ΦΥΛΛΑ ΛΟΓΟΥ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΦΥΛΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ: ...... "Εσείς πουλιά του Γρε6ενοι'ι -— Τούτο τό καλοκαίρι καί τήν "Ανοιξη. Κ. ΣΑΘΑ: ........................ Oi τελευταίες ώρες του Παπαθι΄.ιμιου Βλυχάδα. Θ. ΠΕΤΣΑΛΗ - Δ|ΟΜΗΔΗ: Σκυλόσοφος - '0 Επίσκοπος Τρίκκης καί Λαρίσης. Λ. Ι, ΒΡΑΝΟΥΣΗ: .......................... 'Ο ανήσυχος έφηδος τής Θεσσαλίας Ν. Κ. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ: ............................ τα Θεσσαλικό "Αμπελάκια. ΣΤΕΦ. ΤΗΛ|Κ|ΔΗ: ...................................... Προσδοκία (ποίημα). ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΖ|ΑΝΑ: .................................. 'Ο χωρισµός (ποίημα). ΚΙΤΣΟΥ Α. ΜΑΚΡΗ: .. Συµδολή οτή μελέτη τής πολεοδοµίας τών χωριών του Πηλίου. Π. |. ΒΑΣΙΛΕ|ΟΥ: ............................... τό άρματωλίκι τών 'Αγράφων. ΓΙΑΝΝΗ ΒΛΑΧΟΓ|ΑΝΝΗ: ..................................... "Ετσι ήτανε ..... ΜΑΚΗ ΛΑΧΑΝΑ: ............................... '0 άνθρωπος καί τό τέχνηµα. ΛΑΜΠΡΟΥ ΜΑΛΑΜΑ: .......................... 'Απλοί στοχασμοί γιά τήν Τέχνη. ΑΝΑΣΤ. ΤΣΟΥΦΗ: .................... 'O "Αχιλλέας ΤΖάρτΖανος ώς εκπαιδευτικός. ZAXAPIA ΠΑΠΑΝΤΩΝ|ΟΥ: ........................... Θάνατος 'Apxoiou Θεού. ΑΓΓΕΛΟΥ ΓΑΝΝΑ: ............................ Συζήτηση με το Ζωγράφο Δανιήλ. Ζ. ΚΑΛΟΓ|ΑΝΝΗ - ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ: ................ "Evo ήλιοΘασίλεµα (ποίηµα). ΑΛΕΞ. ΧΑΤΖΗΓΑΚΗ: ............................. Λαογραφικά τής Πίνδου - B' AX|/. Γ. ΚΑΡΑΝΑΣ|ΟΥ: ............................ Παροιμίες τοι": τόπου µας. ΓΙΑΝΝΗ ΑΘ. ΑΔΑΜΟΥ: .............................. 'Ελασσονίτικες παροιμίες. ΕΜΜ. Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ: ........................... 'Η "Αρχιεπισκοπή Φαρσάλων. ΛΙΝΑΣ ΚΑΡΑΜΠΑ: ............................... "Από τό μετανάστη (ποίηµα). |. Α. ΝΤΟΜΑΛΗ: ........................ "Η Θεσσαλική Οίκονοµία καί το 1821 Γ. Δ|ΛΜΠΟΗ: ....................................... Θεσσαλικό Τοπίο (ποίημα) Α. ΠΛΑΚΩΤΑΡΗ: ..................................... "Απολογισμός (ποίημα) Δ. ΣΤΑΜΠΟΛΟΥ: ............................... Βρήκα νά σεριανίσω (ποίηµα) A. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: .................................. Χαιρετισμός (Ποίημα) ΑΠΟ ΦΥΛΛΟ ΣΕ ΦΥΛΛΟ: 'Η υποδοχή … Σάς αρέσουν τα δαλτονερια; - Το κατεστη- µένο - Σχόλια, Κριτική γιά τα 6ι6λία τών Α. MopKéTou, A. OuvooéKou, T. Λάππα, Γ. Λύ- χνου. Τ. Δόξα΄ Χ. Ζήση΄ Ν. Χιονίδου. Δ. Σκ. Σούτζου, Γ. ΝέΖου, Τ. ΣτρουΘιδ. B. Βαλ- λή. Φ. Κωνσταντίνου. Δ. Μωρέ… καί Α. Κλώντια - 'Αλληλογρσφία —- Νέα Βι6λία - Οί συνδρομητές μας. ΕΙΚΟΝΕΣ: Μ. Καταφυγιώτη: Βλαχά6ας 'Av. ΄Αστεριάδη δυό χαρακτικά από τ' 'Α- µπελάκια - Πλατεία Μακρινίτσας, Αμφιθέατρο "Αγ. Λαυρεντίου (δυό όψεις) - Φ. Τσικρικτσή: καλτερίμι τής Μακρινίτσας …- ‘O. Φ, Τσικρικτσής. 1'Ο ΤΕΥΧΟΣ ΔΡΧ. 20 OEIIAAIKEI ΙΕΛΙΔΕΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΕ! ΣΤΟ ΑΘΑΝΑΤΟ 2| ΘΕΣΣΑΛ|ΚΗ ΕΣΤΙΑ ΛΑΡΙΣΑ - ΜΑΓΝΗΣΙΑ - ΤΡΙΚΑΛΑ - ΚΑΡΔΙΤΣΑ - ΦΘΙΩΤΗΣ EYPYTANIA — I‘PEBENA ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΦΥΛΑΣ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ: ΜΟΥΡΟΥΖΗ 18 - ΛΑΡΙΣΑ - ΤΗΛΕΦ. 226.144 Διευθύνσεις σύμφωνα µε το Ν.Δ. 346)1969 άρθρ. 9 § 3 : ΄Υπεύθυνος - "Εκδότης - "Ιδιοκτήτης Σ. Κατσώνη, Δηµάρχου 'Αστεριάδη 3 Λάρισα. Προϊστάµενος τυπογραφείου: Κ. Γκιζπλης Βασ. Φρειδερίκης 11 ΛάρισαΔ Τιμή τεύχους δρχ. 20. Έτησία συνδροµή: Εσωτερικού δραχ. 120. "Εξω- τερικού λίρ. 6 δολ. 10. "Οργανισμοί, Νομικά Πρόσωπα. '|δρι΄ιµστσ. Δήμοι. Κοινότητες: δρχ. 500. Γιά διαφηµίσεις ίδισίτερη συµφωνία. "Εγγραφή συν- δροµητών - εµδάσµατσ οδός Βασ. Σοφίας 33 Γ' όροφος Γραφ. 25 κ. Κοτσώνη. Δωρεάν καί τιμής ένεκεν δεν διατίθενται. Βι6λίσ, έντυπα. συνεργασίες, ανταποκρίσεις στό Διευθυντή ΣυντόΕ8ως Χειρόγραφα δεν επιστρέφονται ΄Ανάτυπα δεν γίνονται "Η "Θεσσαλική "Εστία-ι δεχεται τους φίλους καί συνεργάτες στά Γραφεία τής Δισχειρίοεως Βασ. Σοφίας 33 — 30c όροφος Γραφ. 25. τηλ. 224-755, κάθε Πέμπτη 7-9 τό Βράδυ. ΓΡΑΦΕΙΑ ΚΑΤΑ ΝΟΜΟΥΣ: ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: "Αναλήψεως 247. τηλ. 271 - 10 Βόλος. "Αντιπρόσωπος: Γιάννης Γ. Μουγογισννης. ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Γαριδσλδη 12. τηλέφ. 27-500. 'Αντιπρόσωπος: 'Αχιλ. Γρ. Καρανάσιος. ΕΛΑΣΣΟΝΑ: 6ης 'Οκτω6ρίου 109. τηλεφ. 22-226. "Αντιπρόσωπος: Γιάννης "Αθ. 'Α- δάμου. ΚΑΡΔΙΤΣΑ: "Αντιπρόσωπος: Θωµάς Πλατανιάς. ΄Επιθεωρητής Δηµ. 'Εκπσιδει'ιοεως, Βασαρδάνη 5΄ τηλεφ. 21 -428. 'Η «Θεσσαλική Εστία» πωλείται: στήν !ΑΘήνα στό βιβλιοπωλείο τής 'Εστίας, Σταδίου 38. Στή Θεσσαλονίκη στό Βιβλιοπωλείο Παναγ. Poo/181 Τσιµισκή 41 Τηλ. 29—010 'Ετυττώθη σε χαρτί τής «Θεσσαλικής Χαρτοποιίας» το Μάρτιο του 1973 - Τόπος εκδόσεως Λάρισα αΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΗ» Ο.Ε. ΚΩΝ. ΓΚ|ΖΕΛΗΣ - ΓΕΩΡΓ. ΧΑΡΟΣ Μία Πογιιυ τα… και ΠοΠιιιστικη5 κοΠΠιεργειο€ Μπρπίωα-πλατεΐα "Μ…" ΙΤΙΙ MEAETH ΤΙ|Σ "ΜΜΜ… ΙΙΙΙΙ ΙΙΡ|ΙΙΝ ΙΙΙ |ί|ΙΜΙΙΙ ΠΡΟΛΟΓΟΣ τά χωρια τού Πηλίου ασκούν µιαν Ιδιαίτερη γοητεία στον επισκέπτη τους. Λύτό, βέβαια. όφείλεται, σε µεγάλο βα- Θµό, στήν ωραία αρχιτεκτονική των σπι- τιών τους, στίς Θαυµαστες εκκλησίες καί στίς σκαλιστές βρύσες. "Οφείλεται, ακόµα, στή µαγεία τής φύσης τους, µε τήν Ιδιαίτερη όµορφα": κάθε εποχής. Πέ- ρα, δµως, από τίς λεπτομερε-ακές αύτες όµορφιές, τό πηλιορείτικο χωριό έχει µια ξεχωριστή αρμονία σα σύνολο Πού να όφείλεται αύτή; Είναι. απλως. ή γραφι- κότητα πού δημιουργείται καθώς τό χω- ριό αναπτύσσεται τυχαία, χωρίς να ακο- λουΘεί (ξυρισµένους άγραφους κανόνες; 'Ο απαιτητικός θεατής, πού δε µαγεύεται από τήν εύκολη γραφικότητα. προσπαθεί να ξεδιαλύνει τό µυστήριο αύτής τής αί- σθησης αρµονίας καί τάξης πού τού δίνει τό πεοιδιάβασµα µέσα στα σοκάκια τού χωριού. Δεν έχει τόν απλοϊκό φόβο µή- πως ή αποκάλυψη των κρυφών νόµων πού διέπουν τήν αρµονία αύτή θα καταστρέ- ψει κάτι από τή µαγεία πού εξασκεί απά- νω του Ξέρει πως οί νόμοι αύτοί δεν εί- ναι ψυχρα κατασκευάσµατα ενός στεγνού µυαλού. Είναι ή συλλογική εύαισΘησία, πού. χωρίς ή ίδια να τό καταλαβαίνει, βρήκε τούς νόµους πού δεν είναι ακαμ- 11101, µα προσαρµόζονται πάντα στίς Ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περίπτωσης. Κανένας δεν έχασε τή γοητεία από τα παιχνιδίσματα καί τσακίσµατα πού κάνει Tofi κιτΣογ Λ. ΜΑΚΡΗ τό νερό, καθώς κατεβαίνει αλαφρό στα βουν[σια ρυάκια, επειδή ξέρει πως 6 νό- μος τής βαρύτητας 16 κινεί. Στή φύση καί στήν αληθινή τέχνη οί νόµοι πλά- θουν όµορφια σε αφάνταστη ποικιλία µορφών. Χωρίς, λοιπόν. κανένα φόβο Θα προσπαθήσουμε, στήν εργασία αύτή, να επισηµάνουµε μερικά από τα συνθετικά στοιχεία τού πηλιορείτικου χωριού. Θα πρέπει ναχουµε πάντοτε στό νού µας πως 16 χωριό δεν έγινε για ια 16 χαίρονται οί ερασιτέχνες αίσΘητικοΙ τής πόλης αλλά για να τό ζούν οί χωριάτες, µε τούς ίδιαίτερους τρόπους εργασίας καί κοινωνικής ζωής. "Ετσι ή όιιορΦιά του δεν είναι µια καλα τοποθετηµένη ήθογραφική σκηιογοαφία αλλά τό λου- λούδι πού βγαίνει µέσα από τό 'ιδρωπο- τισµένο χωµα τής ζωής. Θα πρέπει &… µα, να ξέρουμε πως οί όροι εργασίας καί κοινωνικής ζωής άλλαξαν και ή προσαρµογή τού χωριού στίς αλλαγές αύτες είναι απαραίτητη προυπόθεση τής βιοσιµότητάς του. Για να Φέρουµε δύο µόνο παραδείγµατα από τή ζω'ι «:… πη- λιορείτικω…ν χωριών Θα σηµειώσουμε πως ή εξαγωγή «:… προϊόντων δε γίνεται πια µε καραβάνια ζώων ότι… µε αύτο- κίνητα καί πως ένα µεγάλο μέρος τής παραγωγής τής ενώ… (βασικού προϊόν- τος τού Πηλίου) δέ γίνεταιέπί τόπου άι- λα σε είδικα εργοστάσια (π. χ στό με- γαλο κονσερβοποιείο έλαιδν τής Άγριας). Τα δύο αύτα στοιχεία, καί απειρα άλλα είναι φυσικό να επιφέρουν καί τίς ανά- Συµβολή στή μελέτη τής πολεοδομίας των χωρίων τού Πηλίου 79 λογες τροποποιήσεις στή σύνθεση τού πηλιορείτικου χωριού. 'Λκριβώς εδώ βρί- σκεται ή αξία τής έρευνας τών νόµων για τούς οποίου: µιλήσαµε πιό πάνω. Οί λύσεις πού απαιτούνται από τήν αλλαγή των συνθηκών Θα µπορέσουν να προσ- αρµοσΘούν στό…χαρακτήρα των χωριών όταν έχουµε κάπως προχωρήσει στό πνεύ- µα τής σύνθεσής τους. 'Η σηµερινή εργασία αποβλέπει περισ- σότερο στό τα επισημάνει 16 θέµα καί τα προβλήµατα πού απορρέουν από αύ- τό, παρα στό να δώσει έτοιµες λύσεις, ανέφικτες σε µια προδροµική προσπά- θεια. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΤΥΠΟΙ ΠΗΛ|ΟΡΕ|Τ|ΚΩΝ ΧΩΡ|ΩΝ Πολλά από τα χωριά τού Πηλίου δη- μιουργούνται γύρω από µεγάλα µονα- στήρια, (Μακρινίτσα-Παναγία Μακρινί- ιισσα, Πορταριά-Παναγία Πορταρέα, Ζαγορα-Παναγία Σωτήρα. "Αγιος Λαυ- ρέντιος-µοναστήρι 'Αγίου Λαυρεντίου κ. αλλά). Στήν ακολουθία τού "Αγίου Γερα- σίµου, πού τυπώθηκε στήν "Ελληνική τυ- πογραφία τού 'Ιασίου, στα 1820 µε έξο- δα τού Μ.ακρινιτσιώτη Γεωργίου Γούση, αναφέρεται για τή Μακρινίτσα (σελ. 25) 6'ΕσυνάχΘησαν καί έκτισαν όσπήτια οί ανθρωποι τριγύρω τής εκκλησίας καί κατ' όλίγον όλίγον έσυγκροτήθη αρκετή πόλις πολυάνθρωπος καί φιλόχριστος...-. 'Αλλα χωρια προέρχονται από µικρούς οίκισµούς πού αναπτύσσονται καί άλλα από ομαδικές μετοικεσίες. Στήν εκλογή της τοποθεσίας τών χωριών σπουδαίο ρόλο έπαιξε καί ή καταλληλότητα για άµυνα από πειρατικές ή ληστρικές έπι- δρομες. 'Ο Διονύσιος Πύρρος, 6 παλιός βηµεν είς Μακρινίτσαν, πόλιν δ υ ν α τ ή΄',ν ," µέ κατοίκους 2.000». Σε τρείς τύπους µπορούµε να χωρί- σουμε τα πηλιορείτικα χωριά 'Ο πρώτος, ό ά π λ ό ς, & περιγραφή τού πηλιορείτικου χωριού δί νει 6 Νικόλαος Μάγνης εδώ καί έκατό περίπου χρόνια: «Etc 16 κεντρικότερον µέρος εκάστου χωρίου είναι κτισμένη µεγαλοπρεπής έκ- κλησία προικισµένη καί προικιζοµένη πάν- τοτε από τούς εύσεβείς με κτήµατα. Πλησίον αύτής, είναι ή πλατεία (παζαρ) λι- Θόστρωτος, σκιαζοµένη από ύπερµεγέθεις πλατάνους,ένιός αύτής, ή εκτός είναι κρή- νη, χέουσα άφθονον καί ψυχρότατον ύδωρ. Πέριξ τής πλατείας ύπαρχουσι καθίσµατα λίθινα καί είς έν μέρος αύ τής 01061 ή περί- στύλιον (χαϊατι). Αύτού πλησίον είναι κτι… σµένοι ξενώνες (χαίρια) ούτω τούς όνο- µας…… εκεί, είς τούς όποίους κατα- λύουσιν οί διαβαται δωρεάν. ΑΙ εντός των χωρίων όδοί είναι λιθόστρωτοι καί αί αγουσαι είς τα κεντρικότερα µέρη των κτηµάτων...» * τα ίδια περίπου γραφει στή «θεσσα- λία» του καί 6 παλιός δήμαρχος τού Βό- λου, Ηικόλαος Γεωργιάδης, μόνο πού- πιό µεθοδικός αύτός- συνδέει τήν περι- γραφή µε τή λειτουργία τής κεντρικής πλατείας: «κατά τό κεντρον δε εκάστου χωρίου παρατηρείται πλατεία ίκανώς 1. Ν. Μάγνηι:ος: Περιήγησις ή τοπογρα- φία τής Θεσσαλίας καί Θετι:αλικής Μαγνη- σίας. "Εν 'Αύήναις 1860. σελ. 47. 2. Διονυσίου Πύρρου τού (Bamako-3: Πε- ριήγησις Ιστορική καί βογραφία. 'Ev "Αθή- ναις 1848 σελ. 39. πού περιλαµβάνει Και τα …… περισσότερα χωριά, αποτελείται από ένα …' ' νι΄ιτταρο µε κεντρικό πυρήνα, όπου συγ- ιι"ντρώνεται ήκοινωνική ζωή τού χωριού ΙΙρησκευτική, εµπορική καί ψυχαγωγική I ι΄ιρω από τόν πυρήνα αύτόν υπάρχει ή µάζα τών σπιτιών, µε τα καλντιρίµια, πού ξεκινούν ακτινωτα καί προχωρούν ανάλογα με τή διαμόρφωση τού εδάφους. |Ιιισικό στοιχείο τού κέντρου τού χω- ριού αποτελεί ή πλατεία. Κοντά της, λί- … πιό πάνω-λίγο πιό κατω, βρίσκεται η κεντρική εκκλησία τού χωριού. "Ωραία 'Λμφιι9ε΄ατρο 'A γ. Λαυρεντίου 80 Συμβολή στή μελέτη τής πολεοδομίας των χωρίων τού Πηλίου εύρεία καί καλώς λιθοστρωµένη, σκια- ζοµένη ύπό µεγάλων πλατάνων, ύ1ό τήν σκιάν τών όποίων ε6κτιστοι κρήναι προ- χέουσι διαυγές ύδωρ. 'Η πλατεία αύτη είναι ή αγορα τού χωρίου, Ever: ανα 1161- 00v Κυριακήν καί έορτήν συνέρχονται οί κάτοικοι συναλλαττόµενοι πρός ελλή- λους καί συζητούντες τα κοινά τού χω- ρίου συµφέροντα.» ' Βασική αρτηρία τού χωριού είναι τό ανηψρικό raw-15011.11 πού ξεκινάει από τό ΄Κατώτερο σηµείο τού χωριού καί αφού περάσει από τή πλατεία, φτάνει ώς τό ψηλότερο 0111.15'1'0 του. Τό καλντερί- µιαύτό φειδοσέρνεται ανάλογα µέ τίς ύ- ψομετρικές διαφορές ώστε ή κλίση να μήν είναι πολύ µεγάλη καί ή ανάβαση εύκο- λη στούς ανθρώπους καί στα ύποζύγια. 'Λπό τήν αρτηρία αύτή ξεκινούν πλαγινα καλντερίμια-προσπελάσεις πρός όλα τα σηµεία τού χωριού. Χαρακτηριστικό είναι τό γεγονός ότι τα πιό φροντισµένα καλν- τερΙµια τού χωριού έχουν ανταπόκριση µέ τα µονοπάτια ή τα καλντερίµια πού όδηγούν στίς κύριες αγροτικές περιοχές. όπου βρίσκονται τα χτήµατα καί τα κα- λύβια τών χωρικών. Δίπλα τους, όπου αύτό είναι δυνατό, ύπάοχουν βρύσες. 'Η ακτινωτή διάταξη τών κυριότερων δρόµων τού χωριού γύρω από τό κέντρο του, έξυπηρετεί τή λειτουργία τού χω- ριού. 'Η εκκλησία καί τό έµπορικό κέντρο του είναι προσιτά από όλες τίς συνοι- κίες. Οί χωριάτες γυρ΄ζοντας από τα χτήµαια τό βράδυ περνούν από τήν πλα- τεία γα ν' ανταλλάξουν είτε τα κοινω- νικα νέα τού χωριού είτε τίς επαγγελ- µατικές πληροφορίες (πορεία τής καλ- λιέργειας. εµφανιση ασθενειών τών φυ- τών σέ διάφορα σημεία κ. τ. λ.). "Ας µήν ξεχνούµε καί τό ρόλο τής βρύσης τού χωριού στή ζωή τών γυναικών. 'H 61100- ξη δεύτερης ή καί τρίτης πλατείας στόν από τύπο τού πηλιορείτικου χωριού δέν αλλάζει τό βασικό χαρακτήρα του για- τί µόνο ή κεντρική πλατεία συγκεντρώνει τα στοιχεία πού αναφέραμε. Οί άλλες έχουν λειτουργία έποχ;αιή ή περιστα- σιακή. 'Ο τύπος αύτός τού χωριού αναπτύσ- σεται πάντα όμόκεντρα απωθώντας 11061; τα έξω τα στοιχεία πού, ένώ έπρεπε να είναι έξω καί δίπλα από 16 χωριό,'µ…έ τήν ανάπτυξή του αγκαλιάζονται από αύτό. (Παραδείγματα οί µεταφορές τών νεκροταφείων τής Μακρινίτσας καί τού Λαύκου, τών Βυρσοδεψείων τής Μακρινί- τσας καί αλλων). M610 φυσικά ή αλλά 611116510 έπηρρεάζουν τήν όμόκεντρη αύ- τή αναπτυξη (ή ύπαρξη βαθειού ρέµμα- 1. Νικ. Γεω;γιάδου: Θεσσαλία. "Εν Βό- λφ 1894 σελ. 108. τος ή χαράδρας, μεγάλες έκκλησιαστικές Ιδιοκτησίες κ. τ. λ.. 'Απλού τύπου χωρια τού Πηλίου είναι ή Μακρινίτσα, ή.Πορταριά. ή Δρακια, 6 'Αγιος Λαυρέντιος, ή Βυζίτσα, οί Πινα- κάτες, οί Μηλιές, 6 'Αγιος Γεώργιος, ό Λαύκος, τό Προµύρι, τό Τρίκερι. ή 'Λργα- λαστή, τό Κασαµπάσι, ή Ηιάου, τό Μού- ρεσι, ή ΜακρυρράΧη. τό 'Λνήλιο, τό Που- pl, 16 Κατηχώρι καί αλλά µικρότετρα. 'Ο ο ύ ν 0 ε τ o ς τύπος τού πηλιορεί- τικου χωριού αποτελείται από τέσσερα έφαπτόµενα κύτταρα, µέ Ιδιαίτερο τό κα- θένα τους πυρήνα Κοινωνικής ζωής: Δέν πρόκειται για τέσσερα διαφορετικά χω- ρια, τό ένα δίπλα στό άλλο, αλλά για ένα ενιαίο σύνολο, πού ξεκινάει από ένα στο»… κύτταρο κι' αντί να αναπτυχθεί 06 όµόκεντρους κύκλους, ακολουθεί τόν κυτταρικό τρόπο πολλαπλασιασμού, τό διαµερισµό. Κλασικό παραδειγµα ή Ζα- γορά όπου από τό αρχικό κύτταρο τής Παναγίας Ζαγο:ας (Σωτήρος) δηµιουρ- γούνται καί µορφωνονται οί συνοικίες τού "Αγίου Γεωργίου, τής 'Αγίας Κυρια- κής καί τής Περαχώρας. κάθε µια από τίς συνοικίες αύ'ιές έχει Ιδιαίτερη ένο- ριακή εκκλησία. σχολείο καί καταστή- µττα. Πάντως ένα είναι τό κέντρο τού χωριού, όχι παντοτε τό αρχικό, όπως στή Ζαγορά όπου τό κέντρο µετατοπί- στηκε στόν "Αγιο Γεώργιο γιατί ή µε- γάλη εκκλησία τής Παναγίας κάηκε καί ό αύτοκινητόδρομος Βόλου - Ζαγοράς σταµατάει στόν "Αγιο Γεώργιο. οι συ- νοικίες αύτές συνδέονται µεταξύ τους µέ δρόµο πού αποτελεί καί τήν κύρια αρτη- ρία τού χωριού. Παρα τό χωρισµό τους σέ συνοικίες τα χωριά αύτα αποτελούν ένα σύνολο καί 16 ανώτερα Ιδρύµατα εί- ναι κοινά. (Παλιότερα τό 'Ελληνοµου- σείον καί σήµερα τό Πολυµέρειο γυµνά- σιο Ζαγοράς. ή 'Εµπορική Σχολή Τσαγ- καράδας κ. τ. λ). Σύνθετου τύπου χωριά είναι ή Ζαγο- ρά, μέ τίς συνοικίες πού αναφέραµε, ή Τσαγκαρά5α (συνοικίες Ταξιάρχη, "Αγία Παρασκευή, 'Αγίου Στέφανου, Άγ. Ku- ριακής) 'Ανω Βόλος ("Αγιος "Ονούφριος, "Αλλη 115016 'Ανακασιά, 'Λπανω Μαχα- λάς). 16 χωρισµό αύτό τόν είχαν 1100- σέξει καί οί παλιοί λόγιοι. Για τή Ζα- γορά οί Δημητριείς στα 179] γράφουν: τδιηρηµένη... είς 4 μαχαλάδες είς τήν Πέ- ρα χώρα, 'Λγία Κυριακή, "Λη Γιώργη καί 'Αγία Σωτήρα». Οί ίδιοι για τήν Τσαν- καράδα: (είναι διηρηµένη είς 4 µαχα- λάδες µέ 4 εκκλησίες». 'Ο Ηικόλαος Μά- γνης για τα ίδια χωρια γράφει: «καί διαιρείται (ή Τσαγκαραδαί είς τέσσαρας συνοικίας, (µαχαλάδε() (I): έκαστη έχει Ιδίαν 6100111011“- .‘ «Διαιρείται (ή Ζαγορά] 1. Νικ. Μαγνητος: op. cit. σελ. 82. Συµβολή στή μελέτη τής πολεοδοµίας των χωρίων τού Πηλίου 81 ιίς τέσσαρας συνοικίας, έκαστη τών όποίων έχει ίδίαν έκκλησίανι' 'Ο ΄|ωάν- νης Ρηµατισ[δης για τόν 'Ανω Βόλο:'Η κωµόπολις αύτη είναι διηρηµένη είς τέσ- 110015 συνοικίας τού "Αγίου 'Ονουφρίου, τού "Αγίου 'ίωάννου ('Ανακασιά), τήν &- νω συνοικίαν καί τήν 'Αλλην Μεριάν. έχουσα έκαστη ίδίαν έκκλησίαν, ίδιον αλληλοδιδακτικόν σχολείον καί έν κοινόν ίλληνικόν 11016 τήν &… συνοικίαν». * "Αλλα χωρια 116 16 ίδιο όνοµα καί 116 τό διαχωρισµό "Ανω-Κάτω ('Ανω Λε- χώνια, Κάτω Λεχώνια, "Ανω Γατζέα- Κάτω Γατζέα) αποτελούν ίδιαίτερο τί καθένα χωριό 116 ξεχωριστή λειτουργία καί φυσιογνωµία. 'O τρίτος τύπος, 6 τύπος τού 6111- νει…ου, έξυπηρετεί τίς Θαλάσσιε; συγ κοινωνιακές ανάγκες ένός µεγάλου χω- ριού (τό Χορευτό είναι έπινε ο τή; Z6- γοράς, ή "Αγία Κυριακή τών Τρικέρων κ. ο. κ.). 'Εδώ τό χωριό διαµορφώνεται 11616 µήκος τής παραλίας, µε 1111106 βά- 005. 'Ολα 16 κτίρια έχουν στραµµένη τήν κύρια όψη τους 11065 τή θάλασσα. Οί δύο ή τρείς δρόµοι τού βάθους είναι παράλληλοι 11065 τήν παραλιακή όδό, 1161 συνδέονται 116 αρκετούς κάθετους. Συνήθως τα 6111v510 βρίσκονται στόν πιό κατάλληλο για λιμενισμό όρμίσκο τής περιοχής. Τέτοια χωριά είναι ή 'Α- γριά, ή 'Αφησσος, τό Χορτο, ή Μηλίνα, η "Αγία Κυριακή, τό Χορευτό κι' άλλα 11111061606. 'Ολα τα χωριά, καί τών τριών τύπων |κµεταλλεύονται τη φυσική διαµόρφωση τού έδαφους για να έχουν καλό ήλιασμό καί 66010116. 'Ολα είναι στραµµένα πρός τήν ανατολή ή τή µεσηµβρία. Μόνη 6561- 06011 τό χωριό "Ανήλιο. πού βλέπει πρός τή δύση. Είιαι χαρακτηριστικό τό όνομα τού χωριού αύτού ('Ανήλιο) πού, 116 τήν αντιδιαστολή πού κρύβει, δείχνει τή συ- νιιδητή φροντίδα για τό σωστό ήλιασµό τών πηλιορείτικων χωριών. Πέρα 611’ όλα αύτά, ή φροντίδα για τήν αξιοποίηση, από σπίτια καί πλατείες, 1315 θαυμαστής θέας πού παρέχει ή γύρω φύση, ή έναρµόν:ση τού σχήµατος καί τού χρώµατος τών εκκλησιών καί τών γιφυριών στό γενικό τόνο, ή δηµιουργία ιών καλντεριµιών, οί απροσδόκητες προο- 11111165 πού δημιουργούνται 06 κάθε γύ- µισµα τών δρόµων, ή άφθονη βλάστηση φυσική καί τεχνική-οί καλοχιισµένες βρύσες, τα χτιστα ρυάκια πού κελαϊδούν ιιιήν ακρη τών καλντεοιµιών, όλα, σοφά …ήν απλότητά τους, δίνουν στα πηλιο- ,ιιίτικα χωρα αύτή τή μαγευτική αρµο- νία πού σηµειώσσµε στήν αρχή. "Αµφιθέατρο -'Αγ. Λαυρεντίου (όψη τής πλατείας από ") θέση τών θεατών) ΜΕΡΙΚΕΣ XAPAKTHPIITI (EX ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Σ M' όλο που 16 πηλιορείτικα χωρια έχουν, 06 κάθε τύπο, τήν ίδια σύνθεση, τήν ίδια αρχιτεκτονική τών σπιτιών καί τών εκκλησιών, οµοιόµορφη βλάστηση 1' ανατολ κα κι' οµοιόµορφη τα δυτικά, κάθε χωριό έχει τήν Ιδιαίτερη φυσιογνω- µία του. Κανένα δεν είναι ανιίγραφο ένός αλλου. Έδώ ακριβώς είναι πού 6011110- τουργεϊ ή έπινοητικότητα τών κατοίκων τους. K666 περίπτωση ζητάει καί µιαν ίδιαίτερη λύση. Καί είναι τόσες οί περι- πτώσεις πού δηµιουργούν άπειρες λύσεις. H6 προσπαθούσε κανένας να 115 6111011- 116v51 όλες είναι σα να έπιχειρεί να 116- νει µια λεπτοµερειακή περιγραφή όλων τών πηλιορείτικων χωριών. 66 11501001- 0100116 μόνο 06 μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις, πού είναι 60116165 y16 να 11615 δώσουν µια κάποια είκόνα αύτής τής ικανότητας να δίνονται λύσεις προσαρ- µοσμένες τόσο 0115 51511165 656111vo- γικές συνθήκες, όσο καί στήν προγραµ- µατισµένη λειτουργία κάθε χώρου Στο χωριό "Αγιος Λαυρέντιος, πίσω από τό 1606 τής έκκλησίας τού 'Αγίου 1. Νικ. Μάγνητος: op. cit. σελ. 85. 2. Σ. Ρηματιοίδου: Συνοπτική περιγραφή τή; Θεσσαλίας καί τινων παρά τοΣς ώσα- λοϊς.έύίμων. Σμύρνη 13-1874 σελ.;23-24. ι λέτ τ πολ 8080 ΄α των (|) ι'ων τ()ί) | [ηλίου Σ βολή στή με ll ης µι ς χ p > , Οι! Η ντεριμιού τής Μακρινιτσσς ί . . ' - λ " Η υποδοχη του κι: Τσ…ρ…τσή) ('Εργ. Φ. ' έννια " έ ένα λαμπρό αµφιθέατρο µ . “N (τ,ΞΞόεσιδε"ις αναβαθμίδες. Επειδή προρρί & ζεται για παρακολοι'ΞθηΞΞ ξεΧι;88ρΖα&ς" α αθ [δες αύτ ς ν . . ' (όξιαΐό.βδίνόυν όµως τή δυνατότητα σ 6 ' έ πηλιο- να λέπουν. Στρωµµένες µ ' )ραε,ί,τΞκη Ξλάκα καί χτισµένες µέ ντότττΏ πέτρα προσαρµόζονται΄περίφημα α Ο. -περίγυρό τους. Κάτω απλώνεται ευρ χωρη ή πλακόστρωτη πλατεία, καί ό ανα: ΄΄ . ( τολικός τοίχος τής εκκλησίας δημιουργει ,; ένα ίδεώδες φόντο που δέν αφίνει τιά µά- υν. ί τ ν προσοχή να ξεµακρα νο . Μ?άΚΞικρήήόκτάγωνη χτιστή έξέδρα, κέαγ- ξ ; κελόφραχτη, ύψώνεται Σαν? έξι; ?ραΐοί εία γι ν … πεδο της πλαζ, άς…» τό πλήθοΘς πουέ'γεες- - .ό ώ ο.Σκάλες'σοφα ρυ µισμ ν , "» :… Ξίξξιέξ έξέξρες σέ διαφορέα ξΞ?ΞΞξριξέ(ς : λ ύονται τίς φυσικ ς - +΄ι΄ζιεατΞόρές καί µοιράζουν τ'ό πληθος σέ . ποικίλους οµίλους. ΔιευκολυξουνρτΞςνγκ& ΄ δηµιουργουν πει χ…; κλοφορία καί … έ , Οί όγκοι, ' 'σεως των ιδρωµ νων . όι'ι-εξο?είΞς, τα ποικιλόσχηµα έπίπείδα, οξ κλίσεις έχουν συντεΘει µε σοφ α κα αίσθημα. [ υ Τό αµφιθέατρο τού "Αγίου Λαυρεντδο . είναι ένας χώρος μοναδικός για τήέ η. . µιουργία τουριστικών εκδηλώσεων ξ τε. … πικό χρώμα. Θα πρέπει έδω νά ιατ . πώσουμε τήν εύχή να δρΘει µεγαλη προ. σοχή στό ξαναχτίσιµο της παληας έκκ η. σίας πού καταστράφηκε από τους σεεϊ σµούς. Είναι απαραίτητο να πρ.οσε,χτ ή διατήρηση τού αρχιτεκτονικού τυπου τής πηλιορείτικης βασιλικης, ή χρησιµΞ. ποίηση ντόπιων ύλικων (τουλάχισδτον ή σων είναι φανερά) καί ά σεβασµ.ς Ιστ ι διαρρύθµιση τού χώρου. Ολα έκει ενζ- τόσο σοφά στήν απλότητά τους, που »… μ…Μΐ΄ … ζ. & ύ νέου ύπάρχει µια δέ;- ' ίνεται, στό πανηγύρι, ξίδι 2>>.ίετιΦτυουόγία. Τό πανηγύρι του Αγίας), 'βποστόλου τού Ηέου γίνετΕαζ:ιάθΐπξρτά ' 16 Αύγούστςυ και … . . Χτ(ι)όστττόςλυάνθρωπα της περιοχης. "Επιχ. ται σ' αύτό όχι µόνο κάτοικοι 11331 τό τ νϊ>ν χωριών. µα κι, από τό,Βάπζ, τή έσωττρικό τής Θεσσαλ|ςς1. 7? …αν ένα Μακεδονία ΐκόµα. ξύξιταποΞ γιορτάζον- ικ πα… , . μικρΞ;όοπούς ντόπιους αγωγιάτες. Αρ » : 'Αποστόλου το ταν " . . € Η σήμε- ο ωνία σε ένοχλεί πολύ. έκταση που χ ποιαδηποτε παρ φ . γότΞρα πηρε την , ανάγκη ανατολικό Πη. ρα,δκαί τοξΐΘΞΐΐΐΉίΞΐή πλατεία Στό χωριό Πουρί. στό να ιαρρυ ι ντ ικ πλατεία είναι χωρκσµένη ξιέο,ττόί;εή:ικι?κλικά, σχεδόν όµόκεντρα επίπεδα, γιατί τό έδαφος είναι ανηφοι- ρικό. Σε άλλα χωριά, σέ παρόµοια πες . πτωση, έφαρµόζεται ή λυση της πο ι τής έκκλησίας. 'Ο χώρος έχει διασκευα- --΄ ' : 'Ιστορία τού . Σωκ στους Βαμβακου, - . . χωριών "Αγριο; Λαυρέντιος. από , &?! σ."ρχίεξι2ο7 τάτων χρόνων μέχρι σήµερον. mu τείας- έξώστη. πού τή συγκρατεί ψηλός, σελ. 52. Συμβολή στή μελέτη της πολεοδομίας τών χωρίων τού Πηλίου αναληµµατικός τοίχος. 'Οχι πως οί λύ- σεις εκείνες είναι κατώτερες. Τίς ση- µειώνουµε απλώς για να αίτιολογήσουμε τήν αρχική µας διαπίστωση πώς κάθε χωριό έχει τήν ίδιαίτερη φυσιογνωµία του καί δέν εφαρµόζει όµοιόμορφες λύ- m ις. Τα τρία τούτα διαφορετικά έπί- 1ιεδα, µέ αρκετή ύψοµετρική διαφορά. δίνουν μ αν ανοδική κίνηση πού ακολου- θεί τή φορα τού τοπίου. ‘H πιό ένδιαφέρουσα είδική περίπτωση βρίσκεται στή Μακρινίτσα. ανάμεσα στίς έκκλησίες τού 'Αγίου 'ΑΘανασίου καί τού Αγίου Γεωργίου. 'Η έκκλησία τού "Αγίου "Αθανασίου, άγνωστο πότε πρωτοχτι- σµένη, έπισκευάζεται για τρίτη φορα στα I792. Είναι τρίκλιτη ξυλοσκέπαστη βασι- λική. Δίπλα στή νότια πόρτα της είναι εντοιχισµένη ανάγλυφη επιτύµβια έπι- γρτφή τού µοναχού Νείλου Μαλιασινού, της γνωστής βυζαντινής οίκογένειας πού Εχτισε καί τό µοναστήρι τής Παναγίας. 'Αξίζει να σας µεταφέρω µερικούς από τούς τόσο συγκινητικούς στίχους τού |πιτύµβιου: Τόν ναόν δειμάμενον, τόν σελασφσ'ρον ούρανομήκη καί τερπνότατον όλον Ποικιλόχροα κατεστηµένον &… 'Αλλ' α΄) Θεανώ δρα έδρα ξένα '0 τύμβος ούτος, οί΄μοι, φεύ, καί λέγειν καί λίθος ούτος δ΄; πικρό; πώµα nil/15L Ισωι7εν Μόδα τόν περίκλυτον άνδρα, Λίγο χαµηλότερα είναι ή έκκλησία΄ τού 'Αγίου Γεωργίου. τρικλιτη κι' αύτή βασιλική. χτισµένη γύρω στα 1766. Τό Θέµα, συνεπώς, είναι ή σύνδεση δύο θρησκευτικών χώρων πού βρίσκον- ται σέ µικρή σχετικα απόσταση αλλα δια- φέρουν ύψομετρικά. Πρέπει να σηµειωθεί ακόµα ότι ή απόσταση τών δύο έκκλη- …… συµπίπτει µέ τήν κύρια ανηφορική αρτηρία τού χωριού, πού ξεκινάει από ιήν Κουκουράβα καί ανεβαίνει στήν πλα- ιιία, για να συνεχισθεί φειδωτά ως τήν |πανω συνοικία- Καί οί δύο έκκλησίες περιβάλλονται από πλακόστρωτες πλα- ”qu. Δηµιουργήθηκε, λοιπόν, ένα άνηφο- … ,ιικό καλντερίµι, πολύ καλοκαμωµένο, W" … άνετες αναβαθµίδες, «δρασκελιές». ί. Δεξιά καί αριστερά του περιβάλλεται από δυό τοίχους απόξερολιΘια πού στέ- ψιινΤαί από προπαντιώτικη πλάκα. Οί …ίχοι ακολουθούν τήν κλίση τού καλντε- ,ιιιιιοί). µέ άραιές κλιμακώσεις. Κατα δια- ι-ιή|ιστα, στα χείλια τών κλιµακώσεων ιι'ιιών, τοποθετήθηκαν µεγάλες πήλινες . Ado-mac µέ αθάνατους. "Εκείνον πού Ανηφορίζιι τόν ύποδέχεται, ακριβώς στήν "πόθο τού διαδρόµου, µια βρυσούλα µέ τ…,…υιρό νερό. Δίπλα στούς τοίχους, 'Ο Φίλιππος Τσικρικτσής κι από τίς δυό πλευρές ύψώνονται ψηλό- κορμα κυπαρίσια. πού δίνουν καί τόν α- νάλογο θρησκευτικό τόνο αφού έιώνουν δυό εκκλησίες. Στίς δυό καταλήξεις τού καλντεριµιού ύπάρχουν µερικά σκαλο- πάτια πού τό ανακουφίζουν από όπερ- βολική κλίση. Στήν επάνω είσοδο, πανω σέ χτιστές κολώνες καµαρώνουν οί γνω- στές πήλινες προτομές τού Ρήγα καίτού Διάκου, πού διακοσµούσαν άλλοτε πάμ- πολλες αύλόπορτες. Αύτές οί τόσο κοινές προτοµές, τοποθετηµένες στό περιβάλλον εκείνο παίρνουν µιαν εντελώς άλλη αξία. Τό κοινόχρηστο αποχωρητήριο, δίπλα ακριβώς από τήν πλατεία τού 'Αγίου 'Α- θανασ'ου είναι χωνευτο στόν αναληµα- από τοίχο πού στηρίζει τήν πλατεία. ΄Ετσι. ένώ είναι τόσο προσιτό, συγχρό- νως είναι καί αθέατο Είναι μια χαρα ν' ανεβαίνεις τό σκιε- ρό αύτό διάδροµο. τα αρχικά σκαλοπά τια, πού φαρδαίνουν στό άνοιγµα, σε ύποδέχονται σάν ανοιχτή αγκαλια. ένώ σέ καλωσορίζει τό σιγαλό τραγούδι τής βρυσούλας,πού σέ φιλεύει δροσερό νερό. Καθώς διασχίζεις τό καλντερίµι, οί κο- λώνες τών κυπαρισόκορµων σέ συντρο- φεύουν στήν πορεία σου. Αύτή ή ρυθμι- κή έπανάληψη τού ίδιου στοιχείου δη- µιουργεί µια κίνηση πού παρασύρει τόν διαβάτη. "Επάνω σέ ξεπροβοδούν, οίκεϊοι 83 84 .… σοβαροί καί αξιοπρεπείς. οί δυό ή- ρωες. Στήν κάθοδο οί ρόλοι αλλάζουν µα στό διαβάτη αποµένει ή ίδια 50x61- ριστη αίσθηση οίκειότητας. Κάποτε σέ αγαπητό φίλο έξοµολογήθηκα πως αί- σθανόµουνα δικό µου τό κοµµάτι τούτο τής Μακρινίτσας. Μού απάντησε πως τήν ίδια αίσθηση είχε καί κείνος αν καί πρώ- τη φορά τό έπισκέπτονταν. Δέν άμφι- βάλλωγ πώς όσοι τό επισκέφθηκαν τό ίδιο θα αίσθάνονται. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΤΣ|ΚΡ|ΚΤΣΗΣ 'Η τελευταία περίπτωσή µας έφερε στό έργο τού Φίλιππου Τσικρικτσή, τού αύτοδίδακτου πολεοδόµου τής Μακρι- νίτσας. Δική του σχεδίαση καί πραγµα- τοποίηση είναι ή λύση πού σχολιάσαµε παραπάνω. Έδώ πρέπει να µιηµονεύσω πώς τήν πρώτη ένδειξη για τήν ύπαρξη τού αύτοσχέδιου αλλά καταπληκτικού αύτού πολεοδόµου µού τήν έδωσε ό συµ- πολίτης δικηγόρος και µουσικός, αγά… πητός φίλος Μένιος Μουρτζόπουλος. 'Η συστηµατική έρευνα έφερε στό φώς καί άλλα στοιχεία τής ζωής καί τού έργου τού Φίλιππου Τσικρικτσή. ‘H αποκάλυψη αύτή είναι πολύτιµη όχι µόνο γιατί δια- σώζει μια µορφή πού δεν τής έπρεπεν ή λήθη αλλά καί γιατί έχουµε µιαν ασφα- λή ένδειξη πώς οί διάφορες λύσεις πού συναντούµε στα πηλιορείτικα χωρια δέν είναι αποτελέσµατα καλής τύχης, καί τής δικής µας καλοπροαίρετης διάθεσης να θαυµάζουµε, αλλά σωστα προγραµ- µατισµένες έφαρµογές. "Εχουμε χειρό- γραφα τού Τσικρικτσή όπου ύποδεικ* ύον- ται, μέ πολλές λεπτομέρειες, λύσεις δια- φόρων πολεοδοµικών προβληµάτων τής Μακρινίτσας. Τή χρήση τών χειρογράφων αύτών όφείλω στήν καλωσύιη τ;ύ ανε- ψιού του κ. 'Ιωάννη Λεµική. "Ας σταθούµε τώρα γ c‘x λίγο στα κα- θέκαστα τής ζωής τού Φίλιππου Τσι- κρικτσή. 'Η είκόνα του, πού διασώθηκε, µας τόν παρουσιάζει σε γεροντική ήλι- κία. "Ενα φαρδύ μέτωπο καταλήγει σέ πυκνά φρύδια πού σκιάζουν δυό φωτεινά µάτια γεµάτα καλωσύνη κι' ένεργητικό- τητα. Τό παχύ άσπρο μουστάκι του ένώ- νεται µε τή ,αφράτη διχαλωτή γενιάδα του. 'Η έκφραση τού προσώπου αποπνέει µια ήρεμη αποφασιστικότητα καί φανε- ρώνει άνθρωπο πού ξέρει να οραµατί- ζεται. 'Ο ίδιος, άλλωστε, σε ένα του χει- ρόγραφο σηµειώνει µέ µια πικρή είρωνία «όνειρα τής νύχτας». Μόνο πού όΤσι- κρικτσής είχε τήν ίκανότητα τα όνειρα τής νύχτας να τα κάνει έργα τής ήµέρας Γεννήθηκε στή Μακρινίτσα γύρω στα 1825. 'Ακριβή χρονολογία τής γέννησής του δεν έχουμε γιατί τα χαρτιά τού λη- ξιαρχείου τής Μακρινίτσας αρχίζουν από τα 1645. Γράµµατα δέν έµαθε στήν παι-… δική καί νεανική του ήλικία. Στήν αρχή Συµβολή στή μελέτη τής πολεοδοµίας των χωρίων τού Πηλίου δούλεψε χτίστης στό χωριό του. 'Η Θη- τεία του αύτή τόν πλούτισε µέ πολύτιµη κατασκευαστική πείρα πού τήν αξιο- ποίησε αργότερα. "Οταν πια αποφασίσει να ασχοληθεί μέ τα πολεοδοµικά προ- βλήµατα τής Μακρινίτσας θα έχει ένα σταθερό τεχνικό βάθρο στούς όραµατι- σµούς του. "Υστερα άνοιξε δικό του βυρ- σοδεψείο στή Μακρινίτσα. TH1cxv ή έπο- χή πού ή κατεργασία τού δέρµατος ήταν ένας από τούς σπουδαιότερους πόρους τού χωριού αύτού. 'Ο αδελφός του Χρή- στος είχε βυρσοδεψείο στήν Οδησσό. Παντρεύτηκε καί έκανε δύο παιδιά, τόν Δηµήτριο καί τήν Αίκατερίνη. Ταξίδεψε πολύ: στή Ρωσία, στήν Κωνσταντινού- πολη, στό "Αγιον ”Opoq καί αλλού. ch- ρακτηριστικό είναι πως, ένώ είναι τόσο ταξειδεµµένος, δέ µεταφέρει στό χωριό του έτοιύες λύσεις, όπως κάνουν τόσοι έπιστήµονες,αλλα όλες του οί ύποδείξεις καί οί κατασκευές είναι απόλυτα προσ- αρµοσµένες στό χώρο του. 'Ογδόντα χρονών, σέ ήλικία πού άλλοι έχουν έγκαταλείψει τα πάντα, ό Τσι- κρικτσής αίσΘάνεται τήν ανάγκη να µάθει γράµματα. Πόσα χρωστάει ή νεοελλη- νική ζωή σ' αύτούς τούς γραµµατισµέ- νους τών γερατειών. "Ας θυµηθούµε τό στρατηγό Μακρυγιάννη. 'Αγαπαει τό χω- ριό του καί θέλει να τό καλυτερέψει. Πρέπει να καταστρώσει ύποµνήιιατα πού να τα στείλει στούς κοινοτικούς άρχον- τες τού χωριού. Me τα κολυβογράµµατά του συνθέτει τα ύποµνήµατά του. Βέ- βαια στήν ανορθογραφία του ουναγωνίζε- ται μερικούς ύποψηφίους τού Πανεπιστη- µίου καί οί τόνοι του δέν ανταποκρίνονται πάντα στήν τονισμένη συλλαβή. ΤΟύ τό παρατήρησαν. Πικαρισµένος ό Θαλερός γέρος παίρνει καί γράφει ένα ύπόµνηµα όπου δέν βάζει ούτε έναν τόνο. 'Αφού τελειώσει καί ύπογράψει προσθέτει από κάτω τρείς τέσσεςες αράδες µέ όξείες καί περισπωμένες καί σημειώνει: Τίς όξείες καί περιοπωµένες βάλτε τις έσείς όπου ταιριάζει. 'Επειδή βλέπει πώς µέ ύποµνήµατα δέν πετυχαίνει τίποτα, αποφασίζει, σέ ήλικία 90 χρονών να αναµιχθεί στή διοί- κηση τής Κοινότητας. Στίς 24 Μαρτίου 1914 έκλέγετσι κοινοτικός σύµβουλος καί µένει δύο τετραετίες, ώς τίς 6 Μαρτίου 1922. "Εκτός από τό έργο του πού είδαµε. κατασκευάζει τό µονοπάτι µέ τοιχοποιία από τήν Κουκουράβα ώς τόν "Αγιο ’O- νούφριο, τό καλντερίµι από τόν "Αγιο Νικόλαο ώς τή θέση Φείδι στό Σαρακηνό. τή γέφυρα στή θέση τού Βυρσοδεψείου Κάτια καί άλλα έργα. Πέθανε σέ ήλικία 105 χρονών, στίς 27 Φεβρουαρίου 1930 από γεροντικό μαρασµό. ‘O Φίλιππος Τσικρικτσής είχε πάντα το χαµόγελο στα χείλια και µια διάθεση χιουμουριστική. "Απειρα είναι τα ανέκ- Συμβολή στή μελέτη τής πολεοδοµίας των χωρίων τού Πηλίου hora πού τού αποδίδονται. Κατέχουµε ένα γράμµα πρός τό γιό του από τίς 25 Μαρτίου 1905. Πρόκειταιγια ένα γράμµα πού ασχολείται μέ οίκογενειακα καί οί- ιονομικα θέµατα. Κι' όµως, πρίν αρχίσει στή θέση τής ήµεραµηνίας σηµειώνει: «Τό έτος καί ήµεροµηνία σας ταγρά- φιλι ό υίός σας Φίλιππος» Πρα….µατικα πιο τέλος τού γράµματος προσθέτει λί- γα λόγια ό έγγονός του καί βάζει καί … χρονολογία. "Ολα τα προβλήµατα τού χωριού τόν ι'νδιαφέρουν καί σημειώνει τόν τρόπο μέ ων όποίο πρέπει να λυθούν. "Από τα χειρόγραφα, πού µια καλή τύχη µας δια- ι|ιι΄)λαξε, ανθολογώ μερικές παράγραφες πού χαρακτηρίζουν τό θετικό τρόπο µέ τόν όποίο έβλεπε τα πράγµατα 6 Τσι- κρικτσής καί πρότεινε τα µέτρα πού χρειάζονταν. "Δια να κερδίσω… τή γέφυρα «μέ- γα ρεύµα» θα κόψωμε τα νερά είς δύο ρι-ι΄;ματα από το βουιό. Τό ένα µέρος είς της Πορταριάς το ρεύµα, το άλλο είς τής Καονάς τό ρεύµα καί ασφαλίζεται ή ,. ιρυρα». «τα δέντρα πού θα φυτευθούν από Μπράνη βρύση έως τα πλάτανάκια θ' ά- νοιγούν οί γούρνες από ένα µέτρον ή µία καί θα φυτεύονται από δυο δέντρα uh; κάθε μία». «Είς τόν "Αγιον Νικόλαον εύρίσκε- 1… μία κακία κι' έχει πολλούς κλώνους για φύτεµα». «Είς τήν 'Ανωμαλ.ια να φυτεύσωμε αµπέλια». -«'Η πόρτα τής Σχολής να τήν γυρί- uouv ανατολικά». «τα µάρμαρα τής 'Αγίας Τριάδος να σηκωθούν να χρησιµεύσουν δια τήν ,…)ρνα είς τήν αγοράκι. Δύο µήνες πρίν πεθάνει, ό Φίλιππος |…κρικτσής. τήν πρωτοχρονιά τού 1930 ιίνδιιτφέρεται για τήν έκκλησία τού κοι- |ιι|τηριού τής Μακρινίτσας. 'Ολόκληρη ||ιλί=τη κάνει" τεχνική καί οίκονομική. ίίάζει πρώτα τή χρονολογία: 1930 "|α- νι…άρι πρώτη: '|δού σηµειώνω λίγα σχέ- nux διά τήν έκκλησίαν. I) Πρώτον θα έπιβλέψουν οί έπίτροποι τιμ… Κοιμήσεως να γίνει. είς τό κοιμη- ιι΄|µιον. ?) 'Η των [03. έκκληοία να έχει χώρον άνω 3) "Αµφια καί λοιπά από τήν έκκλη- σίαν τής Κοιµήσεως. 4) Είς τήν βρύση να έλθει τό νερό. 5) Μία καµπάνα iUO όκάδων. 6) Θα γίνουν καί το έγκαίν:σ. 7) 'Η έκκλησία θα γίνει να Βάπτονται οί πλησιέστεροι άνω τής αγοράς καί πη- γαδάκι κατά καθώς βούλεται ό καθείς. 8) Οί συνδροµητσί προπληρωτέοι % πληρώνουν. 9) Ζήσης Λιβανός...» 'Ακολουθούν πολ- λά όνόματα γνωστών Μακρινιτσιωτών. "Υστερα θυμάται πώς ξέχασε το όνοµα- τίσει τήν έκκλησία. Συμπληρώνει στήν κάτω άκρη τής σελίδας. «'Η ε'κκλησ[α είς µνήµην τών 'Αρχαγ- γέλων θα έορτάζετσ.ι». "Av για τό Φίλιππο Τσικρικτσή βρέ- θηκαν στοιχεία, δέ σηµαίνει πώς είναι 6 µόνος πού ασχολήθηκε µέ παρόμοια θέ- ματα στό Πήλιο. Είµαι απόλυτα σίγουρος πώς καί σέ πολλά άλλα χωριά θα ύπήρ- flow ανάλογοι όραματιστές-έκτελεστές. Δέν κρατήθηκε τό όνοµά τους, είναι 6- µως τα δημιουργήµατα πού µαρτυρούν τήν ύπαρξη δηµιουργού. ΕΠΙΛΟΓΟΣ "Ενα τόσο πλατύ θέµα, σαν το θέµα τής σύνθεσης τών πηλιορείτικων χωριών δέ µπορεί να όλοκληρωθεί, βέβαια, µέσα στα στενά όρια ένός άρθρου. Φιλοδοξία µας σήµερα είναι, απλώς, να ξεχωρίσου- µε τό Θέμα σαν αντικείμενο µελέτης καί να πούµε τίς πρώτες… µας απόψεις. Τό ούσιαστικό είναι πώς τό αντικείµενο ύπάρχει. Στόν καλό αύτό τόπο πού ζούµε, δυό βήματα έξω από τής πόλης τήν άχρωμη µονοτονία. μας περιµένει ένας κόσμος γεµάτος όµορφια καί ποίηση. "Ενας κό- σµος πού, ξέχωρα από τή χαρα πού προσφέρει στήν καρδιά µας, ξυπιάει καί στό µυαλό λογής έρωτήματα καί µας ξα- νοίγει σέ απέραντα πελάγη λογισµών. Κι' αν ακόµα οί απαντήσεις μας στα έρωτήµατα δέν είναι παντα ίκανοποιη- τικές, µας µένει το µεγάλο κέρδος πώς τούτα τα τόσο κοντινά καί τόσο οίκεία µας πράγµατα µας προσφέρουν αφορµές γόνιµου πνευµατικού µόχθου. Καί είναι γόνιµος καί µόνο πού ύπάρχει. Εύλογη- µένος ό τόπος πού αναπαύει τήν ψυχή καί παρακινεί τό µυαλό πάντα κάτι να γυρεύει. 85

*… ΄ * όΗι1Δ…10π'Ρ.… ιΛΔαΔιώ ω………Δ1. ……Γαω=1ο… 'ψν 3δλψ Ό ?.ττ.τρπε "μμα 3! 'Άοι+.4υωτ,ω5886 3 ο Ε ς "δν π.&€µποχεν η6λωι '…πί τ? 6π'άρι€.Τ354Ε Ε.Ε. δνπφοοξ 6μ"ν καί συμφώνως.ποδς τάς δια"6ζεις τ:δ Ξο6ρω: 145 παρ.€ τοδ Δ'μοτικςδ καί Κοινπικ68 ;&δικος &»αιεινοΠµεν Ξτι Ξγκοίνοµιυ τ€ν δπ'δριΘ.ΡΤΞ Ε.Ε? άπΞψασιν τοΒ παρ' δµϊν &µετικαδ Συµβςυλίευ,δι':ς |0Πτο καταυ"(?κι τεν καν:νισμξυ διςιΜ;οεως καί λειπ:υογίας ?=8 Δ'μςτιιεΞ Νομικς" Πουα&καυ "Φιλαοµο- νικ€ τεδ Δ΄μσ' Αξλευ' σόν τξ π0π0©ΐκψ είς 36 τελες τς παπαγο&φευ τα? 30000: 1.5 δια τάξεως Ξτι διά :=΄ν πο&ιλπψιν &παι:εϊται Μαϊ πιστα- πει-τικδν κα'5 τάς διατάξεις τς8 €.!.ΆΙ€/Τ94Ω είς δς περιπτώσεις- λ.ε…… Shamanism Em firmnuorgv, "Η Ψοπ#οχ"ς … #.Ξαπαδξκες ΤεΞ!΄Πις I - . - Υπευργιιίν. …πωτεοικων Δναιν "υπ. ότυδ/ηε ς 'πΘΐνας µ€"'&νΥιΥΏξΦευ τ?ς ξΥκΩινομ€νυς 'ΑΜ3ιβξς &ψ…ξγοαφΌν 'Εν Βξλψ αδΘνμ.ο?ν &κεφξσε…ς "Π ΞΩΟϊπτΗυενςς ?: "μ#μα…ςς ,….?) όπεΥΘ.Α.ΜΓυμνζΞς α&Η1Δςς αΝΉ1ϊΡώΨβΒ ΐ|βο[ςη 799€ Υ ωΩύιΣ 'ΞΕ&Ωι3!Ξ!ι.!!Ξ Σονε6ρϊς 46η . .Β' Βδλφ πετ έν πώ ΔημςρΞιακξ ΚπτςστξματΞ Βήμερον Έξν ΞΘην τοδ ρηνδς Οκτωβρίου τοδ Έτους 1956 ηλ.ραν Δευτεραν και ωραν 7.32 μ.µ. υυνξλυεν εις συνεδπ[ασιν τό Δηµοτιιδν Συµβούλιου 3πδ τήν ΠροεδΞείαν τοδ'Αντιπροέδρου Ο,» | - | , 7… | " Ο α6τοδ :. υδυσσξως …αφιτη κα! κατόπιν τήΒ υπ &ριΘ.13ωκ1|25.10.υδ πρωτης προσκλήσεως τ06 Προέδρου α6τοδ π.'Αρι:τ.ΞτρυρνΞρα νοµίμως καί ξμπροθέσμως πορνοποιη9εΞσης πρδς Ξπαντα τά μέλη α6τοδ,παρ5ντων µέν τοδ Δηµάρχου Ξλου » Θεοδώρου κλπ οπο6λου καί τ&ν Δηµοτικών ξυμβοόλων π.χ.1/Ξ€Άςμοποόλου,2/ Π.Αλεξΐου,3/Π.μακαλο€δ ,4/?.46αγγελοποδλου,…/Κ.ζήαη,υ/Α:ϊατ;οδλη,7/Α.Κ;ρά- μπελλα,8/Α.Κουτσίγα,9/λ.Ηαπρξ,10/Δ.Μπαλ π,11/8.Μπουπουβξλα 12/Π.Παπαοιπον6… μςυ Η Στ€φα,13γΑ.ξςτροχεϊλ' καί 14|Θ.ΠρωτογέρΩυ άπ5ντςν δέ τΐν κ.:.1/3=ΆαΦ ναβα 2/Γ.έουτσουβελη 3|&.Άαμπουι4|5.Ηωραϊταποδλου,5/Γ.-Ξοου,6/΄ζζαββοπου- λον ΄|3ιΣτου νάρα,8/ ιΐφέτσου,9|Α.ΧασΞπη καί 1Ο|Ε.Χπτζηκ…τφταΌτΐνου καί &. πελξφΘη το!! ν τΞ ήµερησϊα διατάξει θέµµτος,ξτσιι λ Ψήφισις πανονισμοδ Διοικήσεως πα! Διαχειρζσεως Φαλαομονιπής Δήµου 86- « ουσ- ΄ ' "Ο κ. ήµαρχρς εζσηγοξμενος τοΞ Θέµατος λΞτει δτι κατά τδς δξατξξεις'τόΒ άρθρου 345 παρ γρ.6 το! ΠΔ 2888/54 "περί πυρώσεως Δηµστιπαδ πα Κοινοτι- κοδ Κ&διπσς' τ Δημοτικ6ν Συµβούλιον ψηφίζει τόν πανονισµ6ν Διοικήσεω παΐ διαχ€ιρίσεως τής Φιλαρμονικής τοδ Λήµου.΄Η &π φασις πΌτη τοδ Δημοτικο Suw- βουλίου 6π6πειται at: τήν Έγκρισιν τα? π.ΉοµΞρχου Ήαγνησ[ας. Συνεχίζων δ κ.Δήμαζγος θέτει ύπ' δψει το€ &ηµοτιπα€ &υμρουλία>τ5ν 6πδ τοδ Δι9ιπητιποδ ζυμβου Κου τής Φιλαρμονιπξς τού Δήµου Βόλου συντµχ έντ' κα- νονισµ6ν Διοικήσεως κα! Διαχειρ€σΘως Έής Φιλαρµονικής και λέγει οτι δι αθ- ταΐ ρυθµίζονται -συµπληρουµενου ένδς υπαρχοντρς κενοΞ- Ξπαντυ τά ζητ΄ ατα Διοικήσεως.πα άιαϊειρισεως τ6ς Φιλαρμονικής ως καί πολλά συναφ ζητ Lara &φορ&ντ: τας δηµοσιας έµφανΐσεις Έξς "ιλαρμονιξής,τξν ξριΘμ6ν .ν παικτφν Έης,τξ.τ6ς δημιουργίας φυτωΞϊου νεων µουσιπ&ν,ως και τα καθ κοντα ια αι υποχ€εωσεις % στου κλπ. και προτείνει τήν λήψιν σχετικής &ποφ&σεως. 6 Δηµοτιιόν Συµβαδλιον 6ιοΒσαν τοδ π.Δηµαρχου ε σηγηΘέντος τσθ Θέμα- τος τοέτου,αα€ διεΞελ96ν τόν προπαθΞνπα πρδς ψήφισιν πανονισµδν Διοικήσε- ως καί Διαχειρίσεως τής Φιλαρµονιιξς &ήµος 36ξου, . Αποφαιν8ται ομοφωνως Ξ ρ!νει τόν κενονισµδν Διοικήσεως καί Διαχειρ€πεως τής Φιλαρμονικής Δήµου μ .ου,Εχαντα ουτωι ΚΑ… 37131"! Η: …'Οξ.; '….ΐ|.΄ ϊΞΉ.δΗΞΏΣ & Ξΐ&?.΄΄΄"Ξϊ ?] Σ?)Έζ ? '! Λ…/'΄?΄ΔΞΣ ΑΗ ?]? ΕΥΗ?! - "&ε€εςΞ-Ξ€! 'Η.Φιλαρμονιπξ διοιιεϊτα! άπό &ιοικητιποΞ Συµβουλίου in τεσσάρων µελών _ 6πδ τ5ν Προεδρεξαν το€ εκάστοτε Δημάρχρυ Βόλου. ΙΕ µέλη…τοδ Διοικ τιοΞ- Συµβουλίου Ξλέγονται 6π8 was quoztuofi Συµβουλξου.Καϊ η Θητεία α τών ε!- ναι 86 πα! η τοδ Δηµοτικοί Συµβουλίου Θητεία.'Εν περιπτώσει κευώσεως Θέ- σεως μ ους τοδ ΔιοικητικοΒ Συµβουλίου Εξ οϊας δήποτε αιτίας γίνεται νέα έπλοξή 6πδ το6 Δημοτιποδ Συµβουλίου πρός |!!ήρωσιν της κευωΘεΐσης !! µενω- ε Ψ θεια Θέσεων. " &εΞες:-Ξρκ µΧ T6 Διοικητιπ6ν Συµβο6λιον συνερχδµενου είς σ&μα τήν πρ&την Κυριαπήν &π6 ./- -2- 10? δΞοεΞξμο€ του €χλ€γει µεταζ6 των µελών του τδν'Άντιπρδεδρον,τδν Ταμίαν κα Ψ O ον. 'Ο Πρ5εδρος σκεϊ τά;ξπ τος ΔηµοτικοΒ…Κέβικος άρµοδι6τητας τοδ Δημάρχου.Τ3 δέ Διοικητικ6ν Συμβούλιου άσπεϊ τξς αρµο%ι6γητας τοδ Δημοτιποδ ΣυμΒουλ[ου. Τον ΠρδεΒρρν άπ5ντα ή πωλυδμ8νογ αναπληροϊ o νόμιµο &ναπληρωτής αΒτοΒ.'Ο …δξ Ταµϊας.ανεργεϊ τήν ΤαμιΞπήν υπηρεσ[αν το6 νοµικο προσ&που. ' Εφορος εποπτεύει εις τό ολον συντελοόµενον ξργον τήν συντήρησιγ τών κτι- ριακών εγκςταστ&σεων πΞν Επίπλων,δρτ&νων πςοσωπικο… :! &? γένει υλιποδ. ΜεριμνΞ διά τήν πςοµηΘειαν δρζ&νων,υλικο ,ιματισμσ6 καί λοιπώνε46δν.Δι& τήν ε6πρεπεστέραν παραστασιν τοΒ &&Εατο της Φιλαρµονιπ ς.Ξ!ς τδν καταρτισµ6ν υπ ιοοΥρΞμµατος €κπαιδε6σεως εις τ ν καταρτισμδιτο προγηδ µατος τόν έν χτελ σει μουσιπ8ν τεμαχίων,π ντοτε έν συνεργασία μετά τ08 έρχιμουσιπαΞ. !!? τ,ν καθορισµδν των δημοσίων έμψαπίσεων καί τΞν μερ5ν ζν0α && γίνεται η ,κτελεσις µουσιποδ προγράμµατος. €΄ς τόν καθορισμδν τής στολΞς κα! διακρι- τικών τών παικτών. Τό Διοικητικ6ν ΣυμβοΞλιον διατηρεζ διά τοδ Γραµµατέως του τά π&ψυθι βιβλία! 1 Βιβλΐον πρακτικά… συνεδριάσεων. 2 ΜητρΦον τοδ προσωπικοδ της Φιλαρµονιπής. 3‘ Βιβλίου μισΘολογξου τοδ προαωπι%οδ. 4ξ Βιβλίων ςοιν&µ. , . … 5 Βιβλζον υλιποδ ΕποΘςιης,ε!ς % &ναγρ&φεπκι η πςριουσϊα τη? μιλαρμονιπής ργανα µουσιπ&,&ναλογια,βιβλϊα Πουσικπς,µτολπι µουσιπ%ν,…π(πλων καί σπευ5ν κλπ. . , 6) Βιβλίου &τομιπξς χρήσεως εκάστου µουσικσδ. . ν&εΞερ!.Ξαι . Τήν πιλαρµουικήν έπί &ιµαστηρζων καί π&σης'λρχής 8ππροσωπεΈ & Πρόεδρος τοδ Διοικητιχο8 Συμβουλΐπυ,δστις υπσγρΞφει και τΞ σχδτικέ συµβολαιογραφικό Στ- - ΥΌ . "&εΩεΩΞ-ξΞΞ Γ6 Διοικητιπ6ν Σγµυο€λισν συνέρχεται είς ταπτιπέν συνεδρίασιν Επαξ τοδ µηνδς, Χε!ς Ξκτακτον δέ οσ…πις παρουσιασΘξ ΞνΞνπη. 'έπΞεον 00! 1. TE τής προσκλήσεως πάν μελών τοδ Διοικητι%οδ ΣυµβοΘλίου είς σςνε- δρίαν τ&'τ6ς &παιτουµένη πρός λήψιν &;οφάσεως κλειοΐηφΙα ,τά=τοσ ξλεγχρυ καί τ ς έχτελεστ6τητ3ς αΞΌΞν ρυθμίζονται κατ' &ναλογ αν τ ν 6υ?αφών περί & μοτιεοδ συµβουλζ0υ διατάξεων (ΞρΘρον 92 παρ.2,93,94 95,96 και 97 "ατΞ τ2 Ξρθρον 121,124,125 126,127 τοδ Ν.Δ/τος 2858 τοδ 19.- "περί πυρώσεως Δη- µοτιπσδ nit Κοινοτιποξ Κ&δικος'). . 2.…ΠροκειµΞνου περί τοσ ποοδπ/σαοδ,ΞποΆογισμοδ τοδ δρ?ανισμΞ>τής υπηρε- σίας,τ6ν Ξποφ&σεων περί έπποιξσεως &νταλλαΥξς &κινξταν Ξ Ξπιβα δνσεως αύ- τ%ν δι' έπποαγ…άτων δικαιαµάνων τής &ποΞοχξς &ωρεέν πληρογοµµΆν … κληροδοσι&υ παίΒτπξ€συνομολοκήσεως δανείων Ξπ:ιτεϊται πα! σύµφωνος γνωµη τοδ Δημστιπαΐ Συ ;ουΛ ου. - p‘55. Αϊ περί 5ρτανιαµο€ τξς 6πηρεσία ,οϊπονομικοδ Έτους,διαχεπρ[σεως προΒπ/ σµοδ καί &πολογισμοΞ πα! τςΞ έλΞ χου α πΒν,ξκποιήσε ς Ξνταλ?αζπς µισδώσε- έπιν6των καί ευνοέολςγήσεως δανεΈπν διατάξεων ίσχ60υσαι Ξπζ των δ…μπν ξφαρµ - ζονται καί Ξπί του Ήομινσδ τοξτου προαώπου. . 4.'Η έπτέλεσις έργων καί η πραµήΘεια πραΥµδτων,ένερϊεϊταξ κατά τας ξ- π&στοτε περί έπτε?έσεώς Ερψπν an! περ προµηωεϊας πραγµάτων υπό π&ν.&ψµ ων Εσχυοόσας &ιατΞξεις. "=εΩςρ!-ΖΩ: . T6 &πασχολοδµενον π ο&ππικ6ν είς πνευστΞ,ιρουστ& παί Ξγχορδα όργανα τη Φιλαρµονιπ?ς καθορ! aunt ώς &:ολο69ως: 10 µουαιιο παϊκται α΄ τάξεως. 10 μουσικοί παϊκται β΄ τάξεως. 13 µουσικοί πα!κται γ΄ τάξεως. χχ 15 µουσικοί παϊπται δ΄ τάξεως. , . Ν ο/' -3. "Μι!!! Οι µου-τιποί ξαίκται ς&πσΞΖμιοδνται κατά µάθημα ρούσι#ξς δοκιμής καί έφδσον λ µβ& νσυσι µας εξ Μξ g: Ο τ ; ;: τξξυως ίνα δραχ:ας 45n κατά µαθηµα δοκιµ . Οι τ β)τ (Ems &νξ δραχµας 52 κατξ µδθ αμα µ.... Οι τ τ. τ2ξ8ωςΞ ν δραχμ& ς 22 κατά µαθημα boat» . Ο! τ ς τ ξε?έ να φραγµός 16 κατ άσμαΘψα δοκιµ ς. Τ &νωτέρω πο 56 να=ακι α 6ξοµοιο Ξτπι δι΄ ,ποψδσεως τοΞ &ιρικητικοΒ Συµ- βουλίου της Φιλ|΄πης υποκειΐ8 Μξ # lg τ ν έλεγχρν της Ηαμαρχίας. "ως" Οι µουσικοί παϊπται α΄ &, β΄ , τ' . καί δ΄ τάξεως &ποξ μιουντσι µόνον διά µα- θήµατα δοκιµξν καί! ω6 σου ελαεβανουσι μ μας είς π6τ&? Ουχ ίδ & Ξαί δδι& τάς Κυρια ςκαί ΕΘρτας καθ΄ έλει παιανίζει η ζιλαρµονικ΄ .Ά…τ& δθέρος 68ναται ς&ντί µαθήματος δοκιµήςύ γίνηται απαξ της εβδομ36ος καί κατά τάς παθηµεοινας,δημοσία έµψάνισις. 22Ξοον 1Έον E άπό τάξε…ς είς τ&ζιν προαχυτξ τοΞ ιουσι 0E ναίκτου γίνεται πατδπιν απο- φααεως τοΞ Λιοιπ.Ξυμ/λί ου υπα χει δέ ναί πεν& θι.σις,ο δέ μ SAM ν νά προα- έ: οίτπσε τακτιν&ς καί &νελλι ιπως rig: τάς μΠνιαΞας δοχιµας πί υο τού- ζ-Ξχιστον Ξτη ναί υπέστη εύξ6Ώιμον εξέτασιν ένωπιου' ππιτ-οπ€ς? Ξπώτελουµξνης «, εκ 'υ &ρχιμςυσικΟυ β)ε νδ µέλους τέσΞ ALOLur ,τι…υυ …υµβουλίου της Ξιλαρ- μονικζς παίγ ς μ ους τε &ηµοτικου Συμβουλίου προτιµαµξνου τοΒ" εχον… τος μουσιπΞ'ς Υγυτ΄σεις. ";ΞΞεοχ.110ν Οδδείς ιοςίϊζεται άπό >δκιμυν μαθητευόμενον είς π;ί"την δ΄ πάξεως,ξαν δέν _ φοιτήση επι ιίαν διεςίαν τσδλαχιστον καί υποστξ ε66 δπι δν ξξ ταοιν ε ιο; - τής παπί τό ανωτΞρφ 599pav1 9 τοπ πµ6ντος Επιτ οπής. ίην περί ->ιορι6µου έκδ- …χΚ φαοιν ; ί5ει :o Διριππτι- φγ 09 €)? 7;ιον.Ά&γ Ξςαίρεσιν υΞπιµ4ς καί; ης ια… .ρουσιαΞπν ίδιαίτερον ζ&λον καί δοςιν προι τ)ν µουσιπην δν;ται ν διορι* , *Θπ απ ,δπιμον μαθητευόμενον εϊ παίκτην δ΄ ταξΡωςι μετΞ φοίτ σιν €ν5ς τους .αί αξέτασιν ενξπιον τής κατά τό ξρ3ρφν|Ο του παρΞντος πιτραπξς. ΞΕ.ΩΞΞ.ΞΞΞΗ Οί µουσικοί παιπται καί-των τεσοαμων ταξεωΝ υποχρεοδνται νά γειτ&σιν είς τΞ μαυά»ατα,δο;ιμ.ς.Γν μα3ηματα τα6τα δοκι»αί δ!ν δυν;νται νξ ειναιά κατ' &ριΘµ6ν όλιψΞιτερα τών 12 πατα µηνα οδδΞ περισσοτερα Έΐνξ ιζ πα εξ8 και δεµένα. 'Η διαρκεια έκαστου ι;Θηματος Ξοιιμής,&υναται ν' ποικ λη απο λιι και ηµι- σειας &ρας µέ,ρι ?υο ωρ3ν κατ νωτπτον ορυσν. O πηοσδιορισµσς . µαθηαατιΜ , δοκιµδν κατα µήνα γίνεται δι΄ ίποφ&σεως τοΞ Διοικητικοδ Δυµβοολίου.=ουσιΒς παίντης απεχων αδιψ:ιολςγή1ως των μαθηματων δοιιμζν,έπί ένα µξνα θαωΞείται έγκαταλείµας τήν μουσιπην και διαγ:&φεται τξς δυνάµεως των παικτών αυτοδι- πα&ως πα άπολύεται δι΄ &ποφάσε;ς «of &ιοικητιποΞ ξπμξουλιου µετα πρότασιν τ96 Αρχιµουσιποδ. Ό "Α93)ο! 130! "ίνα προσλητΘξ τξς ως δόκιρος µαθητευδιενος δέον νά ξχη &πολυ;ηοιςν & οτικοι σχολε ου,καλ ην υγείαν,πιστοποιου:€νην παρ' ιατροδ ίηλιπ μικοοτΞραν τδν 14€ ΄€τγ9833ί &οπίµων έµαθξΞών είς τε τήν 'ιλαρμονιπξν καί Σορωδίαν γίνονται &π5 πυΓρίου μέ χρι 1ης' Οκτωβρίου έκα€του ξτους Οι δόκιμοι at τε ε [ς την διλαρμονικην ςϊτε sic τ ν 2Π3ρω {av δποχρεοδνται νδ φοιτ,σιν &νελ?.ιπως είς τα µαΘί ηματα τά οποια δψείλουσι να λαμβ νωσι τά τ στάδιου τής μαθητε.ίας καί τδ οποίον διπστηέα της µαθ ητείας δέον να µ εϊχαι πατέτερον της διετ΄ ας του Έτους κατά τδ ρΘοον 10 το!! παρδντος ουδε ανωτε µοι της έξαετϊας. Κατα τ δι&πτηµα τής µαθητιίας,ο668μιξς άντιµισΘίας δι- καιοδνται. , "|… Ράμα (η…… τα …" "ΜΜΜ… Μ")… . αν… "(||/ν. Γ|'6ψ| .… Θ΄, :2μ4,]…3'! ξ)αΐι΄|΄ L) Ο!" Σ… "΄΄…|΄ "&ωψ -Μθ…Ξ.ιιιΜ ' ΡΧΝχ ΗΒσα δι' δπαιτίου πραξ&ως ξ παραλείψεως παρέβασις οπελ ηλικο€ καθήκοντος, χ΄χ΄ . |. έΞαταξίσο -4- >... δυναµόνη νά παταλογισθξ &πστελεϊ πιιΘαρ ιπόν &δίπηµίΡ Μεταξύ των πειθαρχικών όδικημότων καταλ γονταιι a) Η διαρό ιοί; πανονιπµοός βρπδέτη.προσόλιυαις !! εβΒιρος.όι' α6της όπο- quatco. & β) 'Ξ αξξθυµΙι,η.όµ€λιια ως και ή πληµµελήςπ µη ,Ξγπαιμος έκπλήρωσις τοδ κοντός έ;)" Ha Ερνησις υπηρεσίας δι ταχΘκισης νομίμως Θεό το6 Προϊσταμόνου. Εξ να?! ήπ#!κ "& λόγου &…" bl“. vig. indium: αν καθηκόν- ξζΐ Η παρόβασις καθήκοντα .΄΄ 'Η 6 οσία,κρσφορικ&: εγγράφως όπίιρισις τδν πράξεων τόν ΠροισταΞνω 'Λρ Eksflsexsaal-sesxa£ ETV αΨ0€ !! π Etc. β Πρόξτιμον μ χµ? τόν όιοδοχ5ν του ηµισεως &ριθµοδ των δοκιμ5ν. & '0ριστι12 κασσις. . Λι κοινα πιβαλϊονται δι όποφόσεως τοδ Δ.Σ.τής *ιλ/ιής. 'δεΩΩΩ!-1ξ9: Αι πειθα χικαί όποφάσιις Εκδιδονται µετα κ!6σιν εις απολοτίαν και είς Ή ' κλησιν δΞονό νδ καθ»ρ ίζηται τό όποδιδόμενον πιιΘαρχιπόν όθιυηµα και τόσοι- vat εΒλογος πρός όπολοτίαν προθεσµία και Ήτις όζον νά µό : [ναι βραχυτό- ρα τών τριών ημαρδν. . &ε.εε:.4602 Τό µουσικόν προσωπικόν της ιλαρμονικής (εκτελεσταί) τελεί υπό τό: api- σου; διαταγές και τόν ξ λεγχυν του '.λρχιµουσιπο6,όν όπουσϊσ δε τοότου το8 Δξτ πειθαρχικσί κοινό εϊναιι ιοχριο ται ν προσέρχεται &νελλι είς τό ΐατόστηµα της Φιλαρµονικής και να πα8απολουθη µετά προσόχήξ …Ξΐ Επιµελε( ας τ&ς παθω ια; vac vanvt- πάς δοκιµ ς.Νό διατηρΏώ δργανξν του πό ντοτε κςΘαρόν.κα ς καί τήν στο- λήν τα:,νό ευ ίσκεται πόντοτεέ γκαί εις τός υποχρεωτικές πηρεσ!ας τη; Φι,ςμµοριιης,ε ώς όποχρεωτικός όξ ιους,καθώξ και τάς διαφόρους ! ισό- μους ή΄ ημιιπισ µου τελετός η ext ετους τοιιότας.προκιιμξνου περί ποδο- xi: έπισήμων κλπ. ποφιυγη τός όπρι"ι(ας και φωνασιϊας τόσον ξντός του παταστ' arr: κατά τό; Ενα των δοιιμ6υξ προετοιµασιας,δι' υπηρισια- κήν ΞΕΞδον, σον και κατά τήν ειτόλισιν τ?ς& υπηρεσ! ας δν στόσει Ώ πςραλό- σει. συµµορψο6 ται & van όντιρρή ήσιως ; ς τό ς &" όρο Εντολός και υποδείξ τοό΄'Ξρχιµουσιιο8 κατά tic exLa ους τελιτό ςή ήτοΒ ηΥπαρχιµουσιπο€ πατα τός ημιιιισ&ιοις τοιαότας ια[δ έν Y νει ενά ιςιινό ε6γένιιαν,εόκοσμίαν,τ€ξιν, και υπακο ν όκόµη και Πιτ ς δε pea! α ευρισµ μενος,όφόσον 98 όρη τήν ότι ξήν της Φιλαρμονικής."ξς παραβ vice τιµωρΠται α όστηρ&ς συµ γω; µε τάς πό το6 παρόντος προβλεπομ€ vac κοινός. ΩαΩ:.ΙΖπι. Οι Μουσικοι παίκται όπο εοΒνται νά προσόρχωνται &κς( παιαν!ξωσι εις ιξόο δους τ fig Φιλ/κή κατά τ&ρΞΒθνικ& &; καί Θρ σκευτικό ; Εορτας,κςταθ€σιις στι- φόνων,επισπέ όψει! ψηΝ5νκ ξ'Επ σ ψων προσ ων Κυριακας κλπ. ως και εις πόσαν a λλ ν παρ ammo; νόποιαν ήθελαν όποφασίση τό Διοιπ.Συµβοόλιον της Μι a αν… €. "Εν πξξ… We; µή προσιλεόσεως όιικαιόλογήτως τινός τόν φς6 ανω µουσικών παικτξνό όπιβόλλεται δι' όπσγόσεως το!! Λ.&. της Φιλ/πΠς πρό στ ιµον μ ις &ποδοχ&ν τριων δοκιµών.'Εν υποτροπή όπιβόλ?ιται & κοινή της οριστιΞξξ παύσεως. 'Εε.ει:.1ξε. Πόσλ ι; Μουσικών παιχτών ε!; τάς καν {o (a; τοδ ΕρΘρου7 τοδ παρόντ ς Μενατ2ΐ νδ νη δι' όποςάσεως το!! ΔΣ τ ς FAA/sic κατόπιν όξιτό σεων 9 κιον τής'Εκιτροπής τοδ a ρΘρου 10 το!! παρόντος.- 0/0 ο … " & φ ", .ψ?3-€Ξ νδ… Θύµι Σεπτ"… ζ" …. …ο (να …' "Ιαν-:…: :?" +…) ….) ν5…ι-.ιχς&Θι =: νι, ΜΒ αυτό; ΜΒψ…| φ…… - ."» — a &… o ANTI … .- ~- 50? "…κι"! α…ω……ι…… :… » υπ…. …… - .σονδψωοη &: Βατ 818: »» ώς" … . "' …- 'Αδαμδπουλο;, Άλεξ ου,Π. … "διορίζει …! Χµερ! & .. _ κουβάλας. . απαοικον ου ων! ξΞι΄36ψ νδ» Μήλα: νά…" µπω: . .!» 3.23… >…φμ' - » νέα:: : µε; -.::. .υ|υ8…ΑιΜνψ "" :υνυοΜ»ψ δινω: .… ΄΄ »"… Ιω.:χψ(:αξ ΣΜΕ!!!) πές.) και! νδ: δοι;Ριηΐ» … ι=μΧΧΛ3 ΄' ?Β?α…ιζ 3n µ;]ι Με νι;;33ο;΄.οψ :]: νιτ>38π &)»; ….» "νσέ΄…3 κ! :" ενώ»… .… των Σε»- 65 αν δκ:χηεΟ| επ να"… δ:όοπΐ"; δι εαν)"; &: έτυχε." Φον" δη & νο56 γη"? 3"… µΏ;υεΘοςπ …ω3γολεπ& & .v Έ ΜΒ: 449969; " 9 ' 332E” τω……) :;µ.ωυσψΏΚΙ» #:- νδµ.:ω |"… δώ δ.Μα…χψΉ "αν! ! &? μ…"… "".»… ' "ση: ναού/' .… ποτ ;υ:ι/πµ:πΞ -ι?έ.π-τ Ωνά- ψάξε… »" ;»!χοΝψ και; "Η": η»? ιθ ασ"… να &…» q- ξψτω:; έξω… ψ? πν3ε…Μ& ;»Ν…ς…χοπυ: ζ;- ;! 3 πω;: εκπίπ- :»): ":! η… η ο): λ '..L;:43 ;:., ως "…)", 93? Με .…..,;υ:=-»'Ξ)Μ Μ.":…οχογέ ";;-Ξ: ":! άπαξ Ξορφ:Φ …α΄όα… Ι…. .… …… .νΞ µ…… 7.,57-4434-41' …οΜξτκ& ;? 2933.4137- …η…" :… :? :… 80703 νωδτ .»ω»υυν΄α) Ν,»: "Ω!… :… "&& Ράιμι! && α!: "ή…" & φ.… πως…" 'μ'.ώωΌυψΜΜοπ »? -…ν&µ… νδ? Μ :? δν… ;;»:΄ ;.- Με…-ω… … 'Β3ι1΄µ , ΜΜΜ: νΞ :) 36 εξω-τα ". ": Μπα». &)". νδ:- ΕΦ."… οι ν…:…Σΐ;νοι ! η!!! Η "οι" 3… µέλαν! ΄:ψ3 : »ωψςη.-.πδ 03»: 3" :"…ο…" .::… »: δεν Ώµ:υοοψχηε;ΥΗ δω | Με: :.)αο:.…Μ;-κ8 Με…" χµ" .013Μ.ν…… 3.3? ζώα"?! "»… …… Η »: "γράψω? :=Ώω &? ο?» µη; &. να »? έξω… ψ…" ;ει3':31πυ pan-:43 Ξ… ρω A … ……» %)?!) αν"… Με" &… "να"… Μ :" Jon ;ΏνΞαοΐα.(Βεςπ ;Θ?νδηπΙ Ώ3τ απο ασιωυω' ώ)! :" 1ωΉνωοπ Μ……" ":… τα… δε…). :… :…Θε-π'οπσ από… Β:. :4: …ο." 365 υπ µπΜυηι.;&ηά΄ "μ.…. * Σω Θετικών τ &… "Η: ? Να! :… :… :(» .)…" "από η: Έψα.π…Γ ‘4 a: 4M" Sammy! ιν…" :"? νσι,€δι»ΜσΆαωιΔ or ":.….. "καθ.… σ……" :… 'η" «φα ΚΕ πω:-Ξ: ' "=3"Γ'ζ΄Ν# : Μα…"… αν! .) Η" ;δνπ :ιπγγ…'ω….ι & :")? Ώου… Με… ζώα-γ: .1214 ν… '.' :: &; νο΄ιµπδψ "…µε ή: . .Δ ο… µου…» #5 »! ."".κ'.ω.…ι "… µ..µινωω ": Μια: ;? …:1ι.&.Μι Ξ- από]… Η' ώμκΜ νέων… Μούσα!» .… ..;ωυυ2.ωι .… : "»... .ι8' ιιοδί; "-"-;- .… Ν ' αγ ΜΜΜ… δον '? και. 13 δεν? ;»1ψα Με … #3 να…;…» w: µια… Γ:|ω(ωμ &; «Laws ν:φευδ"33 "κλπ-:= 284€ & 736 που Μαώ»… :: ……:νΞ,.Β »» 13-…-…εΝέ . "&"… δω…: δον ν΄Ι πω,-Εις :. &»? πµ.-ος. …':κ:ΐ "ή: να… , . σχ. //Δ-

& νι μεοιξ 0. Με... Βόλο & Από τις 4 έως και τις 6 Νοεμβρίου Πραγματοποιείται το 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών στο Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, στο Αμφιθέατρο "Γ ια'ννης Κορδότος" του κτιρίου "Αλ. Δελµούχου". O τίτλος του Συνεδρίου ει΄ναι: "Οργάνωση και Συνεργασία Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών στην Ψηφιακή Εποχή". ην ευθύνη για τη διοργάνωση του συ- νεδρίου έχει αναλά- βει η Υπηρεσία Βι- βλιοθήκης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας …με επικεφαλής τον κ. Γιάννη Κλαψόπουλο, Οργανωτικό Υπεύθυνο της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστη- μίου Θεσσαλίας, Πρόεδρο της εντεκαμελούς Οργανωτικής Επιτροπής η οποία έχει συ- σταθεί από τον περασμένο Φε- βρουάριο για τις ανάγκες του Συνεδρίου. Συνολικά θα συμμετά- σχουν περίπου 350 σύνεδροι, εκπρόσωποι όλων των Ακα- δημαϊκών Βιβλιοθηκών των ΑΕΙ και των ΤΕΙ της χώρας, της Βιβλιοθήκης του Πανεπι- στημίου Κύπρου και επιστή- μόνες πληροφορικής και βι- βλίοθηκονομίας από Ακαδη- μαι"κές Βιβλιοθήκες των ΗΠΑ και της Αγγλίας. Θα παρουσιαστούν 26 ει- ,ήσεις, ενταγμένες σε ανά- "Μ εςς θεματικές ενότητες. Οι ηρε- τα; θεματικές ενότητες έ- ' Με" 'νδιάµορφωθεί οριστικά * έ…… 24 Η Θεσσαλία >> Τετάρτη 4 Νοεμβρίου: "Αξιοποίηση της Τεχνολογίας Πληροφόρησης". Πέμπτη 5 Νοεμβρίου: Προοπτικές Ανάπτυξης και Συνεργασίας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και στρογγυλό τραπέζι με θέμα: “O ρόλος των Βιβλιοθηκών στα Ακαδη- μαϊκά Ιδρύματα του 2000". Παρασκευή 6 Νοεμβρίου: "Ψηφιακές Βιβλιοθήκες - Πληροφοριακά Συστήματα". Οι σύνεδροι θα επισκε- φθούν τη Μακρινίτσα την Πέ- μπτη και το Λαογραφικό Κέ- ντρο Κίτσου Μακρή, ενώ θα έ- χουν την ευκαιρία να παρακο- λουθήσουν εκδήλωση αφιερω- μένη στα “200 χρόνια από το θάνατο του Ρήγα Θετταλού - Φεραίου", που θα πραγματο- ποιηθεί την Τετάρτη 4 Νοεμ- βρίου στις 17.20 στο χώρο του Συνεδρίου. Παράλληλα, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσα- λίας διοργανώνει 'Εκθεση χα- ρακτικών έργων ex-libris (βι- βλιοκτητορόσημα) στο Κέ- ντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, υπό την αιγίδα του Καλλιτεχνικού Οργανισμού Δήμου Βόλου. Τα εγκαίνια θα γίνουν την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου στις 8.30 μ.μ.. Την έκθεση θα πα- ρουσιάσουν ο κ. Βασίλης Ζευ- γώλης, ο οποίος προσέφερε τα έργα και ο κ. Μανώλης Γιαν- ναδάκης, χαράκτης, επικου- ρος καθηγητής της ΑΣΚΤ του Α.Π.Θ., ο οποίος δημιούργησε το σήμα του Συνεδρίου. Η έκ- θεση θα διαρκέσει από τις 4 έως και τις 20 Νοεμβρίου και θα είναι ανοιχτή 10 - 1 και 6 - 9, το Σάββατο και την Κυρια- κή μόνο το πρωί. Τα 380 περίπου έργα που έχουν επιλεγεί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από θεματική και ιστορική ά- ποψη, όσο και από καθαρά καλλιτεχνική. Ανήκουν στην ΄ιδιωτική συλλογή του Βασίλη , 3Χ ΟΜΤιυξοιου .Η38. …΄΄ζ.΄"΄ζ΄ΐ…ΐζΐ…΄ΜΕτοΧΗ ΕκΠΡοΣοπΩΝ TQN BIB/\IOGHKQN AEI TEI THE X? ISVIo Συνέδριο Ακοδηµο'ι'κ* Βιβλιοθηκών ορχίιει στο Βολο ΄ Ζευγώλη, ενώ αξίζει να σημει- ωθεί ότι έκθεση με έργα ex- libris γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Μια άγνωστη téxvn Av και δεν είναι γνωστό από πότε και πώς ξεκίνησε η δημιουργία και η χρήση των ex-libris, όλες οι ενδείξεις μαρτυρούν ότι η συνήθεια να παραγγέλνει ο κτήτορας μιας ιδιωτικής συλλογής το προ- σωπικό του ιδόσημο, βιβλιο- κτητορόσημο σε κάποιο καλ- λιτέχνη και να το τοποθετεί ύ- στερα στα βιβλία του, ξεκίνη- σε από τη Γερμανία, που έχει άλλωστε την πρωτοπορία στην τυπογραφία και την τέ- χνη της κατασκευής του βιβλί- ου, γύρω στα 1460. Τα πρώτα 250 χρόνια της ύπαρξής τους, τα περισσότερα ex-libris απει- κόνιζαν θέματα εραλδικού (οικοσημολογικού) χαρακτή- ρα, κυρίως γιατί οι κάτοχοί τους δεν ήταν άλλοι από τους ευγενείς και τα μέλη των βα- σιλικών οικογενειών. Έτσι, αν κάποιος διέθετε 100βιβλία, ήταν δύσκολο να ζητήσει από έναν καλλιτέχνη να ζωγραφί- σει εκατό φορές το οικόσημο του, προκειμένου να το τοπο- θετήσει στα βιβλία του. Ήταν ασφαλώς ευκολότερο να τυ- πωθεί ένα οικόσημο, οδηγώ- ντας έτσι στη γέννηση της τέ- χνης του ex-libris. OI κάτοχοί . … - J !; 1314, γελία σε κάποιο χαράκτη με το θέμα που τους ενδιέφερε και .. σιγά - σιγά τα ex-libris, προς σαρμοσμένα πλέον στις βασι+. κές τεχνικές της χαρακτικής εξ'-':- ξελίσσονταν από απλές ετικέ-ζ τες σε έργα τέχνης. Ονομαστά για την καλλι-… τεχνική τους αξία είναι τα εκ-Δ libris του Albrecht Durer, του Hans Holbein, του Lucas Kronach κ.ά. Με την πάροδο του χρό- νου, τα ex- libris εκτός από τον " καλλιτεχνικό τους χαρακτήρα αποκτούν και συλλεκτικό εν… διαφέρον. Έτσι πολλοί βι-… … βλιόφιλοι εκτός από τα δικά τους ex-libris, τα οποία προο- …. ρίζονται να ενταχθούν σε βι- βλία της συλλογής τους, συ-' γκεντρώνουν και ex-libris άλ΄- λων, δημιουργώντας αξιοθαύ- μαστα σύνολα. Σήμερα υπάρ- * χουν μεγάλες ιδιωτικές συλ-… λογές, όπως του Ολλανδού Jos Waterschoot, του Ιταλού Mario de Filippis (με περισσό- τερα από 200.000 έργα), του Ελβετού Benoit Junot και no)»— λών άλλων Ευρωπαίων κυ- ρίως συλλεκτών. Παράλληλα, υπάρχουν βιβλιοθήκες με συλ- ' λογές ex-libris ανυπολόγιστης% αξίας, όπως αυτή του Μονά- χου, του Βρετανικού Μουσεί- ου και της Εθνικής Βιβλιοθή- κης στο Παρίσι, αλλά και σύλ- λογοι συλλεκτών και καλλιτε- χνών ex-libris (30 σε ολόκληρο τον κόσμο), οι περισσότεροι των οποίων βρίσκονται στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και τη Βόρεια Αμερική. O παλιότε- ρος σύλλογος είναι ο γερμανι.- . κος, με έτος ίδρυσης το 18913 και ο νεότερος εκείνος του Χονκ Κονγκ..Οι σύλλογοι υ"… πάγονται στη Διεθνή Ομο- σπονδία των Φίλων του Εκει-. libris (FISAE) υπό την αιγίδα… της οποίας διοργανώνονται, συναντήσεις και συνέδρια, _ … μαντικότερο των οποίων, ….. ναι το Διεθνές Συνέδ ' βιβλίων έδινανλοιπόνπαραγ-ζχ . - '