλιορείτι- … κα χωριά Δρ&κια, ΄Ανήλιο, Κισ- σός Νεοχώρι Μακιρινίτσα στό μο- ναστήρι τής Κλεισούρας, στήν Πρεµετή, στή Ζίτσα, 0-16 K061106- AI στό Τσεπέλο6ο στό Β:υσοχώ- οι΄ καί τό Σκαµνέλι Ζατγοειού, τήν Πυ:σόγιαννη, σπιν περιφέρ: τα Αγρινίου στό Καλλιφωνι Καρδί- τσας καί σέ πολλά άλλα χωριά. Οί χιονιαδίτες ζωγράφοι, έκτός άπό τό κύριο 67I070: (;>ικό τους εργο, καλλιέργησαν καί άλλους τομείς τής τέχνης τους, όπως 16 τοπίο (Παγώνης: "Αγία Μαρίνα Κισσού, παρ&σπιτο Τριανταφύλ- λου στή Δράµα) τήν προσωπο- γραφία (Χριστόδουλος Γεωπό- φος. προσωπογραφίες των γονι- ων του Παγώνης: Ρήγας Υψήλάν- της), τίς ιστορικές σκηνές ('Av01- 6160qu Παπακώοτας - Μαρινάς. σπίτι τού P615011 στό Τοπέλο-6ο), ιζίς …) τή διακόσµηση προσόντων 6116 κο. σελλες (σπιτι τού Σ. Ζωγράφου στους Χιονιάδες) καί τή νεκρή φύση -(Παγόνη;- "Αγία Μαρίνα Κισσοί», 'Αγιος Δηµήτριος Νεοχω- πιω). * T6 σηµείωµα τούτο είναι μιά πρώτη προσηγι΄ση στό Θέµα, µιά ύπόδειξη γιά τό δρόµο πού ίσως πρέπει νά &κολου9η-σουν νεώτεροι έρευνηιές καί σ΄ &λλα χωριά μέ παρόµοια κοινωνική δομή καί άν- τίστοιχες δραστηριότητες, χωρίς νά προδικάζε'ι καί τά τελικά συµ- περάσµατα. 'Η έρευνα γύρω 6116 τόν παραδοσιακό µας πολιτισμό προχωρεί πέρα 6116 τή συλλογή ύ- λικού, πού φυσικά πρέπει νά συ- νεχισ9εί, καί 6116 τήν καλαισθη- τική ΜΜΜ, σέ πιό σύνθετες καί ούσιαστικές μορφές. 1.-Γ…γίου Παϊσίου, Ιερέας, 'Αγιο- γροφία καί 'Αγιογρ&φοι των Χιονι&δων. Ι'ωάννινα 1962.σ:λ.Ι. 2. -Δέν ύπόρχει μεγάλη συνθετική έργα- σία γιά 16 Ισνάφια καί μονοπάτια στήν ενώ δα, µόνο µερικές μονο- γραφί…ες. Σχετική διδλιογραφία ελέ- πιστού: Νικ. Πανταζόπούλω, 'Ελλήνων Συσσωματώσιις κατά τήν Τουρκοκρατίαν. .…- Μι [953. 1956, σελ. 83. 4-Φµιδ. "Εως, 'Η Καταγω- γή τής Οίκογε΄νειας, τής 'Ατοµικ6ής'1,διοκτησίας καί το Κράι τους 'ΑΘήνα 1066. σελ. u[[10, 103 κά 5.-Κι'τσ=νΑ. Μακρή, 'ΗΛσίκήΤύ- τη τού Πηλίου, 'Αθηνα 1976.ω. 209. -- Φορώντας… νοιώθετι …ϊκανοι σάν νάτό Πλατεία Κολξέτξ Κορογεώργπ Σερ6ίσς 4 (2 Athens Hiltc ROI Rolex Oyster L

',ΙΙΙΙΙΙΙΙΙ|//Ι/ΙΙΙΙ,/΄΄|Ι!ΙΙ/ΙΙ|ΙΙΙΙΙΙΠ VIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII I τής όνεξαρτπσίας ιΝΙκΟΣ ΥΙΣΜΟΣ ένδι΄πψέρον noI'I συνεχίζεται Η" µορφή µέχρι II'III εποχή µας πού πέθανε κοντά τους στό αγγλικό κοινό. 'Ο µιούργησε μια άτμόσφαι. ιθείας γιά τόν ελληνικό νά μέ τό θάνατό του ϊ. ποιότητα στό Θέατρο τού Με τή µεγάλη του φήμη ού καί ως ανθρώπου, δ εύρων είναι ίσως 6 γνω- άπό τούς "Άγγλους οι. τής εποχής του. 'Αλλά — ΤΟύ της τής Κεί΄|λάνης, πήρε μαζί του τήν αγάπη του γιά κάθε τι έλλη- νικό καί συνετέλεσε &… νά κτι- σθή εκεί ένα ωραιότατο κτίριο, κα. θαρώς δωρικού ρυθμού, σε δικά του σχέδια. O Λόρδος Γκίλφορντ διετέλεσε μέλος τού Βρεταννικού Κοι. νο6οι.ιλίου τό 1792-94, άλλά θρή- κε τήν πραγµατική δλοκλήρωσι τής ΣΤΗΒΕΝ ΝΤΕΗΒΙΣ "ίσως 6 µεγαλύτερος εύ- ής 'Ελλάδος, άν κρίνωμε θυσίες όσο καί τά &". x. Kai άλλοι Ιά ήταν εύκολο νά ασχο- )ύμε εδώ λεπτοµερώς µέ …. Βρετανών Φιλελ. εποχής έκείνης, αλλά 6 :ρντ Τσωρτς λ.χ. άντι- :I πολλούς από τούς Βρε- τρατιωτικούς πού έργά. κληρά γιά τήν έλληνι.κή :πανώντας καί δικά τους 'ιά τόν σκοπό αυτό. Στή εκαετία τού 190v αίώνα δρισκόταν στά ΄Επτά- ; στρατολόγησε καί εξε- άνδρες γιά Ενα σύντα. µού πεζικού. 'Ανάµεσα ιρες αύτούς. ήταν καί 6 Κολοκοτρώνης. Αγα- IIiI; άνδρες του, ο .… Ρί. ΄σώρτς παρέµεινε στήν ετά τόν αγωνα καί άφιέ. έσυτό του στήν ύπηρε. εαρού κράτους. "Οταν & "έθανε, & Βασιλεύς τών αγρότενησε στόν προθά. δωµατίου του καί ή κη- Ξγινε µέ έκδηλώσεις λαϊ- ις. οί προσπάθειες τού 6ρε. ικού φιλελ=ληνισµού δεν ηκαν τότε σέ συµµετοχή ς. Η σταδιοδρομία τού Νόρθ, κόµητος τού δείχνει πόσο τέλεια ά ταυτισθή µέ τήν Έλ. "Άγγλος αριστοκράτης, .εϊ Eva µεγάλο µέρος τής καί νά διαθέση µεγάλα ποσά γι τήν 6ελτίωσι ικής παιδείας. 'Ο Λόρ- ορντ προώθησε τόν ." I του ακόµη περισσότε- τό 1791 άσπάσθηκε τό ίόγµα. l0 φιλελληνιαιός το ή εκείνη :! ε περισ- παρά µε την ΄Ορθόδοξη i ΄Ξκκλησία. "Οταν 6 ιίλφορντ Εγινε κυ6εριή. ζωής του στά 'Επτάνησα, πού &. ποτελούσαν τότε 6ρεταννικό προ. τεκταράτο καί όπου 6 Γκίλφορντ εργάσθηκε γιά τήν ΄ι΄δρυσι καί τήν προώθησι .… σκοπών τής ’Ioviou ΄Ακαδημίας. "Ισως ή επιμονή του να φορούν οί σπουδασταί τής ’A. καδηµίας Ενα ένδυµα εµπνευσμένο από τόν χιτωνα των αρχαίων ’A- θηναίων νά σχολιαζόταν ε1ρωνικά στά σαλόνια τού Λονδίνου. 'Αλλα΄ στα 'Επτάνησα όλοι τόν άγαπού- σαν γιά τίς φιλανθρωπίες του καί τίς καλές του ύπηρεσίες. ΄Επίσης Βοήθησε τίς σπουδές σέ αγγλικά πανεπιστήμια αρκετών προστατευ- ομένων του γιά νά δηµιουργήση τόν πυρήνα τού διδακτικού προσω- πικού τής ’loviou 'Ακαδηµι΄ας. ‘0 Γκίλφορντ πέθανε προτού δλοκλη- ρωθή 6 αγώνας γιά τήν ανεξαρ- τησία καί τό Ξργο του σχεδόν διε. λύθη µετά τόν θάνατό του. όπως έγραφε τό 1846 6 όιογράΦος του ,Αλλά, "Ελλην B ρετός : «Δέν ξέ. 'E 'τγουαρντ Λήρ, ήμε- οολόγιο α": τες) ηγήσεις στήν "…Έ..……. - Λόρδος Βύρων: ΄Αν=δριάντας τού ποιητή, κοντά στό Χά΄ι'ντ Πάρκ τού Λονδίνου ρω ποιά θά ήταν ή κατάστασις τής παιδείας στήν Ελλάδα, όταν έγινε 6ασίλειο, άν δεν ύπήρχε 6 Λόρδος Γκίλφοόντ καί &… δέν είχε ίδρύσει στήν Κέρκυρα Eva πανεπι- στήμιο, όπου σπούδασαν σχεδόν όλοι οί γιατροί, οί νοµικοί, οί κα- θηγηταί καί οί δημόσιοι λειτουρ- γοί τού σηµερινού Βασιλείου». Τό νέο Βασίλειο λλοι φιλέλληνες έζησαν γιό νά &φοσιωθούν στό νεαρό Βασίλειο - όπως 6 σέρ Ρίτσαρντ Τσώρτς καθώς αναφέραµε ήδη - καί 6 .΄ιστοοικός τής ΄Επαναστά. σεως τού 1821 καί δ αντίπαλος τού τω…… (: Φίνλεύ, πού έζησε στήν Αθήνα καί ήταν Ξ…ας πολύ. τιμος σύµ6ουλος τού "Ελληνικού κράτους. Τόν 19ο αίωνα καί άλλοι "Άγγλοι αγάπησαν τήν "Ελλάδα, όπως & "Εντουαρντ Λήρ πού μάς άφησε έξοχες είκόνες καί συναρ- παστικά ήµερολόγια από τα' τα- ξίδια του στήν 'Ελλάδα. Σ τίς άοχές τού αίωνα µας, παρατηρήθηκε µιά αλλαγή στήν Ρόσι τού άγγλικού φιλελλη. νισµού, όταν ωρισµε΄νοι συγ- γραφείς καί έπιστήµονες. δρ. χισαν να δείχνουν ένα σο5αρό έν. διαφέρον για µια ιΕλλάδα δια. φορετική από τήν αρχαία. Μερικοί απ' αύτούς τούς νεωτέρους φιλέλ- ληνες είχαν σχέσι μέ τήν- Βρετ. τονική 'Αοχα.ολογική Σχολή 'Α- θηνων, πού απετέλεσε πάντοτε Ε. να ζωντανό κέντρο άγγλο . ελληνι- κής φιλίας. Ο Ρίτσαρντ Ντι-΄ικινς τής Βρεταννικ=ς 'Αρχα:ολογικής Σχολής άρχισε τήν εποχή εκείνη τίς έρευνές του γιά τίς έλληνικές διαλέκτους, μέ αποτέλεσµα νά γί- νη & πρωτος καθηγητής τής Με. σαιωνικής καί Νέας Ελληνικής στό Πανεπιστήμιο τής ΄Οξφόρδης. Μέχρι σήμερα .ι. , *"… Σ τά χρόνια τού Πρώτου Παγ. κοσµίου Πολέµου γεννήθηκε τό θερµό αίσθηµα γιά τήν ΄'Ελλάδ= πού ενέπνευσε τόν σέρ Κόµπτον Μακένζυ σέ όλη του τή ζωή. Καί Τήν ίδια Εποχή 6 M. Φόστερ άρχισε να κάνη γνωστή στόν άγ. γλόφωνο κόσµο τήν ποίησι τού Κωνσταντίνου Κα6άΦη. 'Από τό- τε τό όρεταννικό ένδιαφέρον γιά κάθε τι έλληνικό ποτέ δέν µειώ- θηκε. Σιγά. σιγά, πραγματοποιή- θηκαν μελέτες καί έρευνες γιά πολλούς τομείς… "Η Βυζαντινή Τέ- χνη λ.χ. από τήν δεκαετία τού 1930 απετέλεσε θέµα "ως… µε. λετι2ν µέ τήν πρωτοποριακή έργα- σία τού Ντάλτον, τού Ρόµπερτ Μπάίί…οον καί τελευταία pi 16 ao_ φό έργο τού Ντέη6ιντ Τάλµποτ Ράις 'Η "Ελλάδα άπςτέλεσε θέ- µα µερικών πραγµατικά θαυµα. σίων ταξιδιωτικών διδλι΄ων — συγκεκριµένα τού Πάτρικ Λή Φέρ. µορ. Στά διάφορα πολεµικά από. µνηµονεύµατα Επίσης ήταν φάνε. ρή ή αγάπη .… "Άγγλων συγγρα- φέων για τήν χώρα όπου πολέ- µησαν. Α πό τήν έποχή τού τελευταίου πολέμου ή µετάφρασι στά αγγλικά ":… συγχρόνων ποιητών … Κα6άφη, Σεφέρη. Γκάτσου καί αλλων — καθώς καί ή επιτυχία των µεταφράσεων ,… μυθιστορη. µάτων τού Καζαντζάκη συνετέλε- σαν, &στε τό ξένο αναγνωστικό κοινό νά προσέξη µιά 'Ελλάδα πού ήταν &λλοτε γνωστή µόνο στούς περιηγητάς. Oi Βρεταννοί καί οί "Ελληνες είναι λαοί µοναδικά το. ποθετημένοι {Ix-.11: νά κατανοούν καί νά εκτιμούν 6 ένας τόν ("άλλο. ’Excivo πού τούς κρατά µακρυά εί- ναι ή &πόστασι —— αλλά στόν κό. σµο πού ζούµε οί αποστάσεις κά. θε µέρα µικραίνουν. 'Ο Στή6εν Ντέη6ις συγγρα- o: ος τού ά)θ:ου ούτού εµεινε έπί τέσσερις µήνες άπεσπασμένος στό Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης το 1964 ποοτού σαοΜιτήσει με 6ο: - α". «: στο τό Πανεπιστήµια τής ΄Οξ- οό:δςς όπου οτι σε Μεσαιωνική καί Σύγχρονη Ελληνική Φιλολο- γία. Από τό 1968 ασχολείται µε *… δ . . ϊ?- σ#Υ&" ”on. 9| 9 &ΐ3ξήδ &; τελευταίων Μεσαι "νι- που"… τεχνία το. κάν καί πιστέψω;- χρόνων καί επισκέπτεται σιχνα΄ τήν 'Ελ- )=5ο «T0 BHMA» Πέμπτη 28 'Οκτω6ρίου 1971 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ «…Και΄ έ΄μαόαν καί τά τουφέκια…»…' ΜΙΑ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΟ ΠΗΛΙΟ πυικνός λαϊκός λόγο ς. Ο ΣΠΙΤΙ τού |. Κάραφλου, στό χωριό "Αγιος Γεώργιος τού Πηλίου, είναι σήμερα Ενα άχρωµο µονόροφο. τά έπάνω πατώ- µατα γκρεμίστηκαν γιατί Ξποθαν ζημιές άπό τούς σεισμούς τού 1955 καί ή καινούργια στέγη σκέπασε τό κάτω πάτωμα. "Οµως πάνω ά- πό τήν είσοδο τού σπιτιού σώζε- ται ή αρχική κτητο.ρική επιγραφή. Είναι πέτρινη, σέ σχήµα αψίδας, Τού Σ ΥΝΑΝΤΗΣΑ μιά πηλιορείτικη όπιγραφή µέ έντελως πρόσφα- τες εντυπώσεις από τό 6ι6λίο τού Κυριάκου Σι…µόπουλου « Η γλώσσα καί τό Ε΄;ίικοσιένα». φέας τίς 606:;péq συνέπειες τού διασ.µού τής γλώσσας τού λαού από τό λογιοτατι.σιµό. « 'Η θαµοσοοία, ή επιγραμιµατιικότηπα, & συµ- πυκνωμένος λαϊκός λόγος εγιναν αναιιμικά πλαδοιρά κείιµενα, ξεφύ- δια τής γλώσσας» Γίάιµιπαλλα τα παραδείγµατα πού παραθέτει γιά να στηρίξει τά συµπεράσματά του. σήµερα, περα από τήιν άλλη σηµασία της, είναι ένα ακόµα παρά- διωγμοί, καί μάλιστα πολύ εντυπωσιακό, γιατί µέσα από µικρό κεί- μενό της περιέχονται καί 6 αδέξια; λογιοτατισµός καί 6 απλός, Έτσι η αντίθεση γίνεται πιό Φανερή. Επισημαίνει εύστοχα & συγγρα- Η επιγραφή πού δηµοσιεύεται θριαμ6εύουν. Πρότυπά του, σίγου- ρα, …τητορικές επιγραφές ξωκλήσι- αν. "Υστερα Θέλει νά προσθέσει κι'ά1,ός του µερικά πράγµατα για να τά µάθουν οί µελλούµιενες γε. νιές. Έδω πιά πρότυπο δέν ύπαρ- χει. Εύτυχως, 'Αφ΄ίνει, λοιπόν τίς «έλληνικούρες» Kai µιλάει απλό τή γλωσσα του, τή γλωσσα των γο. νων του, των χωριανων του. Καί τό θάμμα γίνεται. *Ο λόγος αστοί διαστάσεων λοιπόν, o,51xo,45_ Γράφει, ό άγνωστος λιιΒογλύφος: ΕΤΟΣ 1768 E XEIPI GHMNIO AHPIAIO ANAKOIAOMHGH EN TOY YKO TOYTO KHPHOY KHPANAFNO- ΣΤΗ ΝΗΚΟΛΟ ΕΧΗ ΤΟ Σ|ΤΑΡΙ γρό.. σια 170 ΚΕ ΕΜΑ.ΣΑΝ ΚΕ TA TOY¢EKHA ΕΤΗΛΗΟΘΗ ΔΗΚΕ.ΒΡ|Ο 3 Μας πληροφορεί δηλαδή πως τό σπίτι αύτό τού Νικολού Αναγνώ- στη άρχισε νά χτίζεται τόν 'Α- πρίλιο τού I768 από τόν αρχιµα- ατοµα Θύμιο, τόν καιρό πού τό στάρι είχε 170 γρόσια καί έγινε αφοπλισµός των ΄Ελλήνων. Τελεί- ωσε στίς 3 Δεκεµ6ρίου. Στήν αρχή, όταν αναφέρεται στό ΄ιστορικό τού χτισίµατος, προσπα- θεί να µεταχειρισθεΐ λόγια γλώσσα. Γράµµατα δέν ξέρει, οί άνορθογρα- -ώς «του ένα-άνατριιχι…-ικές, αλλά ή καθαρεύουσα, καθαρεύουσα. Φυσικά, μιας καί έκΦράζεται σέ µιά γλώσσα πού τού είναι ξένη, ό σολοικισμός καί ή ακυριολεξία Κ|ΤΣΟΥ Α. ΜΑΚΡΗ νεται, πυκνωνει, χρωματίζεται Μας µιλάει γιά τό' στάρι πού άκρί6ηνε Kai προσθέτει. «καί ΄ε΄µασαν καί τό τουφέκι…) Δέ χρειάζεται vc'I µας πεί ποιοί τά µάζεψαν-'ποιοί άλλοι από τούς Τούρκους; Ούτε άπό ποιούς-άπό τούς Ρωµιούς 6έ6αια. 'Η ίστορία δι:6αιώνει τού λόγου τό ασφαλές. Τό σκάλισμα τής έπιγραιφής Εγινε τόν Δ΄εκέµ6ριο τού 1768. Δυό µηνες νωρίτερα κη- ρυσσεται 6 Ρωσοτουρκικός πάλι µας. Μέσα στά πολεµικά σχέδια της τσαρίνας Αίκατερίνης είναι Kai Ενας αντιπερισπασμός µέ 16 ξεσήκωµα των Ελλήνων. Πράκτορές της διατρέχουν τόν έλληνικό χωρο Kai αναπτύσσουν µεγάλη δραστηρι- ότητα. Οί Τούρκοι διατάσσουν γε. νικό αφοπλισµό των 'Ελλήνων Τό σχετιικό Εγγραφο δηµοσιεύεται από τόν Π. Μ. Κοντογιάννη στό 6ι6λίο του « Ιστορικά έγγραφα αναφορά µενα είς τήν 'Ελληνιικήιν 'Επανά. στασιν» (΄Αθήναι 1927, σελ. 313). "Ετσι «έμασαν καί τά τουφέκια» από τούς κατοίκους τού (Αγίου Γεωργίου. Πρίν περάσουν δυό x96- νια οά ξεσπάσουν τα περίφηµα Op. λωφικά µέ τίς τόσο τραγικές συ. νέπειες. Σωστή καί ή πληροφορία για τήν άκρί6εια τού σταριού. Στά 1768 «έγινε Βαφής χιμονας... και σιτάρι δεν έγινε», σηµειώνει μιά πηλιορείτικη ένθύµιση. Φυσικά καί 6 πόλεμος δυσκόλευε πολύ τίς µε. ταφορές. Γ IA TO NOIKOKYPH τού σπι- τιού ελάχιστα ξέρουµε. Μό- νον 6 'Αργύρης Φιλιππίδης στήν ανέκδοτη «Γεωγραφία Μερική», πού έγραψε στα 1315, αναφέρει …;… «νεο (στόν "Αγιο Γεώργιο) προπολλού -έµετατεθη ο δόι΄6οδας τής ΄Αργαλασπής… καί πάλιν τόν .» Συνέχεια είς τήν = δον σελίδα 7 .'!!Ι/ΙΙΙ/!11111/1/ΙΙΙ!ΙΙΙ,]ΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ,ΙΙ!!111΄ΙΙΙΙ/ΙΙΙΙΙΙΙΙΙ/ΙΙ/ΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ/ΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙΙ/ΙΙΙΙΙΙ|ΙΙ€ 'IIIIIIIIIIIIIIIJ ’IIIIIIIIIIIIIIIJ 'IIIIIIIIVIA 'IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIA'IIIIIIIIIIIIIIIIIIIA VIII! 'IIIIIIIIIIIIIIIIIIlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII’IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 8 (TO BHMA» Πέµπτη 28 ’OK1I.)6piou I971 "Ισως ή συσκευή αυτή wanna-x11 κάποιαν λύση; είς τό πρόδλη.µα µολύνσεως τής ατμοσφαίρας των µεγάλων πόλεων… Πρόκειται διά ισχυρόν μηχάνηµα καθαρισμού τού αέρος πού έχει έγ- κατα.σταΘή δοκιμαστικως είς τήν λεωφόρου Λον- τού Ρολλέ.ν των Παρισίων 'Η συσκευή αντλεί μρλυσμ… σε… από τήν έπιφάνειαν σχεδόν τής όδού, τόν «πανω… παντός 6λα6ερού αερίου καί τόν έκτινάασει καθαρά από το επά- νω µέρος. 'Ο καθαριστής αέρος &ει ύψος πλέον των 5 µόνο… καί δύναται νά καθαρίζη 12 περί- που εκατομµύρια κυ6ικων µέτρων αέρος έτη- σίως 'Εά.ν ή συσκευή αποδειχθή αποτελεσµα- τική, προ6λέπεται ότι θά άπστε.λέση σύνηθες µα είς τούς κατοίκους των μεγάλων πόλεων. (Τηλεφωτογραφία: Α.Π. E. — U. P. I. ) NEA AZTPIKI'I ΠΗΓΗ AIKTINRN Χ Νέος άστέρας οχι…… Χ, µέ διάµετρο I0 µι- λίων περίπου, Βάρος όσο ζυγίζει 6 ήλιος μας κα' µέ πολύ ίσχυρή άκτι…€…λω, ανακαλύφθηκε τελευ- τρία από τούς άστρονόµους τού Πανεπιστηµίου τής Κοιλιφορνίας, στό Μπέ-ρκλυ. Γιά πρώτη φορά καθο. ρίιζοινται οιί διαστάσεις µιάς πηγής άκτίνων Χ ά- πό αστρονοµικά καί µόνον στοιχεία. Οί αστρονό- µοι τού Μ'πιέρκλυ λόγο… ότι τό αστικό αύτό αντι. κείμενο αυτό… τήν πρώτη άµεση απόδειξη 1I'1I’g Μάρξεως αστέρων ούδετερονίων Οί αστέρες αύτοί, κατά τήν ίσχύουσα Θεωρία, είναι κατάλοιπα παλαιο- τέρων αστέρων, σάν τον ήλιο τού συστήματός µας, καί αποτελούνται άπό ατοµικά σωμάτια, συµπεπιε- αρένα σέ άπίστευτο 6αΘµό. 'Ο επί κεφαλής των ά. στρονόµων, πού άνακάλυψσν τήν νέα αυτή πηγή ά- το"… Χ, έκτακτος καθηγητής τής αστρονοµίας Στιούαρτ Μπαρυγιερ, είπε ο΄τι άδυνατει νά Sewn IIch-v01101111Iin έιρµη'νεία γιά τό πως ένα αντικείμε- νο, διαμέτρου I0 καί µόνον μιλίων, μπορεί νά Ξχη θερμοκρασία, πού ξεπερνά τά I8 έκατομιµ-ύ.ρια δα. …… Φάρενσϊτ. Δέν αποκλείεται µία συνοχής δρο- x11 δ'αστρικής σκόνης νά δοµ6αοδίζη διαρκώς τόν άστέρα, προκαλώντας τήν θερµότητα αύτή. Πρός το' παρόν, πσρόµοιοι αστέρες παρακολουθούνται μό- νον µέ ανιχνευτές ακτίνων Χ, διότι διά τά συνήθη τηλεσκόπια καί τά ραδιοτηλεσκόπια οί αστέρες αύ- τοί είναι ανύπαρκτο". 'Από 16 καταπληκτικώτεοα πάντως στοιχεία τού νέου ούτω? αστέρος, είναι ότι ή πυκνότης του φθάνει τίς 40.000 5:0:xa1opp6pla λίυπρες στήν τετραγωνική Tum. Σέ Ενα τέτοιο σωµα ένας µέσος άνθρωπος θά ζύγιζε τρία... δισε. ωτοµμύ,ρια τόννους. AI'IO TA ΕΑΒ" ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ (Alma Σήπροµπ» είναι τό όνοµα τού νέου αύ- του σκάφους. που είναι κατασκευασµένον εξ o- λοκλήρου από αλουμίνιο. "Εχει µήκος 73.5 µέ- τρων καί είναι είς θέσιν νά έπιπλά ύπό οίασ- δήποτε καιρικάς συνΘή.κας κατά τήν έκτέλε.σιν τής αποστολης του -— τής διεξαγωγής, δηλαδή, έρευνων καί σωστικων επιχειρήσεων. Βα*σικως προορίζεται διά τήν έκπλ.ήρωσιν αποστολων είς ΄τούς ώκ-εα…νούς,…δεδουένου ότι έχεπι΄τήν :69- Μέλη τής Κυβερνήσεως θά npoavvpcupofiv στό όµολογιακόν δάνειον "Αρχίζουν τήν προσεχή Δευτέραν α'ι προεγγραφαί είς τό νέον Λαχειοφόρον Δάνειον Οίκονοµικής "Αναπτύξεως τού 1971, 16 6110i0v, ως γνωστόν, είναι ύψους 2.350.000.000 δρχ. Συµφωνως πρός σχετικήν ανακοίνω- σιν 86 µετα6ούν καί προιγγραψούν αυ- τοπροσώπως μέλη τής Κυ6ερνήσευς είς Τραπέζας καί όργανισμούς ως [- &"… - Είς τήν Τράπεζαν τής "Ελλάδος θά µετα6ούν 6 αντιπρόεδρος τής Κυ- δερνήσεως κ Ν Μακαρέζος καί 6 ύ- πουργός Οίκονοµικων κ. Ι. Κούλης - Είς τήν Εθνικήν Τράπεζα 6 αν- τιπρό:δρος τής Κυ6ερνήσεως κ. Στ Παττακός καί 6 ύφυπουργός ΄Εξωτερι- κάν :. Χρ. Ξανθόπουλος - Παλαµάς. - Είς τήν 'Εµπορικήν Τράπεζαν ό όπουργός 'Εθνικής Ο|κόνοµας :. Γ. Πι- ζόπουλος καί ό υφυπουργός παρά ":. πρωθυπουργό: κ. Β. Σταματόπουλος. … Είς τήν ΄Αγροτικήν Τράπεζαν 6 όπουργός 601186: πρωθυπουργού κ. Ι. Αγαθαγγέλου καί ό ύφυπουργός ΄Ε- ξωιτφικων κ. Δ Τσάκωνας. -- Είς τήν 'Εθνικήν Κτηματική-ν Tp6- πεζαν τής ΄Ελλάδος ό όπουργός άνευ χαρτοφυλακίου κ. ΄Εμμ. Μενάκης. —- Είς τήν 'Ελληνικήν Τράπεζαν Βι- οµηχανικής ΄Αναπτύξεως (Ε.Τ.Β.Α.) ό ύπουργός 'Εσωτερικ&ν κ. 'Αδαμ. 'Αν- δρουτσόπουλος καί :» υφυπουργός Δηµο- σίων "Εργων κ. 'A8. Στεργιόπουλος. - Είς τήν '|ονικήν - Λαϊκήν Τρό- πεζαν 6 υφυπουργός Παιδείας καί Θρη- σκωμάτων κ Σπ. Δηµητράκος. - Είς τήν Τράπεζαν "Εµπορικής Πί- στεως ό ι΄ισυπσυργός 'Εθνικής Οίκονοµί- ος κ. Κ. Μιχαλόπουλος. ΄ Γςν' κήν Τράπεζαν τής Έλλάδος 6 υπουργός Δημοσίας Τάξεως κ. Σπ. Βελιανίτης. - Είς τήν 'Εθνικήν Τράπεζαν 'E- πενδύσεων Βιοµηχανικής 'Αναπτύξεως & …ουργός 'Εθνικής Οίκονοµίας κ. Α. Χωριατόπουλος. -- Είς τήν Τράπιζαν 'Επαγγελµατι- κής Πίστεως 6 Μουργός 'ΕΘνικής OI- κονοµίας κ. Γ Κάρτερ, - Είς τήν Τράπεζαν Πειραιάς 6 ύ- φνπουργός Ναυτιλίας - Μεταφορά… καί 'ε…………ε… κ. Μιχ. Παπαδογιάννης. — Είς τήν Τραπεζαν 'Αττικής, 6 ύ- …ουργός Κυ6ερνητικής Πολιτικής κ. ,Ηλ. Μπαλόπουλος. - Είς τήν Τράπεζαν 'Επεν6ύσων & Μπουργός 'Εθνικής Οίκονοµίας κ, Π. π….…………… — Είς τήν "Αµέρικα 'Εξπρές 6 ύ- πουργός ΄Ανα-.τληρωτής Έσωτερικόν κ. ΄Εφέσιος. — Είς τήν Φερστ Νόσιοναλ Σίτυ Μπανκ 6 ύπουργός Δικαιοσύνης κ, "Αγ γελος Τσουκαλάς. …- Είς τήν Τσέηζ Μανχάττον Μπάνκ 6 όπουργός Πολιτισμού καί 'Επιστηµόν κ. Κων. Παναγιωτάκης. - Είς τήν Μπάνι όφ 'Αµέρικαν 6 ύπουµγός ΄Εθνικής Παιδείας καί Θρη- σκευµάτων κ. Γερ. Φραγκάτος. -- Είς τήν Μπάνι όφ Με… Σκότια 6 ύπουργός Δηµοσίων 'Εργων κ. Κ. Παπαδηµητρίου. -- Είς τήν θέµα Νάσιοναλ Μπάνκ όφ Σικάγο 6 ύπουργός Κοινωνικό… 'Υ. "πως… κ. 'Αντ. Μπιρνάρης. —- Είς τήν Τράπεζαν των…… & ύφυποι.ιργός Κοινωνικό… 'Υπηρεσιδν κ. Παν. Λαμπράκος. - Είς τό Ταχυδρομικόν Ταµιευτήρι- ον 6 ύπουργός Ναυτιλίας - Μεταφορών καί 'Επικοινωνιόν κ. "Op. Γιάκας. —- Είς 16 Χρηματιστήριον 'ΑΘηνων 6 υφυπουργός Οίκονομικων κ. Μιχ. Κο ζώνης. _ —— Είς 16 Ταμείον Παρακαταθηκων καί Δανείων 6 υφυπουργός Οίκονοµικων κ. 'Αριστ. Δηµόπουλος. ΕιιιΣιιινιοΣ ΔΗΛΩΣΙΣ Συνέχεια εκ τής Inc σελίδος µηινίαιν 26 ’OIK1w60Iou, πρός τά μέλη τής Γερουσίας, διά τής 6- ποίας άναφε΄ρει τήν πρόθεσίν του νά υποδάλη τήν τροπολογία… όνω ζητω τήν ύποστήριξίν των, ό γε. ρ…ιωτής κ. Χάρτα έξηαεί διατί πιστεύει ότι πρέπει νά άπαλειφθή & «παράγραφος διαφυγής» από τό νοµοσχέδια εξωτερικής 6οηθείος, όποστηρίζων ότι δέν ,έχει νόηµα νά ψηφίζη τό Κογκρέσσον κά… πού & Πρόεδρος 86 έχη τήν εύχέρειαν νά άνοτρέψη άνα' πάσαν στιγµήν. ΄Αναφέρεται επίσης είς τό Elev 'I- στορικόν τής τροπολογίας, ήόπιοία έχει ήδη ένσωματωθή είς τό νο- μσσιχέδιον κατόπιν ψήφου τής Βου λής καί τής όποφάσως τής Έπι- τροπής Εξωτερικών Υποθέσεων τής Γερουσίας καί έπισηιµαίνει τάς προσφάτως δηλώσεις τού κ. Αγ- κνιον ότι 6 Πρόεδρος θά "ράχη 6οήθειαν πρός τήν 'Ελλάδα. 'H ουζήτπσις Συζήτησις επί τής τροπολογίας καί ψηφοφορία Επ' αυτής θά γί- νη είς τήν Γερουσία; αύριον Πέμ. πτην ή τήν Παρασκευήν. Μολονότι είναι πρόωρον v6 διαιτυιπωθ'ούν είκασίαι ως πρός τήν Ξκ6ασιν τής ψηφοφορίας, είναι γεγονός ότι οί αντιτιθέµενοι είς τήν Βοήθεια… πρός τήν (Ελλάδα γερουσιασταί έπιδι- άκουν νά ολοκληρώσουν τήν άρχι. τήν έπιτυχίαν των είς τήν Βουλήν καί τήν ΄Επιτροπ.ήν "Εξωτερικών 'Υποθέσεων τής Γερουσίας έκιµετολ λευόµενοι τήν άναταραχήν πού 'ε΄. χει &ηιμιουργηθή είς τήν Οι3άσιγ- κτον ότι ":… γνωστων δηλώσεων τού κ. "Αγικνιου καί από τάς πλη- ροφορίας τής «Ούάσιγικτον Πόστ». Εύχαριστίαι τού κ. "Άγκνιου 'Ειξεδόθη χθές είς ΄Α0ήνας ή &. κόλουθος επίσηµος ά……ιν…ις: «Θερµήν εύχα-ριστήριον (πιστο- λήγ απέστειλεν πρός τόν ΄Αντι6α- σιλέα Στρατηγόν κ. Γ. Ζω'ι΄τάκην ό 'Αντιπ.ρόε5ρος ":… ΗΠΑ κ. Σπ. '΄Αγκ-νιου φως άς "ως"… είς Ουάσιγκτον έκ τής προσφάτου έ. πισήµου επισκέψεως αύτού είς τήν 'Ελλάδα. »΄Ο κ. ΄΄Αγκνιου είς τήν όπιστο. λήν του αναφέρεται μεταξύ όλλωι είς τήν έγκάρδιον φιλοξενίαν ήτις έγένετο πρός αύτόν καί τά µέλη τής οίκογινείας του καί χαράκτη. ρίξει &… IIxavo1roII11IK1'1v καί και). ποφόρον τήν συνομιλίσν του µετά τού 'Αντι6Μιλέως. Περαιτέρω ύ- πσγρσιμµίζει ότι ύπήρξε τιµή δι' αύτόν ή έπίδοσις τού Μεγαλοσταύ ρου τού B. Τάγµατος Γεωργίου Α΄ ένα?) τά προσφιρθέντα ύπό τού 'Αν- τι6άσιλέως δώρα πρός αύτόν καί τήν σύζυγόν του 86 αποτελούν I1)- ραίαν ενάντια… τής όπισκέψεως καί τής διαµονής των είς τήν 'Ελ- λόδα. Τέλος 6 κ. "Αγικνιου δια6ι. 6άζ€| τούς Θερμούς προσωπικούς χαιρετισµούς του πρός τόν 'Αν- τι6ασιλέα καί τήν Κυρίαν Γ. Ζω ιτόκη». Δήλωσις τ. δουλευτού Τό 'ΑΘηναϊκόν Πρακτορείον Εί- όψεων άνεκοίνωσε χθές τά έξής: .II‘O τέως 6ουλ-εντής Δράµας, τής Ε.Κ., κ. 'Αναστάσιος Παπα- δόπουλος απέστειλαν έκ Σόλινγκεν τής Γερµανίας, όπου διαµένει, όπι- Είδήσεων, διά τής Μυσίας καθιστά γνωστόν ότι «καί έάν ώρισκόµην είς τήν "Ελλάδα, δέν θά ύπέ.γραφα 16 1amtIvu1III6v διά τόν Ελληνι- κόν παλαιόν πολιτικόν κόσµον ύπό. μνήµα, 16 απευθυνθέν πρός τόν κ. "Αγκνιου, άναρµόδιον διά τάς έσω- τερικάς πολιτικές ίπσθέσεις ιής ΄Ε'λλάδος. »'Ο κ. A, Παπαδόπουλος προσ- θέτει ότι οί μόνοι αρµόδιοι διά τόν καθορισμόν τού µέλλοντός των είναι οί "Ελληνες καί ότι προσω. πι-κως 6 ίδιος 86 προτιµούσε τόν πολιτικόν διάλογον μέ τήν Μανά- σστασιν τής 21ης 'Α.πριλίου «παρά να ό…λιπαρή ξένους καί ανάρµο- Μπος». "Εκθεση ελληνικής αρχιτεκτονικής στό Ζάππειο "Εκθεση σύγχρονης έλληνικής αρχιτεκτονικής, θά όργανωθή στό Ζάππειο µέγαρο, κατα΄ τήν διάρ- κεια τής A' Οίκοδοµικής Έκθέσε. ως από ό--14 Νοεμ6ρίου έ.έ΄. Στήν εκθεση θά παρουσιασθούν σέ φωτογραφίες μεγάλων διαστά. σεων 25 έργα 35 αρχιτεκτόνων. Πρόκειται για διομηχανικά κτίρια, µουσεια, τουριστικές έγκαταστά. σεις, σχολεία, κτίρια κατοικίας- γραφείων - διοικήσεως καί άλλα, πού όποτελούν δηµιουργίες τής τε- λευταίας δεκαετίας στόν έλληνικό χώρο. Τά έργα αύτά μελετήθηκαν 6-116 "Ελληνες άρχιτέκτονες καί κατασκευάστηκαν ΄µέ σύγχρονα δρ- µικα' ύλικά καί µεθόδους. Τήν Εκθεση αρχιτεκτονικής δρ- γανώνει ή Ετήσια Επιθεώρηση «΄Αρ- χιτεκτονιικά Θέµατα», στήν δποία έχουν παρουσιασΘή ή θά παρουσια- σθούν τά ανωτέρω έργα. KI’ EMA2AN KAI TA TOY¢EKIA Συνέχεια εκ τής 7ης σελίδος έσήκωσαν… καί μετά χρόνια είς τό νκαιρόν τού προεστού αύτής τής χώρας Αναγνώστη Νικόλα 16v ί φεραν έδω καί έκαµεν επ…… και. ρόν)). Γιά τόν χαρακτήρα του έχου. με μόνο μιάν Εµμε-ση πληροφορία OI σύγχρονοί του Γρηγόριος Κω. σταντάς καί Δανιήλ Φιλιππίδης στή «Νεωτεριική Γεωγραφία» πού τύπωσαν στή Βιέννη στά 1791, γράφοντας γιά τό χωριό, περιγρά- φουν µέ τά χειρότερα λόγια τούς προεστούς του: «Οί προεστοί της φίλουτοι περισσότερο παρά φιλόκοινοι' δέν έσυμφώνησαν καµµιά φορά νά κιταξουν τό κοινό συµφέρον, άµή τρα6ωντας Ενας εδώ, άλ- λος έκεί, καί κατατρέιχοντας Υ. νας τόν άλλον µέχρι θανάτου, τήν εκαταχρέωσαν καί τήν έφε- ραν είς κακή x'a1601amv. )). Στά 1795 από τήν οικογένεια 'Α- ναγνώστη χτίζεται κοντά 616 σπί. τι τους ή έκκλησία τού 'Αγίου ΄Α. θανασίου. 'Αρχιτέ-κτονάς της 6 ξα- κουστός τήν έποχή του Δήµος Ζη- ……ώ…ς. Εκτελεστής των άναγλύ- φων της ο λαϊκός γλύπτης Μίλιος, πού σκαλίζει καί τίς έπιγρσφές σέ κείµενα τού καλόγη.ρου Γα6ριήλ Μία από αύτές, µετά από 16 πεζό ίστορικό τού χτισίματος τής έκ- κλησίας, γυρίζει σέ έμµετρη επί. κληση στόν "Αγιο καί καταλήγει: O I'ABPIHA MEN EI’PA‘PE TAY- TA ΩΣ ΘΕΩΡ|ΤΕ ΑΝ ΗΝ KAI MIEOBAPBAPA MHN TA KATHI'OPEITE Πού νά τά κατηγορήσουμε! "Y- στερ' 6116 δυό αίδνες χειρότερα µι- ξο6άρ6αρα καί γράφουµε καί διδα. σκόµαστε. ΕΠΙΓΡΑΦΗ είναι μέτριο δεί. γμα λιθογλυπτικής τής έπο. χής της. Κοσµήματα καί γράµµατα είναι έσώγλυφα. Οί &. ρόδες τού κειιµένου χωρίζονται μέ όριζόντιες γραµµές. Εϊναι φανερό πως τό σκάλισµα έγινε χωρίς προ. ηγούμενη σχεδίαση των γραµμάτων. "Ετοίμασε, λοιπόν, έννιά άράδες μά τού έφτασαν οί Εφτά γιά τό κεί- µενό του καί άφησε άµεταχείριστες τίς δυό τελευταίες. 'Επίσης, σέ δυό περιπτώσεις δέν τού έφτασε 16 µάκρος τής άράδας καί τά ΕΙΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ τελευταία γράµµατα τά στρίµωξε µικρά γιά νά χωρέσουν. Στή µέση έπάνω κυριαρχεί ό συ. νηθισµένος αποτ.ρεπτιικός σταυρός. 'ΕδιΞ) είναι σταυρός εύλο-γίας, µέ δάση, µορφή πού Θά µεταχειρισθεί αργότερα καί ό γλύπτης Μίλιος. Τά κενά πού σχηµατίζονται ανάµε- σα στήν καμπύλη τού πλαίσιου καί στήν επάνω κεραία τού σταυρού γεµίζουν 6116 δυό ρόδακες καί δυό πουλάκια συµµετρικά τοποθετηµέ. να. ιΗ έπιφάνεια τής έπιγραφής κρατάει σέ πολλά σηµεία της ίχνη 6116 λουλακί 6άψιµο, μιά ακόμα απόδειξη πως τά περισσότερα, άν όχι όλα, λιθανάγλυφα τής Τουρκο. κρατίας ήταν χρωµατισµένα. .. ...... ........... ....... ... Μπορεί 6 κυρ 'Αναγνώστης Νι- κόλας νά ήτανε «πφισσότερο φί- λαυτος παρά φιλόκοινος)) καί πολ- λά νά έπαθαν 0i συγκαιρινοί του 6116 τήν κακοδιοί.κηση. T6 είχανε, άλλωστε, κάτι τέτοια oi προεστοί τής εποχής του, κι όχι µόνο σύ. τής. Γιά µας, όµως, πού δέν δια. τρέχουµε κανέναν κίνδυνο, άφησε ένα χρήσιµο ντοκουμέντο γιά τήν τέχνη, τή γλωσσα καί τήν ίστορία τής έποχής του. ΄΄Ας ευχηΘούµε 6 Θεος νά τού συγχωρήσει πού κα- τάτρεχε τούς αντιπάλους του µέ- χρι θανατου. Πολλή δουλειά θ΄αχει στόν τοµέα αύτόν 6 Πανάγσθσς. "Ένας ακόµα δέ Θά 6ορύνει καί πολύ. T0 IIEKINON ΕΙΣ Συνέχεια έκ τής 1ης σελίδος λων µεγάλων δυνάμεων. 'Η στρα- τηγική τού Πεκίνου άποι8λέπει είς τό ν΄ άποτρέψη τάς δύο 0112.961)- νάμεις από τήν πρόθεσίν των νά διαιρέσουν τόν κόσµον είς σφαίρας επιρροής καί νά ρυθµίζουν τά πρα- γµατα κατά τό συµφέρον των, ί- διαιτέρως είς 6άρος των Κινέζων καί τόν φίλων των. Είς τήν Μ. 'Ανατολήν, επί πα- ραδείγµατι, οί Κινέζοι έχουν υπο. στηρίξει τούς µαχητικούς ΄΄Αρα6ας καί τούς Παλαιστινίους αντάρτας. Τό Πεκίνον έχει καταγγείλει τάς προσπαθείας των μεγάλων δυνάμε- ων διά τήν προώθηισιν µιάς ρυθµί- am; τής έκρηκτικ.ής άραδο ίσρσ. ηλινής διε'νέξεως Κατά τούς Κινέζους, ένας έξα- ναγκαστικός διακανονισμός θ΄ 6. ναζωπυοωση τήν όχθες" των παρηγ κωνισµένων Παλαιστινίων καί άλ- λων ίΑρά6ων καί θά έπι6άλη µίαν µή ίκανοποιητικήν οίιρή-νηιν, &… τήν όποίαν θά ωφεληθούν τό άρα6ικόν κατεστημένον, οί Σοδιετικοί του ύποστηρικταί καί αί διωσµιέναι διά πετρέλαιον χώροι τής Δύσεως… Τό Πεκίνου, ως εκ τούτου, θ' 6. ντιδράση κατά πάσαν πιθανότητα είς τήν διεύρυνσιν τής είρηνευτι- κής δυνάµεως τού ΟΗΕ καί ίσως καί είς αύτήν άκόµη τήν ένεργοποί ησιν τού μεσσλα6ητικού ρόλου σι΄.ί κ. Γιάρρινγκ. 'H στο στι1γική των Είς τά ίδια πλαίσια τής ά…- κρούσεως τής ήγεμονίας .… Με- γάλων, οί Κινέζοι κομμουνισταί θά χρησιµοποιήσουν τά "Ηνωµένα "Ε- Θνη δ:ά τήν περαιτέρω προώθησι.ν τής στρατηγικής ΄τής εύθυγ-ραµιιι- σεως. των µικρότερων χωρων, ως άντί6αρον είς τάς µεγάλας δυνά. µεις. Μέ τήν παλαιάν κληρονοµίαν τής έκµεταλλεύσεώς της ύπό ξένων, τό έπαναστατικόν της «Εύσγγέλιον» καί τάς καλως διαφημισµένας προσπαθείας της νά αναγεννάται µέ τάς ίδίας δυνάµεις της, ή Κί- να αποκτά φυσιολογικά τόν ρόλον τού πρωταγωνιστού των άδυνάτων καί ύπαναπτύκτων χωρών. Μετριοπόθεια 'Αλλο΄ι ή Κίνα δέν είσέιρχ-εται είς τά "Ηνωµένα ΄Έθνη άπλως διά νά παίξη Εναν άρνητικόν ρόλου. Οί παρατηρηταί άµφιδάλλουν, ότι οί Κινέζοι θά χρησιµοποιήσουν 16 ‘H. νωµένα "Εθνη ως Βήµα δι άσκη- σιν πολεμικής κατά τής Σο6. Έ- νωσεως καί των ΄Ηνωµένων Πολι- τειών. Κατά πάσαν πιθανότητα, δέν Θά είναι Θορυδώδεις. Τό σύν. Βηµα κατά τάς ήµέρας αύτάς είς τό Πεκί'νον είναι ή μετριοπάθεια, ή φρόνησις ναί ή εύλυγισία. *Η κινεζική προπαγάνδα εξακολουθεί ΕΝΑ ΝΟΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ… Συνέχεια fix τής Inc σελίδα: λιγότερο ξένος στό Καλό. «(Υπάρχει Δικαιοσύνη», λέει τότε µέ- σα του, µ΄ εύλα6ική περίσκεψη, 6 καθένας. , . Η κρίσιµη µεταστροφή τού Μεγάλου Γ|,ολέμου έστω και σαν µα- κρινό ακόμα προμήνυμα, σηµειώθηκε ο'τήν έλληνική γωνιά τής Εύ- ρώπης — κι' άς φροντίζουν νά τό ξεχνανε σήµερα οί μεγάλοι τής Γής. Δέιν σηµαίνει! Μήτε θά τό προδάλουµε ως τίτλο, τέτοιες θριαμ- δολογίες μειώνουν. Τό χρέος µας κάναµε απέναντι στην ιΙστορία µας κι' απέναντι στίς αξίες τού άινθρωπου, τίς Θιεσµοθετηιµένες γιά πρώτη Φορά σ αυτήν-εδω ττ΄ι δ…ή µας τη… Η ε΄κδοση όµως τού γε- νικου άγωνα στάθηκε λιγωιτορο εποικοδοµητική. Δέν πρόκειται μόνο γιά τά πάµπολλα καί περίπλοκα πρ06λήματα πού κληρο.΄ ησε στόν κόσµο n ΜιεΝάλος Πόλεµος" το νειοΜε..οο τους είναι Illa HOMM‘VIR‘ νά ύποστη.ρίζη | έπαναστάσεις, ή όπου είς τήν 6I σεων µέ τάς µ κυ6ερνήσεις 6v6 ’Ev τούτοις, 6 είναι ή έπίδρασι τά 'Ηνωµένα 'Έθ είναι καί ή έπι.ρ τής Κίνας. ιΗ ά παγκοσμίων προί ύψη.λόν έπίπεδον γανισµού, θά 111 µότητα καί τό πού οί ήγέται τι χαν πολλάς εύκα "ήσουν κατά τό Νέα 11 'H σηµερινή ί ρίσει πολιτική… δ:-εΘ'νων΄επαφων , των σχέσεων µέ στικάς χωρος, δυνατόν. Η τάσι θή άπό 16 έσωτ να εί5ρη είς τά ‘H θεο… πρός αν"; Θή νά όπως… …… της έπιδιό σύστημα τού ΟΗ 'ΑντιΘέτως, μ ποτυχίας καί ε… 'Ηνωµένα "Εθνη, πονοµεύση τήν I παθών είς τό Πε 'H σηµερινή ":… μειδιαµάτων είς θέσιν ν' άφο ρείας μέχρις ένι σοδος τής Κίνας "Εθνη άποτελεί 1 τήν ίσχυροτέραν χεφροσύνη έχει c σει τήν όντίδρος χήν τού Πεκίνου ΄Έθνη καί συνέδι προλείανσιν τής ξανα θρίαμ6ον εί πολιτικήν, πού ι' έξέψευγε των χε ήγ-ετων |] I'IIIP'I Συνέχεια έκ τ φέρονται στόν ίι' στόν πολιτικόν ι τικόν)). ΄Ο κ. Παρτσαλ του στην… συ) τάστασιν &ληθού τός …. κόλπων τόν τερ.ματισμόι σμού», τήν ui08 0v εύελίικτου καί λιτικ…ής έναντι ( δεκτικό… καί δη µεων», έπίσης κόν σε6αισ.µόν 1 ":… 'Ειλλήνων κι τι τον άλλων Κι µέσων καί ίδιαι τικής Ενώσεως. 'Άµφισι .Η στάσις τι I'm/1100000: νά τι π.ορίαν. 'Ηλικίαε λος τού κομψό… από ήλικίας 20 Eva πειθαρχηµέν πως ύποτεταγιμέι χε άνέιλθει έν ταχύτατα είς τ ραρχίαν: µέλος πιτιροπής τής Κ αλιείας τό 1925, κής 'Επιτροπής κού Κόµματος 1 ”nib-nun... Γα"Λι

και… :: ΜΜΜ 1m L λος καί συµπλήρωσε: ζωγράφισε με ξεπλύθηκε ή ζωγραφιά καί Θα έµεναν». , τασθούµιε καί γάτα δεµένη. ‘O κατάλογος εύκολα θά μπο- ρούσε νά µακρύνει. M’ όλες τίς διαφορές ύλης καί τεχνοτροπίας. όλα παρουσιάζουν µερικά γενικά χαρακτηριστικά. Τά λιοντάρι; Ξ- χουν φτωχή σχετικά χαίτη, να- σηι«όνουν πάνω άπό τή ράχη τους τήν ούρά πού καταλήγει σέ φούν- τα, είναι δεμένα πάντα μέ άλω- σίδα σ' ένα κυπαρίσι σχεδιασµένο κατά κανόνα σέ πολύ μικρότερη κλίµακα, τό ύψος του είναι ζήτηµα δεν ξεπερνάει τό διπλάσιο-άπό τό µπόϊ τού λιονταριού. Τούτο τό τελευταίο δέν είναι δύσκολο νά 16. αποδώσουµε σέ σκόπιµη άλλαγή κλίµακας, όπως πολύ συχνά συµ- 6αίνει στή λαϊκή μας τέχνη. 'Ενα δέντρο ψηλό δέκα καί περισσό- τερες φορές άπό τό ύψος τού λιον- ταριού Θά ύποχ.ρέωνε τό ζωγράφο ή τό γλύπτη, πού έχουν στή διά- θέσή τους περιορισμένη επιφάνεια, νά σχεδιάσουν τό λιοντάρι σά µιά µικρή κουκίδα. "Αλλωστε τό λιον- τάρι είναι τό κύριο στοιχείο τής σύνθεσης καί γι' αύτό τονίζεται μέ τό μέγεθος. 'Αφού τό Θέµα δέ µπορεί νά προ- έρχεται άπό τήν πραγµατικότητα πρέπει νά αναζητήσουμε τίς ρίζες του«στόν κόσµο των ξεθυμασµένων μαγικών, πιθανότερα όποτρεπτιικών, συμ6όλων. *Ονοµάζω τά σύμ6ολο αύτά ξεθυµασµένα γιατί δρισκό- μαστε άπό τό 180 αίώνα καί δώ- θε, όταν πιά oi συµδολισµ«ο…ί των μορφών έχουν ξεχασθεϊ καί άπό- µεινε ή διακοσµητική τους λειτουρ- ' ». γία. Μόνον ή αποτρεπτική σημα- σία τού σταυρού άπομένει, µά αι);- τή λειτουργεί άµεσα, χωρίς, σύνθε- τους συνειρµούς. Θά πρέπει λοι- πόν νά ψάξουμε παλιότερα, νά προχωρήσουµε κρίκο - κρίκο στήν …σίδα πού δένει τό λιοντάρι µέ τό δέντρο τής παράδοσης. Χρέος καί χαρά µου νά άναφέ)ω εδώ πώς ή ύπόδειξη τής 6ι6λιογραφί-ας, 6- που θά µπορούσα νά δώ τίς ρί- ζες τού θέματος, µού έγινε άπό τό σοφό Βυζαντινολόγο καθηγητή κ. Δημ. Πάλλα. τό Θεόφιλο νά του ζωγραφίσει στήν πρό- σοψη τού µαγαζιού του δυό λιοντάρια. «Δοµένα ή λυτά τά θέλεις», ρώτησε (: Θεόφι- «Τά δεµένα στίσουν εκατό δραχµές, τά λυτά Φυσικά, ό µαγαζάτορας προτίµησε τά -φτη- νότερα- λυτά. Πήρε, λοιπόν, ο Θεόφιλος καί σκέτο: ύδροχρώµατα, χωρίς ν πρώτη όροχή εξαφανιστη…καν σε 6 ζωγράφος λάτης του. «τά ' καµμιά κολλητική οποία. Με τή τά λιοντάρια. "Οταν ξαναπέρα μας, τού έκανε παράπονα ό πε ήθελες λυτά γιά φτηνότερα», απάντησε ό Θεό… φιλος, «καί φύγανε, άν τά πλήρωνα δεµένα Τώρα πού γελάσουµε µέ τό έξυπνο ανέκδο- το, καιρος είναι νά τό οικιεφΘούμ…ε λίγο 0060:- ρά. 'Απ' ό,τι όλοι µας ξέρουμε, μια δεν όπάρχουν, όπως δέν µπορουµε νά φαν- Θά µπορούσαµε δεµένα λιοντά- θά σού κο… πενήντα». νά τα φαντασθοδµε !] τους ή µέσα σέ κλου6ιά σέ Θηιριοτροφεϊα. Για- τί, λοιπόν, τό ανέκδοτο αναφέρει δεµένα λιον- τάρια; Σε τίποτα δεν & άλλαζε ή ούσία του άν µιλούσε γιά δεµένα άλογα ? γελάς κλπ. Τό θέµα δεν οά ε χε τίποτα τ παράλογο. K1. όµως δεµένα, καί άλυσσίδες, όπάρχουν πάµπολλα λιοντάρια, δ- χι στήν πραγµατικότητα, αλλά στή λαϊκή µας τέχνη: στό σπίτι τού Τριαντάφυλλου κια, ζωγραφισµένα τα τέλη τού 18ου αιώνα, στο σπίτι τού Κου… στίς Μηλιές, ζωγρα φισµένα στά 1818 καί Θεόφιλο ύστερα άπό έναν αιώνα, στήν έκκλη- σιά τού χωριού Πέτα της 'Ηπείρου λιθ-ανάγλυ- * Τ ά δεµένα ) 1?ιοΙπάρια Ιζ ΑΠΟΤΕ, λένε, ένας μαγαζάτορας κάλεσε ελεύθερα στα δάση αρκούδες Ξ µάλιστα µε στή Δρά- άνανεω=µένα άπό τόν φα, σκαλισµένο στά 1851 από τόν Γεώργιο Κ. 'Αποστόλου, σε πέτρινο ύπέρΘυρο της κεντρι- ΄Από τήν αρχή πρέπει νά άπο- κλείσουμε τήν περίπτωση λιοντα- ριών «πυλωρού». Τό δεμένο λιον- τάρι παύει νά εκφράζει τήν ελεύ- ρη δύναμη καί τήν απαραίτητη γιά τό ρόλο αύτό εύκινησία, είναι ένα λιοντάρι άποδυναμ-ωµένο, έπο- µένως δέ λειτουργεί σάν πυλιφός, όπως σέ τόσες άλλες περιπτώσεις πού αρχίζουν από τά πανάρχαια χρόνια, άφού καί στά λιοντάρια τής πόλης των Μυκηνών δόθηκε µιά τέτοια εξήγηση, άν κι όχι γε- νικά άποδεκτή. T6 λιοντάρι σέ «11201 A, MAKPH μερικές παλιές παραδόσεις είναι συνυφασµένο µέ τό δράκοντα πού στερεί τούς άνθρώπους από κάποιο άγαθό. Τό Θεριό πού εµποδίζει τούς άνθρώπους νά ύδρεύονται πα- ρουσιάζεται σέ δημοτικά τ α΄»- δια µέ τή µορφή λιονταριού ή ρά- κου - λέοντα (Νικ. Πολίτου: Λη» µώδη άσματα τής δρακοκτονίας 'Αγίου Γεωργίου, Λαογραφία, τό- µος Δ΄ 1912 - 13 σελ. 189) καί » σε µερικές παραλλαγές 6 'Αγιος δένει τό δράκοντα µέ χ ρ υσή &- λ υ σ σ ί 8 α. (στό ίδιο, σελ. 195). ' Τό δέσιµο ή άπόδεσμα θηρία; γιά µαγικούς λόγους φαί- νεται καί από χωρίο Νομοκάνονα τού µοναστηριού τών '|6ήρων, 6- που ανάµεσα στίς µαγικές ένέρ- γειες πού καταδικάζονται, σηµει- ώνεται: «ή άποδέινωσι καί άλλα 0 η ρ ί α καί ερπετά, τά όποϊα όλα είναι διαδολική πλάνη». Φυσικά, ό &ποδεσµός ή µαγικός καταδεσµός σύτός γινότανε µέ µαγικές ενέρ- γειες ή καί µέ λόγια. Στή… ζωγι - φική καί στή γλυπτική πήρε πιό σαφή είκονιστική (έκφραση. T6 611000650111: τού λιονταριού σέ κυπαρίσι μέ κάνει να ύποθετω κής εκκλησίας τού χωριού "'Αγιος Γεώργιος Νηλείας, ζωγραφισμένα σέ τόν Παγώνη στά 1832, άπό τόν µαστρο - Γιώρ- γη Δρακιώτη σέ πρόσοψη σπιτιού της Δρά- mag, στα 1870. … τοξοστοιχία από πώς μάλλον πρόκειται γιά πρόθε- ση προληπτικής άποτροπής πρός…» ρου ' ου, &… τό δέντρο σύ- τό συνδέεται μέ τήν ϊδέα τού θα- νάτου. ‘0 Θάνατος είναι στέρηση τού ύπέ»ρτατου αγαθού, τής ζωής. Στούς «Λόγους ΜΜελείς» τού 1— εροµόναχου 'ΑΘανάσιου Βαρούχα συναντούµε τόν όρο «λ«εονταρόσκν- λοι τα"; ΄Αδου> πού µάς κάνει. νά ξαναπροσέξουµε τή φτωχή χαίτη τών λιονταριών, μας. Θυμίζω. εδώ -…0 . . Λέων σέ σκυλιά. Oi «Λόγοι ψυχω- φελεΐς> τού Βαρούχα, µε" τή χυ- µώδη δημοτική τους γλώσσα γνώ- ρισαν µεγάλη διάδοση στά χρόνια τής Τουρκοκρατίας. άφού στά 1747 τό συναντούμε σέ τέταρτη έπανε'κ- ΄ δόση, γιά ν΄ άκολουθήσουν καί άλ- λες στά 1765, 1779, 1753) σέ τούρκικη µετάφραση). 1784, 1818, 1870 καί ίσως καί άλλες. Τήν &- πάντπση μπορούν νά δώσουν άλ- λοι, αρμοδιότεροι άπό μένα κι ό νούς µου πάει αύτή τή στιγμή στόν καθηγητή Δηµήτρη Λουκά…. 'Η λαϊκή µας'τέχνη έχει… μιάν Ιδιαίτερη προτίμηση στά ζώα καί τά Θηρία. ΣυχνέςΆείναι oi γλύπτες, ζωγραφικές καί κ ντπτές παραστά- σεις 6116 άλογα, τράγους, κόπες, … κοκκόρια, σκύλους, γελάδες, άλα πούδες,άρκώδες... 'Ακόµα καί θη- ρία πού δέ ζούν στήν "Ελλάδα, 6- 11m: 6 ελέω; τ λιοντάρι, ή κα- μήλα, 'άσόαλώ άπό παλιότερα Γεωργίου Κ. 'Αποστόλου: Λιθανάγλυφο στήν έκκλησία τού χωριού Πέτα "Ηπείρου 1851 , πρότυπα καί χαλκσγραΦΐες "τής έ" ποχής. Τά παλιότερα πρότυπα δα- σικά 6ρίσ«κονται στίς προγενέστε- ρες παραστάσεις τής Δημιουργί- ας τού Κόσµου. Θά πρέπει εδώ νά σημειώσουμε πως όλα αύτά πο… τέ δέν έµφανίζονται δεµένα, ακό- µα κι εκείνα πού συχνά τά Ξύλο- παν έτσι 01 παλιοί μας τεχνίτες, όπως τά άλογα καί τα σκυλιά. ‘H Τέχνη, Μαίνοντας από σκιερές πηγές τού παρελθόντος, έδεσε 16 λιοντάρι, πού ποτές του δέν άλω- ορδέιθηκε.