• ΣΛΑ'Π(: (Οί/4: » ("* ζ΄΄', Η |+Θ ,(43΄|Ι(/, Έµα…" Η ?ΥπΘΤ?ΤΙΥΗ.ζ'ΤΤΙΛΉΨΗ-'ΤΤ"ΤΟΠΙΟΡΡΛΦΙ?? ΈΩΝ ΒΟΡΞΤΟΈΛΛΑΛΤΨΙΚΩΝ ΨΠΙ'ΡΙΩΝ Οι τοιχογραφίες των σπιτιών της Βόρειας Ελλάδας έχουν ως τώρα μελετηθεί τόσο από την πλευρά των επιδράσεων που δέχτηκαν από ευρωπαϊκές καλλιτεχνικές σχολές /μπαρόκ-ρο- κοκό, νεοκλασικισµός, ακαδηµαϊκός ρεαλισμός/, όσο και από την πλευρά των, χαρακτικών συνήθως,προτύπων τους /σε περιορισμένη κλίμακα/ και επιχειρήθηκε µιά μορφολογική "ανά- γνωσή" τους /αφαίρεση, σχηµατοποίηση, έξαρση, ρυθµός.../. ?τη σηµερινή ανακοίνωση θα γίνει προσπάθεια απλής καταγραφής των διαφόρων αντιλήψεων στη σύνθεσή τους. Για να γί- νει κάποια απόπειρα µελέτης σε βάθος θα απαιτηθεί συστηµατική εργασία συνεξέτασης των παραµέτρων όπως χρονολογίες των έργων, ταυτότητα ή έστω καταγωγή των ζωγράφων, γεωγρα- φική κατανομή των τοιχογραφημένων σπιτιών με ομαδοποιήσεις της πληθυσμιακής σύνθεσης των αντίστοιχων χωριών, κοινωνική θέση και μορφωτικό επίπεδο των ιδιοκτητών /έµποροι, βιοτέχνες, κτηνοτρόφοι, ξενητεµμένοι, αταξίδευτοι, εγγράµµατοι, λιγογράµματοι κ.τ.λ./. "πορούμε, λοιπόν, να πούμε πως το θέμα μας, αν και φαίνεται σα να ανήκει στο χώρο της τεχνοκριτικής, αποτελεί ερέθισμα εθνογραφικής ή λαογραφικής διερεύνησης. "κοπός µου, με όσα θα πω και θα δείξω, είναι να επισημάνω το πρόβλημα που θα μείνει ανοιχτό για μελέτη μιάς και στο ακροατήριο υπάρχουν τόσοι νέοι µε εφόδια να επιχειρήσουν ένα τέτοιο έργο. Ευτυχώς τώρα πιά έχει εντοπισθεί το σύνολο σχεδόν των βορειοελλαδίτικων τοιχογραφιών με "κοσμικά" θέµατα, χωρίς να αποκλείονται και νέα πολύτιμα ευρήματα, αφού εκατοντάδες σπιτιών είναι από χρόνια κλειστά και δεν ξέρουµε τί κρύβουν. Ρντελώς πρόσφατες εμπειρί- ες του υποφαινόμενου στην Εράτυρα, στην Αρίστη και σε άλλα χωριά επιτρέπουν ευοίωνη προοπτική νέων ανακαλύψεων. Εκτός από αυτό, στο αρχείο μου υπάρχουν εκατοντάδες παλιό- τερες φωτογραφίες τοιχογραφιών που δεν υπάρχουν πιά. πίναι στη διάθεση των µελετητών. Η πρώτη µορφή διάταξης των στοιχείων µιας τοιχογραφίας, που θα εξετάσουμε,χωρίς η κατάταξη που ακολουθούµε να έχει κάποια πρόθεση αξιολόγησης, είναι η παρατακτική που παρατηρείται στις ζωγραφικές φρίζες στο επάνω μέρος των τοίχων του εσωτερικού των σπι- τιών. αυτή, άλλωστε είναι η συνηθέστερη ζωγραφική διακόσµηση, έτσι ώστε η χαµηλότερη επιφάνεια του τοίχου, που είναι φυσικό να λερώνει από τη χρήση του χώρου, να επιδέχεται ασβεστώµατα κατά διαστήματα. Υπάρχουν, βέβαια, εξαιρέσεις του κανόνα, όπως στο σπίτι του Παπαθεοδώρου /Ξράτυρα, δεκαετία 1865-1875/ όπου ζωγραφίζεται ολόκληρη η επιφάνεια των τοίχων αλλά ως το ύψος των δύο περίπου μέτρων η διακόσμηση είναι λιτή, με λίγα α- πλά θέματα και μεγάλες ομοιόχρωμες επιφάνειες. ?ε μακριά φρίζα, αµέσως κάτω από το τα- βάνι, παρατίθενται χωρίς να συντίθενται μεγάλα κτήρια, γεφύρια, δέντρα, λιβάδια, λόφοι, ατµόπλοια, τζαμιά, ιστοοφόρα, ψάρια, ξυλοκόπος, καρποσυλλέκτης, ειδύλιο, ζώα... και όχι πάντα στην ίδια κλίµακα. Δεν είναι απαραίτητο να προέρχονται από το ίδιο πρότυπο. ?ε 2 άλλη περίπτωση, στο σπίτι του Λάτσκου/Ξράτυρα γύρω στα 1900/ σώζεται μέρος της ζωγραφι- στής φρίζας µε αντίγραφο από τις "?ταχυοµαζώχτρες"του Ζαν Φρανσουά Μιλλξ, δίπλα όµως υ- πάρχει τοπίο με χωριό καθώς και αντρική μορφή που δεν ανήκουν στο έργο του Μιλλέ και ασ- φαλώς προέρχονται από άλλο πρότυπο. νηµειώνουμε ότι η αντρική µορφή είναι ενταγμένη στην οµάδα των τριών γυναικών και το τοπίο συνεχίζει το χώρο της σκηνής. Με την ίδια παρατακ- τική διάταξη ήταν η τοιχογραφία του σπιτιού Τριανταφύλλου /Λράκια Πηλίου, τέλη 180υ αι./ που παρίστανε την Κωσταντινούπολη, η καταστραµμένη στα 1943 τοιχογραφία στο αρχονταρίκι του μοναστηριού του 'Αη Δαυρέντη /Πήλιο 18ος αι./ που παρίστανε την ποµπή της Ανάρρησης του Πατριάρχη και πολλές άλλες.. Αντίστοιχη παρατακτική σύνταξη συναντούμε σε χειρόγρα- φες "ενθυμίσεις", όπως του Καλλίνικου γιά το χαλασμό της ?έλιτσας στα 1774:" κε εμπήκαν κε εσκότωσαν κε όλο το βιός έµασαν κε έκαψαν οσπήτια κε εργαστήρια 104 και έκαψαν αν- θρώπους κε απέθαναν κε επίραν βιός πολήν φορτία αµέτρητα και εκάθησαν μέσα ηµέρες 1O χε βγένοντας επίραν....και έγινε θρήνος και οδηρµός κε γράφο δια θήµιση...". Περισσότερο οργανωµένη αλλά τυπική είναι η τριαδική σύνθεση, κατά κανόνα σε έργα µι- κρότερων διαστάσεων, όπου εμφανίζονται τρία ομοειδή αλλά όχι ισόβαθµα θέµατα, τρία σπί- τια, τρία δέντρα, όπου το κεντρικό είναι ψηλότερο ή ένα κτήριο µε υπερηψωµένο ή και φαρ- δύτερο το κεντρικό τμήμα του. Αντίστοιχο φαινόµενο παρατηρείται και σε δημοτικά τραγού- δια, όπως: Τρία μεγάλα σύννεφα στο Καρπενήσι πάνε τόνα φέρνει αστραπόβροντο, τ'άλλο χαλαζοβρόχια το τρίτο το µακρύτερο μαντάτα του Λιβίνη Τρία πουλάκια κάθονται στη ράχη στο ληµέρι τόνα τηράει τον Αλµυρό, τ'άλλο κατά το Βάλτο το τρίτο το καλλίτερο μοιρολογάει και λέει και σε άλλα τραγούδια µιά από τις τρείς κοπέλες είναι η καλλίτερη ή κάνει κάτι σηµαντι- κότερο, από τα τρία μπαϊράκια ξεχωρίζει του ?ιλιχτάρη. 'ε παραμύθια ή παραδόσεις o ή- ρωας καλείται να κάνει τρείς άθλους ή υποχρεώνεται να ξεπεράσει τρία εμπόδια. Και στις δύο περιπτώσεις ένα είναι δυσκολότερο. Βέβαια, επειδή λόγος και εικόνα λειτουργούν δια- φορετικά, στο λόγο το σημαντικότερο είναι το τρίτο ενώ στην εικόνα το µεσαίο. ντην μιά περίπτωση επιδιώκεται η σταδιακή ένταση του ενδιαφέροντος, στην άλλη η συμµετρία. Από την ίδια αντίληψη ξεκινάει και η τελετή βράβευσης των νικητών σε µεγάλους αγώνες, όπου o πρώτος ανεβαίνει σε κεντρικό ψηλότερο βάθρο και οι άλλοι δύο σε χαμηλότερα πλαγινά: Χαρακτηριστικό δείγμα τριαδικής σύνθεσης είναι το κτήριο που ζωγραφίζει ο Χιονιαδίτης ζωγράφος Ιωάννης στο σπίτι του Φιλίδη /Καπέσοβο 1925/ όπου προέχει το κεντρικό του τµή- 3 µα. “to σπίτι τουρ Λαζαρίδη /Ξράτυρα ]ΏββΚ 1796/…ένα τοπίο έχει τρία δέντρα, δύο μικρά πλαγινά κυπαρίσια και μια μεγάλη κεντρική πορτοκαλίά.Συγχρόνως όµως από τον κορµό της πορτοκαλιάς απλώνονται τρία κλαριά δεξιά και άλλα τρία αριστερά που το καθένα τους έχει από τρείς ώριμους καρπούς. Μιά άλλη συνθετική αντίληψη τοπίου είναι η ΞΞιΞωνική, όπου κυριαρχούν τρείς οριζόν- τιες χρωματικές ζώνες, η επάνω με τον ουρανό, η μεσαία µε τη γή και η κάτω συνήθως με θάλασσα, λίμνη ή ποταμό. Στο σπίτι του Γενάδιου /7καμνέλι 1878/ o Χιονιαδίτης ζωγράφος Αλέξιος Π.Κ. κάνει φανταστικό τοπίο µε τρείς επάλληλες χρωματικές ζώνες σχεδόν ισόπαχες, την επάνω γαλάζια …ουρανός- τη μεσαία κεραµιδιά µε διάσπαρτα λίγα άσπρα σπιτάκια και την κάτω ώχρα -οργωμένο χωράφι- µε λοξές πράσινες αυλακιές. Ρτο ίδιο χωριό /σπίτι Βασδε- κά 1857/ o Γεώργιος Κ. κάνει παρόμοιο τοπίο µε τις ίδιες χρωματικές ζώνες, µόνο που εδώ οι γραμµές της κατώτερης ζώνης είναι καμπύλες και υποδηλώνουν χαμηλούς λόφους, ενώ στο σπίτι του Γώγολου |Τσεπέλοβο/ οι τρείς ζώνες τοπίου σε οβάλ πλαισίωση είναι αντίστοιχα ανοιχτή θαλασσιά, ώχρα, πράσινη. "το σπίτι του Παλαιού/Δίλοφο Ζαγοριού 1898/ οι αδελφοί Βούρη ζωγραφίζουν τοπίο με τις αντίστοιχες ζώνες ανοιχτή γαλάζια, κοκκινωπή, γαλαζοπρά- σινη. Γτο σπίτι του Μαλιόγκα /?ιάτιστα 1844/ άγνωστος τεχνίτης, με πρότυπο χαλκογραφία του Α. Πρόµπστ, ζωγραφίζει τη Φραγκφούρτη με κεντρική ζώνη τον ποταμό νάιν. Τέταρτη, τέλος, απόδοση είναι η ΞανΞραΞική, όπως η φρίζα του παράσπιτου Τριανταφύλ- λου στη Δράκια του Πηλίου /Παγώνης 1832/ όπου παρουσιάζονται η Χαλκίδα, το Ψαλάντι, το Δουκό, τα Πολιτικά, τα Φύλλα, το µοναστήρι του Αγίου Γεωργίου κυτταγμένα από ψηλά, από ανύπαρκτο δηλαδή σημείο. 'Αλλωστε, τα µέρη αυτά δεν είναι'ορατά την ίδια στιγµή και από το ίδιο σημείο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πανοραμικής απόδοσης είναι η απεικόνιση του "ετσόβου από το "ικόλαο Μαρέτσο /νάρθηκας μοναστηριού λγίου πικολάου "ετσόβου 18001, 6- που το έργο παίρνει σχεδόν χαρακτήρα τοπογραφικό. Παρόµοιο είναι και ιχνογράφηµα,με μο- λύβι,της 'αμαρίνας, έργο του ντόπιου µητροπολίτη Δοµοκού Χρύσανθου /1861/.ίδώ, µάλιστα, σηµειώνονται και τα ονόµατα εκκλησιών, συνοικιών και άλλων στοιχείων του χωριού. Ο Χρύ- σανθος σηµειώνει πως το έργο σχεδιάστηκε από τα ανατολικά. ΄Άλλωστε υπάρχει και κάποια φροντίδα προοπτικής απόδοσης. Φυσικά, μεγάλο µέρος των τοπιογραφικών συνθέσεων στις τοι- χογραφίες των βορειοελλαδίτικων σπιτιών ακολουθεί τη συνηθισµένη προοπτική απόδοση του χαλκογραφικού, κατά κανόνα, πρότυπου. Τα παραδείγματα θα µπορούσαν να πολλαπλασιασθούν. Πρόθεση όµως του οµιλητή δεν είναι να εξαντλήσει το θέµα, ούτε είναι έτοιµος γι'αυτό, αλλά απλά να το θέσει. *ίναι πολύ πι- θανό πως, µε αφετηρία τεχνοτροπικά δεδομένα, να βγούν εθνογραφικά συµπεράσματα. ΚΙΨΐ0? Α. ΜΑΚΡΗ?

? ΚΙΤΣΟΥ Α…. ΜΑΚΡΗ II ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ Ανάτυπο Από τα Πρακτικά του Ε΄ Συμποσίου Λαογραφίας του Βορειοελλαδιπού Χώρου Θεσσαλονίκη, 20-22 Νοεμβρίου 1.987 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1989 II ZTNGETIKH ANTIAHT‘H ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΟΓΡΛΦΙΕΣ ΤΩΝ ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΤΙΚΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΐΚι΄τσου A. Μακρή Οι τοιχογραφίες των σπιτιών της Βόρειας Ελλάδας έχουν ως τώρα μελε- .ηθεί τόσο από την πλευρά των επιδράσεων που δέχτηκαν από ευρωπαϊκές καλλιτεχνικές σχολές (μπαρόκ-ροκοκό, νεοκλασικισµός, ακαδηµαϊκός ρεα- λισμός), όσο και από την πλευρά των χαρακτικών συνήθως προτύπων τους (ο" περιορισµένη κλίµακα) και επιχειρήθηκε µια µορφολογική «ανάγνωσή» ιούς (αφαίρεση, σχηµατοποίηση, έξαρση, ρυθμός...). Στη σημερινή ανακοί- νωση θα γίνει προσπάθεια απλής καταγραφής των διαφόρων αντιλήψεων στη σύνθεσή τους. Για να γίνει κάποια απόπειρα µελέτης σε βάθος θα απαιτηθεί ε.υστηµατική εργασία συνεξέτασης των παραµέτρων, όπως χρονολογίες των ,΄ργων, ταυτότητα ή έστω καταγωγή των ζωγράφων, γεωγραφική κατανομή των τοιχογραφηµένων σπιτιών με οµαδοποιήσεις της πληθυσμιακής σύνθε- "η… των αντίστοιχων χωριών, κοινωνική θέση και µορφωτικό επίπεδο των ιδιοκτητών (έµποροι, βιοτέχνες, κτηνοτρόφοι, ξενητεµμένοι, αταξίδευτοι, γγράµµατοι, λιγογράµµατοι κ.τ.λ.). Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε πως το …για µας, αν και φαίνεται σα να ανήκει στο χώρο της τεχνοκριτικής, αποτε- λ;ί ερέθισμα εθνογραφικής ή λαογραφικής διερεύνησης. Σκοπός µου, µε όσα θα πω και θα δείξω, είναι να επισημάνω το πρόβληµα που θα μείνει ανοιχτό για µελέτη, μιας και στο ακροατήριο υπάρχουν τόσοινέοι µε εφόδια να επι- χ ιρήσουν ένα τέτοιο έργο. Ευτυχώς τώρα πια έχει εντοπισθεί το σύνολο σχε- δόν των βορειοελλαδίτικων τοιχογραφιών µε «κοσµικά» θέματα, χωρίς να αποκλείονται και νέα πολύτιμα ευρήµατα, αφού εκατοντάδες σπιτιών είναι από χρόνια κλειστά και δεν ξέρουµε τι κρύβουν. Εντελώς πρόσφατες εµπει- ρί * του υποφαινόμενου στην Εράτυρα, στην Αρίστη και σε άλλα χωριά επι- .ρ΄πουν ευοίωνη προοπτική νέων ανακαλύψεων. Εκτός από αυτό, στο αρχείο µου υπάρχουν εκατοντάδες παλιότερες φωτογραφίες τοιχογραφιών που δεν υπάρχουν πια. Είναι στη διάθεση των μελετητών. l| πρώτη μορφή διάταξης των στοιχείων μιας τοιχογραφίας, που θα εξε- τάσουµε, χωρίς η κατάταξη που ακολουθούµε να έχει κάποια πρόθεση αξιο- 11 138 Κίτσου A. Μακρή λόγησης, είναι η π α ρ α τ α κ τ ι κ ή που παρατηρείται στις ζωγραφικές φρίζες στο επάνω µέρος των τοίχων του εσωτερικού των σπιτιών. Αυτή, άλ- λωστε είναι η συνηθέστερη ζωγραφική διακόσµηση, έτσι ώστε η χαμηλότε- ρη επιφάνεια του τοίχου, που είναι φυσικό να λερώνει από τη χρήση του χώρου, να επιδέχεται ασβεστώµατα κατά διαστήµατα. Υπάρχουν, βέβαια, εξαιρέ- σεις του κανόνα, όπως στο σπίτι του Παπαθεοδώρου (Εράτυρα, δεκαετία 1865-1875), όπου ζωγραφίζεται ολόκληρη η επιφάνεια των τοίχων, αλλά ως are ύψος των δύο περίπου μέτρων η διακόσμηση είναι λιτή, με λίγα απλά θέ- µατα και μεγάλες οµοιόχρωμες επιφάνειες. Σε μακριά φρίζα, αμέσως κάτω από το ταβάνι, παρατίθενται χωρίς να συντίθενται µεγάλα κτήρια, γεφύρια, δέντρα, λιβάδια, λόφοι, ατμόπλοια, τζαμιά, ιστιοφόρα, ψάρια, ξυλοκόπος, καρποσυλλέκτης, ειδύλιο,ζώα... και όχι πάντα στην ίδια κλίμακα. Δεν είναι απαραίτητο να προέρχονται από το ίδιο πρότυπο. Σε άλλη περίπτωση, στο σπίτι του Λάτσκου (Εράτυρα, γύρω στα 1900), σώζεται µέρος της ζωγρα- φιστής φρίζας με αντίγραφο από τις «Σταχυοµαζώχτρες» του Ζαν Φρανσουά Μιλλέ, δίπλα όμως υπάρχει τοπίο με χωριό καθώς και αντρική μορφή που δεν ανήκουν στο έργο του Μιλλέ και ασφαλώς προέρχονται από άλλο πρότυπο. Σηµειώνουμε ότι η αντρική μορφή είναι ενταγμένη στην ομάδα των τριών γυναικών και το τοπίο συνεχίζει το χώρο της σκηνής. Με την ίδια παρατα- κτική διάταξη ήταν η τοιχογραφία του σπιτιού του Τριανταφύλλου (Δράκια Πηλίου, τέλη 18€… αι.) που παρίστανε την Κωνσταντινούπολη, η καταστραµ- µένη στα 1943 τοιχογραφία στα αρχονταρίκι του µοναστηριού του ΄Αη Λαυ- ρέντη (Πήλιο, 18ος αι.) που παρίστανε την πομπή της Ανάρρησης του Πα- τριάρχη και πολλές άλλες... Αντίστοιχη παρατακτική σύνταξη συναντούµε σε χειρόγραφες «ενθυμίσεις», όπως του Καλλίνικου για το χαλασµό της Σέλι- τσας στα 1774: «κε εµπήκαν κε εσκότωσαν κε όλο το βιος έμασαν κε έκαψαν οσπήτια κε εργαστήρια 104 και έκαψαν ανθρώπους κε απέθαναν κε επίραν βιος πολήν φορτία αμέτρητα και εκάθησαν µέσα ημέρες 10 κε βγένοντες επί- ραν... και έγινε θρήνος και οδηρμός κε γράφο διά θήµιση...». Περισσότερο οργανωμένη αλλά τυπική είναι η τ ρ ι α δ ι κή σύνθεση, κατά κανόνα σε έργα μικρότερων διαστάσεων, όπου εμφανίζονται τρία ομο- I I I I I I I I I I ειδη αλλα οχι ισοβαθμα θεµατα, τρια σπιτια, τρια δεντρα, οπου το κεντρικό είναι ψηλότερο ή ένα κτήριο με υπερυψωμένο ή και φαρδύτερο το κεντρικό τμήμα του. Αντίστοιχο φαινόµενο παρατηρείται και σε δηµοτικά τραγούδια, όπως: Τρία µεγάλα σύννεφα στο Καρπενήσι πάνε I I I , I I τονα φερνει αστραποβροντο, τ αλλο χαλαζοβροχια το τρίτο το µ. α κ ρ ύ τ ε ρ ο μαντάτα του Λιβίνη. Σι…()ετική αντίληψη στις τοπιογραφίες των βορειοελλαδίτικων σπιτιών 139 Τρία πουλάκια κάθονται στη ράχη στο ληµέρι τόνα τηράει τον Αλµυρό, τ, άλλο κατά το Βάλτο το τρίτο το κ α λ λ ίτ ε ρ o μοιρολογάει και λέει. και …; άλλα τραγούδια μια από τις τρεις κοπέλες είναι η καλλίτερη ή κάνει , ί "ι σηµαντικότερο. Από τα τρία µπα'ι'ράκια ξεχωρίζει του Σιλιχτάρη. Σε πα- µαμύθια ή παραδόσεις ο ήρωας καλείται να κάνει τρεις άθλους ή υποχρεώνε- mu, να ξεπεράσει τρία εμπόδια. Και στις δύο περιπτώσεις το ένα είναι δυσκολό- |)". |Ιέβαια, επειδή λόγος και εικόνα λειτουργούν διαφορετικά, στο λόγο το σηµαντικότερο είναι το τρίτο ενώ στην εικόνα το μεσαίο. Στη µια περί- … πόση επιδιώκεται η σταδιακή ένταση του ενδιαφέροντος, στην άλλη η συμ- l‘ ρία. Από την ίδια αντίληψη ξεκινάει και η τελετή βράβευσης των νικητών … µεγάλους αγώνες, όπου ο πρώτος ανεβαίνει σε κεντρικό ψηλότερο βάθρο και οι άλλοι δύο σε χαμηλότερα πλαγινά. Χαρακτηριστικό δείγμα τριαδικής …'»νθ σης είναι το κτήριο που ζωγραφίζει o Χιονιαδίτης ζωγράφος Ιωάννης n m σπίτι του Φιλίδη (Καπέσοβο, 1925), όπου προέχει το κεντρικό του τμή- µα. Στο σπίτι του Λαζαρίδη (Εράτυρα, 1796), ένα τοπίο έχει τρία δέντρα, …'… µικρά πλαγινά κυπαρίσια και µια μεγάλη κεντρική πορτοκαλιά. Συγχρό- Wm όμως από τον κορµό της πορτοκαλιάς απλώνονται τρία κλαριά δεξιά και άλλα τρία αριστερά που το καθένα τους έχει από τρεις ώριµους καρπούς. Μια άλλη συνθετική αντίληψη τοπίου είναι η τ ρ ι ζω ν ικ ή, όπου κυ- ριαρχούν τρεις οριζόντιες χρωματικές ζώνες, η επάνω με τον ουρανό, η μεσαία µι. τη γη και η κάτω συνήθως µε θάλασσα, λίμνη ή ποταμό. Στο σπίτι του I‘. νάδιου (Σκαµνέλι, 1878) ο Χιονιαδίτης ζωγράφος Αλέξιος Π.Κ. κάνει φανταστικό τοπίο με τρεις επάλληλες χρωματικές ζώνες σχεδόν ισόπαχες, ιην πάνω γαλάζια -ουρανός-, τη μεσαία κεραμιδιά με διάσπαρτα λίγα άσπρα σπιτάκια και την κάτω ώχρα -οργωμένο χωράφι- με λοξές πράσι- νι αυλακιές. Στο ίδιο χωριό (σπίτι Βασδεκά, 1857) ο Γεώργιος K. κάνει π-ιρόµοιο τοπίο με τις ίδιες χρωματικές ζώνες, µόνο που εδώ οι γραμμές της κατ«ΐπερης ζώνης είναι καµπύλες και υποδηλώνουν χαµηλούς λόφους, ενώ στο σπίτι του Γώγολου (Τσεπέλοβο) οι τρεις ζώνες τοπίου σε οβάλ πλαισίωση είναι αντίστοιχα ανοιχτή θαλασσιά, ώχρα, πράσινη. Στο σπίτι του Παλαιού (Δί- Λογο Ζαγοριού, 1898) οι αδελφοί Βούρη ζωγραφίζουν τοπίο με τις αντίστοιχες ζώνι.- ανοιχτή γαλάζια, κοκκινωπή, γαλαζοπράσινη. Στο σπίτι του Μαλιόγκα Σιάτιστα, 1844) άγνωστος τεχνίτης, με πρότυπο χαλκογραφία του A. ||ρόμποτ, ζωγραφίζει τη Φραγκφούρτη με κεντρική ζώνη τον ποταµό Μάιν. Τέταρτη, τέλος, απόδοση είναι η π αν o ρ α µ. ι κή, όπως η φρίζα του παράσπιτου Τριανταφύλλου στη Δράκια του Πηλίου (Παγώνης, 1832), όπου 140 Κίτσου Α. Μακρή παρουσιάζονται η Χαλκίδα, το Ταλάντι, το Δουκό, τα Πολιτικά, τα Φύλλα, το µοναστήρι του Αγίου Γεωργίου κυτταγμένα από ψηλά, από ανύπαρκτο δη- λαδή σηµείο. 'Αλλωστε, τα μέρη αυτά δεν είναι ορατά την ίδια στιγμή και από το ίδιο σηµείο. Χαρακτηριστικό παράδειγµα πανοραμικής απόδοσης είναι η απεικόνιση του Μετσόβου από το Νικόλαο Μαρέτσο (νάρθηκας µοναστηριού Αγίου Νικολάου Μετσόβου, 1800), όπου το έργο παίρνει σχεδόν χαρακτήρα τοπογραφικό. Παρόμοιο είναι και ιχνογράφηµα, με μολύβι, της Σαµαρίνας, έργοιτου ντόπιου µητροπολίτη Δοµοκού Χρύσανθου (1861). Εδώ, μάλιστα, σηµειώνονται και τα ονόματα εκκλησιών, συνοικιών και άλλων στοιχείων του χωριού. Ο Χρύσανθος σημειώνει πως το έργο σχεδιάστηκε από τα ανατολι- κά. ΄Αλλωστε υπάρχει και κάποια φροντίδα προοπτικής απόδοσης. Φυσικά, µεγάλο µέρος των τοπιογραφικών συνθέσεων στις τοιχογραφίες των βορειο- ελλαδίτικων σπιτιών ακολουθεί τη συνηθισµένη προοπτική απόδοση του χαλ- κογραφικού, κατά κανόνα, πρότυπου, Τα παραδείγµατα θα µπορούσαν να πολλαπλασιασθούν. Πρόθεση όµως του ομιλητή δεν είναι να εξαντλήσει το θέµα, ούτε είναι έτοιμος γι' αυτό, αλλά απλά να το θέσει. Είναι πολύ πιθανό πως, µε αφετηρία τεχνοτροπικά δεδοµένα, να βγουν εθνογραφικά συμπεράσματα. Σιιιι()Ητική αντίληψη στις τοπιογραφίες των βορειοελλαδίτικων σπιτιών 141 αν. %. 3έΝΈ…ξξΜ&ξέκΜ… ! α΄΄ά ,(!Ι…χ Μ…"… - » …" …ΉΧΨ;= >…» .. … … … . ……Μ"… ΄ . … … …. . κ.ά.… …; : . . . . … & … … . … . Ο …. , …… να… »… », ' . * |'.΄ζ)άτυρα Βοΐου: Τοιχογραφία σπιτιού Μακρή. 1875-1885. Κίτσου A. Μακρή Νεγάδες: Τοιχογραφία σπιτιού Καλέα. 1795. µ..-.-- Στ…0ι:τική αντίληψη στις τοπιογραφίες των βορειοελλαδίτικων σπιτιών 143 Με…" .|ριικια΄ Πηλίου: Τµήμα τοιχογραφίας σπιτιού Τριανταφύλλου. Τέλη 18ου αιώνα. | .|ρακιά Πηλίου: Τμήμα τοιχογραφίας σπιτιού Τριανταφύλλου. Τέλη 18ου αιώνα. 1 Τ 144 Κίτσου A. Μακρή Μοναστήρι Αγίου Νικολάου Μετσόβου: Διονυσίου Μαρέσου, Γενική άποψη Μετσόβου. 1800.

να V- ,το- ."? ιν η " Υγείας και Πρόνοιας κ An. Ko- ορµόνης… ενώ έχουν ηροσιλη' "" ..-. Οι! ιο τέρσ 15 Μαίου ΄ζ'1τα με των"… ωµό 'OU Προς τον ονοη΄;.ηρωη υπουργό Παιδείας Δ. Μσρούδα ο ευρωβουλευτής και "πράσα να] Παιδείας κ. Πανεπιστηµίου (αυτή: υπουργός Βιοµηχανίας. Ενέργειας και …Τι:χνολογίσς κ. Πουο. Ζακαλικος, οι υφυπουργό! Παιδείας κ. Φιλ. Πετοαλνικος και Γεωργίας κ. Δηµ, Πιτοιώρης. εν δεχοµαι»: δι: πια. ο υπουργός Θεέ να παρεΒοεθουν της Θεσοσλ΄ιας και εκπρόσωποι φορέων της πόλης του Βολου. Μέχρι χθες είχε… δηλώσει. ότι θα"ηαροδρεθουν οι "πιο… ιω πρυτονειε και ον.ιηρυτονι:ιε Ανωτάτων… Ιδρυµό'.ων της χώ- και: Ο πρύτανης του Πανεπιστηµί' ου Αθηνών κ. Σταθόπουλος, ο οντιηρυ΄τονης του Αριστοτιλείου οι ooxtc p . ΚΛΕΙΣΤΑ ΑΥΡΙΟ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ Ν. ΙΩΝΙΑΣ καιρώ θα Livm αυριο :… τα καταστήµατα στο Βόλο και στη Νέα Ιωνία. οι αναπλήρωση των ιπιηλΕον ωρών λειτουργί- a; του; κατά τη Μ. Εδδοµαδο. Τα αναπτήρα… θα µπουρ- ήσουν κανονικα µεθαύριο .. σύµφωνα µε το Eta-v6 ιο. ΣΚΟΤΠΘΗΚΕ ΣΕ ΤΡΟΧΑ|Ο 27ΧΡΟΝΟΣ ΑΘΗΝΑ. l3.-— Σκοτώθηκε o Γιάννης Ε. ΔαµαοΕας. 27 ι. τόν, όταν το Ι.Χ. σορτηγό αν- '0ιΙνη'ο που οδηγούσε Ώου… από την "optic του και πρασί- ιρο-.'σι or. µανδρδτοιχο. Το θα. \' όρο ΨροχσΤο ΕΥ!" στο .'.… της valence εθνική; εδρα ΑΘηιύν - Σοωιου To -.- --τ-.τ-… …- '- ΑνοατασΜουλος ιιι'ηΜιι' τον Δ Μαραυδα ότι όρισε. χωο΄ις καµµία ηρωυνεννόηοη, την Τρι", τη 16 Μαίου, ως σημερα σαν…! Π';κ'ι:ηισ.*ημίου Θεσσαλοτΐιησ :. Διμίρης. ο αν….ιΠρυ.τανης του E' fivmoo Μπραβο… Πολυτεχνεϊι ου !. Γο-λονης. ο πρύτανης της ΑΣΚΤ κ. Γ,. Νικολαϊδης, a Η…" τανης του Πανεπιστηµίου |ωΝ νινων κ Πέτρος. ο Πρύτανης του Πανεπιστηµίου Πατρών ι Au- '-fl να…-…… ΠΔ Σ Ο Κ. τρωω… προέδρου της ΝΔ. ι. πιιιιιιι πιο"… KAI flANEflIHHMIAKnN …και… EI‘KAINIA TOY HANEI'IIZTHMEOY "ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ εκπΡιιιποι ται φιιτιιτιιι EKBETDYN τι ιιιΗΜιτι τ… Με την παρουσία του uncuo- Γιώργου Ποπ…" &…» θα γίνουν αυριο Δευτέ- ρα, …15 Maiou, τα αιωνια του Θεσσαλίας. Θα παραβρεθούν επίσης. ο σναηλη. .ους.γιώ΄'τηε. o πρύτανης του Πο- ιςηιστηµ'ιου Κρητης, κ. Μαρ- ης, ο πρ.]. σνης της Ποιά… :. Κοντογι:ωργης. ο πρώιμης του Δηµοκρίτειο… Πανεπιστημίου Θράκης κ. Γαλουσης. ο πρό? δως του )cviou Πανεπιστημίου κ. Κασιµό'τη: και o ΜΙΠρωα' ιης της Γεωηον…ης. 0r“..- no-nwu-uo: aide-c- διοωημΙσεων υπέρ του οιοιβώς' Προ της µε: της σω'εκτεύξεια: του Μητσοτά- "CK/viva "μετωπική" πρόσκληση, επιχειρηο1υε να ι:πι-ιοινωνησου' µε' τηλεφωνικό αλλα δεν αν… Ζητούµε bio-(owe- ποιοιΘήκοη τιιή συγκληαη το αργό… ΄Ας σημειω9εϊ Β:. για την φι- λοξεν… των ηροοκεκ'|ηµενων :… χουν κλειστεί στο ξενοδοχείο memo. 60 δωµατιο. .Τα εγκαίνια ων Πονεηιστηµϊ" οι: Θα γι'νουν στις 12 το μεση" "Οι και χαιρετισμους Bo Με… Σια-3311… στην mu ρολόι: Θυµα &…" στην οδό Θεών ρΐα; 15. στην Ανδδυσσο. ΔΙΑΨΕΥΔΕΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ. Παπανδρέου: Επιχείριιοι1 ουκαράντιι6ιιο τα διτµοοι'ευµα ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕ| ΟΤΙ ΠΗΡΕ 50 [ΚΑΤ ΑΠ' ΤΟΝ ΚΟΣΚΠΤΑ ΑΘΗΝΑ. l3- ενορχηστρω- μιΣνη επιχειρηση συκοφαν. mom; TOU µε ψεύδη απο τον απατεώνα Κοσκωτά. χαρα- κτηρίζει ;; υπουργός no.- οει'ας Γιώργος Παπανδρέ- ου, σηµερινα δηµοσίευµα απογευµατινπς εωπµερΙδας, σύµφωνα µε το οποίο πηρε ΤΙΜΗ ΑΠΟΤ|ΟΥΝ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ. ΓΙΑ Τ0 Γ ΙΟΡΤ ΑιΣΜ0 ΤΗΣ «ΗΜΕΡΑΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑ?) Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ Η. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΑΘΗΝΑ. 15— Μηιι'ιµστα µε την ("χωρίο του οικιακού mo- wop‘wi' της Ηµέρα; της Μητέ- ρα: εςΞδωσσν το ΠΑΣΟΚ »… η Ν. Δ- Στο μήνυµα του το Ε'ιττ'ι.ωτι πό Γρηαε|ο του ΠΑΣΟΚ τονί- ζει. ότι η πυΒέρνηση τίμησε την προσφορά τη; Ελληνίδα; Μόνο; με µια σειρά Θεσμών ν.… µέτρων που αντιµετώ.τ…ην τα "πιο"… ………ά προΒ)ηιιαια του mu μετω:ύζει η µητέρα ια! κώνοι… Ono τον Κοσκωτρ πενήντα εκατοµμυρια δραχµές, npo. κειµενου να κανονίσει το 1986 την παράδοση των µε… τριών της Τραπεζας Κεν- τρικής Ελλάδος στον υποοι- κο τραπεζίτη. Ειδικότερα η δήλωση του υπουργού ΠαιδεΙσς Γ.. Α. ως" ότι το ΠΑΣΟΚ Θα αυγή] … την προσπάθεια για την προ Μαρια "I: µητρότητα; και την εσ'Ιο…ι…γι΄ι στην πράξη τη; θεοι… ξΠ'ιιιένη; ισότητα; των δι"α αν" ων. " Ν. Δ. στο Με". τη: υηα-ι… α…Ήοει ότι σηµερα η Ε΄1-ληνΙδυ ΜΜΜ. αγωνια για το αποσπά- ι… nacho τη; την…". τη; Π… Μ…" καθώς αν tun την εξω"… :… των ναρκωτικών ιι.τσγραμµ'- " … σήµερα ο θεσµό; της οι- κιΘιιΣ ιιιικπιΝιιιιιτιι … µια… οι ιιιιιΣ Maps: avapovnc - avwvmc για πιο" ψηφίους 60υλευτές ω'οώοοξ Παπανδρέου εχει ως εξης; αΕητα μηνες µετα την o- ηοκαλυψη της ο|σς εις 6σρος μου. υστε- ρα από οµετρητες σελιδες σημειωµάτων του, μερικές µέρες µετά τις τελευταίες Συνέχεια στην 16η σελίδα "ιογι'κεια:΄ ιπΐο:αται πλτ΄ιΥματτι και You: Γ.ι ότι η .\ Δ. ['ναι ι'- τσι… … δωσει στην Β…… ιιητι΄.ρσ όλα τα εφόδια. ώστε … ιιι'ιΙ΄Ια-'Ξι.ιιαιει η ελληνική οικογέ- Μια- Ο «. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ ΤΟ BI. TOY ΠΑΣΟΚ Ειδικότερα στο μήνυµα του ο ν.… 10 Ε'ιιε).εσιι'ιο Συνέχεια στην 16η σελίδα πλαστογρα- . "( βαν : #11" ' του ος; δον… ανη Ψ=ς Τζ'υ'ι στα: α'4ΐ( ραπ τα 6 τινα] µ=δΙ: πει της αυτον γίνει παλι έχον' όµως NAB ΟΥΓι Πρι η να… κρίνω σχετικ Ευρω] Παγαα που c? υπηαα ση που 60… το δηµου: λυΚ!(, Aruba: κτώ69ιι' νο Ιου) confine Μολο κ1ώ69Η το… "ΐ υτ΄ινα ': διαφερ=' ευµιςου| κοινωσΙ και …παΙ Νανα" των τα πάστα olo CW" λές. Συν… τελεια)… τα yum το καλο ση. n μ' το κρυο τα πανό ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΚΛΟΓ|ΚΟΙΙ KFNTPflN TA "πιο…" … η… Το "000 Π…." εργοστασίων Στο Βόλο της EHEE, :ων κλειστών ται της ανεργίας. :cu Γεουσνικοι.», -':1ς B M Τ,"1( (Μεταλλουρ- Ακης-ι και τόσων αν… ερ- .οστποίων που φυτοζωο΄ι΄:ν. Στο Βόλο των εκατοντάδων τ'τολυυένων από την εργοδοτ'. τη ασυδοσία και την κυδερ»η …η …η. 24,5 Δυτ. "ΑΤΑ" (1… Τη στιγμή που «οι άνθρω- κι των πάι:περςυ "σταλούν ισα δεν "πρόλαβαν να mm- των, όταν πετάνε εκατομµύ- )Ia για να χρηµατοδοτήσουν την"όνρια ψηφοθηρία τους, τη …»… που τόξο… ποτάµια <04 γεφύρια και πάσης φόσα Ως έογσ,'την ίδια στ:γ'….ιη u 'αγγέλλουν λοιπόν, ότι για το Βασικό µεα1καυατο άστοχα; τσόντα… 24,5 δρχ και για ".…" :ιοΒό ' ΄'.ταραχωροιΞντσι= 548 δρχ. αύξηση (ΑΤΑ Β' τετρα- ;,1ιου ΄89 1%). Να πως": είναι η ουσία της ι:,λιτικης τους 24.5 δρχ. για :0 µεροκάµατο. 'Οταν η «φτωχή… η pr.- .|οι3λα, η σθλιοκοστι΄α και " :ογαδσοισυός γνωρίζουν ηµέ όΕης και πρωτοφανή σα- ιν.ότητσι, για το δασικό κόµπο περισσεύουν 606- :…. ση δεκόοικα. Σε ποιους λοιπόν. πουλά… π΄'.';κια για µεταξωτές κορδέ '-Εζξ Εργαζόµενοι, και νέες ΛΥ Tog, TO ΕΡΓΟ ΤΟ. ΄ΧΟΥ 'ιΕ ΞΑΗΑΔΕΙ. όνε αν… νέοι -Μην σνεχτΓ.ίτε. να μετατά- ;'ο'.:ν το κοινωνικό σας δικαι'..΄τ ρότα σε αντικεΞι:ενο εξαγοράς της ο νείδησης και της ψήφου σταθεί" στα άγρια το: .που στήνουν πορσµο νές εκλογών. —TI-,Iprsimz αυτους που υ πηραν τη νοηµοσύνη σας Io: καιουν προεκλογικό ευπΞ… ρα σε τις ανάγκες σας. ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΧΑΡΙΣ": ΤΔ|, ΟΛΑ |(ΛΤΑΧΤΙΟΥΝ΄|Λι Με ΑΓΩΝΕΣ. Μάης '89 EPFATO γ ΠΑΛΛΗ.ιΙ KO ΚΞΝ΄ΓΡΟ ΒΟΛΟΥ Ο Πρόεδρος Αγάπης Κώστας Ο Γ. Ι'ραυµστε΄σς Κίτοιος …… ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΔΑΚΕ OAYMflOY Τώρα η "Φωνητική ΑΓΕΤ στοά… και ιρταζόµινσυ; που το.-; προστατεύει o νόµος! H κι.6(ρνηΨικη ΑΓΕΤ "σορό… (one: πιστό την αυταρχική και απ…] "οι…… που ιοθι ι η κυ6ι΄ρνηση του ΠΑ 10 Κ. ποώδη οι µια τελείως Ο'ωχο΄:.ότη'η και πέρα από κό. Εί δυ'τσλογία απόλυση του ν- "α:.΄:.η΄…ου της Κ. Τσακίρη. Κ… Τσακίρης πτυχιούχος Πολιτικός Μηχανικός νηηρίτη- 0: ο… άνδρα: αξιωµατικός Ν'αοκα:.ιτντη;. Κατά τη δισ… Ina "K en'dm του ιηιτξλωε αξιοθαύµαστο εθνικό έργο σίτου mime-4a: με ιπι'υχία 2 000 In πλέι… ι-αρισλιώσιις H Πο- '-'ιία στις περιπτώηι|ς αυτί: "αν ελάχιστη ιπι6ραδιι,-ση τωι 0-('ΑΨίµητωι από» υπηρεσιών… v‘Jm'xtI δισ νόµο-.: ειδικό προ. ':-,ια στην εξεύρεση εργασία: O K. Τσακίρη, κανονες 19"!- ι'. το; arm-IBM"): σ'."οι΄: "πιο… ιιισ|ιι'ω 9.140 να :. κατανοητό απ' όλους του; φί- λους που µε τιμούν µι την ιµ- πιστοσι':νη τους». Τίλ…ς στ' ό,τι Εγινε Με": το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνηµα θα στεγάσει το "νται. κό εκλογικό ται: άντρο στη δι- ασταύρωση Ιάσονας και Ηπεί- μου, ενώ τα εγκαίνια αποµόνω- Ψαι να γίνουν την τελευταία ι- 65σµσδα τον Μαίου. Η Η. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Την πανηγυρική έναρξη της προεκλογικής της εξόρµηαης κάνει σήµερα η Νέα Δηµο κρατία με τη συνεδριαση της Νοµαρχιακής επιτΜης εκλς γικού αγωνα, που θα νίκη "τις 6 30 µ µ, στο ξενοδοχείο «ΠΑΡΚ». Το σιιντονισυό της επικό πεις, που αποτελείται. από 300 άτοµο έχει o πρόεδρος ης ΧΟΔ΄Ξ Μαγνησιας'΄κ. Γ. Αντωνόπουλος. 'Ooov σοορα το ψηωοδέλτι" του Κάρυστος της αξιωµατι κής αντιπολίτευσης, εποµένη ται να γινει επίσηµα γνωστό µέχρι την Τετάρτη, αφου η τ: ).…η εγκρί:η του ανηκει 61m Εκτελεστική Επι προ-τη w κόμιιητος και του παίξω: κ. Κων. Μητσοτάκη. Πάντως. είναι σίγουρο: ο δύο νυν 6€υλωτές κ κ. Αρν Φιλιππίδης και Γ. Σούρλας. οι οποίο. µπαίνουν στο των δελτιο συµφωνα µε το κα": στατικό του κόυυσ.τας. επί συµφωνα με πλης.οοορί.- .ς u απ τις άλλες θέσει ς δ'.εκδ:΄ κουν κατά πρώτη λόγο ο: κ |. Παπαγεωργίου και Χρ. A- ντωνίου, καθώς επίσης και ", Πολλές, Λουκας, Μπρ..τίµης, Πατρός και Νάκος Κεντρικό εκλογικό κέιτρο η Νέα Δηµοκρατία δεν ένα (ναί αφού ως γνωστόν, οι δισ δεσιυοι χώροι είναι λιγοστοί Παντως. ο'.΄,'υφωνα µε πλέι… ευφορία οι ενέργειες της το… πως οργάνωσης δρίσκοιτα- σε καλό σημείο και αυτοι… Θα εξασφαλίσει κτίριο σε κά ποιο σημείο του κέντρου της πόλης. Τέλος, δεν έχει ακόµη καθ'; κτιστεί η ηµεροµηνία της κ:- \' το' κής της προεκλογικης ε ξόρμησης στο Βόλο, ενώ από κλείεται το ενδεχόμεω να Ξα- θει στη πόλη µας ο κ. Mun-II:- EYXAF‘IITHPIO Ο Στ΄."΄:΄:ιιγη; αΦ'1.ηι των Ζ…".Ν ν.… 7.ωιι鵴:ιιινι Ξτ.τιηιιι΄ιντιι; ιιιιι βαθύτατη murmur/.6 από… η II- πει… την.: πρωτου; umr; του '" προκάλεσε nlo Σύλλογο :Icu Β΄:ηιι(ιτα οικονομικό. διοικητική και. :.ειτσι'ι:γιν.τι, ευχαριστεί… η… θεοι… τη III-In και του; ηΙ΄:…οιι: του που τι… σι'ιι.1ιιρηστ:΄ιθην.ην, ώστε να ηυνιτχ΄ισει την "Μίνωα:- ΄:η δράση τι… u: την necImI'I. Imp] ,πρ…:ιλψη ΄:… ηι΄:.ιι.ςΠ"ιι των αδέσποτων ή ωετιΟ΄ιιιητι…-ιν η'κι΄.'΄:.ι.-:ν στο '/.ιη"1ν.ι'…ιιε΄ιο του Σιν. λόγοι-. την ι-ιηΟτ.σ'΄…σ την: από Πιτι.1ι1λ΄|ΥΓ: '|.ιιι τι: αδιά΄.ε..ττι: 1ιιισΤτιΠΓΙ€- για την ιι5ρι ση |… το… Χωρών SHAOI-Ilnnl. την ενηιπρ:ιισιι τι… '|.…ι'ρι΄' για τι: ημισυ": πίστει: MII III. τη ζώα. την πιιι΄τ΄:,ηι…ιη γ…… καταστολή τη: Ντι: ν.… ΞιιρΒηρ-΄ιτητη: µόντα ο… ξιίιη, και |ΠιΙ|ΙΥΓ("Ι τη "ότι: και τη .τι… παντελόνι" "" .τιιί.ι'.τιι0ι. .τ΄… των αδί- α…τιιτ|ιιν η". γι|:):ι ιι|ι:. Ετσι n. αν": τπτ-* γ:΄ιιιι. I |Αι- τη"; -ιι':ι III- Inui Λη προς/… ;- χιι οι: …ι'κιντριι…η. αν τη τοποθεσία… για τις If) |…» για… µας": ωστόσο ακόµη \‘n r mficflu'dn‘um επίσημα η αλφα που… ηι-τη. στο χωρο τη; .-τοιστςρα; οι θε- σει; του ΚΚΕ εσωτ.. όσο και. για το στόχο που έθεσαν στη Μαγνησία). GAS. Κ. ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΒΕΣ'ΣΑΑ|ΑΣ Συνι΄'γειιι από την τη σελίδα Θύνουν ο Μητροπολίτης Δηµη- τριάδος κ Χριστόδουλος, ο 6η- USO-x0: Βόλου κ. Μιχ. Κουντου' σης. εκπρόσωπος των φοιτητών, ο προεδρος της ΔΕ. αστο: καθηγητης κ. navy. Aa- Ζαρίδης και φυσικό ο υηουργ:΄ις Πσ.δ:ιος κ Γ. Παπανδρέου. Θα ακολουθήσει δεκόλςητο µουσικό πρόγραµμα και στη au- νέχεια [ενόγηαη στις αυτό" στα"… του Πανεπιστημιου. To απογευµα. εξάλλου, στις .7.30 στο εσωτερικό αμφιθέατρα του ΠανεηιοΨη,: ου θα γίνει παρου- σίαση της φυσιογνωµίας και των momma” του Ιδρύµατος. από τον πρόεδρο της Δ E κΐ Με… ρί6η.και τον… …η. Κωταιόηουλο καθηγητή. ' ' ΄ ' του: στις 9 το βρόδυ θα δοθεί µενόλη δεξίωση νι: 2.000 και Με… προσκεκληµένους στους υπαίθριους χώοους του Πανεπιστηµίου, που θα Πλοία" tin/um από µουσικό και χορευ' …το προγραµµα. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ TOY AHMA PSOY Συµφωνα με το πρόγραι:.ια της τελετής των εγκαινίων, που έχ= ι- καταρτίαετ η 6.0mm):- σα επιτροπή του Πανεπιστηµί- ου Θ: σσσλίας, µεταξυ εκείιων που θα μιλήσουν περιλαµόανε ται και ο δήµαρχος Βόλου και µέλος της δ.οικουσας επ. τρο- πής του Πανεπιστημίου κ. Μιχ. Κουντουρης. Μ…"; όιιως τη γνωστή κα- τά πλειοψηφία απόφαση του δηµοτικού συ…υ60υλίου Βόλου για την εποχη του (no την τε- λετή των εγκαινίων µε το οι" τιολογικό ότι αυτό δεν θα ε- πρεπε να τελεσ€ουν κατά τη διάρκεια της προεκλογικης πε ριόδου, σναζητήΘηκε χθες 0 δήµαρχος ν.. να διευκ,'.ρ 'νίσει αν τελικό θα παραστεί και θα μιλήσει αυµ φωνα με το πρόγραμµα ή αν θ σπουσι άρει και τις"… ( O πως είναι γνωστό εκκρεµεί η συζήτηση mo δηµοτικό σου €οόλιο της πρότασης της δυό δος των συµδουλων του ΓΙΑ- ΣΟΚ για την αποδοκιµασία της απουσίας του κ Κουντου- ρη κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργου κ Διός: Πο- πανδρέου στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου θεσσαλί- ας, με την ευκαιρία της επί- σκεψης του στο Βόλο, τη". 1η Απριλίου), O κ. Κουντουρης, οριακό- του Ιδού-' ησυπούρης ,γισι ταν εκτός Βόλου όπως δηλω΄ 0ηκε από το οικογενειακό του «όπου… χωρίς όµως… και ν' αποκαλυφθεί που. 'Αµεση ε'τικοινωνίσ µαζί του δεν ε' πετώχθη αλλ' όπως δηλώθη- κε σε απάντηση του ερωτηµα- τος του ιΤσχυδρόµου» έµµεσα µεσω συγγενικού του προσώ' που, ο κ Κουντοόρης πρωτα θα παρώρεθε΄ι στη σηµερνη συνεδρίαση της διοικουο:ς επι τοστ-της του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και μετά Θα δηλω- σει crv Θα παραστεί ή όχι στα αυριανά εγκαίνια." …"…-'… AITHMATA' ΦΟΙΤΗΤΩΝ . Συνάντηση των εκπροοβ πων των φοιτητών του Πανε- πιστηµίου Θεσσαλίας µε τον πρόεδρο της Διοικούσας Επι.- τσοπης καθηγητή κ. Παπ. Λα ζαρίδη πραγματοποιη6ηκε.μ κατά την οποία συζητήθηκαν όλα τα προΘληματα που m-II- µετωπίζουν Οι φοιτητές και για τα περισσότερα δι΄)5η1σν λύσεις. Μεταξύ των θεµάτων που συζητήθηκαν ήταν"… πρόβλη- µα της σίτισης των φοιτητών. που mumps μετά την απόφα- - ση του Δήµου Βόλου να κλεί- σει το εστιατόριο :Θεόφιλοςι όπου ως γνωστόν σώζονταν οι ο…τητές. Οι εκπρόσωποι των Φοιτη- τών πίεσαν τον κ." Λαζαριόη, να παρεµ6ει, ώστε γρηγορα «O θεόφιλος» να ξαναγίνει το στέκι τους. -- I 'Οπως έγινε γνωστό, η μο- ναδική διαδικασια που µπορεί να γίνει, είναι η πραγµατο- ποίηση δηµόσιου διαγωνισμού οπότεη λύση του Θέματος cm- του. εξαρτάται από την του 6εοη της Τουριστικης Επιχείρη στις η. ιδιώτη να συαµετόσχει στο διαγωνισµό 'Αλλα Θέµα που συζητήθη- κι, είναι η έγκαιρη προκηριξ Οι δι΄σγωνισμου που απαιτεί… ται, ώστε να εξασφαλισοεί στεγη στους φοιτητές που… ε- χουν αυτή την κοινωνική mo- Υ…- Η προκήρυξη του διαγωνι οµσυ θα γινει την επόμενη ώ δσ.ιόδα ac: τον Σεπτέµ6ριο, να είναι γνωστό στους σα τη- τες που θα εγκατασταθούν Στη συνάντηση επίσης αυτή μεταξύ των φοιτητών και του κ. Λαζαρίδη, συµφωνήθηκε να γίνονται τακτικες πόσες µε ταξί: τους, ώστε να γίνεται'ο απασ1αραίτητος συντονισμός που απαιτείται. το OEIO Σήµερα Κυριακη στη 0. Λειτουργία θα μιλησουν οι εξης πανοσιαλ cox-u.- ττ. Κολ. Μ[ΤαξοΥ[νΡ' στον |, Ν… Αγ, Δημητρίου Γ)'τα- µια: Αγιάς, π. Δον Πουρ- τσουκλης στον I. N. Αν. .'Λσδεστσυ Μελισαστίκων, π- Λ>αν Κολλ'΄τε Μη: | κΗΡγΓΜΑ Σπυρίδωνος. π. Ιωάν. Συ ριγγΕλας στον l. N. Αναλή- ψεως Βόλου. "- Δηµ. Μπίλ- λος στον |. Ν. Αγ Αντω- νίου, π. Νικ Γιαννούλης στην Κουκσυρό6α, π. Θεδδ. Μπατόκας στον |. Αγ. Νικολάου Βόλου, π…ιΑντ. Σούπα στους Νιοοιωλους